Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi?

Atarcaların radyo sinyalleri değiştirilip düzenlenebilirse yıldızlar arası birer haberleşme aracına dönüşebilirler.

Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi? Storyblocks
15 dakika
786
  • Elektromanyetizma
  • Sıkışık Nesneler

Samanyolu Galaksisi, yaşanabilir en az 1 adet, potansiyel olarak milyonlarca gezegene ev sahipliği yapmaktadır. Bu gezegenlerin içinde Dünya kadar şanslı olanlar var ise, üzerlerinde yaşam da oluşmuş olabilir. Olası bir Dünya dışı yaşam ile ilgili en önemli sorulardan biri, bu yaşamın ilkel veya akıllı olup olmadığıdır. Olası bir akıllı yaşam ile ilgili en önemli soru ise bizden daha gelişmiş olup olmadığıdır.

Bugüne dek Dünya dışı akıllı yaşam üzerine yapılan tüm araştırmalar, Dünya dışı mühendislik harikalarının veya evrendeki doğal kaynaklardan gelemeyecek olan elektromanyetik radyasyonların meydana getireceği teknoimzaları aramak üzerineydi. Gelişmiş uygarlıkları enerji tüketimlerine göre sınıflandıran Kardashev Ölçeği'ne göre bu tip teknoimzalara sahip olabilecek olan uygarlıklar Tip-I üzerindeki seviyelerde bulunmalıdır. Diğer bir deyişle, Tip-1 seviyesine karşılık gelen enerji tüketim (güç) değeri olan 4×10194 \times 10^{19} erg/s (4×10124 \times 10^{12} Watt) değerinden daha fazla bir güce sahip olmalıdırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Tip-I üzerindeki bir uygarlığın enerji tüketimindeki önemli bir amacı ise diğer olası uygarlıklarla haberleşebilmek için kurulacak bir iletişim mekanizmasının enerji gereksinimini karşılamak olmalıdır. Eğer bizlere göre en konvansiyonel metot olan radyo dalgaları aracılığıyla yerlerini belli etmek isterlerse, böyle bir radyofar mekanizması çok yüksek mertebelerde güce ihtiyaç duyacaktır. Tüm gökkürelerine yayın yapmak için eşyönlü (izotropik) olarak gönderilecek bir sinyalin gücü üzerinden yola çıkılırsa, Kardashev'in varsayımları ve Dünya'nın en büyük radyo teleskobu olan FAST teleskobunun teknik verileri doğrultusunda, 1 GHz'lik bir sinyali 1 kiloparsek (1 kpc, yaklaşık 3261.6 ışık yılıdır) uzaklığa yollayabilmek için gereken güç 103010^{30} erg/s mertebesinde olacaktır. Üstelik sinyal eşyönlü olarak değil de 2°2° gibi küçük bir tepe açısı ile gönderilse dahi 102510^{25} erg/s 'lik bir güç gerekecektir - ki bu durumda da üzerinde yaşam (hele ki akıllı yaşam) bulunduran bir yıldız sistemi ile karşılaşmak çok düşük bir ihtimal olacaktır. Görüldüğü üzere bu güç değerleri de Tip-1'in çok üzerindedir.

Teknolojisi yıldızlar arası yolculuk yapabilecek bir seviyeye henüz ulaşmış olan bir uygarlık, eğer sesini bulunduğu gökadanın tümüne veya büyük bir bölümüne duyurmak isterse, sıkışık nesneler olan atarcalar aracılığıyla bunu gerçekleştirebilir. Öyle ki, sadece bir atarcanın radyofar olarak kullanılabilmesi durumunda dahi tüm uygarlıklarının enerji tüketiminden çok daha güçlü bir radyofara sahip olacaklardır. Elbette bu tip amaçlar çok yüksek ulaşım ve mühendislik yetenekleri gerektirecek ve oldukça maliyetli olacaktır. Ancak yıldızlar arası yolculuk yapabilecek seviyeye gelebilmiş olası bir uygarlığın da bunu deneyebilecek olması ihtimallerden biridir.

Tüm Reklamları Kapat

Atarcalar, olay ufkuna sahip olmayan en sıkışık nesneler olan nötron yıldızlarının bir türüdür. Kuvvetli manyetik alanları dönme hareketi veya kütle aktarımından kaynaklanır. Zaman içinde de dönme kinetik enerjilerini kaybettikleri için (çok yavaş ancak sürekli bir süreç) manyetik eksenlerinden radyo dalgaları yayınlarlar. Atarcaların radyo yayını belirteçlerinin en önemlisi olan akı yoğunlukları yıldızlar arası elektron yoğunluğuna göre değişse bile, kararlı radyo kaynakları olarak sınıflandırılmaktadırlar. Nötron yıldızlarının diğer bir türü olan magnetarlar da radyo yayını yapabilmektedir. Ancak ekstrem seviyelerdeki manyetik alanları nedeniyle çevrelerinde herhangi bir inşaat yapılmasına olanak vermeyecek kadar tehlikelidirler (bu anlamda karadeliklerden bile daha tehlikelidirler).

Atarcaların radyofar olarak kullanılmaları durumunda ne kadar bir güce sahip olacakları radyo lüminositeleri üzerinden bulunabilir ve hesaplamalar sonunda 1 kiloparsek mesafeye sinyal yollayabilmek için 102610^{26} erg/s mertebesinde güç üretebilecekleri görülmektedir. Bu güçteki bir radyofarın sinyalleri FAST gibi bir radyo teleskop ile rahatlıkla saptanabilecektir. Üstelik bu güç mertebesi bir alt sınırdır. Daha yüksek akı yoğunluklarında radyo lüminositeleri bu mertebenin daha da üzerine çıkacaktır. Atarcalar eşyönlü bir radyo yayını yapmasalar bile emisyon konileri (konik şekilli radyo yayını) tek bir doğrultuda değildir. Çünkü dönme eksenleri ile manyetik eksenleri genellikle üst üste değildir. Dolayısıyla aynı doğrultuda ve birbirine zıt yönlü olan iki emisyon konisi, doğrultularını sürekli değiştirerek uzayı tarar. Bu tarama hareketi sayesinde atarcaların emisyon konilerinin, belli bir tepe açısıyla tek yönlü gönderilen bir emisyon konisine göre uzayın daha büyük bir bölümüne hitap ettiği söylenebilir.

Atarcanın emisyon konilerinin uzayı taraması üzerine bir animasyon.
Jodrell Bank Centre for Astrophysics

Atarcaların emisyon konilerinin düzgün bir koni yapısında olduğu kabul edilse de, bazı özel durumlarda manyetosferdeki retardasyon ve aberasyon (geciktirme ve sapma) etkilerinden ötürü koni, atarcanın dönme yönünde bükülebilir. Ancak bu durum çoğu atarca için geçerli olmadığından dolayı olağan emisyon geometrilerinden sayılmamaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Farklı Eğim Geometrilerine Göre Uzayın Taranması

Atarcaların dönme ve manyetik eksenleri genellikle çakışık olmamasından ötürü aralarında bir eğim açısı bulunur. Bugüne kadar gözlenen tüm atarcaların eğim açıları da geniş bir dağılım aralığına sahiptir. Farklı eğim açılarına (ve emisyon konisi tepe açılarına) göre atarcanın çevresindeki uzayın ne kadarının taranacağı hesaplanabilir. Bununla birlikte, radyo dalgaları sadece taranan bölge içerisinde yayılacağı için, atarcanın dönme periyodu yerine uzayı tarama geometrisi daha büyük önem taşır. Başka bir deyişle atarcanın hangi açısal hızla döndüğü önemli değildir. Yapılan hesaplamalar sonucunda atarcaların eğim açılarına göre uzayda nasıl bir hacim tarayacakları aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.

Atarcaların emisyon konilerinin uzayda taradıkları hacme karşı eğim açısı grafiği. Maksimum değer 84°'ye karşılık gelmektedir.
Atarcaların emisyon konilerinin uzayda taradıkları hacme karşı eğim açısı grafiği. Maksimum değer 84°'ye karşılık gelmektedir.
Haliki, E. (2019). Broadcast network model of pulsars as beacons of extraterrestrial civilizations. International Journal of Astrobiology, 18(5), 455-462.

Radyo Yayınının Ağ Yapısı

Bir atarcanın radyo yayınını alabilmek için emisyon konisinin içinde bulunmak gereklidir. Bu nedenle her bir koninin uzayda taradığı bölgeler, yollarına çıkan her yıldız sistemine radyo dalgalarını ileten bağlantılardan oluşan bir yapı olarak açıklanabilir. Bu yapı bir yayın ağı (İng: "broadcast network") yapısıdır ve yıldız topolojisine (İng: "star graph" veya "claw") benzemektedir. Topolojinin adında geçen yıldız kelimesinin gökbilimsel bir anlamı yoktur, sadece ağ yapısının adıdır.

Yıldız topolojisinde her bir atarca bir "merkez düğüm" (İng: "hub"), her bir yıldız sistemi de bir düğüme karşılık gelir. Buradan yola çıkılarak, atarcaların uzayı tarama hacimlerinin ağın büyüklüğü, yani merkez düğümün ne kadar düğüme ulaşabildiği ile ilişkili olduğu anlaşılmaktadır. Bize göre fazlaca gelişmiş olası bir uygarlığın birden fazla atarcayı kontrol edebilmesi durumunda ise yayın ağı çok büyüyecek ve bir meta-ağ olarak gökadanın çok büyük bir kısmına sinyal yollanabilecektir.

Bir atarcanın dönen emisyon konisinin kaç tane yıldız sistemini kapsayabileceği veya, ağ teorisine göre kaç tane düğüme bağlanabileceği gökadamızın farklı bölgelerinin yıldız yoğunluğuna bağlıdır. Ortalama değerler olarak, 1 pc³'lük hacim başına disk bölgesinde 1, şişkinlik bölgesinde 100 ve merkez bölgede 1000 adet yıldızdan bahsedilebilir.

Galaktik halo (gökada aylası) bu bölgelerden ayrı tutulmalıdır. Çünkü metalisitenin (bir yıldız veya başka bir gök cisminde hidrojen ve helyum dışındaki elementlerin oranı) az olduğu az sayıda yalnız yıldızlar ve küresel kümeler gelişmiş ve hatta ilkel yaşamı barındırabilecek karasal gezegenleri tespit etmek için uygun yerler değildir. Bununla birlikte şişkinlik (bulge) ve merkez bölgeleri de çok yüksek metalisite değerlerine sahiptir. Bu bölgelerdeki bir yıldız sisteminde oluşabilecek olan gezegenler çok kütleli olacaktır ve (eğer varsa) civarlarındaki Dünya benzeri gezegenleri kolayca yok edebilirler. Dahası, bu bölgeler yoğun süpernova frekansına sahiptir ve bu da birçok karasal gezegenin var olmasını ve yaşamı desteklemesini engelleyebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu durumda, gökadamızın en yüksek Dünya dışı yaşam ihtimalini barındıran bölgesinin, merkezinden 7 ile 9 kpc uzaklıkları arasındaki halka şeklinde bir bölge olan galaktik yaşanabilir bölge olduğu söylenebilir.

45° eğim açısına sahip bir atarcanın 1 kpc uzaklığa kadar emisyon konisinin tarama hacminin grafiği. Atarca orijin noktasındadır ve toplam hacim iki zıt doğrultudaki iç ve dış konilerin arasında kalan bölgedir.
45° eğim açısına sahip bir atarcanın 1 kpc uzaklığa kadar emisyon konisinin tarama hacminin grafiği. Atarca orijin noktasındadır ve toplam hacim iki zıt doğrultudaki iç ve dış konilerin arasında kalan bölgedir.
Haliki, E. (2019). Broadcast network model of pulsars as beacons of extraterrestrial civilizations. International Journal of Astrobiology, 18(5), 455-462.

Kendi yaşanabilir bölgelerinde karasal gezegenlere sahip yıldızların galaktik yaşanabilir bölgedeki oranı tam olarak bilinmemektedir. K, G ve F tipi anakol yıldızları çevrelerinde yaşam oluşturmaya elverişli ömürleri nedeniyle daha bir göz önünde bulundurulabilir. Bu tip yıldızlar gökadamız Samanyolu'nun yıldız popülasyonunun kabaca %%10'luk bir grubunu oluşturur ve bunların %22'sinin yaşanabilir bölgelerinde Dünya benzeri gezegenlere sahip olduğu tahmin edilmektedir. Aşağıdaki şekilde, galaktik yaşanabilir bölgedeki bir atarcanın uzayı tarayan emisyon konisinin atarcadan uzaklaştıkça ulaşabileceği Dünya benzeri gezegen sayısının grafiği gösterilmektedir.

Üç farklı eğim açısına sahip atarcanın yayın ağının büyüme grafiği. h ışınların katettiği mesafeyi, k(out) ise yollarına çıkan gezegenlerin tahmini sayısını göstermektedir.
Üç farklı eğim açısına sahip atarcanın yayın ağının büyüme grafiği. h ışınların katettiği mesafeyi, k(out) ise yollarına çıkan gezegenlerin tahmini sayısını göstermektedir.
Haliki, E. (2019). Broadcast network model of pulsars as beacons of extraterrestrial civilizations. International Journal of Astrobiology, 18(5), 455-462.

Sonuçlardan da görüldüğü gibi, tek bir atarcanın kontrolü durumunda bile Dünya benzeri gezegenlere sahip çok sayıda güneş sistemine ulaşılabilmektedir. Bu gezegenlerin her biri, atarcadan gönderilen ve modüle edilmiş (taşıyıcı sinyal ile bilgi sinyalinin birleşmesi ile sinyal düzenlenmesi) radyo sinyallerini analiz etmek için yeterince karmaşık ve gelişmiş bir yaşama sahip olabilir.

Birden fazla atarcanın kontrol edilebilmesi durumunda ise daha fazla gezegene ulaşılabilir - ki bu durum da bazı yaklaşımlarla modellenebilir. İlk olarak, atarcaların birbirine birkaç parsek veya daha yakın olduğu kabul edilebilir. İkincisi, radyo sinyallerinin birbirine karışmadığı veya çok küçük bir kısımda denk gelecekleri düşünülebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Artık her atarcanın yayın ağı birleşerek bir meta-ağ meydana gelebilir durumdadır. Meta-ağın tek bir kontrol noktası yoktur ve e-posta ağında olduğu gibi merkezsel olmayan bir topolojiye sahip olacaktır. Her kontrol edilen atarca kendi aramasını yapabilir. Birisi devre dışı kalırsa (modülatör sorunlarından ötürü yapay değil de doğal bir atarca yayınına dönüşürse) diğerleri çalışmaya devam edebilir ve sinyal gönderebilir. Her atarca tek yönlü bir posta sunucusu gibi davranabilir.

a) Farklı eğim açılarına (Pα) sahip dört adet atarcadan ve radyo yayını yaptıkları yıldız sistemlerinden (dolayısıyla içlerindeki Dünya benzeri gezegenlerden) oluşan bir meta-ağın gösterimi. b) Işınların katettiği yola göre ulaşılabilen gezegen sayısının (g(h)) grafiği.
a) Farklı eğim açılarına (Pα) sahip dört adet atarcadan ve radyo yayını yaptıkları yıldız sistemlerinden (dolayısıyla içlerindeki Dünya benzeri gezegenlerden) oluşan bir meta-ağın gösterimi. b) Işınların katettiği yola göre ulaşılabilen gezegen sayısının (g(h)) grafiği.
Haliki, E. (2019). Broadcast network model of pulsars as beacons of extraterrestrial civilizations. International Journal of Astrobiology, 18(5), 455-462.

Atarcaların Etrafındaki Olası Modülatör Yapıları

Atarcaların radyo yayınları ile bir yayın ağı oluşturmak amacındaki olası bir Dünya dışı akıllı yaşamın öncelikle atarcayı kontrol edebilecek mekanizmalara sahip olması gerekir. Bu tür teknolojiler insanlık tarafından henüz geliştirilmemiş olsa da, atarcaların etrafındaki bu tip mekanizmaların nasıl çalışabileceğini düşünebiliriz.

Tüm modülatörlerin ortak noktası emisyon konilerindeki radyo yayınını yakalayabilmek için radyo emisyon yüksekliğinden uzakta olmaları gerektiğidir. Radyo emisyon yüksekliği radyo dalgalarının yayınlanmaya başladığı bölgenin atarcanın yüzeyine olan uzaklığıdır. Bir atarcanın manyetik alan çizgileri ışık silindiri adı verilen bir bölgenin içerisinde kapalı eğrilerdir ve ışık silindirinin yarıçapının yaklaşık %10'u kadar bir yükseklikte radyo yayını başlamaktadır. Buradan modülatörün atarcanın manyetosferinde yer alacağı görülebilmektedir. Tabii burada modülatörün manyetosferdeki parçacıklar ve şiddetli manyetik alan ile etkileşimi ciddi sorunlara neden olabilir. Bununla birlikte, sınırlanmış plazma veya elektro-optik malzemelerden üretilmiş bazı küçük modülatörlerin manyetosfere enjeksiyonu gibi muhtemel çözümler de olabilir.

Olası bir modülatörün de atarcanın emisyon konisini senkronize olarak takip eden bir uydu olabileceği düşünülebilir. Ancak 90°'ye yakın eğim açılarında ve hızlı dönen atarcalarda uydunun emisyon konisini takip edebilmesi çok zor olacağı için burada bir Dyson halkası düşünülebilir. Dyson halkası emisyon konisinin sürekli izlenmesi ve yayının modülasyonu için uygun olabilir. Halka benzeri bir yapı radyo emisyon yüksekliğinde inşa edilebilir ve yörüngede kalmak için belirli bir hızda hareket etmesi gerekmez. Burada çeşitli eğim açılarına göre birden fazla Dyson halkası düşünülebilir, fakat atarcayı merkezinde bulundurmayan halkaların üzerindeki büyük kütle çekimi nedeniyle dengede durmaları da çok zor olacaktır. Manyetosferdeki bir anlık kararsızlık veya uzay çöplerinin çarpması gibi problemler kademeli olarak büyüyebilir ve Dyson halkası, artık merkezinde olmayan atarcaya çarparak yok olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
TOPLUMSAL EKOLOJİNİN FELSEFESİ

Doğa nedir? İnsanlığın doğadaki yeri nedir? Toplumun doğal dünya ile ilişkisi nedir?

Bir ekolojik çöküntü çağında bu soruları yanıtlamak gündelik yaşamlarımız açısından ve bizimle birlikte diğer yaşam biçimlerinin yüz yüze geleceği gelecek açısından büyük önem taşımaktadır. Bunlar metafizik düşünceye ait uzak, hayali bir dünya ile ilişkilendirilmesi gereken soyut felsefi sorular değildir. Bu soruları şiirsel eğretilemelerle veya düşüncesiz, sıradan tepkilerle, rast gele bir tarzda da yanıtlayamayız. Bunları yanıtlarken kullanacağımız tanımlar ve etik standartlar, sonuçta insan toplumunun doğal evrimi yaratıcı şekilde destekleyeceğini mi, yoksa, kendimiz de dahil olmak üzere, bütün kompleks yaşam-biçimleri açısından gezegenimizi yaşanmaz hale mi getireceğine, karar verebilir.

Bu kitaba Toplumsal Ekolojinin Felsefesi adını verdim, çünkü diyalektik doğalcılığın toplumsal ekolojinin en temel iletisinin desteklerini oluşturduğuna inanıyorum.

Gerçekten de “Ekolojik Açıdan Düşünmek” felsefi ve etik olan­dan, toplumsal ve vizyoner olana doğrudan bir geçişi oluşturur. Ekolojik sorunlar ve fikirler üzerinde onlarca yıl düşünmek, bana, felsefenin özellikle de bir diyalektik doğalcılığın toplumsal kura­ma ve ekolojik sorunlara ilişkin anlayış gücümüzü engellemediği­ni öğretmiştir. Aksine, bizlere bu sorunları tutarlı bir bütün için­de bir araya getirmek için ussal araçlar sağlar ve bu bütünü daha doğurgan ve yenilikçi yönlere doğru genişletmek için bir çerçeve oluşturur.

Devamını Göster
₺46.00
TOPLUMSAL EKOLOJİNİN FELSEFESİ

Bu tür atarcalar için, kütle çekimi ve manyetosferin yıkıcı etkilerine dikkat edilerek, radyo emisyon yüksekliğinden daha büyük yarıçapa sahip bir Dyson küresi inşa edilebilir. Bu tür mega yapıların stabiliteleri incelenirse, Gauss yasasına göre küresel simetrinin önemi ortaya çıkar. Bu yasa, küre içindeki herhangi bir alanın fiilen sıfır olduğunu göstermektedir. Aslında Dyson küresinin içindeki kütleçekim alanı, merkezde bir atarcanın varlığında sıfır olmayabilir, ancak yapıyı oluşturan materyaller mükemmel bir şekilde dağılmışsa kürenin katkısı sıfır olabilir. Bununla birlikte, kütle çekiminin mükemmel simetrisi sağlanmış olsa da büyük miktardaki ışınımsal enerji sistemin kararlılığını etkileyebilecektir. Dyson küresi-atarca sisteminde herhangi bir asimetrik kayma olması durumunda, kürenin iç yüzeyinin atarcaya daha yakın olan kısmı, karşı tarafa göre daha yüksek radyasyon basıncına maruz kalacaktır. Böyle bir durumda Dyson küresi salınım yapmaya başlayacaktır. Salınımların kabul edilebilir bir seviyede olması veya o seviyelere getirilmesi için ekstra enerji harcanması gerekir. Tabii bu tip enerji gereksinimlerinin de gerek Dyson halkası, gerek küresi için yine atarcadan elde edilebileceği düşünülebilir. Sonuç olarak eğim açısının 0° ve 90° değerleri için Dyson halkasının, bu aralıktaki diğer tüm değerleri için de bir Dyson küresinin uygun olacağı düşünülebilir.

Modülatör geometrilerine ek olarak modülasyon uygulanabilirliği de büyük önem taşımaktadır. Mesela bir tür genlik modülasyonu (AM) düşünülebilir. Genlik modülasyonu atım sıfırlaması prensibi ile çalışabilir. Bu prensibe göre radyo dalgaları geçemediğinde 0 ve geçtiğinde 1 şeklinde basit bir sinyal gönderimi düşünebiliriz. Doğal atım sıfırlamaları olamayacak olan asal sayılar dizisi veya belirli sayı dizileri şeklinde gelen atarca sinyalleri, onun gelişmiş bir uygarlık tarafından kontrol edildiğine işaret edebilir. Tabi burada modülatörün atarcanın tüm radyasyonunu emmesi veya saçması gerekir. Genlik yerine frekans modülasyonu (FM) düşünülürse, o da veri hızında bir artış olarak dikkate alınabilir. Frekansı atarcanın dönüş periyodundan çok daha büyük ancak taşıyıcı frekansından daha düşük olan bir sinyal saptanırsa bu da gelişmiş uygarlıklara dair bir kanıt sunabilir.

Tüm bu modülasyon varsayımlarının en önemli parametresi ise modülatör sisteminin ömrüdür. Radyo ışınının radyasyon basıncından bir karşı basınç mekanizması ile kaçınmak gerekecektir. Ayrıca bu tip bir elektromanyetik radyasyon kaynaklı ısınma modülatörün erimesine bile sebep olabilir. Aşırı ısınmanın üstesinde gelebilecek materyallerin kullanılmış olması gereklidir. Atarcanın etrafındaki çok hızlı uzay çöplerinin verebileceği fiziksel hasarlar için modülatörün fiziksel yapısının da oldukça sağlam olması gerekecektir.

Raen Andaleio adlı bir tasarımcının Karbon-60 molekülünün yapısından (Buckyball) esinlenerek çizdiği bir Dyson mega yapısı. Merkezdeki yıldıza olan uzaklıklar konu ile ilgili teorik hesaplamalardan bağımsız çizilmiştir.
Raen Andaleio adlı bir tasarımcının Karbon-60 molekülünün yapısından (Buckyball) esinlenerek çizdiği bir Dyson mega yapısı. Merkezdeki yıldıza olan uzaklıklar konu ile ilgili teorik hesaplamalardan bağımsız çizilmiştir.

Sonuç ve Tartışma

Yayın ağlarının topolojik yapısında atarcalar merkez düğüm, yıldız sistemleri de düğüm noktalarıdır. Atarcaların bu sistemlerdeki gezegenler ile olan bağlantıları radyo dalgalarının ilerlediği emisyon konilerinin içindedir ve bağlantıların sayısı konilerin uzayı tarama hacminin büyüklüğüne ve ilgili ortamın yıldız yoğunluğuna bağlıdır. Tarama hacimlerine dair yapılan hesaplamalar, olası bir uygarlığın hele ki birden fazla atarcayı kontrol etmesi durumunda gökkürelerinin kayda değer bir bölümünü (kendi gökadalarında) tarayabileceğini göstermiştir. 45° 'lik eğim açısına sahip bir atarca 1 kpc uzaklığa kadar yaklaşık 14 milyon yıldız sistemine sinyal yollayabilmektedir.

Peki atarcaların haricinde başka radyo kaynakları da haberleşme için düşünülmüş olabilir mi? Örneğin yıldız benzeri radyo kaynağı olarak adlandırılan, aktif galaksi çekirdekleri olan kuasarlar doğal olarak bu amaçla kullanılamaz. Atarcaların hayatlarının kısa bir bölümü olan magnetarlar için de aynısı geçerlidir. Bir nötron yıldızının spin, sıcaklık ve manyetik alanı kritik bir eşik değerine ulaştığı zaman, mevcut manyetik alan değerini bin kat arttırabilen bir manyetohidrodinamik durum meydana gelir ve magnetar oluşur. Böylesine büyük bir manyetik alanın tek bir elektron için dahi sorun olabileceği göz önünde bulundurulursa, etrafındaki her şeyi yok etmesi kaçınılmazdır. Civarındaki yıldızdan madde çalan her atarcanın bir magnetara dönüşme durumu olabilir. Ayrıca kütle aktarım diskleri de atarcanın etrafına modülatör inşa edilmesine engel olacaktır.

Atarcaların uzayın ne kadarını tarayacağı ve etraflarında nasıl modülatörler olabileceğine ek olarak, atarcalardan yollanan düzenlenmiş sinyalin hedef gezegendeki uygarlık (mesela biz) tarafından çözülebilmesi gerekir. Atarcaların radyo yayınları yıldızlararası ortamdan etkilenir. Ayrıca kontrol edilen atarcaların radyo sinyallerinin saptanması da dispersiyon, saçılma ve uzayın arkaplan radyo yayınından etkilenir. Sinyali alan uygarlığın bu etkileri sinyalden ayıklayabilmesi gereklidir.

Bugüne kadar keşfettiğimiz atarcalar gökadamızdaki toplam popülasyonun küçük bir kısmıdır. Yine de keşfedilen binlerce atarcanın hiçbirinden Dünya dışı akıllı yaşama dair veriler elde edilememiştir. Belki de bu, gökadamızda Tip-1 ve Tip-2 arasında hiçbir uygarlığın olmadığı yönünde bir veridir. Tabi ki bulunan atarcaların sayısının az olduğu hesaba katılırsa bu durum ileride değişebilir.

Atarcalarla kurulabilecek bir yayın ağının düğüm sayısı o kadar fazladır ki, bu sayı Güneş benzeri yıldızların yaşanabilir bölgelerindeki Dünya benzeri gezegenlerin sayısına yakın olarak kabul edilebilir. Üstelik bu sayı bir alt sınırdır çünkü yaşama elverişli başka gezegenlerin olabileceği yerler olan gaz devlerinin çevreleri ve en yaygın yıldız türü olan kırmızı cücelerin çevreleri hesaba katılmamıştır. Gelecekte yayın ağları üzerine topolojik ve dinamik analizlerin geliştirilmesi belki de en çok merak edilen sorunun cevabına bir katkı sağlayabilir: Evrende yalnız mıyız?

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
17
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/04/2023 10:23:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13467

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Fosil
Türlerin Kökeni
Biyoçeşitlilik
Elektrik
Kuş
Uçak
Carl Sagan
Radyo
Kuvvet
Evrimsel Psikoloji
Savaş
Örümcek
Çiftleşme
Risk
Dilbilim
Bağışıklık
Göz
Semptom
Tahmin
Jinekoloji
Mitler
Nadir
Lgbt
Radyoaktif
Zooloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Size Özel
Güncel
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Haliki, et al. Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi?. (23 Ocak 2023). Alındığı Tarih: 1 Nisan 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/13467
Haliki, E., Bakırcı, Ç. M. (2023, January 23). Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved April 01, 2023. from https://evrimagaci.org/s/13467
E. Haliki, et al. “Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 23 Jan. 2023, https://evrimagaci.org/s/13467.
Haliki, Emir. Bakırcı, Çağrı Mert. “Dünya Dışı Akıllı Uygarlıklar, Atarcalar (Pulsarlar) Yardımıyla Yıldızlararası Haberleşme Yapabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 23, 2023. https://evrimagaci.org/s/13467.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.