Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Disprosyum

Disprosyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

Disprosyum chemistrylearner
Disprosyum
2 dakika
1,011
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 66. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Disprosyum, "Dy" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 66 olan kimyasal bir elementtir. Metalik gümüş parlaklığına sahip nadir toprak elementidir. Disprosyum, doğada serbest bir element olarak bulunmaz, yalnızca ksenotim gibi çeşitli minerallerde bulunur. Doğal olarak oluşan disprosiyumun, en bol bulunanı Dy-164 olan yedi izotopu bulunmaktadır. Disprosyum, 15 nadir toprak elementinden biridir.

Fiziksel Özellikler

Disprosyum, parlak gümüş renginde metalik bir görünüme sahiptir. Metal, o kadar yumuşaktır ki bıçakla kolayca kesilebilir. 1,407°C (2,565°F) erime noktasına ve yaklaşık 2,300°C (yaklaşık 4,200°F) kaynama noktasına sahiptir. Yoğunluğu santimetre küp başına 8,54 gramdır.

Kimyasal Özellikler

Disprosyum, oda sıcaklığında nispeten reaktif değildir. Havaya maruz kaldığında çok hızlı oksitlenmez. Bununla birlikte, hem seyreltik hem de konsantre asitlerle reaksiyona girer. Örneğin, hidroklorik asit ile reaksiyona girerek disprosyum triklorür oluşturur.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Disprosyum, en bol bulunan lantanit elementlerinden biridir ve kalayın iki katından daha fazladır. Disprosyum doğada hiçbir zaman serbest bir element olarak bulunamaz, ancak birçok mineralde bulunur. En önemli cevherler monazit ve bastnazittir. Yılda yaklaşık 100 ton üretilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Uygulama ve Kullanım Alanları

Saf bir metal olarak, su ve hava ile hemen reaksiyona girdiğinden çok az kullanım alanı vardır. Disprosyumun ana kullanım alanı, neodymium bazlı mıknatıslar için kullanılan alaşımlardır. Bunun nedeni, yüksek sıcaklıklarda demanyetizasyona dirençli olmasıdır. Bu özelliği sayesinde motorlarda veya jeneratörlerde kullanılan mıknatıslar için önemlidir. Bu mıknatıslar rüzgar türbinlerinde ve elektrikli araçlarda da kullanılmaya başlandığından, disprosyuma olan talep günden güne artmaktadır. Disprosyum iyodür, halojen deşarj lambalarında kullanılır. Tuz, lambaların çok yoğun bir beyaz ışık vermesini sağlar.

Tarihi

Disprosyum, 1886'da Fransız kimyager Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran tarafından keşfedilmiştir, ancak elementi izole edememiştir. Element, Kanadalı bilim insanı Frank Spedding ve ekibinin iyon değişimiyle ayırma ve metalografik indirgeme tekniklerini geliştirdiği 1950 yılına kadar izole edilememiştir.

Etimolojisi

Disprosyum ismi, "elde edilmesi" zor anlamına gelen Yunanca "dusprositos" kelimesinden türetilmiştir.

Önlem ve Güven

Disprosyumun Sağlık Etkileri

Disprosyumun biyolojik bir rolü yoktur. Çözünür disprosyum tuzları yutulduğunda hafif derecede toksik iken çözünmeyen tuzlar toksik değildir. Fareler üzerinde yapılan toksisite testlerinden, bir kişinin hayatını riske atmak için 500 gram veya daha fazla bir doza ihtiyaç duyulacağı hesaplanmıştır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Disprosyumun Çevresel Etkileri

Disprosyum, bitkiler ve hayvanlar için hiçbir çevresel tehdit oluşturmaz.

İlginç Bilgiler ve Diğer

Oda sıcaklığında disprosiyum, havada yavaşça oksitlenen ve kolayca yanan parlak gümüş bir metaldir. Bıçakla kesilebilecek kadar yumuşaktır. Metal, aşırı ısınmadığı sürece işlemeyi tolere eder. Aşırı ısınması durumunda kıvılcım ve tutuşmaya neden olabilir.

Disprosyumun özelliklerinin çoğu diğer nadir toprakların özellikleriyle karşılaştırılabilirken, alışılmadık derecede yüksek manyetik güce sahiptir. Disprosyum, 85K (-188,2°C) altındaki sıcaklıklarda ferromanyetiktir. Bu sıcaklığın üzerinde, sarmal bir antiferromanyetik duruma geçerek 179 K (-94°C) düzensiz bir paramanyetik hale gelir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 66. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
10
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Tebrikler! 2
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2023 14:42:13 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10136

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Tüy
Sosyal Mesafelendirme
İfade
Canlı Cansız
Tarih
Antik
Dalga
Atom
İspat
Stres
Uçuş
Ufo
Evrenin Genişlemesi
Damar
Patojen
Bilim Felsefesi
Felsefe
Oyun Teorisi
Bilim
Gezegen
İnsanın Evrimi
Mistik
Mantar
Uzay Aracı
Eczacılık
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Türkiye Kıyıları Nasıl SONSUZ Uzunlukta Olabilir? | Sahil Paradoksu!
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
Bu Motor, Nasıl Havada Asılı Durabiliyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
İnternet Nasıl Çalışıyor? İzlemek İstediğimiz Videoları Bize Nasıl Gösteriyor?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Matematikten Neden Bu Kadar Korkuyorsunuz?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Satranç Oynayarak Günde 6000 Kalori Yakmak Mümkün mü?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Aslan, et al. Disprosyum. (30 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10136
Aslan, S., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 30). Disprosyum. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10136
S. Aslan, et al. “Disprosyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/10136.
Aslan, Sevcan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Disprosyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 30, 2021. https://evrimagaci.org/s/10136.
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close