Holmiyum

Özellikler

Holmiyum, "Ho" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 67 olan kimyasal bir elementtir. Lantanid grubunun bir parçası olan holmiyum, bir tür nadir toprak elementidir. Holmiyum, periyodik tablonun 6. satırında bulunur.

Holmiyum, 1879'da İsveçli kimyager Per Teodor Cleve (1840-1905) tarafından keşfedildi. Elemente doğum yeri olan İsveç'in Stockholm kentinin adı verildi. Holmiyum, monazit ve gadolinit gibi minerallerde diğer nadir toprak elementleriyle birlikte oluşur.

Fiziksel Özellikler

Diğer nadir toprak elementleri gibi holmiyum da yumuşak, sünek ve dövülebilir gümüşi bir metaldir. Holmiyum ayrıca oldukça sıra dışı manyetik ve elektriksel özelliklere sahiptir. Holmiyumun erime noktası 1,470°C (2,680°F) ve kaynama noktası 2,720°C'dir (4,930°F) olarak ölçülmüştür. Yoğunluğu santimetre küp başına 8.803 gramdır.

Kimyasal özellikler

Holmiyum metali, oda sıcaklığında kararlı olma eğilimindedir. Nemli havada ve daha yüksek sıcaklıklarda daha reaktif hale gelir. Örneğin, sarı bir katı olan holmiyum oksit (Ho₂O₃) oluşturmak için oksijenle birleşir. Diğer metallerin çoğu gibi, asitlerde çözünür.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Holmiyum, nadir toprak elementlerin olarak adlandırılır ancak doğada gümüşten 20 kat daha fazla bulunur. Diğer tüm nadir toprak elementleri gibi holmiyum da doğada serbest bir element olarak bulunamaz. Monazit ve bastanazit gibi minerallerde, bu cevherlerin küçük bir bileşeni olarak bulunur.

Dünyada holmiyum üretimi yılda yaklaşık 10 tondur ve ana madencilik alanları Çin, ABD, Brezilya, Hindistan, Sri Lanka ve Avustralya'dır. Holmiyum rezervlerinin yaklaşık 400.000 ton olduğu tahmin edilmektedir.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Holmiyum alaşımları, yapay olarak üretilen en güçlü manyetik alanları oluşturmak için bir manyetik akı yoğunlaştırıcı olarak kullanılır. Ayrıca nükleer reaktörlerde nükleer kontrol çubukları içerisinde kullanılır. Sarı gaz boyası olarak da holmiyum oksit kullanılmıştır.

Tarihi

Holmiyum, Cenevre'de 1878'de Marc Delafontaine ve Louis Soret tarafından ve bağımsız olarak İsveç'in Uppsala kentinde Per Teodor Cleve tarafından aynı dönemde keşfedildi. Her iki ekip de, diğer nadir toprak elementleri ile kirlenmiş olan itriumu araştırıyordu. Cleve, iterbiyum çıkarıldıktan sonra geriye kalana daha yakından baktı ve atom ağırlığının kaynağına bağlı olduğunu keşfettiği için başka elementler de içermesi gerektiğini fark etti. Holmiumu 1878'de erbiyumdan ayırdı. Delafontaine ve Soret de atom spektrumunda açıklanamayan çizgiler gördükten sonra onu aynı kaynaktan çıkardı. Her iki grubun da yeni elementin saf bir örneğini ürettiğinden emin olunamamaktadır, çünkü saf holmiyum daha sonra elde edilebilecekti.

Etimolojisi

Holmiyum ismini, Stockholm'ün Latince adı olan "Holmia"dan almıştır.

Önlem ve Güven

Holmiyumun Sağlık Etkileri

Holmiyumun biyolojik bir rolü yoktur ve insan vücudunda en az bulunan elementlerden biri olarak kabul edilir. Düşük toksik derecelendirmeye sahip gibi görünse bile, holmiyumun metabolizmayı uyardığı belirtilmiştir.

Holmiyumun Çevresel Etkileri

Holmium, bitkiler ve hayvanlar için çevresel bir tehdit oluşturmaz.