Yabancı dizi severlerin hemen hemen hepsi Breaking Bad izlemiş veya en azından duymuştur. Baş rolünde akciğer kanseri olduğu için hayatta kısıtlı zamanı kalmış ve bir lisede kimya öğretmeni olarak görev yapan Walter White bulunuyor. Öldükten sonra ailesine rahat bir yaşamı garanti altına alacak kadar para bırakmak için, ortağıyla beraber metamfetamin adı verilen bir uyuşturucu üretip satmaya başlıyor. İşte olaylar tam da bu noktada başlıyor…

Bu yazıda metamfetamin üretim süreçleri anlatılmayacaktır; çünkü bu hem gençlere kötü örnek olabilir, hem Heisenberg’in tescilli formülünü ifşa etmek zorunda kalacağımız için ona saygısızlık olur, hem de Breaking Bad'in bu konudaki isabetliliğine yönelik dikkatli bir analizi burada zaten yayınlamıştık. Bu yazımızda, dizinin diğer kimyasal gösterimlerine odaklanacağız.

Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik; etrafındaki neredeyse her şeyi yutan, yuttukça daha da büyüyen bir canavar gibi ve yalnız da değil. Binlerce, milyonlarca ve hatta milyarlarca güneş ağırlığındaki kara delikler neredeyse bilinen tüm büyük galaksilerin merkezinde yer alıyor.

On yıllardır bilim insanları bu tür devleri bulabilecekleri tek yerin galaksi merkezleri olduğunu düşünüyorlardı, çünkü sadece büyük galaksiler canavarların iştahlarını besleyecek kadar maddeye sahipti. Fakat yaklaşık yirmi yıl önce, bilgisayar simülasyonları bu en eski kara delikler hakkında bazı tuhaflıkları ortaya çıkardı: Olması gereken yerde olmayan kara delikler vardı! O zamanlar pek çok bilim insanı bu tuhaflıkların tesadüfi olması gerektiğini düşünerek sonuçları reddetti.

İlk Türkler bilinirki farklı boylara ayrılmış ve aynı coğrafyada yaşamıştır. Yaşadıkları coğrafya bozkırdır. Onların giyimi, kuşamı beslenmesi bu bozkırdan gelmektedir. Bir bozkırda yaşanan zorlukları yaşayan bu Türkler imece ve birliğin önemini en iyi bilen toplumdur diyebilirim. Burada boylara ayrılan türkler konargöçer bir yaşam stili incelemişlerdir ve neticede bazı savaş ve siyasi durumlarda farklı alanlarda yerleşmişlerdir. Hun İmparatorluğu,Uygurlar,Gök Türkler Doğu Asyada yerleşmişlerdir. Sonrasında parçalanan Türk devletçikleri neticede Selçukluyu oluşturmuştur. /1071/ Anadolunun Kapılarının Türklere Açılışı ve mazide kavimler göçü onların farklı biçimlerde yaşamasını ve güçlü,korkulan olmalarını sağlamıştır.

21 Mart Dünya Down Sendromu Günü olarak belirlenmiştir. Bunun özel bir anlamı bulunur: 21 Mart, yani 21.3 gösterimi, Down sendromunun ana nedeni olan 21. kromozomun üçlenmesi (üç katına çıkması) olayına işaret eder. Biz de, Evrim Ağacı ailesi olarak, bu inceleme yazımızı tüm Down sendromlu okurlarımıza ve Dünya'daki tüm Down sendromlu türdaşlarımıza ithaf ediyoruz! 

Down Sendromu, az önce de belirttiğimiz üzere, bir bireyde 21. kromozomun 2 yerine 3 kopyası olmasından kaynaklanan bir kromozomal bozukluktur. Bu sebeple trizomi 21 olarak da bilinmektedir ("trizomi", "üçlenme" anlamına gelir). Aşağıda Down sendromlu bir erkeğe ait bir hücrenin içerisindeki koromozomların dağılımı gözükmektedir.

Davranışların incelenmesi, bize organizmaların çevrelerine nasıl yanıt verdiği ve bu yanıtların evrimsel kökenleri hakkında derinlemesine bilgiler sunar. İnsanlar söz konusu olduğunda, psikoloji ve sosyoloji gibi bilimler davranışın temel bileşenlerini ve bu davranışların bireyler ve toplumlar üzerindeki etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Öte yandan etoloji ise, insan harici hayvanlar aleminin davranışsal dinamiklerini ve bu davranışların ekolojik ve evrimsel bağlamlarını inceler. Bu disiplinler, hayvanların ve insanların dünyalarını daha iyi anlamamız ve birbirimizle ve doğal dünya ile olan ilişkilerimizi daha iyi yönetmemiz için önemli araçlar sağlar.

Nesli tükenmiş hayvanlar söz konusu olduğunda, onların davranışları hakkındaki bilgilerimiz sınırlıdır çünkü bu hayvanları doğal ortamlarında doğrudan gözlemleme fırsatımız yoktur. Fakat gözlem şansı olmasa da epey kapsamlı tahminler mevcuttur. Kalıntıları bulunan ve Kik adı verilen yünlü mamut bireyi, Buzul Çağı'ndan kalan ve hikayesi bilinen ender memeli hayvanlardan biridir. Kik, yaklaşık 17.100 yıl önce, Alaska'nın iç kesimlerinde, kuzeyde Brooks Sıradağları ve güneyde Alaska Sıradağları arasında dünyaya gelmiştir. O dönemde, bu bölge, Bering kara köprüsü üzerinden Sibirya'ya ve Batı Avrupa'ya kadar uzanan soğuk ve kuru bir çayırlık olarak karşımıza çıkar. Bu geniş bölgeye, bölgenin en ikonik hayvanlarından dolayı "mamut stepleri" adı verilmiştir.^[1]

Oyunlarda hiç görünenden daha fazlası olduğunu düşündünüz mü? Oyun çeşitliliği ve erişilebilirliği hakkındaki tüm varsayımlara meydan okuyan, klasik indirilebilir oyun ve cd sınırlarının ötesine geçen Xbox Game Pass dünyasına adım atın.

Keşfedilecek dünyalar, yaşanacak maceralar ve çözülecek gizemlerle dolu, deniz kadar geniş bir kütüphanenin parmaklarınızın ucunda olduğunu hayal edin. İşte bu, Xbox Game Pass'in merkezinde yer alır.

Hepimizin bildiği, bir yandan sevip bir yandan nefret ettiğimiz standart ders kitaplarının bazı eksikleri vardır. Bence bu kitaplar, bazı temel fizik konularını aşırı derecede basite indirgemeye çalışırken, ciddi kavram karmaşalarına yol açıyor ve inanması güç hikayeler anlatıyor. Bu görüşümü desteklemek için, bir batarya ve ampul ile örneklenen basit devreleri seçiyorum; bundan daha basit bir devre bulabilir miyiz ki? Bu örneği, tüm lise ve çoğu üniversite seviye ders kitaplarının iyice ortaya koyamadığı önemli fizik kurallarını keşfetmek için ve bu kitaplarla çalışmaktan kaynaklanan kavram karmaşalarını meydana çıkarmak için kullanacağım.

Bu makalede 4 ana kısım olacak: 1. Kısım: Problemi size tanıtma. 2. Kısım: Enerji transferiyle alakalı kavram karmaşasına göz atma ve daha iyi bir modelin hızlı özeti. 3. ve 4. kısımlarda ise basit fiziğin detayına ineceğiz ve alternatif modeli, ilkeleri daha detaylıca uygulayarak savunacağız. Probleme genel bir bakış ve sonuç için sadece 1. ve 2. kısımları okumanız yeterli.

Yapay zekâ için bir skor daha! Mart 2024'te yapılan bir çalışmada, 151 insan katılımcı, yaratıcı düşüncenin bir göstergesi olarak kabul edilen "ıraksak düşünce"yi ölçmek için tasarlanmış üç testte ChatGPT-4 ile karşı karşıya getirildi. Iraksak düşünme, "Ailemle siyaset hakkında konuşmaktan kaçınmanın en iyi yolu nedir?" gibi, kesin bir çözümü olmayan bir soruya benzersiz bir çözüm üretme yeteneği ile karakterize edilir. Çalışmada GPT-4, insan katılımcılardan daha orijinal ve ayrıntılı cevaplar verdi!

Scientific Reports'ta yayınlanan "Yapay zeka üretici dil modellerinin mevcut durumu, ıraksak düşünme görevlerinde insanlardan daha yaratıcıdır!" başlıklı çalışma, Arkansan Üniversitesi Psikoloji Bilimi doktora öğrencileri Kent F. Hubert ve Kim N. Awa'nın yanı sıra, aynı üniversitede Psikoloji Bilimi yardımcı doçenti ve Yaratıcı Biliş ve Dikkat Mekanizmaları Laboratuvarı direktörü Darya L. Zabelina tarafından kaleme alındı.

Kanser, buradaki yazımızda da anlattığımız gibi, vücutta bir organda teşekkül edip tedavi edilmediği takdirde, ilk önce çevresindeki organlara, daha sonrasında ise kan yoluyla vücutta başka organlara yayılmaya başlar. Bu yayılma (metastaz), özellikle de sindirim sistemi kanserlerinde genellikle akciğere, karaciğere ve peritona, yani karın zarına olur. Kanser hücrelerinin yönlerini nasıl bulduğuyla ilgili olarak buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.

Uzun bir zaman öncesine kadar, ileri evre periton kanseri olan hastalara sadece kemoterapi uygulanır ve böylece aynı durumda olan ama kemoterapi görmeyen hastadan sadece 6 ay daha uzun yaşardı. Fakat "Sitoredüktif Cerrahi" ve "Sıcak Kemoterapi" yöntemlerinin geliştirilmesiyle birlikte hastalar 11 yıla kadar varan süreyle yaşatılabilmektedir.

Tarihten bugüne dünya üzerinde sürekli var olan cinsiyetçilik kadınların yaşamına hep bir gölge bıraktı. Kadınlar eğitim alamaz, fikir belirtemez, topluma karışamazlardı. Bu tür basit şeylerin bile yapılmasına müsaade edilmeyen kadınların bilim alanında uğraş göstermeleri, ismini tanıtmaları epeyce zordu. Erkek egemenliğinin, yani ataerkilliğin kısıtlamalarına rağmen yine de bir çok şeyi başarabilmiş kadın bilim insanları vardır. Ki bilim dünyasına kattıkları şeyler kesinlikle basit şeyler değil. Eğer kadınlar böyle hor görülmeseydi, kim bilir belki yüzlerce belki de binlerce kadın bilim insanı olup keşifleriyle dünyamızı daha erkenden geliştirebileceklerdi.

Hadi bir bakalım kadınların karşısındaki engeller nelerdi ve bunlara rağmen neler yaptılar: