Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir?

Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir? Dünya Gazetesi
Çiğ süt ve Ürünleri Bruselloz Açısından Risk Taşır
7 dakika
3,397
  • Besin Mikrobiyolojisi
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Brucellosis
  • Türkçe Adı Brusellosiz
  • İngilizce Adı Brucellosis
  • Latince Adı Brucellosis
  • OrphaNet
  • Diğer İsimleri Malta Humması, Akdeniz Ateşi

Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma

Gıda güvenliği, gelişmekte olan ülkelerde önemli bir problem olup, bu ülkeler günümüzde hala gıda güvenliği sorunları ile mücadele etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, 200'den fazla hastalık kontamine gıda tüketimi nedeniyle meydana gelmektedir ve bu hastalıklar, özellikle infantlar, çocuklar, yaşlılar ve hamileler gibi hassas gruplar için uzun süreli sağlık problemlerine neden olmaktadır. Dolayısıyla, yıllık milyonlarca insan gıda kaynaklı zoonozlar nedeniyle hasta olmaktadır. Bu zoonozlar arasında en çok araştırılan mikroorganizmalardan biri, Malta Humması veya Akdeniz Ateşi adı da verilen Brucella spp.'in neden olduğu Bruselloz'dur.

Brucella, Brucellaceae familyasından sporsuz ve kapsülsüz bir mikroorganizmadır. Gr (-), hareketsiz ve aerobdur. Hücre içi parazittir - ki bu özelliği, hastalık oluşturma mekanizması ile yakından ilişkili olup, semptomlar kısmında ayrıntı verilecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Brucella
Brucella
ECDC

Hayvanların eti, sütü, idrarı, vücut sıvıları ve gebelik materyalleri aracılığıyla bulaşır. Optimum ürediği sıcaklık 37oC olup bu insan vücut sıcaklığıdır. 6-43oC arasında da üreyebilir. Optimum ürediği pH aralığı 6.6-7.4 olup 5.8-8.7 aralığında da üreyebilir. Uluslararası Sistematik Bakteriyoloji Komitesine göre, bu soyda birbirleri ile benzerlik gösteren 6 tür yer almaktadır ve bu türlerin 4 tanesi insanlar için patojendir:

  1. Brucella melitensis (koyun ve keçilerden izole edilmiştir)
  2. Brucella abortus (sığırlardan izole edilmiştir )
  3. Brucella suis (domuzlardan izole edilmiştir)
  4. Brucella canis (köpeklerden izole edilmiştir)

Brucella, özellikle protein içeren kuru ortamlarda canlılığını koruyabilir ve toz, toprakta 10 haftaya kadar canlı kalabilirler. Fakat sıcaklığa bağlı olarak suda 10-70 gün canlı kalabildikleri tespit edilmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

%3-4 oranında tuz içeren besi ortamında üreyemedikleri tespit edilmiş olsa da, yapılan deneysel çalışmalarda Brucella'ların farklı süt ürünlerinde ve yine farklı iç-dış faktörlere bağlı olarak uzun süre canlı kaldıkları ve bu özellikleri ile "relatif dirençli bakteriler" oldukları bildirilmiştir. Bununla bağlantılı olarak Brucella'nın, 8oC'de muhafaza edilen ve pH değeri 4.3 olan sütte 20-25 gün, 4-7oC' de muhafaza edilen ve pH değeri 4.2-5.4 olan sütte ise haftalarca canlı kalabildiği, deneysel yollarla kontamine edilen ve 30-32oC' de muhafaza edilen ve pH değeri 4.0-4.5 olan yoğurtta 14-16 gün sonra hala canlılığını koruduğu ve -40oC' de muhafaza edilen çiğ sütte ise en az 800 gün canlı kaldığı bildirilmiştir. Yine deneysel şartlarda Brucella ile kontamine edilen beyaz peynirlerde 8oC' de 20 hafta canlı kaldığı tespit edilmiştir. Brucella çiğ keçi sütünden yapılmış peynirlerde 180 güne kadar ve yine pastörize edilmemiş farklı süt ürünlerinde uzun süre canlılığını koruyabilen bir bakteridir.

Isıl işleme karşı duyarlı olup pastörizasyon işlemi ile 62.8oC' de 30 dakikada veya 71.7oC' de 15 saniyede inaktif olurlar.

Belirti ve Semptomlar

Bruselloz, için insanları hasta edecek minimal enfeksiyon dozuna (MID) ilişkin bir literatür bilgisi olmamakla beraber B.melitensis için MID'in 5000 adet, B. abortus ve B. suis'in MID değerinin 106-107 civarı olduğu öngörülmektedir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

B. melitensis ilk kez 1877 yılında malta hummasından ölen bir askerin dalağından tespit edilmiştir. Türkiye'de ise ilk kez Kuleli Askeri Hastanesi'nde yatan bir erde tespit edilmiştir.

Özellikle B. melitensis ve B. abortus, insandan hayvana ve hayvandan insana bulaşması sebebiyle daha risklidirler. B. abortus, anne ile bebek arasındaki kotildonlarda bulunan kılcal damarlarda nekroz oluşturarak yavrunun beslenmesini sağlayan geçiş yerlerinin zarar görmesine neden olur. Dolayısıyla bebek besinsiz kalarak hayatını kaybeder ve abort olur. Bu nedenle hem hayvanlarda hem de insanlarda gebeliğin ilk üç ayında abort sebebidir.

B. melitensis, insan mide asidine karşı B. abortus'tan daha dirençlidir. Eğer mide asidi tamponlanmışsa (mide koruyucu ilaçlar kullanmak, aşırı protein veya karbonhidrat içerikli gıdalar tüketmek gibi) mideyi aşarak bağırsağa ulaşır ve hücre içi parazit olma özelliği ile bağırsaktan hücre içerisine girer. Vücut eklemlerine, diz kapaklarına, uterus ve testislere afinite duyduğu için buralara ulaşır. Özellikle diz ve dirsek kısımlarındaki eklemlerde şişkinliğe ve ağrıya sebep olur. Antibiyotik tedavisi başlanan hastada, tedavi süreci 3-6 aya kadar uzayabilir, çünkü antibiyotik hücre içine giremez. Etken, her hücre dışına çıktığında antibiyotik etkisini gösterecektir ve hücre dışına çıkıp kan dolaşımına katıldığı zaman ateş yükselir. Ateş bu nedenle inişli çıkışlıdır, devamlılık göstermez. Dolayısıyla ateş ondülan (dalgalı) karakterdedir. Bu özelliği nedeniyle Malta Hummasına benzemektedir.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Çiğ gıdalar, özellikle ısıl işlem görmemiş (pastörize veya sterilize edilmemiş) çiğ süt ve ürünleri ile, çiğ kıyma ve çiğ kıyma ile yapılmış çiğ köfte risklidir. Hayvanlar etken ile enfekte olursa, onlardan elde edilen ürünler de kontamine olacaktır. Bu ürünlerin ısıl işlem görmeden tüketilmesi ile insanlar da enfekte olmaktadırlar.

Çiğ sütten yapılan peynirler Bruselloz riski taşır
Çiğ sütten yapılan peynirler Bruselloz riski taşır
The New York Times

AB standartları, Bruselloz riski nedeniyle, çiğ sütten yapılan peynirlerde 120 günlük olgunlaştırmayı, Türkiye standartları ise 90 günlük olgunlaştırmayı şart koşmaktadır. Biz Gıda Bilimi ve Teknolojisi uzmanları ile Gıda Mikrobiyologları ise minimum 120 günlük olgunlaştırmayı önermekteyiz.

Tüm Reklamları Kapat

İlave olarak, enfekte hayvanların dışkı veya idrarları ile kontamine olmuş çiğ bitkisel gıdaların ve kontamine suların da insanlar için bulaşma kaynakları arasında olduğunu eklemek gerekir.

Teşhis Yöntemleri

PCR metodu kullanılarak %100 özgüllük ve %79 (kan serumu örnekleri) ile %99.2 (tam kombine kan-serum örnekleri) hassasiyet oranlarıyla Bruselloz teşhisi konmaktadır.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Tedavisi için antibiyotik kullanımı gerekmektedir. Genellikle, en az 6-8 hafta arasında Doxycycline ve Rifampin'in birlikte kullanılması tavsiye edilmektedir (eğer gebeyseniz, bu antibiyotiklere karşı alerjiniz varsa veya immunobaskılanmış grupta yer alıyorsanız mutlaka doktorunuza bildiriniz).

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Bruselloz'un inkübasyon süresi mikroorganizmanın giriş yoluna ve sayısına bağlı olarak 10-250 gün arasında değişir. Hastalığın seyri birkaç haftadan birkaç aya değişmekle beraber uzun süreli antibiyotik kullanımı gerektirmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

ECDC'nin (Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi) Bruselloz'a dair yıllık epidemiyolojik raporuna göre, 2017 yılında 28 EU/EEA (AB/Avrupa Ekonomik Alan) ülkelerince doğrulanmış 381 vaka tespit edilmiştir. %67.2'lik oranla en yüksek vaka sayısı Yunanistan, İtalya ve İspanya'ya aittir. Üstelik, önceki 4 yıla kıyasla 2017 yılı en düşük vaka sayısının olduğu yıldır.

CDC'ye (ABD Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezleri) göre, her yıl dünya çapında 500.000' den fazla Bruselloz vakası tespit edilmektedir. Fakat raporlanmayan ve sıklıkla yanlış teşhis edildiği göz önünde bulundurulduğunda bu rakamın çok daha yüksek olacağına dair CDC not düşmektedir. Yine CDC'ye göre B. melitensis, dünya çapında insan hastalıkları arasında en sık bildirilen etken iken, en yaygın potansiyel enfeksiyon kaynağı ise B. abortus'tur.

FAO'nun (Gıda ve Tarım Örgütü) epidemiyoloji raporuna göre, en az 5 yıldır Bruselloz rapor edilmeyen ülkeler arasında Avustralya, Kanada, Kıbrıs, Danimarka, Finlandiya, Hollanda, Yeniz Zelanda, Norveç, İsveç ve Birleşik Krallık yer almaktadır. Özellikle Avrupa'nın Akdeniz ülkeleri, Kuzey ve Doğu Afrika, Yakın Doğu ülkeleri, Hindistan, Orta Asya, Meksika, Ora ve Güney Amerika'nın Bruselloz nedeniyle etkilendiği bildirilmektedir.

Beslenme alışkanlıkları Brucella enfeksiyonları ile yakından ilişkilidir
Beslenme alışkanlıkları Brucella enfeksiyonları ile yakından ilişkilidir
Food Poisoning News

İnsanların beslenme alışkanlıkları ile alimenter kaynaklı Brucella enfeksiyonları arasında yakın ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. Örneğin Brucella ile enfekte koyun ve keçilerden sağlanan çiğ sütten yapılmış taze peynirlerin sıklıkla tüketildiği Fransa, Yunanistan, Meksika, Peru, Kuveyt ve İran gibi ülkelerde gıda kaynaklı Bruselloz olguları %8-100 arasında değişmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Kayıp Şeylerin Bakım Kılavuzu

“Er ya da geç, bu olacak. İyisi mi hazır ol.

Hazırlıksız yakalanmaya hazır ol.”

Bakıcılığın esasları üzerine kısa bir gece kursuna yazılmak, dibe vurmuş ve meteliksiz Ben Benjamin için yapılacak en akıllıca şey gibi gözükmüştü. Ama el kitapçığındaki hiçbir şey –ki o kitapçığı da doğru dürüst okumamıştı– Ben’i tekerlekli iskemleye hapsolmuş sivri dilli ergen Trevor’a hazırlamaya yetmeyecekti…

Bakıcılığın ilk kuralı Profesyonel Davranmak. Bu yüzden Ben, karısı Janet’ın neden boşanmak istediğini ya da dün gece neden intiharı düşündüğünü Trevor’a anlatmamalı.

Bakıcılığın ikinci kuralı Duygusal Bağ Kurmamak. Bu yüzden Ben Trevor’ı bir minibüsün arkasına bindirip babasıyla arasını düzeltmesi için çöl ortasında yüzlerce kilometre yapmayı aklının ucundan bile geçirmemeli. Özellikle de böylesine epik bir yolculuk muhteşem felaketlere gebeyken…

Washington Post ve Amazon tarafından 2012 yılının en iyi kitapları seçkilerine dahil edilen Kayıp Şeylerin Bakım Kılavuzu olağandışı bir dostluğun, bir adamla bir çocuğun hayata dönüşünün komik ve trajik öyküsü.

Devamını Göster
₺88.00
Kayıp Şeylerin Bakım Kılavuzu

Önlem Yöntemleri

Bu hastalıkta, özellikle Veteriner Hekimler, hayvan bakıcıları, et ve süt işletmelerinde çalışan personeller (kasaplar, Gıda Mühendisleri veya Teknikerleri vb.) risk altındadır. Bu sahada çalışan personeller, ellerini sık sık dezenfektekte etmek zorunda kaldıkları için ellerdeki doğal mikroflora zarar görür ve Brucella florasız bir eli kolaylıkla aşabilir. Dolayısıyla bu işletmelerde etkin bir HACCP sistemi olmalı ve hem personel hem de gıda güvenliği sağlanmalıdır.

Veteriner Hekimler Bruselloz açısından risk grubundadır
Veteriner Hekimler Bruselloz açısından risk grubundadır
Gıda Hattı

Etken, ortamda bulunan toz partiküllerinin konjünktiva veya respiratorik sistem mukozası yoluyla alınması sonucu da enfeksiyona sebep olması nedeniyle, özellikle laboratuvar çalışanları için tehlike oluşturmaktadır. Bu nedenle Brucella ile çalışılan laboratuvarlarda uygun seviyede biyogüvenlik önlemleri alınmalıdır.

Hayvan çifliklerinde hem personelleri hem de hayvan sağlığını korumak için sürü aşılaması uygulanmalıdır.

Çiğ sütten yapılan peynirler, 120 günlük olgunlaşmaya bırakılmalıdır (%17 tuz içeren salamura peynirlerde 30 güne kadar canlı kalabildiği göz ardı edilmemelidir).

Sokak satışı yapılan sütlerden uzak durulmalıdır. Güvenilen bir yerden alınan çiğ sütlere ise mutlaka etkili ısıl işlem uygulanmalıdır. Isıl işlem görmüş süt ürünlerine, çiğ süt ve ürünlerinin post-kontaminasyonu önlenmelidir.

Hastalığın kontrolünde Tıp Doktorları, Veteriner Hekimler ve Gıda Mükrobiyologları-Gıda Bilimcileri arasında işbirliği sağlanmalı, hayvan yetiştiricileri ve tüketicilerin hastalık konusunda bilinçlendirilmesi hedef alınarak yazılı ve görsel iletişim araçları etkin kullanılmalıdır.

Etimoloji

Hastalığa sebep olan Brucella cinsinin adı, bakteriyi ilk tanımlayan İskoç hekim Sir David Bruce'tan (1855-1931) gelmektedir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
16
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • A.S. Abedi, et al. (2019). The Prevalence Of Brucella Spp. In Dairy Products In The Middle East Region: A Systematic Review And Meta-Analysis. Science Direct. | Arşiv Bağlantısı
  • ECDC. Brucellosis-Annual Epidemilogical Report. (19 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 19 Haziran 2020. Alındığı Yer: ECDC | Arşiv Bağlantısı
  • CDC. Brucellosis-Chapter 4. (24 Haziran 2019). Alındığı Yer: CDC | Arşiv Bağlantısı
  • FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). (Blimsel Rapor, 2003). Guidelines For Coordinated Human And Animal Brucellosis Surveillance. Not: Prepared by A. Robinson.
  • İ. Erol. (2007). Gıda Hijyeni Ve Mikrobiyolojisi. Yayınevi: Pozitif Matbaacılık. sf: 102-108.
  • M. M. Sfeir. (2018). Raw Milk Intake: Beware Of Emerging Brucellosis. Journal of Medical Microbiology, sf: 681-682. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 24/03/2023 12:28:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10025

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Eğilim
Atmosfer
Karar Verme
Sars Mers
Yeşil
Nobel Ödülü
Makine
Çeviri
Toprak
Görme
Türlerin Kökeni
Seçilim
Kök Hücre
Test
Zehirli Mantar
İnsan Türü
Kanat
Besin Değeri
Şehir
Beslenme Davranışı
İklim
Kimya Tarihi
Ağız Sağlığı
Argüman
Hidrotermal Baca
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. Çelik, et al. Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir?. (6 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 24 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10025
Çelik, G., Bakırcı, Ç. M. (2021, February 06). Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 24, 2023. from https://evrimagaci.org/s/10025
G. Çelik, et al. “Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 06 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10025.
Çelik, Gonca. Bakırcı, Çağrı Mert. “Bruselloz Nedir? Hastalık Yapıcı ve Gebelik Sonlandırıcı Brucella Bakterisinin Gıda ile İlişkisi Nedir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 06, 2021. https://evrimagaci.org/s/10025.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.