Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

"Zeki Ama Çalışmıyor: Ya Da Sadece ADHD"

DEHB ile yaşamak

13 dakika
24
"Zeki Ama Çalışmıyor: Ya Da Sadece ADHD"
  • Blog Yazısı
Blog Yazısı
Tüm Reklamları Kapat

Zeki Ama Çalışmıyor: Ya Da Sadece ADHD

Kim DEHB, Kim Sadece Yaramaz?

Önce DEHB yani dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu nedir onu öğrenelim.

DEHB aslında Beyindeki nörotransmitterlerin düzgün çalışmaması sonucu ortaya çıkar. DEHB'i bulunan kişilerde yapılan kontrollerde ortak bazı noktalar keşfedilmiştir. Bunlar bir çoğunda beyinde bir tür kimyasal olan dopamin seviyesinin düşük olması ve sosyal muhakemeyi kontrol etmeyi sağlayan beynin ilgili bölümünün diğer alanlara göre daha zayıf çalıştığıdır.

Yine bir başka araştırmaya göre, beyindeki yapısal farklılılardan biri olarak DEHB'i bulunan kişilerde daha az gri madde hacmi tespit edilmiştir. Bu gri madde kişinin konuşma, oto kontrol, karar verme ve kas kontrolü fonksiyonlarında etkindir. Başlıca sorunlar şunlardır:

  • Dikkat Eksikliği: Dopamin, beynin ödül sistemini yönetir. Düzgün çalışmayan dopamin seviyeleri, beynin ödülleri ve motivasyonu değerlendirme biçimini etkileyebilir. Bu da kişiyi dikkatsiz, unutkan ve sürekli yeni uyarıcılar arayarak daha zor odaklanmaya neden olabilir.
  • Hiperaktivite ve Dürtüsellik: Norepinefrin (bir çeşit nörotransmiter) , uyanıklık ve motivasyonla ilgilidir. Yetersiz norepinefrin seviyesi, kişilerin impulsif davranışlar göstermesine (örneğin aceleci kararlar almak, aceleyle hareket etmek) neden olabilir.
  • Zihinsel Yorgunluk ve Zorluklar: Dopamin ve norepinefrin eksiklikleri, zihinsel enerji düzeylerini de etkiler. Bu, kişilerin görevleri tamamlamakta zorlanmasına, tükenmişlik hissetmesine ve çoğu zaman motivasyonsuzlukla baş etmeye çalışmasına yol açar.
  • Sosyal Zorluklar: Dürtüsellik ve dikkat eksiklikleri, sosyal etkileşimlerde zorluklara yol açabilir. Örneğin, ADHD'li bireyler sıklıkla konuşmaların ortasında müdahale edebilir, başkalarının hislerini anlamakta zorlanabilir veya sorumlulukları yerine getirmekte yavaş olabilirler. Bu, ilişkilerde sıkıntılara yol açabilir.
  • Duygusal Düzenleme Sorunla: Dopamin ve norepinefrin eksiklikleri, duygusal dengeyi sağlamayı zorlaştırabilir. Bu, duygusal patlamalar, sinirlilik, hayal kırıklığına hızla tepki verme gibi duygusal tepkilere yol açabilir.[1]

Kısaca ADHD bu, peki ADHD'yi yaramazlıktan ayıran şey ne? Bunu öğrenmek için önce yaramazlık ne onu öğrenmeliyiz.

Tüm Reklamları Kapat

Yaramazlık, Yaramazlık, çocukların kuralları ihlal etmeleri ve bazen isyankar davranışlar sergilemeleri olarak tanımlanır. Yaramazlık, genellikle eğlenceli, dikkat çekici ve bazen de sınırları test etme amacı güden davranışlardır. Ancak, yaramazlık genellikle kısa süreli ve geçici bir davranış olarak kabul edilir. Çocuklar büyüdükçe, bu tür davranışlar azalır ve sosyal kurallara uyma becerileri gelişir. Yaramazlık, her zaman zararsızdır ve çocuğun sosyal ve duygusal gelişiminin normal bir parçası olabilir.

ADHD ile "yaramazlık" arasındaki fark, temelde davranışların sebeplerinden ve sürekliliğinden kaynaklanır.

Yaramazlık daha çocukluk döneminde görülürken ADHD yaşam boyu görülür,

Yaramazlık yapan çocuklar genellikle hatalarından ders çıkarabilirken, ADHD'li bireyler bu tür dersleri çıkarmakta oldukça zorlanır.

Tüm Reklamları Kapat

Yaramazlık: Yaramazlık genellikle disiplin ve rehberlik ile düzeltilebilir. ADHD, tedavi ve profesyonel müdahale gerektirir. Bu tedavi, ilaçlar (dopamin düzenleyiciler) ve terapiyi içerebilir. semptomlar azaltılabilir tamamen geçmesi beklenemez.

Her çocuk için ADHD'yi fark etmek malesef bu kadar kolay değil. Özellikle kız çocuklarında ADHD oldukça geç fark ediliyor bunun sebebi pek çok alanda olduğu gibi kız çocuklarının daha düzenli, dikkatli ve sakin olmaları beklenir. Kızlar, bazen içsel olarak huzursuz olsalar da, davranışlarını daha iyi gizleyebilirler. Bu, ADHD'nin fark edilmeden uzun süre devam etmesine neden olabilir.

Evet, hangi bireyler ADHD öğrendiğimize göre şimdi hangi tip ADHD olduğunu öğrenme vakti. Bitti mi sandın daha yeni başladık.

Mental Bozuklukların Teşhis ve İstatistik El Kitabı,5. baskıya (DSM-5) göre 3 tür hiperaktivite ve dikkat eksikliği türü vardır:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

  1. Dikkatsiz DEHB
  2. Hiperaktif/dürtüsel DEHB
  3. Kombine DEHB[3]

Dikkatsiz DEHB

Dikkatsizlik; görevde kalma, odaklanma ve organizasyonla ilgili zorlukları ifade eder.

  • Okul veya iş görevlerinde ayrıntılara dikkat etmez veya dikkatsizce hatalar yapar.
  • Derslerde, konuşmalarda veya uzun okumalarda olduğu gibi görev veya aktivitelere odaklanmakta sorun yaşar.
  • Konuşulduğunda dinlemiyormuş gibi görünür.
  • Talimatları takip edemez ve okul ödevlerini, ev işlerini veya iş görevlerini tamamlayamaz. Görevlere başlayabilir ancak hemen odaklanmasını kaybeder.
  • Görevleri ve işleri organize etmede sorun yaşar. Örneğin, zamanı iyi yönetemez; dağınık, düzensiz çalışır; teslim tarihlerini kaçırır.
  • Rapor hazırlama ve form doldurma gibi sürekli zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınır.
  • Görevleri veya günlük yaşamı için ihtiyaç duyduğu okul kağıtları, kitapları, anahtarları, cüzdanı, cep telefonu ve gözlüğü gibi eşyalarını sıklıkla kaybeder.
  • Günlük görevleri, örneğin ev işlerini yapmayı ve ayak işlerini yapmayı unutur. Daha büyük gençler ve yetişkinler telefon görüşmelerini geri aramayı, faturaları ödemeyi ve randevulara gitmeyi unutabilir.

Hiperaktif/Dürtüsel DEHB

Hiperaktivite; kıpırdanma, aşırı enerji, hareketsiz oturmama ve konuşkan olma gibi aşırı hareket anlamına gelir. Dürtüsellik, sonuçları düşünmeden alınan kararlar veya eylemler olarak ifade edilebilir.

  • Ellerini ve ayaklarını oynatır, kıpırdanır veya oturduğu yerde kıvranır.
  • Sınıfta, iş yerinde oturmakta zorluk çeker.
  • Uygunsuz yerlerde koşar veya tırmanır.
  • Sessizce oyun oynayamaz veya boş zaman aktivitelerini gerçekleştiremez.
  • Çok fazla konuşur.
  • Sıranın kendisine gelmesini beklemekte zorluk çeker.
  • Başkalarının sözlerini keser veya onların işlerine karışır. Örneğin, konuşmalara, oyunlara veya aktivitelere müdahale eder.

Kombine DEHB

Bu tip DEHB tanısı hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite/dürtüsellik tiplerinin her ikisinin de ölçütlerinin karşılanmasıyla konur.

Tüm Reklamları Kapat

Bir de az bilinen bir tür olan “Hiperaktif Olmayan ADHD: Sessiz Kalmış Zihinler” den bahsedelim.

Hiperaktif olmayan ADHD, genellikle daha geç fark edilir çünkü dışarıdan görünen davranışlar, genellikle "normal" veya "yaramaz" davranışlar olarak yorumlanabilir.

Neden "Sessiz Kalmış Zihinler" denir?

Tüm Reklamları Kapat

Bu ifade, hiperaktif olmayan ADHD'li kişilerin genellikle dışarıdan "sessiz" göründükleri ancak zihinlerinin içsel olarak sürekli dağılma, uyarıcılara tepki verme ve organize olamama gibi zorluklarla meşgul olduğu anlamına gelir.

ADHD beyin deki nörotransmiterlerle ilgili dedik, e otizm spektrum bozukluğu da beyin kimyasındaki nörotransmiter bozukluğu arasında bir ilişki bulunmaktadır. Tabi otizm başlı başına uzun ve komplike bir konu biz bu gün sadece ADHD ile benzer yönlerine bakacağız.

1. Dikkat ve Odaklanma Zorlukları:

Otizm: Otizmli bireyler bazen odaklanma konusunda zorluklar yaşayabilirler, özellikle ilgilerini çeken konularda uzun süre odaklanabilirken, ilgilerini çekmeyen şeylere odaklanmakta güçlük çekebilirler. Bu, belirli aktivitelerle ilgili takıntılar veya özel ilgi alanlarına dayalı odaklanmalar şeklinde olabilir.

ADHD: ADHD'li bireyler ise genel olarak dikkatlerini sürdürmekte zorlanabilirler. Çevresel uyarıcılara karşı aşırı duyarlılıkları nedeniyle, bu kişiler sıklıkla kolayca dikkatleri dağılabilir.

Tüm Reklamları Kapat

2. Sosyal Zorluklar:

Otizm: Otizmli bireylerde sosyal etkileşimde zorluklar yaygındır. Sosyal kuralları anlamakta, başkalarıyla empati kurmakta ve göz teması gibi sosyal davranışlarda sıkıntılar yaşanabilir.

ADHD: ADHD'li bireyler de bazen sosyal etkileşimlerde zorluklar yaşayabilirler. Bu, sıklıkla sabırsızlık, başkalarının sözünü kesme, hiperaktivite nedeniyle hareketli olma veya dikkat eksikliği nedeniyle sosyal durumu anlamama gibi davranışlarla kendini gösterebilir.

3. İmpulsivite (Düşünmeden Hareket Etme):

Otizm: Otizmde, impulsif davranışlar bazen aşırıya kaçabilir. Örneğin, belirli bir davranışın tekrarı veya katı alışkanlıkların devamı şeklinde olabilir.

ADHD: ADHD'li bireylerde de impulsif davranışlar yaygındır. Hızlı kararlar almak, başkalarına düşünmeden tepki vermek veya plan yapmadan hareket etmek gibi özellikler, ADHD'nin sık görülen semptomlarındandır.

4. Hiperaktivite ve Hareketlilik:

Otizm: Otizmli bireyler, bazı durumlarda belirli bir davranışa takılabilirler ve tekrar eden hareketler (örneğin, sallanmak, el çırpma) gösterebilirler. Bu hareketler bazen dışarıdan hiperaktif olarak algılanabilir.

ADHD: ADHD'li bireylerde aşırı hareketlilik ve yerinde duramama sıkça görülür. Bu kişiler genellikle çok aktif, fazla hareketli olurlar ve bir yerde oturmakta zorlanırlar.

5. Rutin ve Düzen Takıntısı:

Otizm: Otizmli bireyler genellikle rutine sıkı sıkıya bağlıdırlar. Değişiklikler, onlarda kaygı yaratabilir ve büyük zorluklara yol açabilir. Aynı davranışların tekrar edilmesi, güvenli hissetmelerine yardımcı olabilir.

ADHD: ADHD'li bireyler de bazen alışkanlıkları ve rutinleri takip etmekte zorluk yaşayabilirler, ancak bu daha çok unutkanlık ve organizasyon eksikliklerinden kaynaklanır. Bazı ADHD’li bireyler, rutinlere uymadıklarında daha da kaygı yaşarlar.

6. Duygusal Düzenleme Zorlukları:

Otizm: Otizmli bireyler, duygusal durumları düzenlemede zorluklar yaşayabilirler. Öfke patlamaları veya duygusal reaksiyonların aşırı olması yaygın olabilir.

ADHD: ADHD’li bireyler de duygusal düzenlemede zorlanabilirler. Çabuk öfkelenme, sabırsızlık ve duygusal ani değişiklikler gösterebilirler.

Tüm Reklamları Kapat

7. Takıntılı Davranışlar veya İlgi Alanları:

Otizm: Otizmli bireyler genellikle belirli bir konuya takıntılı hale gelebilirler. Bu konular, günlük yaşamın merkezini oluşturabilir ve çok fazla zaman harcanabilir.

ADHD: ADHD'li bireyler bazen belirli bir konuya yoğunlaşabilirler, ancak bu takıntı genellikle dikkat eksikliği nedeniyle değişebilir ve kısa süreli olabilir.

8. Kendini İfade Etme Zorlukları:

Otizm: Otizmli bireyler bazen kendilerini ifade etmekte zorluk çekerler, özellikle dilsel beceriler konusunda. Konuşma ve dil gelişimi farklı seviyelerde olabilir.

ADHD: ADHD’li bireyler de bazen kendilerini doğru ifade etmekte zorlanabilirler, özellikle düşüncelerini organize etmekte ve sakin bir şekilde ifade etmekte güçlük çekebilirler.

Tüm Reklamları Kapat

9. Zihinsel Zorluklar ve İleri Düzey Beceriler:

Otizm: Bazı otizmli bireyler, genellikle normalin çok üzerinde yetenekler sergileyebilirler (savant yetenekleri). Örneğin, müzik, matematik veya sanat gibi alanlarda olağanüstü beceriler gösterebilirler.

ADHD: ADHD'li bireylerde de bazen olağanüstü bir yetenek olabilir, ancak bu genellikle dikkat ve organizasyon eksikliklerinden dolayı genellikle göz önünde olmayabilir.

Epey çok benzerlik var değil mi? (otizm spektrumlarına değinmedik ama Asperger sendromu ile benzer yapıları oldukça fazla)

ADHD'nin nörotransmiterler ile ilgili olduğun açıkladık, şimdi tedavisi olmayan bu sendromun semptomlarını hafifletmek için ne yapabiliriz. Bu yaklaşımlar genellikle bireysel ihtiyaçlara göre değişir.

Tüm Reklamları Kapat

1. İlaç Tedavisi

Stimulant ilaçlar: tedavide en yaygın kullanılan ilaçlardır. Bunlar, beyindeki dopamin ve norepinefrin seviyelerini artırarak odaklanmayı ve dikkat süresini iyileştirebilir.

2. Davranışsal Terapi

Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): ADHD’li bireylerin düşünce ve davranışlarını değiştirmeye yardımcı olabilir. Özellikle duygusal regülasyonu ve zaman yönetimi konusunda faydalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Ödüllendirme sistemleri: Olumlu davranışları pekiştirmek ve olumsuz davranışları azaltmak için kullanılır.

3. Zaman Yönetimi ve Organizasyon Becerileri

Zamanlayıcılar ve hatırlatıcılar: ADHD’li bireyler için zamanın farkında olmak zor olabilir. Zamanlayıcılar veya uygulamalar kullanarak daha iyi bir zaman yönetimi sağlanabilir.

Günlük planlama: Günlük işleri organize etmek ve önceliklendirmek için yazılı planlar ve ajandalar kullanmak yardımcı olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Dikkat ve odaklanmayı artırma stratejileri: Görevleri küçük parçalara bölme, odaklanmak için ortamı düzenleme (daha az dikkat dağıtıcı) faydalı olabilir.

4. Fiziksel Aktivite

Düzenli egzersiz yapmak, beyin kimyasallarını dengelemeye yardımcı olabilir ve özellikle odaklanma sorunlarını hafifletebilir.

Egzersiz aynı zamanda stres yönetimi, anksiyete ve depresyon gibi ADHD ile ilişkili diğer semptomları da azaltabilir.

Tüm Reklamları Kapat

5. Diyet ve Beslenme

Düzenli ve dengeli beslenme, beyin fonksiyonlarını iyileştirebilir. Özellikle protein ağırlıklı bir diyetin, odaklanmayı artırabileceği düşünülüyor.

Omega-3 yağ asitleri, bazı araştırmalara göre, ADHD semptomlarının hafifletilmesinde yardımcı olabilir. Bunlar, balık yağında veya bazı takviyelerde bulunur.

6. Uyku Düzeni

Tüm Reklamları Kapat

ADHD’li bireylerde uyku sorunları yaygın olabilir. İyi bir uyku düzeni, odaklanma ve genel iyilik hali üzerinde olumlu etkiler yapabilir.

Uyuma ritüelleri oluşturmak ve düzenli uyumak, semptomların kontrol altına alınmasında yardımcı olabilir.

7. Aile ve Eğitim Desteği

Aile terapisi: ADHD’li bireyler için aile desteği çok önemlidir. Aile üyelerinin nasıl daha destekleyici olabilecekleri konusunda eğitim alması faydalıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Okul desteği: Okulda, ADHD’li öğrencilerin başarılı olabilmesi için öğretmenlerle işbirliği yapmak, bireysel eğitim planları oluşturmak (IEP) yardımcı olabilir.

8. Mindfulness ve Gevşeme Teknikleri

Meditasyon ve yoga: Duygusal regülasyonu artırabilir ve zihinsel rahatlamayı teşvik edebilir.

Farkındalık teknikleri (mindfulness): Dikkat ve odaklanmayı artırmak için faydalı olabilir.[4]

Tüm Reklamları Kapat

Beslenmeye daha detaylı değinmek istiyorum.[5]

ADHD Semptomlarını Hafifletmeye Yardımcı Olan Besinler

Omega-3 Yağ Asitleri: Balık (somon, sardalya, ton balığı gibi) ve ceviz gibi omega-3 yağ asitleri bakımından zengin besinler, beyin fonksiyonlarını iyileştirir ve dikkat dağınıklığını azaltabilir.

Protein Kaynakları: Yumurta, et, baklagiller, tofu gibi protein açısından zengin besinler, kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya yardımcı olabilir. Bu, ADHD'li bireylerde dikkat dağınıklığının azalmasına yardımcı olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca, protein, nörotransmitterlerin üretimi için gerekli olan temel yapı taşlarını sağlar.

Demir ve Çinko: Kırmızı et, süt ürünleri, kabak çekirdeği, karaciğer gibi demir ve çinko açısından zengin besinler, beyin fonksiyonlarını destekler. Demir eksikliği, dikkat eksikliği ile ilişkili olabilir.

B6 ve B12 Vitaminleri: Tavuk, balık, yumurta ve yeşil yapraklı sebzeler gibi besinler B vitaminleri açısından zengindir. Bu vitaminler, beyin sağlığını destekler ve nörotransmitterlerin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur.

Tam Tahıllar: Tam buğday, kahverengi pirinç, yulaf gibi tam tahıllar, kan şekerinin daha yavaş yükselmesine yardımcı olabilir. Bu da ani enerji dalgalanmalarının önlenmesine yardımcı olur ve dikkat dağınıklığını azaltabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Antoksidanlar: Yaban mersini, yaban çileği, brokoli ve yeşil çay gibi besinler, serbest radikallerle savaşarak beyin sağlığını destekler. Ayrıca, bu tür besinler beyin fonksiyonlarının korunmasına yardımcı olabilir.

ADHD Semptomlarını Kötüleştirebilecek Besinlerden Kaçınılması Gerekenler

Şeker ve Rafine Karbonhidratlar: Şekerli yiyecekler ve rafine karbonhidratlar kan şekeri seviyelerinde hızlı değişimlere yol açabilir. Bu da sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve dikkat sorunlarını kötüleştirebilir.

Kafein: Aşırı kafein tüketimi, kısa vadede enerji artışı sağlayabilir ancak uzun vadede endişe, uykusuzluk ve dikkat problemleri yaratabilir. ADHD'li bireylerde, kafein daha fazla sinirsel gerginliğe yol açabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Yapay Renklendiriciler ve Koruyucular: Yapay renkler, koruyucular ve bazı kimyasal katkı maddeleri içeren işlenmiş gıdalar, ADHD semptomlarını tetikleyebilir. Özellikle bazı araştırmalar, yapay tatlandırıcılar ve boyaların dikkat problemleriyle ilişkili olabileceğini göstermektedir.

Gluten: Bazı ADHD'li bireylerde, gluten (buğdayda bulunan bir protein) veya süt ürünleri gibi gıda alerjenleri, sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Alkol: Alkol, beyin fonksiyonlarını geçici olarak baskılar ve dikkat dağınıklığını artırabilir. ADHD'li bireylerde alkol kullanımı, semptomları daha da kötüleştirebilir.

Bu besinler herkes için zararlı olduğu gibi sağlıklı beslenmek ADHD'li bireyler için ekstra zararlı kaçınılması gereken besinlerdir. Peki hiç mi odaklanamıyor bu insanlar? odaklanıyorlar hatta bazen dünya ile iletişimleri kesilecek kadar. Hiperfokus neymiş bakalım, korkma sona yaklaşıyoruz az kaldı.

Tüm Reklamları Kapat

“Hiperfokus: ADHD'nin Süper Gücü mü, Tuzak mı?”

Hiperfokus Nedir?

Hiperfokus, ADHD’li bireylerin dikkatinin tek bir göreve odaklanıp, çevrelerinden tamamen koparak saatlerce ya da günlerce o işe odaklanabilme durumudur. Bu, genellikle çok ilginç ya da bireyin ilgisini çeken bir görevde olur. Kişi, etrafındaki her şeyi unutur ve sadece o anki faaliyeti düşünür. Hiperfokus, kişinin yeteneklerinin zirveye çıkmasını sağlayabileceği gibi, bazı olumsuz sonuçlara da yol açabilir.

Hiperfokusun Potansiyel Süper Gücü

Derinlemesine Odaklanma: ADHD'li bir birey, hiperfokus sayesinde bir göreve inanılmaz derecede derinlemesine odaklanabilir. Bu durum, çok zor ve karmaşık işler için faydalı olabilir. Örneğin, bir proje üzerinde çalışırken ya da bir yaratıcı iş yaparken son derece üretken olabilirler.

Tüm Reklamları Kapat

Bazı ADHD'li bireyler, bu yoğun odaklanma haliyle yüksek verimlilik gösterirler. Zamanın nasıl geçtiğini fark etmeden büyük başarılar elde edebilirler.

Hiperfokus, genellikle yaratıcı düşünme ve özgün çözümler bulma açısından faydalıdır. Bir problemi ya da sanatsal bir projeyi çözmek için birey, her detayla ilgilenerek yeni ve inovatif yollar bulabilir.

Hiperfokusun Tuzakları

Zamanın Kaybolması: Hiperfokus, bazen zamanın nasıl geçtiğini fark etmeme durumuna yol açar. Kişi, çevresine, yemek yemeye ya da uyumaya dahi önem vermez. Bu, fiziksel ve duygusal tükenmeye yol açabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Hiperfokus, bir şey üzerinde o kadar yoğunlaşmayı getirebilir ki, başka önemli görevler ve sorumluluklar göz ardı edilebilir. Bu da, kişiler arası ilişkilerde ya da iş yerinde sorunlara yol açabilir.

Çevredeki gürültü, insanlar ya da diğer dikkat dağıtıcı unsurlar kişiyi etkileyemez, ancak bazen bu durum dış dünyadan kopmak ve sosyalleşmekten kaçınmak anlamına gelebilir. Bu, sosyal ilişkilerde zorluklar yaratabilir.

Sona geldik sayılır, bunların hepsi teorik bilgi yani inasnlar araştırmış yazmış. Şimdi gerçekleri benden ADHD'li bireyden dinleyin bakalım;

Okul hayatım zordu hala zor şuan lisans öğrencisiyim ve hala derse odaklanmakta sıkıntı yaşıyorum. hocaların dudaklarını takip ediyorum dedikleri her şeyi içimden tekrar ediyorum aksi takdirde dışarıdan geçen araba sesi bile beni başka dünyalara götürüyor, nasıl bir araba , hangi renk acaba, ne kadar hızlı gidiyor, biz bir kere hızlı giderken kaza yapıyorduk az daha gerçi kaza için hızlı gitmeye gerek yok ki normal giderken de kaza olabiliyor, kaza yaşanmaması için dikkatli olmak gerekiyor, babam hem sohbet edip hem nasıl araba sürebiliyor hatta bazen dondurma yerken araba sürüyor, eskiden yaşadığımız yerde dondurmacı yakındı şimdi daha uzak ... gibi gibi uçsuz bucaksız, saçma sapan şeylerle kopuyorum. Kızlarda geç fark edildiğinden bahsetmiştim 16 yaşımda aldım teşhisi üzerimden koca bir yük kalktı gibi, her şeyin bir sebebi vardı. Kafamda bazı şeyler yerine oturmuştu topluma göre hala değişiktim ama ne olduğumu biliyordum ya yetti. Kendime göre yaşamayı öğrendim semptomları nispeten kontrol altına alabiliyorum. Hiperfokus anlarını çok seviyorum mesela bu yazı için 6 saattir yerimden kalkmadan uğraştım, 8 9 saat puzzle yaptığım çok oldu. evet zorluklar oluyor, uyumada hala büyük zorluk çekiyorum sürekli gözümün önünde bir şeyler canlanıyor hem de 4k e bu da bizim yaratıcılığımızı arttırıyor işte. Dikkat dağınıkları için yazdığım bu yazı epey uzun oldu ama umarım okuyabilirsiniz.

SON

Okundu Olarak İşaretle
8
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Raporla
Mantık Hatası Bildir
Yukarı Zıpla
Bu Blog Yazısı Sana Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 15/04/2025 14:09:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20146

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Size Özel
Makaleler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close