Teknolojinin Realite Duygusu Üzerindeki Etkisi

Artan Teknoloji Kullanımı

“Teknoloji” yüzyıllardır gelişiyor olmasına rağmen 2000’ lerin başlarından itibaren hayatmıza daha efektif ve hızlı bir biçimde giriş sağlamış; televizyon, telefon ve bilgisayar gibi bütün elektronik ürünlerin altında toplandığı, hayatımızın her an ve yerinde çok büyük bir yere sahip olan bir olgudur. Son 20 yılda etki alanı dünya popülasyonunun oldukça büyük bir çoğunluğuna erişmiş olan teknoloji getirdiği kolaylıklar ve faydaların yanı sıra zararlı etkileri ile de birçok tartışmaya sebep olmuştur. Bu olumsuz etkilerden biri de her gün daha fazla insana ulaşıp gündelik hayatta da artış gösteren ekran kullanımı sebebiyle insanlardaki “realite” (gerçeklik) duygusunun kaybedilmesidir.

Bulgular

Ekranlara bakarak çok zaman harcayan çocuklar, beynin kıvrımlı en dış alanı olan kortekste erken incelme yaşar. Korteks, farklı türde duyusal bilgileri işler. Çocukların beyinleri, çok daha büyük yaşlarda beklenebilecek değişiklikler gösterdi. Bunların tüm sonuçları henüz net değil.^[4] Ayrıca ekran kullanımı serebral korteksleri gelişim esnasında olan, ergenlik ve ergenlik öncesi dönemlerindeki, genç ve çocuklarda daha fazla etki gösterdiği yaygın bir bilgi olsa daha ileri yaştaki insanlarda da beynin aynı bölümlerine yaptığı etkilerden dolayı serebral korteksin işlevlerinde gerilemelere sebep olur.

Bu Sorunlar Nelere Yol açar

Yapılan araştırmalar sonrası, bu kadar önemli bir bölgenin incelmesine sebep olan ekran ve radyasyon süresi özellikle gençler olmak üzere yediden yetmişe herkesi bir sürü alanda olumsuz etkilediği açığa çıkmıştır. Serebral korteksin incelmesi ve ya sinyallerin yavaşlaması demek doğrudan nöron ve iletilen sinyal sayısında azalmaya, dolayısıyla gerçekleşecek fonksiyonların yavaşlaması ve aksaması durumlarına sebep olur. Bu olayların biliş ve muhakeme gibi duyu ve algı işlemlerinin gerçekleştiği bölümlerde oluşması, çok fazla vakit geçirdiğimiz ve tamamiyle kopmuş ayrı bir alem olarak değerlendirilebilecek ekranlarla birleşince, kısa süreli algılayamama ve farkında olmama yani temelde “realite” duygusunun kaybedilmesi olaylarına yol açar. Çoğu teknolojiyle ilişkili insan bunun gibi örnekler yaşamıştır: yolda yürürken telefondan kafasını kaldırınca 1-2 saniye duraksama ve nerede olduğunu şaşırma veya bilgisayar başından kalkınca ayakta aniden durup odanın etrafına bakma. Bunların hepsi teknoloji yüzünden yavaşlamış beynimizin bulunduğu ortamlara aynı anda adapte olup bilgileri işleme çabasının örnekleridir. Bu devam eden yan etkilerin önüne geçilmezse algı/görüş becerilerinde düşüşler ve daha erken yaştan Alzheimer riski gibi yıkımlar gözlemlenebilir. Bu etkilere daha toplumsal bir perspektiften baktığımızda da, yaşadığı ortamdan, içindekilerden ve düşüncelerden uzaklaşan, şuurunu yeterince kontrol edemeyen ve realite duygusundan uzak olan bir toplum yenilgiye uğramaya mahkumdur.

Şimdi de serebral korteksin beyindeki yeri, işlevleri ve önemi

Beynin kütlesinin hemen hemen yarısına tekabül eden serebral korteks beynin en dış katmanını oluşturan, kıvrımlı yapıda bir beyin fonskiyon birimidir. Kıvrımlı yapısı sayesinde, serebral korteks, yüzey alanını arttırır, bu da daha fazla sinir hücresinin (nöron olarak da bilinir) muazzam miktarda bilgiyi işlemesini sağlar. Korteks dört lobtan oluşur: frontal, parietal, temporal ve oksipital. Bu lobların her biri tarafından çeşitli türde bilgiler işlenir. İnsan beyninin dil, hafıza, muhakeme, biliş, öğrenme, karar verme, duygu, akıl ve kişilik gibi üst düzey işlevleri, toplu olarak serebral korteksiniz tarafından kontrol edilir. Kısacası, vücudumuzda otonom olarak gerçekleşmeyen neredeyse bütün fonksiyonlarının işlendiği merkez serebral kortekstir.

Bu durumlarla başa çıkmanın yolları

Serebral Korteksi kalınlaştırmak ve güçlendirmek böylece çağımızın getirdiği kötü sonuçlardan uzaklaşmak için yapılabilecek aktiviteler de vardır. Basitçe yeni şeyler öğrenmek ve çok düşünüp aklımızı yoracak aktiviteler yapmak korteksimizi geliştirmek için en iyi yollardır. Çünkü öğrenmek, beyninizi konfor alanından çıkarır ve onu yeni bilgileri anlamaya ve parçaları bir araya getirmeye, bir nevi uyum sağlamaya zorlar. Örneğin bir dil öğrenmek, enstrüman çalmak veya yeni bir yetenek geliştirmek, korteksinizin fonskiyonlarını artırmada oldukça etkilidir. Ayrıca matematik problemleri üzerinde uğraşmak beyninizi doğru sonuçlara varmak için mantık, analitik beceriler ve deneme yanılma kullanmaya zorladığından, artan zorluklarla matematik problemlerini çözmenin beyninizi eğitmenize yardımcı olur.

Sonuç

Çağımızda kullanımı çok artmış olan teknolojiyle birlikte insanların ekranlara bakma ve radyasyona maruz kalma süreleri oldukça artmıştır. Bu davranışlarda beynin fonksiyon birimi olan serebral kortekste incelme ve yavaşlamaya, dolayısıyla da algı ve bilişsel yeteneklerimizle birlikte realite duygumuzu yitirmemize sebep olur. Sonuç olarak tehlikeli ve çağımızda kaçınılmaz olan bu tesirlerden kaçabilmek için beynimizi yoran ve yeni şeyler öğrenmeye iten aktiviteler yapılması gerekmektedir.