Sedef Hastalığı: Hormon Kutupları Teorisine Göre Nöroendokrin Patoloji Modeli
Sedef Hastalığı: Hormon Kutupları Teorisine Göre Nöroendokrin Patoloji Modeli

- Blog Yazısı
1. Dişil Dopamin Fazlalığı (Başlangıç Noktası)
Sedefte ilk bozulan denge, dişil dopaminin artmasıdır.
Bu durum kişide aşırı duyarlılık, aşırı sezgisellik, içe dönüklük ve bedenle ilgili duyusal hassasiyetleri artırır.
Dişil dopaminin fazlalığı, bağışıklık sistemini hiperaktif hâle getirir; bu da sedefte görülen otoimmün reaksiyonun zeminini hazırlar.
2. Eril Endorfin Azalması
Dişil dopaminin fazlalığına karşılık, eril endorfin azalır.
Bu azalma, bağışıklık sistemini regüle edememe, ciltte iyileşme mekanizmalarının zayıflaması ve "iç huzurda eksilme" olarak kendini gösterir.
3. Dişil Serotonin Artışı
Eril endorfin düşünce, sistem dişil serotonin fazlalığına kayar.
Bu durum, aşırı düşünme, duygusal hassasiyet, melankoli ve geçmişe takılma gibi psikolojik semptomlarla birlikte sedefi alevlendirebilir.
Aynı zamanda cilt yüzeyine olan kan akışını etkileyerek yangı (enflamasyon) seviyesini artırır.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
4. Eril Adrenalin Azalması
Dişil serotonin artarken, eril adrenalin düşer.
Bu durum kişinin dış uyaranlara tepki verme kapasitesini azaltır, kendini dış dünyadan soyutlama ve enerji düşüklüğü görülebilir.
Ciltteki sempatik sinir uyarımı zayıfladığı için bazı bölgelerde kan dolaşımı zayıflar, bu da lezyonların düzensiz dağılmasına neden olur.
5. Dişil Adrenalin Fazlalığı
Buna karşılık dişil adrenalin artar.
Bu artış, otoimmün aktiviteyi hızlandırır ve lenfositlerin aşırı uyarılmasına neden olur.
Ciltteki aşırı bağışıklık tepkisi, sedefteki tipik plak oluşumunun temel nedenidir.
6. Eril Dopamin Azalması
Artan dişil adrenalin, eril dopaminin bastırılmasına neden olur.
Eril dopamin azlığı, motor hareketlerde isteksizlik, motivasyon düşüklüğü ve fiziksel üretkenlikte azalmaya neden olur.
Bu da kişinin stresle baş etme kapasitesini azaltarak hastalığın daha da ilerlemesine yol açar.
7. Dişil Endorfin Fazlalığı

Zincirin sonunda, dişil endorfin artar.
Bu artış, kişide aşırı duygusal hassasiyet, ağrı eşiğinde düşme, tensel konulara aşırı duyarlılık gibi semptomlarla ortaya çıkabilir.
Bu artış, cilt yüzeyinin "sürekli uyarılmış" bir hâlde olmasına ve sinirsel kaşıntılara yol açar.
🔄 Sonuç:
Sedef hastalığı bu hormon zincirinin çapraz bozulması ile açıklanabilir. Süreç şu sırayla ilerler:
Dişil dopamin ↑ → Eril endorfin ↓ → Dişil serotonin ↑ → Eril adrenalin ↓ → Dişil adrenalin ↑ → Eril dopamin ↓ → Dişil endorfin ↑
Bu zincir bağışıklık sistemi, sinir sistemi ve cilt arasındaki dengeyi bozarak sedef hastalığını oluşturur.
Not:
Bu model, sezgisel gözlem, bireysel deneyim ve hormon kutupları kuramına dayalı teorik bir çerçeve sunmaktadır. Sunulan ilişkiler, mevcut klinik literatürle tam olarak doğrulanmamıştır. Bu nedenle, hipotezin geçerliliğinin anlaşılabilmesi için kontrollü klinik çalışmalar, biyokimyasal testler ve nöroendokrin sistem üzerinde sistematik analizler yapılması gerekmektedir.
Bu kuramsal yapı, yeni bir biyopsikofizyolojik yaklaşım sunmakta olup, alternatif bir hastalık modellemesi önerisi niteliğindedir.
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/06/2025 12:36:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20777
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.