Nötrino etkileşim oranları benzeri görülmemiş enerjilerde ölçüldü
Çeviri

- Blog Yazısı
Bern Üniversitesi tarafından hazırlanmıştır.
Bern Üniversitesi Yüksek Enerji Fiziği Laboratuvarı'ndan araştırmacıların da yer aldığı bir ekip, CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nı (LHC) kullanarak benzeri görülmemiş enerjilerdeki nötrinoların etkileşim oranlarını başarıyla ölçtü. Çalışma Physical Review Letters dergisinde yayımlandı .
Bu anlaşılması zor temel parçacıkların daha iyi anlaşılması, evrende neden antimaddeden daha fazla madde olduğu sorusunun yanıtlanmasına yardımcı olabilir.
Evrenin erken evresinde önemli bir rol oynayan temel parçacıklardır. Parçacıkların kütleyi nasıl edindiği ve neden antimaddeden daha fazla madde olduğu gibi doğanın temel yasaları hakkında daha fazla şey öğrenmek için anahtardırlar.
Evrendeki en bol parçacıklar arasında olmalarına rağmen, maddeden neredeyse hiç etkileşime girmeden geçtikleri için tespit edilmeleri çok zordur. Bu nedenle sıklıkla "hayalet parçacıklar" olarak adlandırılırlar.
Nötrinolar onlarca yıldır biliniyordu ve parçacık fiziğinin standart modelini oluşturmak için çok önemliydi. Yine de, fizikçiler tarafından şimdiye kadar incelenen nötrinoların çoğu, özel olarak inşa edilmiş tesislerde üretilen düşük enerjili nötrinolardı.
Bern Üniversitesi Yüksek Enerji Fiziği Laboratuvarı'ndan (LHEP) araştırmacıların da yer aldığı FASER Uluslararası İşbirliği, elektron nötrinoları ve müon nötrinolarının (nötrinoların iki alt türü) bugüne kadarki en yüksek enerjideki (1 teraelektronvolt veya TeV) atom çekirdekleriyle etkileşim hızlarını başarıyla ölçtü.
Ölçüm, CERN'deki (Cenevre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü) Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (LHC) parçacık çarpışmaları tarafından üretilen nötrinoları ölçen FASER deneyinin FASERν dedektörü kullanılarak yapıldı. Özellikle, bu, bir LHC deneyinde elektron nötrinolarının ilk gözlemlenmesidir.
Bern Üniversitesi Yüksek Enerji Fiziği Laboratuvarı'ndaki (LHEP) FASER grubunun başkanı ve parçacık fiziği uzmanı Akitaka Ariga, "Bu araştırma sonucu büyük önem taşıyor çünkü nötrinoların bu kadar yüksek enerjilerde incelenmesi, doğanın temel yasaları hakkında daha derin bilgiler edinme, nadir süreçleri inceleme ve muhtemelen yeni fiziksel fenomenler keşfetme olanağı sunuyor" diyor.
Son teknoloji ileri algılama teknolojisi FASERnu nötrino dedektörü, LHC'deki proton-proton çarpışmaları sonucu oluşan yüksek enerjili nötrinoları gözlemler . Çarpışma noktasından 480 metre uzaklıkta, yeraltına yerleştirilir ve nanometre hassasiyetinde parçacık izlerini tespit edebilen tungsten plakaların (yoğunluğu altına benzer) ve emülsiyon filmlerinin dönüşümlü katmanlarından oluşur.
Son teknolojiye sahip bu 1,1 metrik tonluk dedektör 2022'den beri faaliyette. FASERnu projesine liderlik eden Ariga, "Bu çalışmada, 2022'de FASERν dedektörü tarafından elde edilen verilerin bir kısmını analiz ettik, bu da şu ana kadar toplanan toplam verinin %2'sine denk geliyor, yani daha gidecek çok yolumuz var" diye açıklıyor.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Yüksek enerjili nötrinolar yeni fiziğin anahtarı mı?
FASER deneyinde, tespit edilen nötrino sayısı önümüzdeki birkaç yıl içinde yüz kat artırılacak ve bu da üç nötrino alt türü arasındaki farklar ve olası bilinmeyen kuvvetler hakkındaki soruları ele alacak. Üçüncü alt tür olan tau nötrinonun düşük enerjilerde üretilmesi ve tespit edilmesi zordur.
"FASER deneyinin yüksek enerjisi, tau nötrinolarını daha verimli bir şekilde üretmeyi ve incelemeyi mümkün kılıyor. Bu nötrinolar hakkında çok az şey biliniyor ve yeni fiziksel içgörüler sağlayabilirler," diyor Ariga. FASER deneyi 2025'in sonuna kadar veri toplamaya devam edecek.
FASERν2 takip deneyi gibi gelecekteki deneylerin, bu araştırmaları önemli ölçüde genişletmek için 10.000 kat daha büyük miktarda veri toplaması bekleniyor. "Evren neden çoğunlukla maddeden ve çok az anti maddeden oluşuyor?" veya "Karanlık madde nedir?" gibi soruları cevaplayabilmek için daha önce bilinmeyen kuvvetlerin veya yeni parçacıkların keşfi şarttır.
Ariga, "Belki de yüksek enerjili nötrinolarla 'keşfedilmemiş fizik' bulacağız" diyor.
Kaynakça:
[1] University of Bern | Phys.org | Neutrino interaction rates measured at unprecedented energies
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ Bern Üniversitesi. Neutrino Interaction Rates Measured At Unprecedented Energies. Alındığı Tarih: 17 Temmuz 2024. Alındığı Yer: Phys Org | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/07/2025 03:56:30 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/18126
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.