NİĞBOLU HARBİ

-Savaşın Nedenleri

Kosova Harbi’nden sonra Osmanlı Devleti’nin karşısında Macar Krallığı’ndan başka mühim bir güç kalmamıştı. Bulgaristan’ın tamamiyle zapt edilmesi ve Sırp Desptopları’nın bir bir Osmanlı’ya bağlanmasıyla Macar Kralı Sigismund sıranın kendisine adım adım geldiğini görmekteydi. Bunun dışında harpten önce Yıldırım Bayezid Han’ın Anadolu Seferi ile Beyliklerinin bir çoklarını ilhak etmesi ve kuvvetlenmesi Sigismund’u acilen harekete geçirme hissiyatı uyandırmıştı. Sigismund Türkleri tek başına durduramayacağını önceleri anlamıştı. Bunun için Avrupa Krallıklarının Papa 4.Bonificaus önderliğinde birleştirilmesiyle Osmanlı ve Kudüs ruhu yani kısacası Haçlı ruhunun yeniden alevlendirilmesiyle ancak Müslümanlar mağlup edilebilirdi. Bunu üzerine başta Papalık olmak üzere Macar Krallığı adına Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Bohemya Krallığı, Savoy Dükalığı, Fransa Krallığı, Burgonya Dükalığı, Macaristan Krallığı, Transilvanya Voyvodalığı, Hırvatistan Krallığı, Eflak Prensliği, Hospitalier Şovalyeleri, Venedik Cumhuriyeti, Ceneviz Cumhuriyeti, İkinci Bulgar İmparatorluğu, Polonya Krallığı, Kastilya Tacı, Aragon Tacı, Navarra Krallığı, Töton Şovalyeleri, Doğu Roma İmparatorluğu, İngiltere Krallığı da dahil 26 devlet bir koalisyon kurmuşlardı. Bu devletlerin irili ufaklı birliklerinin tamamı Budapeşte’de toplanacaktı. Bu ordularla birlikte harbe katılan önemli isimler Macar Kralı Sigismund, Burgonya Dükü Korkusuz Jean, Büyük Mircea, Stephan Lavkovic gibi isimler bulunmaktaydı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Avrupalı kaynaklara göre Haçlı ordusu 120 bin ila 140 bin kişiden meydana gelmekteydi. Ordular toplanmış iken Osmanlı’ya bağlılık sözü veren ve Osmanlı vassalı olan Eflak Prensi Mirca da Haçlı birliklerine birik gönderip kendisi de bizzat Haçlı ordusunda yer almak amacıyla Budapeşte’ye yürümüştü. Haçlı ruhu yeniden ve kuvvetli bir şekilde yükselmişti.

-Haçlı İttifak Ordularının İlerleyişi ve Osmanlı Ordusunun Toparlanması

Haçlı orduları kendilerinin hem sayıca hem de nitelik (nitelikten kasıt süvari, piyade, okçu vb birlikler) olarak kat be kat üstün bir şekilde hareket etmelerinden dolayı tam bir güvenleri vardı. Haçlı Ordusu öncelikle Sırp Despotları’nın topraklarının üzerinden Tuna vadisine ulaşmış ve burada dinlenmeden Niğbolu şehri önlerine yürümüşlerdi. Burada Niğbolu üzerine yürümelerinin asıl sebebi ise Bulgar Kralı olan İvan Şişman’ın geçici başkentleri olan Niğbolu’nun Yıldırım tarafından Osmanlı tarafına ilhak edilmesinin gururuna dokunmasıydı. Bundan mütevellit derhal Niğbolu’yu düşürüp Yıldırı ile Aşağı Bulgaristan civarlarında karşılaşacaklarını zannetmeleriydi. Bu sebeple Niğbolu kuşatma topları olmadığı için denizden ve karadan ablukaya alınmıştı. Niğbolu’ya hareket ederlerken Sırp köylerini yağmalamaktan geri durmayan haçlılar canice sivil halkı katlederek kaleye ulaştılar. Haçlı ordusu iki parçaya ayrılmıştı bunlardan birinci odu Sigismund önderliğindeki ana ordu, diğer ordu ise ihtiyat ve sol kanat görevindeki Fransız asilzadelerin bulunduğu kısımdı. Bu kısım ise ana kısımdan ayrı olarak Eflak üzerinden Mirca ile birleşmiş ardından da Niğbolu önlerine varmışlardı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Yıldırım Bayezid ise o sırada Konstantiniyye’yi ikinci defa muhasara etmekle meşguldü. Sigismund önderliğindeki Haçlı Ordusu’nun geldiğini haber alınca derhal Konstantiniyye’yi muhasarayı bıraktı ve Edirne istikametinde Rumeli ve Anadolu birliklerine toplanmaları için haberler gönderdi. Rumeli Birlikleri Edirne’de, Anadolu Birlikleri ise Bursa’da birleşerek Edirne’ye geçtiler. Yıldırım Bayezid önderliğinde Osmanlı kuvvetleri ise Haçlı ordusunun yarısı kadar (takriben 60.000 ila 70.000 arasında) toplanabilmişlerdi.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

-Osmanlı Ordusunun Hareketi ve Savaş Düzeni Hakkında Malumatlar

Osmanlı ordusu Edirne istikametinden derhal yola çıkarak 23 Eylül ila 24 Eylül tarihlerinde arasında Niğbolu’ya 10 kilometre uzaklıkta kamp kurdular. Bayezid Han kaleyi müdafaa eden Doğan Bey’e bizzat kendisi tek başına giderek durumlarını ve hallerini sordu. Doğan Bey ve Niğbolu ahalisinin bolca erzak, kale savunma araç-gereçleri olduğunu duyunca derhal çadırın geri döndü. Dönerken bir gurup Haçlı süvarisi de peşine takılmış ama nafile bir sonuçla bu kişiyi (Bayezid’i) yakalayamamışlardı. Ertesi sabah Niğbolu’ya gelen Osmanlı Ordusunu beklemeyen Haçlılar derhal harp düzeni almışlardı. Sigismund da şaşkındı. Çünkü Osmanlı ordusunun çook kısa zamanda karşılarına bulunmaları biraz da olsun kaygılandırmadı değildi. Sigismund, derhal harp planını iştirak etmek için asilzadeler ve komutanlarıyla görüşmeler yaptı. Bu iştirakte Korkusuz Jean’ın teklifi kabul edilmek mecburiyetinde kalınıldı. Bu plana göre Şovalyeler Jean önderliğinde taarruza geçip Osmanlı hatlarını yaracak ardından toplu bir hücum ile Osmanlı ordusu mağlup edilecekti. Böylelikle ertesi günün ilk ışıklarıyla ordular nizamlarını aldılar.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Osmanlı nizamı aynen şu şekildeydi; önde azepler onların arkasında sağ kanat Rumeli Askerleri, sol kanat Anadolu askerleri ve ana kanat da yeniçerilerden oluşacaktı. Bayezid’in etrafında ihtiyat kuvvetleri bulunacak ve Bayezid harbe geriden iştirakta bulunacaktı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Haçlı ordusunun savaş düzeni de şu şekildeydi; önde şövalyeler, sağ kanat Ulah piyadeleri, sol kanat Hırvatlar ve ana orduyu da Macarlar meydana getirecekti. Arkalarda ve Niğbolu önlerinde ise ihtiyat kuvvetleri kaleden gerçekleşecek hücumları ve arkadan sarılma ihtimalini önlemek amacıyla gerilerde saf alacaklardı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

-Harbin Başlangıcı

Savaş Fransız, Alman ve İngiliz şövalyelerinin hücumu neticesinde başlamış oldu. Bu şövalyeler doğrudan Azeplere saldırırken Azepler bir müddet sonra geri çekilmeye başladılar.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Bu geri çekilmenin etkisinde kalan şövalyeler ve başta liderleri Korkusuz Jean olmak üzere Sigismund’un ilerlemeyin çağrılarına karşın ilerlemeye devam ettiler. O anlarda muharebe Osmanlı’nın aleyhineymiş gibi gözükse de Azeplerin gerisinde bulunan sağ ve sol kanatlar ile yeniçerilerin hilal biçiminde geri çekilmelerini emretti. Bunu gören Şövalyeler daha da azmettiler ve tepenin üstüne kadar Azepleri takip ve bertaraf ettiler. Tepenin üstüne çıkan ordular bir anda neye uğradıklarını şaşırmışlardı. Nitekim Osmanlı ikinci hattı Azeplere desteğe gelmiş ve bunun da ötesinde süvarilerden müteşekkil Haçlı ordusunun önlerinde duran kazıklar onları atlarından inmek ve yayan savaşmak mecburiyetinde bırakmışlardı. Şövalyelerin gerisindekiler öndekilerin anide durmalarına karşılık atlarını dizginleyememişler ve bunun sonucunda birçok şövalyeler kazıklara çakılı kalmışlardı. Geri kalan kuvvetler de Osmanlı ikinci hattı tarafından müthiş bir sarılmaya ve imha hareketine maruz kalmışlardı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Harp devam ederken Şövalyelerden haber alamayan Sigismund Macar süvarilerinden bir grubu tepeye göndermişti. Tam bu esnada Osmanlı sağ ve sol kanatlarından birer avuç süvariler Macarlar ile çarpışarak onları geriye itmişlerdi. Böylece Osmanlı ordusu Şövalyelerin birçoklarını öldürmüş birçoklarını da esir etmiş bulunmaktaydı.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Şövalyelerin imhasını ardından Yıldırım Bayezid asıl vurucu darbeyi yapmak için bütün ordusuna emir verdi. Osmanlı orduları ihtiyat, yeniçeri, Anadolu ve Rumeli askerleri ile birden ortaya çıkarak Haçlılar üzerine hücum ettiler.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Bunu gören Haçlılar paniğe kapılmadan edemediler. Hem şövalyelerin imhası hem de Osmanlıların sayılarının artmasının akabinde Tuna Nehri’ne çekilerek oradan gemilerle kaçmaya uğraştılar.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Harbi terk eden ilk kişi Eflak Prensi Mirca oldu. Mirca, Haçlı ordusunun mağlup olacağını harbin başında anlamış ve daha fazla asker kaybını önlemek amacıyla gemilerle Tuna’nın karşısına geçmişti.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

Mirca’nın ardından Ulahların da harp meydanından çekilmesinin akabinde geri kalan ordular da bir bir gemilere binerek kaçmaya çalışıyorlardı. Kazanan kesin bir dille Osmanlı ordusu ve Yıldırım Bayezid olmuştu.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

-Harbin Sonucu

Savaşı kesin bir dille Osmanlı orduları kazanmıştılar. Yıldırım Bayezid Han harpten sonra esir edilen Jean’ın ‘’Bir daha Osmanoğulları'na karşı harp ve cenk etmeyeceğime yemin olsun!’’ sözlerini işitmiş ve onu huzura getirtmiştir. Daha sonra da Jean’a ‘’Sen ne zaman benle cenk etmek istersen ben her daim burada hazır olacağım. Sakın benimle cenk etmemezlik etme! Hatta daha büyük ordular getirt ki kazanacağım zafer ve kudret daha da büyük olsun! Allah’a and olsun ki ben cihat eylemek üzere bu cihana gelmişim!’’ dedi. Ardından da bunu Avrupa’ya duyurma için Jean ve asilzadeler ile esirleri fidyeler karşılığı serbest bıraktı. Bu harp uzun yıllar Avrupa’da korku meydana getirtmiş ve Avrupalılar bunu yüzyıllar geçse de unutamamışlardır. Ancak 1402 yılında galebe çalan Ankara Harb neticesinde Osmanoğulları'nın zaferi bu yenilgi sebebiyle gölgede kalmış ve Türk tarihinde unutulmaya yüz tutulmuş bir harpten ibaret olunmuştur.

Harp Tarihi-Youtube Kanalı

^[1]