Motor Gelişimi
Hareket Çeşitleri, Gelişimi ve Yetenekleri

- Blog Yazısı
MOTOR GELİŞİM
Motor kelimesi ‘’hareket‟ anlamına gelmektedir. Her birey fiziksel gelişime, henüz annekarnındayken başlar. Doğumdan sonra da bu gelişim artarak devam eder. Doğduğumuz anda var olanbazı refleks hareketler yaşam boyunca sürerken, bazıları da zamanla organlarımızın bilinçli olarak kullanılması ile yerini motor becerilere bırakır.


Motor Beceri, öğrenme ve yaşantıların etkisi ile bir grup hareketlerin organizmadan beklenilen şekilde yapılmasıdır. Tanımda da vurgulandığı gibi, bireyin yapmasıgereken ve beklenen davranışlar vardır. Örneğin ilkokul çağında bir çocuğun emeklemesi becerikli bir hareket değilken, aynı hareketi 8 aylık bir bebeğin yapmasıbecerikli bir hareket olarak ifade edilir.
Motor Performans, bir amaca yönelik olarak yapılan hareketler bütününe ulaşılabilme seviyesidir. Motor performans doğrudan gözlemlenebilir, sayısal olarak ölçülebilir.
➢ Bir okçunun numaralandırılmış bir hedef tahtasına atış yapması bunun bir örneği olarak gösterilebilir.
Motor Öğrenme, motor davranışların, yaşantı ve deneyimler sonucunda nispetenkalıcı hale gelmesi olarak tanımlamışlardır. Bir hareketin motor öğrenme olabilmesiiçin, ortaya çıkan performansın öğrenme sonucunda gerçekleşmesi gerekir.
Motor Kontrol, bir hareketin ortaya çıkabilmesi için gerekli olan mekanizmaları ve sistemleri düzenleme ve kontrol etme yeteneği olmaktadır.
Temel Motor Beceri, herkesin özellikle de çocukların yapabilmesi beklenen vegünlük hayatta sürekli kullanılan becerilerilerdir.
Yürüme, atma, atlama, dengede durma gibi hareketler temel motor becerilere örnek olarak verilebilir.
Özellikle okul öncesi dönemde üzerinde durulması gereken temel motor becerileri, ilerideki yaşlarda kazanılacak üst düzey becerilerin temelini oluşturmaktadır.

TEMEL MOTOR BECERİLER (TEMEL HAREKET ÇEŞİTLERİ)
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Lokomotor Hareketler
Vücudun bulunduğu konumu değiştirmek, bir yerden başka bir yere hareket etmektir. Yürüme, koşma, yuvarlanma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketler örnek olarak verilebilir.
Non-Lokomotor Hareketler (Dengeleme)
Vücudun bulunduğu konumu değiştirmeden yapılan ve vücudun dengesini korumayı gerektiren hareketlerdir. Dönme, eğilme, sallanma gibi hareketler örnek olarak verilebilir.
Manipülatif Hareketler:
Küçük kas gruplarının kullanıldığı, el ve/veya ayağı kullanarak bir nesnenin kontrol altına alınmasını gerektiren hareketlerdir. Örneğin; yakalama, top sektirme, topa ayakla vurma, fırlatma gibi hareketler manipülatiftir.


Dikkât
Atay’a (2005) göre, dikkat duygu ve düşüncelerin sabit bir noktaya yönlendirilmesidir. Genel olarak çocuklar doğduğundan itibaren çevresine alışma ve hızlı bir şekilde yeni bilgiler öğrenme gayretinde olur. Etkileşim içerisinde olduğu her şeyi algılar. Etrafındaki hareket eden nesneler, ışıklar ve renkler çok ilgisini çeker. Bebek ilk aşamada gelen seslere tepki verir. Daha sonraki aşamada ise nesneleri elinde tutarak tanımaya çalışır. Bebeğin nesnelere dikkatini yoğunlaştırabilmesi yaklaşık olarak 9. aydan itibaren başlar(Dal, 2015).
Denge
Denge, net bir noktada net bir davranışı ya da hareketini devam ettirme vaziyetidir. İlk gerçekleşen önemli denge şekilleri, oturmak ve ayakta durabilmekdir (Dursun, 2003). Beken’in (2009) bildirdiği üzere, çocuklar yapılan araştırmalara göre 24 aydan önce denge becerisine sahip değilken, yaklaşık olarak 36. aydan itibaren tek ayak üzerinde 3-4 saniye durabilmektedir. 48 aydan itibaren ise dairesel bir çizgi üzerinde yürüme becerisini kazanabilmektedirler.
Kuvvet
İki nesne veya sistem arasındaki etkileşimdir. Nesnelerin birbirini çekmesi ya da itmesi söz konusudur. Bütün psiko motor davranışların kazanılmasında önemli rol oynar.
Yürüme, atlama gibi temel hareketlerin gerçekleştirilmesi için kuvvet gereklidir. Çocuğun hızlı büyüdüğü dönemlerdeki kuvveti, o dönemdeki beden büyüklüğüne oranla daha azdır. Özellikle ergenlik dönemindeki hızlı büyüme, kuvvetin daha az olmasına sebep olur. Ayrıca boyunun uzaması kas gelişimini etkileyerek ergenin çabuk yorulmasına yol açar. Ergenlik döneminin sonlarında kuvvet en üst seviyeye ulaşır. Bütün bunlara karşın kuvvette bireysel farklılıklar vardır. Bu bireysel farklılıklar beslenme ve kalıtımsal özelliklerden kaynaklanır.
Esneklik (Hareket Genişliği)
Esneklik, eklemlerin her yönde en geniş açıda hareket edebilme yeteneği olarak ifade edilir.
Esneklik oranı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Harekete katkı sağlayan eklemlerin, ligamentlerin ve kasların yapısına göre farklılıklar gösterir (Ataçocuğu, 2018). Bulut Pedük, vd.’nin (2000) de altını çizdiği üzere, küçük yaşlarda beden esnekliği daha fazlayken yaş ilerledikçe kemiklerin ve kasların gelişmesi ile birlikte esneklik azalmaya başlar.
Tepki Hızı (Reaksiyon)
Yapılacak olan bir harekete hazır olma durumudur. Uyarının fark edildiği andan itibaren tepkinin ortaya konulması arasındaki geçen süre şeklinde de tanımlanabilir (Dal, 2015). Buna göre, tepki hızı bir etki-tepki sürecini içerir. Yine, Dal’a (2015) göre, psikomotor öğrenmenin daha hızlı gerçekleşmesi için reaksiyon süresinin minimalseviyede olması gerekir.
MOTOR GELİŞİM DÖNEMLERİ
• Psikomotor gelişim kademeli bir şekilde gelişir.
• Motor becerilerden oturma, emekleme, yürüme ve koşma gibi büyük kas gruplarının kullanıldığı motor hareketler ile tutma, fırlatma, yakalama gibi küçük kas gruplarının kullanıldığı motor hareketler de kademeli ve sıralı olarak gelişir.
• Gallahue (1982),motor gelişimi incelerken kuramını piramit modeli ile açıklamıştır.
• Piramit modeline göre, her motor gelişim dönemi bir diğer motor gelişim dönemi üzerine kurulur Motor gelişimin temelini 0-1 yaş arasını içeren refleksif hareketler dönemi oluşturur. Bu dönemin devamında, 0-2 yaş aralığını kapsayan ilkel hareketler dönemi ve 2-7 yaş dilimini içeren temel hareketler dönemi gelir. Motor gelişimin son aşamasını ise piramidin en üstünde yer alan spor hareketleri dönemi oluşturur. Sporla ilişkili hareketler dönemi insan yaşamının 7 ve sonrası yaşlarını kapsar.

- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/06/2025 21:17:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16774
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.