Motor Gelişimi

MOTOR GELİŞİM

Motor kelimesi ‘’hareket‟ anlamına gelmektedir. Her birey fiziksel gelişime, henüz annekarnındayken başlar. Doğumdan sonra da bu gelişim artarak devam eder. Doğduğumuz anda var olanbazı refleks hareketler yaşam boyunca sürerken, bazıları da zamanla organlarımızın bilinçli olarak kullanılması ile yerini motor becerilere bırakır.

Motor Beceri, öğrenme ve yaşantıların etkisi ile bir grup hareketlerin organizmadan beklenilen şekilde yapılmasıdır. Tanımda da vurgulandığı gibi, bireyin yapmasıgereken ve beklenen davranışlar vardır. Örneğin ilkokul çağında bir çocuğun emeklemesi becerikli bir hareket değilken, aynı hareketi 8 aylık bir bebeğin yapmasıbecerikli bir hareket olarak ifade edilir.

Motor Performans, bir amaca yönelik olarak yapılan hareketler bütününe ulaşılabilme seviyesidir. Motor performans doğrudan gözlemlenebilir, sayısal olarak ölçülebilir.

➢ Bir okçunun numaralandırılmış bir hedef tahtasına atış yapması bunun bir örneği olarak gösterilebilir.

Motor Öğrenme, motor davranışların, yaşantı ve deneyimler sonucunda nispetenkalıcı hale gelmesi olarak tanımlamışlardır. Bir hareketin motor öğrenme olabilmesiiçin, ortaya çıkan performansın öğrenme sonucunda gerçekleşmesi gerekir.

Motor Kontrol, bir hareketin ortaya çıkabilmesi için gerekli olan mekanizmaları ve sistemleri düzenleme ve kontrol etme yeteneği olmaktadır.

Temel Motor Beceri, herkesin özellikle de çocukların yapabilmesi beklenen vegünlük hayatta sürekli kullanılan becerilerilerdir.

Yürüme, atma, atlama, dengede durma gibi hareketler temel motor becerilere örnek olarak verilebilir.

Özellikle okul öncesi dönemde üzerinde durulması gereken temel motor becerileri, ilerideki yaşlarda kazanılacak üst düzey becerilerin temelini oluşturmaktadır.

TEMEL MOTOR BECERİLER (TEMEL HAREKET ÇEŞİTLERİ)

Lokomotor Hareketler

Vücudun bulunduğu konumu değiştirmek, bir yerden başka bir yere hareket etmektir. Yürüme, koşma, yuvarlanma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketler örnek olarak verilebilir.

Non-Lokomotor Hareketler (Dengeleme)

Vücudun bulunduğu konumu değiştirmeden yapılan ve vücudun dengesini korumayı gerektiren hareketlerdir. Dönme, eğilme, sallanma gibi hareketler örnek olarak verilebilir.

Manipülatif Hareketler:

Küçük kas gruplarının kullanıldığı, el ve/veya ayağı kullanarak bir nesnenin kontrol altına alınmasını gerektiren hareketlerdir. Örneğin; yakalama, top sektirme, topa ayakla vurma, fırlatma gibi hareketler manipülatiftir.

Dikkât

Atay’a (2005) göre, dikkat duygu ve düşüncelerin sabit bir noktaya yönlendirilmesidir. Genel olarak çocuklar doğduğundan itibaren çevresine alışma ve hızlı bir şekilde yeni bilgiler öğrenme gayretinde olur. Etkileşim içerisinde olduğu her şeyi algılar. Etrafındaki hareket eden nesneler, ışıklar ve renkler çok ilgisini çeker. Bebek ilk aşamada gelen seslere tepki verir. Daha sonraki aşamada ise nesneleri elinde tutarak tanımaya çalışır. Bebeğin nesnelere dikkatini yoğunlaştırabilmesi yaklaşık olarak 9. aydan itibaren başlar(Dal, 2015).

Denge

Denge, net bir noktada net bir davranışı ya da hareketini devam ettirme vaziyetidir. İlk gerçekleşen önemli denge şekilleri, oturmak ve ayakta durabilmekdir (Dursun, 2003). Beken’in (2009) bildirdiği üzere, çocuklar yapılan araştırmalara göre 24 aydan önce denge becerisine sahip değilken, yaklaşık olarak 36. aydan itibaren tek ayak üzerinde 3-4 saniye durabilmektedir. 48 aydan itibaren ise dairesel bir çizgi üzerinde yürüme becerisini kazanabilmektedirler.

Kuvvet

İki nesne veya sistem arasındaki etkileşimdir. Nesnelerin birbirini çekmesi ya da itmesi söz konusudur. Bütün psiko motor davranışların kazanılmasında önemli rol oynar.

Yürüme, atlama gibi temel hareketlerin gerçekleştirilmesi için kuvvet gereklidir. Çocuğun hızlı büyüdüğü dönemlerdeki kuvveti, o dönemdeki beden büyüklüğüne oranla daha azdır. Özellikle ergenlik dönemindeki hızlı büyüme, kuvvetin daha az olmasına sebep olur. Ayrıca boyunun uzaması kas gelişimini etkileyerek ergenin çabuk yorulmasına yol açar. Ergenlik döneminin sonlarında kuvvet en üst seviyeye ulaşır. Bütün bunlara karşın kuvvette bireysel farklılıklar vardır. Bu bireysel farklılıklar beslenme ve kalıtımsal özelliklerden kaynaklanır.

Agora Bilim Pazarı

7.SINIF ULTRA SERİSİ DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DENEMELERİ 43 FÖY

Devamını Göster

₺425.00

Satın Al Tüm Ürünler

Esneklik (Hareket Genişliği)

Esneklik, eklemlerin her yönde en geniş açıda hareket edebilme yeteneği olarak ifade edilir.

Esneklik oranı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Harekete katkı sağlayan eklemlerin, ligamentlerin ve kasların yapısına göre farklılıklar gösterir (Ataçocuğu, 2018). Bulut Pedük, vd.’nin (2000) de altını çizdiği üzere, küçük yaşlarda beden esnekliği daha fazlayken yaş ilerledikçe kemiklerin ve kasların gelişmesi ile birlikte esneklik azalmaya başlar.

Tepki Hızı (Reaksiyon)

Yapılacak olan bir harekete hazır olma durumudur. Uyarının fark edildiği andan itibaren tepkinin ortaya konulması arasındaki geçen süre şeklinde de tanımlanabilir (Dal, 2015). Buna göre, tepki hızı bir etki-tepki sürecini içerir. Yine, Dal’a (2015) göre, psikomotor öğrenmenin daha hızlı gerçekleşmesi için reaksiyon süresinin minimalseviyede olması gerekir.

MOTOR GELİŞİM DÖNEMLERİ

• Psikomotor gelişim kademeli bir şekilde gelişir.

• Motor becerilerden oturma, emekleme, yürüme ve koşma gibi büyük kas gruplarının kullanıldığı motor hareketler ile tutma, fırlatma, yakalama gibi küçük kas gruplarının kullanıldığı motor hareketler de kademeli ve sıralı olarak gelişir.

• Gallahue (1982),motor gelişimi incelerken kuramını piramit modeli ile açıklamıştır.

• Piramit modeline göre, her motor gelişim dönemi bir diğer motor gelişim dönemi üzerine kurulur Motor gelişimin temelini 0-1 yaş arasını içeren refleksif hareketler dönemi oluşturur. Bu dönemin devamında, 0-2 yaş aralığını kapsayan ilkel hareketler dönemi ve 2-7 yaş dilimini içeren temel hareketler dönemi gelir. Motor gelişimin son aşamasını ise piramidin en üstünde yer alan spor hareketleri dönemi oluşturur. Sporla ilişkili hareketler dönemi insan yaşamının 7 ve sonrası yaşlarını kapsar.

^[1]