Matematik Önem ve Öğrenme Sırası

Öğütler'i ilk olarak şu yazıda okudum, gerçekten etkileyiciydi. Temel konuları ele alan bölümdeki matematik konuları sıralamasını Ali Nesin'in tırnak içine alınmış sözleri eşliğinde ChatGPT yardımıyla aşağıda özetliyorum, umarım faydalı olur.

Konuları önemine ve öğrenme sırasına göre sıralamak zorunda bırakılsam şöyle sıralardım: Kümeler kuramı, lineer cebir, analiz, cebir ve geometri. Tabii biri bitirilmeden (nasıl bitsin ki!) diğerine geçilebilir, sonra geri dönülebilir. Doğrusal bir çalışma programı yapmak çok zor, ve hatta doğru değil.

|Temel Matematik – Kümeler Kuramı – Mantık – Ayrık Matematik| * |Lineer Cebir – Analiz - Geometri – Analitik Geometri| * |Olasılık ve İstatistik – Diferansiyel Denklemler| * |Soyut Matematik – Cebir|

TEMEL MATEMATİK

• Aritmetik: Sayılar teorisi, temel işlemler, kesirler, yüzdeler...
• Cebir: Denklemler, eşitsizlikler, mutlak değer, üslü ve köklü sayılar, polinom, logaritma, fonksiyon...
• Geometri: Doğrular, açılar, şekiller...

KÜMELER KURAMI

Her şeyin temeli. Onu bilmezsen matematiğin temellerini bilmiyorsun demektir.

Soyut matematikteki diğer konulara geçiş için gerekli olan mantıksal yapıları ve kavramları sağlar. Bu aşamada matematiksel mantık ve temel ispat tekniklerinin temeli atılır. Kümeler kuramı; doğrudan ve dolaylı ispat, tümevarım gibi temel ispat yöntemlerinin anlaşılması için iyi bir başlangıç noktasıdır.

MANTIK

• İspat ve akıl yürütmenin temelidir. Mantık, analizdeki ispat ve kavramları anlamak için de önemlidir.

AYRIK MATEMATİK

• Sayıların, nesnelerin, yapıların ve hatta soyut kavramların sayılmasını, sıralanmasını ve düzenlenmesini içeren konuları kapsar. Sürekli olmayan ayrık nesnelerle ilgilenir. Kümeler kuramı ve soyut cebir konularındaki temel bilgileri kullanır ve genişletir. Kombinatorik, bu alanın temel bir parçası olarak özellikle şu konularla ilgilenir: Sayma ilkeleri, permütasyon ve kombinasyon, binom teoremi ve pascal üçgeni, graf teorisi. İlgilendiği diğer konular ise şunlardır: Mantık, kümeler teorisi, işlemler, olasılık…

LİNEER CEBİR

Her şeyden önemlisi lineer cebirdir: Hem geometridir hem cebirdir. Üstelik kolaydır da. Ama dikkat, sadece lineer cebirle bir yere varılmaz, onun yanında analiz ve soyut cebir de gereklidir.

Vektör uzayları, matrisler, determinantlar ve lineer dönüşümler gibi konuları içerir. Analiz ve soyut cebir gibi daha ileri konulara geçmeden önce gerekli araçları sunar; anlaşılması önemlidir. Analiz, soyut cebir ve diğer birçok matematik dalı için önemlidir. İspatlar genellikle matrisler ve vektör uzayları gibi somut nesnelerle ilgilidir. Bu aşamada daha yapılandırılmış ve somut ispatlarla karşılaşırsınız.

ANALİZ

İlk çağlardan beri matematiğin temel konusu ve ana amacı bizi çevreleyen evren olmuştur, yani üç boyutlu uzay ve fizik, yani aslında geometri. Bugün de bu ana amaçtan pek şaşmış sayılmayız. İki tane aygıt vardır çevremizi anlamak için: Analiz ve cebir. Bu iki konuya çok önem ver. Analiz ve cebirin temellerini iyi biliyorsan önünde bilimsel engel kalmamış demektir, sadece zaman ayırman lazım. Bu aşamadan sonra çalışmayla verim daha sürekli bir hale gelir. Sayılar kuramı pek temel bir konu değildir mesela. Sayılar kuramını bilmesen de çok şey yapabilirsin ama analiz ve cebir bilmezsen hemen hiçbir şey yapamazsın, sayılar kuramı dahil olmak üzere. Analiz, soyut cebirden daha somuttur. Yani daha sezgisel ve kolaydır. Cebir, “soyut cebir” demek istiyorum, çok daha zordur. Cebire daha fazla zaman ayır. Önce analiz ile başla, sonra soyut cebire geç.

Analiz, fonksiyonların özellikleri ile ilgilidir. Limit, türev, integral, süreklilik, gerçek analiz, kompleks analiz ve detaylı fonksiyonel analiz gibi kavramları içerir; matematiksel titizliğin anlaşılmasında önemli bir adımdır. Matematiksel analizin temelini oluşturur, kalkülüsten daha teorik ve derindir. Soyut cebir ve geometri gibi diğer alanlar için gerekli olan analitik düşünme becerilerini geliştirir. Analiz, sıkı mantıksal ispatlar ve kesinlik gerektirir. Limitler, süreklilik ve türevler gibi kavramların ispatları daha soyut ve detaylı argümanlar içerir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

GEOMETRİ

Bizim sezgilerimizin özünde geometri vardır. En soyut cebirde bile bir geometri bulmaya çalış. Gerekirse kendini zorla. Matematik biçimsel ve anlamsız birtakım simgelerin peşi şıra dizildiği bir uğraş dalı değildir. Kimi zaman bir olgunun ya da bir kanıtın geometrik bir yorumunu, geometrik bir analoji bulmak mümkün olmayabilir. Matematiğin en zor durumları bunlardır, sezgi tamamen kaybolmuş demektir.

Şekil, boyut ve uzay kavramlarının özelliklerini inceler ve soyut cebirle ilişkilendirilebilir. Daha çok görsel ve sezgisel bir yaklaşıma sahiptir, koordinat sistemine ihtiyaç duyulmaz. Uzunluk, alan, eğim gibi nicel özellikler doğrudan geometrik özellikler ve teoremler üzerinden yapılır. Bu konu, daha önce öğrenilen analitik ve soyut düşünme becerileriyle desteklenerek daha derinlemesine anlaşılabilir; soyut cebir ve analizde edinilen bilgiler geometriyi daha derinlemesine anlamak için kullanılabilir (analitik geometri). Geometri özellikle soyut cebir ve analiz kavramlarının uygulamalı bir yönünü temsil eder. Özellikle soyut cebir ve analizden gelen bilgiler kullanılarak daha karmaşık ispatlar yapılabilir.

ANALİTİK GEOMETRİ

• Geometriyi matematiksel denklemler ve cebirsel yöntemlerle inceleyerek daha analitik ve hesaplamalı bir yaklaşım sunar. Noktaların, çizgilerin ve şekillerin konumlarını ve özelliklerini belirlemek için koordinat sistemi kullanır. Şekillerin denklemleri üzerinden uzunluk, alan, eğim gibi nicel özellikler hesaplanabilir. Bu yaklaşım, karmaşık geometrik problemlerin çözümünde önemli rol oynar.

OLASILIK

• Rastgele olayların matematiksel modellemesidir. İstatistik için gerekli temeli sağlar. Analizden sonra olasılığı öğrenmek, sürekli rastgele değişkenler ve olasılık dağılımları gibi konuları daha iyi anlamamızı sağlar.

İSTATİSTİK

• Veri analizi, çıkarımsal istatistik ve hipotez gibi alanları inceler. Olasılık, istatistiksel metotların temelidir.

DİFERANSİYEL DENKLEMLER

• Bilinmeyen fonksiyonlar, türevler, sınır koşullar ve bağımsız değişkenler içerir. Genellikle kalkülüs ve analiz kullanarak belirli bir niceliğin zaman içinde nasıl değiştiğini tanımlayan matematiksel denklemlerdir. Kalkülüs, bu denklemleri çözmek için türevler ve integraller gibi araçlar sağlarken, analiz ise onların özelliklerini ve çözümlerini anlamaya yardımcı olur. Doğa olaylarının modellemesinde kullanılır. Lineer ve non-lineer denklemler, kısmi diferansiyel denklemler, dinamik sistemler, sayısal yöntemler gibi konuları içerir.

SOYUT MATEMATİK

• Soyut matematik genellikle soyut cebir ve grup teorisi gibi konuları içerir. Mantık, küme teorisi ve sayılar teorisi gibi diğer alanları da içerir. Bu temeller, soyut cebirde karşılaşılabilecek daha karmaşık kavramları anlamak için gerekli altyapıyı sağlar.

CEBİR

Soyut matematiğin daha spesifik bir dalıdır. Gruplar, halkalar, cisimler gibi soyut yapıları inceler. Kümeler kuramı, lineer cebir, analiz ve olasılık konularında edinilen analitik düşünme becerileri soyut cebirdeki yapıların anlaşılmasını kolaylaştırır. Bu alanın lineer cebir ve geometriden sonra anlaşılması daha kolay olabilir. Soyut cebir, matematiksel yapıları genel ve soyut bir bakış açısıyla ele alır. Burada ispatlar, daha önce edinilen mantıksal düşünme ve soyutlama becerilerini kullanır.

***

Trigonometri: Geometri + Analitik Geometri. Özellikle üçgenlerin özelliklerini incelemek için kullanılır. Açılar ve kenarlar arasındaki ilişkileri inceler.

Nümerik Analiz: Lineer Cebir + Analiz. Matematiksel analiz problemlerini sayısal yollarla yaklaşık olarak çözmekle ilgilenir. Analitik çözümlerin zor veya imkânsız olduğu durumlarda kullanılır. Fiziksel sistem simülasyonları, finansal modeller vs.

Diferansiyel Geometri: Analiz + Geometri. Eğrilerin, yüzeylerin ve genellikle yüksek boyutlardaki şekillerin geometrik özelliklerini, bu nesnelerin yerel ve global özelliklerini inceler.

Agora Bilim Pazarı

Sapiens: Grafik Tarih 2

Tüm dünyada milyonlarla buluşan Sapiens’in yazarı Yuval Noah Harari, insanlık tarihini geniş bir okur kitlesinin zevkle okuyacağı yepyeni bir formatta sunuyor.

Dört ciltlik serinin ikinci cildi Uygarlığın Sütunları, avcı-toplayıcı Sapiens’in daha fazla güvence ve üretkenlik peşinde koşarken yerleşik düzene nasıl geçtiğini ve tohumunu ektiği ilk buğdayla birlikte kendisini sonu gelmez çatışmalar, salgınlar ve eşitsizlikler döngüsüne nasıl mahkûm ettiğini anlatıyor. Serinin ilk kitabında tanıştığımız kahramanlar bu kez tarihteki en köklü adımlardan Tarım Devrimi’nin etkilerini eğlenceli hikâyelerle gözler önüne seriyor.

Elindekinden daha fazlasına sahip olmak isteyen ilk yerleşimciler, evcilleştirdikleri ilk bitki ve hayvanlarla, kendilerine ayırdıkları ilk toprak parçasıyla, inandıkları ilk din ve koydukları ilk toplumsal kurallarla fark etmeden dünya tarihini şekillendiren en büyük kısırdöngüleri yaratıyor.

İnsanlık tarihinin dönüm noktalarını farklı disiplinlerin penceresinden son derece keyifli bir üslupla anlatan Harari bu kitapta, medeniyetlerin kuruluşunda kilit rol oynayan ama bir yandan da ırklar ve cinsiyetler arasındaki eşitsizlikleri körükleyen kurmaca hikâyelerin, mantıkdışı toplumsal hiyerarşilerin ve hayali düzenlerin foyasını meydana çıkarıyor.

Devamını Göster

₺490.00

Satın Al Tüm Ürünler

Topoloji: Analiz + Geometri + Soyut Matematik. Şekillerin ve uzayların sürekli değişimler altında nasıl davrandığını inceler.

***

İSPAT: Matematiksel teoremleri ve iddiaları desteklemek için mantıksal argümanlar geliştirmekle ilgilidir; matematiksel düşüncenin derinlemesine anlaşılmasını gerektirir ve soyut matematikle yakından bağlantılıdır. İspat yapma becerisi, bu sıralamadaki her adımda gelişir ve derinleşir. Başlangıçta daha somut ve basit ispatlardan başlayarak zamanla daha soyut ve karmaşık matematiksel yapıları ispat etme yeteneğine sahip olursunuz. İspatlar, matematiksel düşünceyi geliştirmenin ve matematiksel olguların doğasını anlamanın ana yoludur. Bu nedenle her aşamada bu beceriyi geliştirmeye odaklanmak önemlidir.

Bazı Önemli Tanımlar

Analiz: Fonksiyonun tanımı // Geometri: Üçgenin tanımı // Analitik: Eğimin tanımı