Lignin

Lignin, birçok bitkinin destek dokusunda bulunan ve bulunduğu dokuya sertlik özelliğini veren karmaşık organik polimer sınıfıdır. Ağaç kabukları gibi bitkinin sert dokularında bulunur. Kolayca çürümeyen dayanıklı bir bileşiktir. Aşağıdaki görseldeki gibi açık formüllerinde fenolik birimlerin çapraz bağlanmasıyla oluştuğu gözlenir.

Wikipedia

İlk olarak 1813’te İsviçreli botanikçi AP de Candolle tarafından; asit kullanılarak çökeltilebilen, lifli, suda ve alkolde çözünmeyen, zayıf bazik çözeltilerde çözünen bir madde olarak tanımlandı. Adını birçok diğer bilimsel terimlerin tanımlanmasında kullanılan Latince’den, odun anlamına gelen lignum kelimesinden almıştır.

Lignin fosil dışı organik karbon kaynağının tek başına %30’unu oluşturur. Ayrıca kuru odun kütlesinin de %20 ila %35’ini oluşturur.^[1]

Ligninin kırmızı alglerde bulunduğu da gözlemlenmiştir. Bu bilgi kırmızı algler ve bitkilerin ortak atasının da lignini sentezlediğini ortaya koymaktadır.

Ligninin biyolojik olarak fonksiyonu, özellikle bitkiler açısından çok önemlidir. Bitki gövdelerinde su ve sulu diğer besinlerin iletilmesinde rol oynar. Bitki hücre duvarlarının polisakkarit bileşenleri oldukça su geçirgendir ancak lignin suya karşı hidrofobiktir. Bu durum sıvı alımının kontrolünü mümkün kılmaktadır. Ligninin suya karşı direnci başta belirttiğimiz üzere fenolik birimlerin çapraz bağlanmasından kaynaklanır. Lignin tüm iletim damarlarına sahip bitkilerde, yani vasküler bitkilerde bulunsa da örneğin su alıp şişen bitkilerde yani briyofitlerde bulunmaz. Bu durum da ligninin asıl işlevinin su taşımaktan ibaret olduğu fikrini destekler. Lignin hücre duvarına güç verip bitkinin bir bütün olarak uzamasını sağlar. Buna ek olarak lignin patojen infiltrasyon bölgesinde birikerek bitkiye bir nevi hastalık direnci sağlar. Bitki hücre duvarının daha az bozunmasını sağlar.