Karanlıkta Kımıldayan: Barnard Yıldızı
Göremediğiniz bir yıldız, düşündüğünüzden daha fazla hareket ediyor.

- Blog Yazısı

1916 yılında, Amerikalı astronom Edward Emerson Barnard teleskop başında sessizce gözlemlerini not alıyordu. O sırada fark etti: bir yıldız, arka plandaki diğer yıldızlara göre çok daha hızlı yer değiştiriyordu. Bir hata olmalıydı. Ama değildi. O gece, gökyüzünün en sessiz oyuncularından birinin perde arkasındaki hareketi açığa çıkmaya başlamıştı. Barnard Yıldızı ilk kez kaydedildi.
Kırmızı Cüceler: Sessiz Bekleyişin Yıldızları
Onlar evrenin görünmeyenleri. Parlamazlar, konuşmazlar, çağırmazlar. Trilyonlarca yıl boyunca sessizce yanar, hiçbir gözün onlara çevrilmesini beklemeden dönerler. Kırmızı cüceler, var olmanın en yalnız biçimidir. Barnard Yıldızı da onlardan biri. Sönük, unutulmuş, ama hareket hâlinde. Dünya’ya doğru geliyor. Belki rastlantı. Belki bir işaret. Kimse bilmiyor. Ama o geliyor.

Hareketsizlik Beklenirken Hareket
Barnard Yıldızı, Güneş'ten sonra bize en yakın yıldızlardan biri. 6 ışık yılı mesafede. Parlak değil. Gökyüzüne bakıldığında çıplak gözle görülmez. Ancak teleskoplar gösteriyor ki bu yıldız, gökyüzündeki tüm yıldızlar içinde en hızlı görünen harekete sahip. Yılda 10.3 ark saniyelik bir kayma. Sıradan gibi görünen bu hareket, dikkatli gözler için gariplik taşır. Çünkü hız sabit değil. Yıldız, yön değiştiriyor gibi.
Bu sapmalar 20. yüzyıl ortalarında da fark edilmişti. Ancak o dönem gözlem araçları yetersizdi. Barnard’ın kendi notlarında da bu türden bir kaygı sezilir: "Hareketin rotası düz değil... Sanki bir eğriden geçiyor."
Yaşlı ve Sessiz Bir Varlık
Barnard Yıldızı’nın yaşı 10 milyar yıl olarak tahmin ediliyor. Yani Dünya oluşmadan çok önce parlamaya başlamıştı. Ve hâlâ orada. Kırmızı bir cüce olarak, çok az enerji harcıyor. Bu da onu sıradan gösteriyor. Ama bir yıldız bu kadar uzun süre varlığını sürdürebiliyorsa, ne görmüş olabilir? Kaç uygarlığı izledi? Hangi izleri kaydetti?

Barnard b: Donmuş Dünya mı, Kilitli Kapı mı?
2018’de yıldızın yörüngesinde bir gezegen bulundu: Barnard b. Süper dünya sınıfında. Kütlesi Dünya'nın 3 katı. Yüzey sıcaklığı -170 santigrat derece. Her şey donmuş görünüyor. Ama bazı sinyaller, yüzey altından bir düzenli salınım gösteriyor. Bu dalgalar belli aralıklarla geliyor. Anlamı çözülemedi. Ama yapay olabileceğine dair fikirler dışlanmadı. Şimdilik sadece "anlaşılmamış" olarak sınıflandırıldı.
Araştırmaların Gölgesinde Kalanlar
Barnard Yıldızı'nın özelliklerini inceleyen erken dönem astronomlar, yıldızın hareketine dair detaylar veriyordu. Edward Barnard’ın gözlemleri, zamanının ötesindeydi. Kendi döneminde kimse bu yıldızın bu kadar önemli olabileceğini düşünmemişti. Ancak yıldızın hareketinde ortaya çıkan düzensizlikler, günümüzde de hâlâ tam olarak açıklanabilmiş değil. Barnard’ın notlarındaki çizimlerde yıldızın konumunu belirten noktalar, belli bir döngüye işaret eder gibi görünüyor.
Son Gözlem: Anormallik
Teleskop kayıtlarında yıldızın spektral analizinde beklenmedik bir çıkış belirlendi. Bu, klasik bir güneş patlamasına benzemiyordu. Bu sinyalin ardından yıldızın yakın çevresindeki diğer cisimlerde de hareketlilik gözlendi. Ancak bu gözlemler hâlâ değerlendiriliyor.
Ne Olduğunu Bilmiyoruz
Barnard Yıldızı hâlâ orada. Sönük, ama hareketli. Etrafında dönen gezegeniyle birlikte sessizce ilerliyor. Ama bu hareketin bir yönü var. Sanki bir hedefe doğru ilerliyor.
Ve belki de Edward Barnard, bunu ilk fark eden insandı. Belki de yıldızın düz değil, eğri bir rotada hareket ettiğini not ederken, gelecekteki sorulara sessiz bir uyarı bırakmıştı.
Şimdi tek soru şu:
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Biz bu yıldızı izliyoruz. Ama o da bizi izliyor olabilir mi?
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- T. E. O. E. Britannica. Barnard’s Star | Distance, Facts, & Planets | Britannica. (16 Nisan 2025). Alındığı Tarih: 23 Nisan 2025. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- astrobiology.nasa. Nasa Astrobiology. Alındığı Tarih: 23 Nisan 2025. Alındığı Yer: astrobiology.nasa | Arşiv Bağlantısı
- information@eso. Super-Earth Orbiting Barnard’s Star - Red Dots Campaign Uncovers Compelling Evidence Of Exoplanet Around Closest Single Star To Sun. Alındığı Tarih: 23 Nisan 2025. Alındığı Yer: www.eso | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/06/2025 05:50:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/20441
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.