Geleceğin Kargo Taşıma Teknolojisi Raylı Sistem Nedir?

Geleceğin Kargo Taşıma Teknolojisi Raylı Sistem Nedir?

Raylı sistem, içerisine yemek siparişlerinin, kıyafetlerin, küçük kargoların ve benzeri siparişlerin konabileceği, alışveriş arabası sepeti büyüklüğündeki vagonların, yer altından monoray sistemi üzerinden bağlanarak, tamamen elektrikli şekilde fabrikalara, iş yerlerine, inşaat ve konutlara (sistem binalara sonradan da kurulabilir.) teslimat taşıyacağı, tüm binaları bu vasıtayla birbirine bağlayan bir sistemdir. Tamamen şehir şebekesi elektriği ile hareket etmekte, batarya ya da içten yanmalı motor kullanmamaktadır. Ortalama 200 km/s hıza sahiptir, ayrıca tam otomatik olduğu için insansızdır. Onu geleceğin yıldızı yapan şey, sadece hızlı, insansız ve ucuza taşıması değil, binlerce binayı bir araya getirmesi, bir ekosistem yaratması, ve buna bağlı olarak konutlarda, işyerlerinde ve fabrikalarda kullanılan birçok cihazı gereksiz hale getirmesidir. Örneğin bu altyapıya sahip bir evde fırın, buzdolabı, derin dondurucu, mikrodalga fırın, airfryer, kahve makinesi, tost makinesi, bulaşık makinesi, çamaşır makinesi ve kıyafet kurutucuya ihtiyaç kalmayacaktır. Bu hizmetler zamanla evlere gelecektir. Bunlar sadece konutlara sağlanan avantajdır. Diğer binalara sağlanan avantajlar çok daha yüksektir.

Günlük hayatta insanların kullandığı kargo denebilecek nesnelerin bir çoğu filmlerde gördüğümüz ortalama bir cephane kasasına sığacak büyüklüktedir. Bunlara bir örnek vermek gerekirse paket yiyecekler, içecekler, marketlerde satılan ambalajlı ürünler, eczaneden alınan ilaçlar, giysi, ayakkabı gibi günlük kullanım ürünleri, telefon, bilgisayar gibi elektronikler, ve diğer binlerce ürün. Günümüzde bunları ulaştırmak için kamyonlar, kamyonet ve trenler kullanılmaktadır. Bu da oldukça verimsiz bir ulaştırma sistemidir. İnşaat demiri, rüzgar türbini, birleştirilmiş makine, otomobil gibi büyük ve tek parça yükleri bu yöntemlerle taşıma elbette mantıklı ve verimlidir. Çünkü şimdilik (kargo zeplinleri hariç) bunun bir alternatifi yoktur. Ancak küçük yükleri bu şekilde taşımak verimsizdir. Bunun nedeni taşıma aracının genişliği ve taşınan ürünün genişliği arasındaki orantı farkıdır. Çünkü örneğin bir kamyon içme suyu şişesini normalde daha dar ve küçük araçlarla ulaştırmak mümkündür. Elbette bu cümleden küçük yükleri motosikletle taşımanın daha verimli olacağı çıkarılmamalıdır. Raylı sistemi verimli yapan şey bu değildir.

Raylı sistem nedir? Raylı sistem, ortalama cephane kasasına benzer büyüklükte vagonların sığabileceği tünelden oluşan bir altyapıdır. Bu tüneller oldukça küçüktür. Doğalgaz altyapısı ile benzer bir yer kaplamaktadır ve uygulamanın çok fazla zorluğu bulunmamaktadır. Su ve doğalgaz altyapısı gibi inşa edilen bir altyapıdır. Sistem monorail raylardan oluşmaktadır ve interception (kavşak, makas) dediğimiz bölümler, rayları birbirine bağlamaktadır ve vagonları farklı ray hatlarından birbirine aktarmaktadır. Vagonların net ölçüleri şu anda yetkililerce saklanmaktadır. Ancak edinilen bilgilere göre ortalama bir alışveriş arabası sepeti büyüklüğünde olduğu söylenmektedir.

Raylı sistemin mimarisi nasıldır?

Raylı sistem oldukça geniş kapsamlı, ve zaman odaklı, evreleri olan bir projedir. Yazının ilerleyen kısımlarında evrelerden bahsedilecektir. Hiçbir altyapıyı son hali ile kurmanın yolu yoktur. Bu tür projeler daha ilkel ve basit şekilde başlayıp, karmaşık ve daha verimli bir hale evrim geçirmektedir. Ancak sistemin genel ve ilkel anlamıyla mimarisi, birbirine tünellerden ray makasları ile bağlanmış minik monoraylardan oluşmaktadır. Raylar şebeke elektriğinden güç almaktadır. Vagonlar da raylardan bu elektriği alarak hareket etmektedir. Vagonlar teklidir ve elektrik motoruna sahiptir. Elektrik motorlarının güçleri de vagondan vagona değişmekte ancak yükü taşıyacak yeterliliktedir. Edinilen bilgilere göre ağırlık sınırı 150-200 kilogram olacaktır. Vagonlar da batarya bulunmadığı göz önünde bulundurulursa 5 kilogram civarında olmalıdır.

Öncelikle makas noktaları ile birbirine bağlanan raylar üzerinde hareket eden vagonlar, makaslar üzerinden yönlendirilerek gideceği hedefe ulaşacaktır. Eğer bu sistemde makas olmasaydı, her yapıdan her yapıya farklı bir hat çekmek gerekir, ve kombinasyon matematiği gibi bina sayısı çarpı bina sayısı kadar farklı ray hattına ihtiyaç duyulurdu. Dolayısıyla sistemin yapılması mümkün olmazdı. Makaslar sayesinde tüm binalar ortak bir rayı kullanabilir, böylelikle 1 kilometrelik bir altyapı inşaatı sonrası yola bağlı tüm binalara altyapı girişi verilebilir, böylelikle 1 kilometrelik bir inşa ile özellikle yoğun yerleşim yerlerinde binlerce konut birbirine bağlanabilir. Yüksek katlı binalara bu sistemi uygulamak müstakil binalara göre daha verimlidir. Yüksek katlı binaların her katı aynı projeye sahiptir. Tek bir mini asansör sistemi ile aynı hizadaki dairelerin hepsinin içine vagonlar ulaştırılmış olur. (Binaların iç planlaması dahilinde değilse eğer mini asansör mevcut binaların dış cephesi ile kamufle görünümde ilave edilebilir.) Yeni binalara planlamalar yapılarak evlerde yaklaşık buzdolabı büyüklüğünde bir istasyon bulunacak, vagonlar buraya gelecektir. Fabrikalarda ise yatay ve çok vagonu aynı anda yükleyebilen istasyonlar olacaktır. Konut ve işyerleri arasında sevkiyat yapan vagonlar teklidir ve kendi elektrik motorları vardır. Ancak fabrikadan fabrikaya gönderim yapan vagonlar daha çok tren gibidir. Yüksek güçlü motora sahip bir lokomotif vagon, ve peşinde motorsuz ve bilgisayarsız vagonlar (kuyruk vagonlar) vardır. Böylelikle daha az sayıda elektrik motoru gereksinimi ile daha çok yük taşınabilir. Vagonların gövdeleri aynı tasarlanmıştır ve elektrik motoru ve devreler için yuvalar vardır. Üretildikten sonra kullanım amacına göre modifiye edilmektedir. Bu da onu çok ucuz yapmaktadır. (Aynı zamanda değişen talebe göre vagonlar tekrar modifiye edilmektedir, bu da sevkiyat taleplerine hızla yanıt vermek demektir.) Detayları ile birlikte mimariyi ele aldıktan sonra sistemin kökünden değiştireceği bazı sektörlere bir bakış atalım.

1) Tıp:

Öncelikle anlatmaya hastanelerden başlamak gerekiyor hastaneler birinci ikinci ve üçüncü basamak sağlık merkezleri olmak üzere üçe ayrılır. Bunlar arasındaki önemli farklardan bazıları laboratuvarları, kapsamı ve cihazların hassasiyet seviyesidir. Ayrıca sadece kan testi cihazları değil patoloji gibi bazı departmanlarda hastanelerde vardır ya da yoktur işte bu hastanenin kaçıncı basamak olduğunu belirlemektedir. Aile sağlığı merkezleri ve sağlık ocaklarını ele almak gerekirse buralar 1. basamak muayene merkezleridir buraya gelen hastalar Kan tahlillerini saat 12'ye kadar verirler ve 12'den sonra bir araç bunları daha büyük bir hastaneye nakleder. Bahsettiğimiz araç raylı bir sistem ya da pnömatik bir tüp değildir. Aslında bu durum tıbbi prosedürlere çok da uygun değildir. Çünkü kan bir süre sonra hemoliz olmaktadır ayrıca bekletilmiş kan cihazlarda daha farklı sonuçlar vermektedir. 2. basamak muayene merkezlerinin ise birçoğunda kan testi cihazları idrar testi cihazları bulunur. Buralarda bir laboratuvar vardır ve laboratuvarda görevli laborantlar vardır. Tabi ki laborantların 12 saat mi yoksa 24 saat mi görevli oldukları, hafta sonu çalışıp çalışmadıkları, sayılarının kaç olduğu, mazeret izni durumlarına göre orada laborant olup olmadığı, duruma göre değişebilmektedir her hastanede 24 saat laborant olacak diye bir durum yoktur. Evrim Ağacı’ nın “Theranos: Bir Damla Kan, 10 Milyar Dolar Sahtekarlık”isimli videosunda da anlattığı üzere daha hassas kan ölçüm cihazlarının daha büyük alana ihtiyacı vardır. Ayrıca genel bir durum olarak test cihazlarında hassasiyet miktarı arttıkça maliyet ve fiyatta katlanarak artmaktadır (Otoyoldaki eds radarlarından tutun da voltmetrelere, termometreler kadar her ölçüm cihazı için geçerlidir) dolayısıyla bazı ikinci basamak muayene merkezlerindeki sağlık cihazlarının birçoğu eski ve düşük hassasiyetli cihazlardır. Ayrıca bunlar özellikle ticari özel hastaneler için çok büyük bir ekonomik yüktür çünkü cihazın kendisi oldukça pahalıdır ayrıca bozulması durumunda hastaneyi zora sokmakla birlikte tamiri de yine oldukça pahalıdır. Sadece bunlar da değil hastaneler laborantlara bir sürü para ödemektedirler ve laborantlar bazı günler işe gelmemektedir. Mazeret izinleri resmi tatiller ya da izin günleri hastaneleri oldukça zor durumda bırakmaktadırlar. Şayet test cihazları düzgün kalibreli olsa ve laborant iş başında olsa bile laboratuvara her dakika numune gelmemektedir. Test tüpleri belki saatte bir ya da saatte 5 tane kadar gelmektedir. Yani laborantlar orada sadece test tüpleri için beklemektedirler dolayısıyla çok fazla verimli çalıştıkları söylenemez. Bu raylı sistemle birlikte hastaneler yer altından birbirine bağlanacaktır ve yukarıda belirttiğimiz üzere vagonların ortalama hızı 200 kilometre saate kadar çıkabilmektedir bu, aynı hat üzerindeki birden fazla özel hastaneyi birbirine bu şekilde bağlayacaktır ve kan test merkezleri ya da idrar test merkezleri ya da patoloji departmanları gibi ortak alanlar açılacak tam otonom ya da yarı otonom ve yüksek hassasiyetli test cihazlarıyla kan ölçümleri veya idrar testleri yapılacaktır. Çünkü küçük bir kan tüpünü hızlı bir şekilde başka bir hastaneye ya da test merkezine postalamak mümkünse o hastaneye milyon dolarlık kan test cihazları kurmaya ve laborant çalıştırmaya gerek yoktur. İşte bu durum bu raylı sistemi tüm maliyetlerine rağmen hala ekonomik kılmaktadır. Ayrıca hastaneler ilaç stokları için yüksek miktarda para ödemektedirler ve ilaç alım planlaması, çok yüksek bilişsel bir düşünce ve iş gücü gerektirmektedir. Çünkü ilaçların ne zaman bozulacağı tam tamına not edilmeli ne kadarlık bir tüketimin yapılacağı öngörülmeli ve buna göre ilaçlar alınmalıdır pek çok sağlık merkezinde ve sağlık kuruluşunda planlama ne kadar dikkatli yapılırsa yapılsın ilaçların büyük çoğunluğunun kullanma tarihi dolmakta ve bu ilaçlar çöpe gitmektedir. Bunun en büyük nedeni hastaneye gelecek hasta sayısının asla kestirilememesidir. Bunun yanında bazı ilaçlar oldukça pahalıdır ve çok hızlı bozulurlar bunlara bir örnek vermek gerekirse antivenom serumları yani yılan zehri serumları hem pahalı hem de çok hızlı bozulan ilaçlardan birine örnektir ülkemizde bunlar sadece üniversite hastanelerinde bulunmaktadır bu da bir kişiyi yılan ya da akrep soktuğunda tedavisini oldukça geciktirmektedir. Kişinin ambulansla üniversite hastanesine kadar getirilmesi gerekmektedir. Bazı ülkelerde antivenom serumları doğrudan ambulanslarda da bulunabilmektedir. Çünkü bazı ülkelerde yılanlar çok fazladır ve yılan ısırma vakaları çok fazla yaşanmaktadır ülkemizde bu sayılar az olduğu için bunları üniversite hastanesinde tutmak (ekonomik olarak) daha mantıklıdır ancak, yılan ısırması durumunda ise hastanın tedavisi gecikmektedir. Raylı sistem ile birlikte hastaneler arası ilaç gönderimi hızlı olacağından ilaçların stok problemi ortadan kalkacaktır ve hastanelerin binlerce ilaç stoklaması gerekmeyecektir. Ortak ilaç depolarından çok hızlı bir şekilde ilaç tedariği yapılabilecek ve her yıl milyonlarca dolar çöpe giden ilaç olmayacaktır. Ayrıca ülkemizdeki nöbetçi eczane mağduriyeti de sona erecektir, çünkü insanlar istedikleri saatte reçeteleri olduğu takdirde evlerine ilaç sipariş edebilecektir. Raylı sistem hastaneler arası organ gönderiminde de çok işe yaramaktadır ancak bunun şimdilik ticari bir getirisi yoktur. Çünkü organlar tıbbi terimle ex olan kişiden sökülüp sistem üzerinden algoritmasal olarak ihtiyacı olan bir kişiyle eşleştirilip gönderilmektedir ve bunlar her zaman yakın olmamaktadır. Günümüzde hastaneler arası organ transferleri genellikle buz akülerinde ambulanslar tarafından götürülmektedir. Organların raylı sistemle taşınması Hem hızlı hem de güvenli olacaktır, ancak bunun ekonomik bir getirisi olmadığı için bunu sadece ekstra bir avantaj olarak düşünmek gerekir.

2) Kargo ve taşımacılık

Kargo ve taşımacılıkla ilgili en büyük problem kamyonların yakıtları masrafları ya da şoför maaşları değil muhtemelen yükleme ve indirme işlemleridir çünkü her kamyonu her yere göndermek mümkün olmadığı için kargoları ortak bir yolu takip eden ortak kamyonlara yükleyip tekrardan indirme merkezlerinde indirip tekrar başka kamyonlara yükleyip tekrar indirip başka kamyonetlere yüklemek gerekmektedir. Yani muhtemelen şehirler arası bir kargo ortalama 4 ya da 5 kez araç değiştirmektedir. Bunları yüklemek ve indirmek oldukça masraflıdır kol ve kas gücü gerekmektedir. Şayet bazı şirketler bunları forklift ile yüklese bile bunları kimliklendirmek ve adreslendirmek de oldukça zor bir iştir ve zaman zaman kargolar yanlış adreslere gidebilmektedir. Yolda zarar görebilmektedir kırılabilmektedir. Hatta bir keresinde ülkemizde bir hastadan sökülen dalak kargo ile başka bir hastanenin patolojisine gönderilirken kargo gecikmiş yolda kokmuş koktuğu için çöpe atılmıştır kargo bir türlü ulaşamayınca soruşturma başlatılmış ve dalak çöpte bulunmuştur bunun için de hastaneye 3000 TL ceza kesilmiştir. Bunun en büyük nedeni kargoyu verir vermez kargonun yola çıkıp hedefe ulaşması yerine kargo merkezlerinde saatlerce ya da günlerce beklemesidir. Raylı sistemin en büyük avantajı bütün bu aradaki zinciri ortadan kaldırmasıdır. Raylı sistem yapıldığında onlarca depo, antrepo, yükleme merkezi, forklift, kamyon, işlevsiz kalacaktır. Forkliftlerin ve kamyonların bakımını yapan servis binaları işlevsiz kalacaktır, forklift operatörlerine ve kamyon sürücülerine eğitim veren eğitim merkezlerine ihtiyaç kalmayacaktır. Ekonomide en büyük mantık talebi azaltmaktır. Bütün bunlara gerek kalmadığında bunları üreten fabrikalara da gerek kalmayacaktır ve aslında çok büyük bir açıdan bakıldığında üretilen malların ve hizmetlerin birçoğu işlevsiz hale gelecektir. Yüz binlerce kamyon üretilmediğinde yüz binlerce lastik hiç üretilmediğinde talep azaldığında ve tonlarca yakıt hiç harcanmadığında, günümüzde bir çöplüğe dönüşen ürün ve hizmet pazarı kendini toparlamaya başlayacaktır. Ancak bu ortaklaşa kullanım ekolü bununla sınırlı değildir.

3) Gıda

Gelecekte herkes mutfakta bir robotun olacağını ve bu robotun yemek pişireceğini, çamaşırları ve bulaşıkları yıkayacağını hayal etmektedir. Ancak doğru cevap bu değildir. Muhtemelen gelecekte bu raylı sistemlerle yemek servisleri yapılacağı için evde yemek hazırlayan ya da kahve hazırlayan hiçbir alet bulunmayacaktır ayrıca insanlar çamaşırlarını çamaşır makinelerinde yıkamayacak çamaşır yıkama hizmeti veren ortak çamaşır yıkama merkezlerine raylı sistem üzerinden gönderecektir. Öncelikle Manhattan, İstanbul, Pekin, Shanghai, Tokyo, Abu Dhabi gibi yoğun yerleşimin olduğu bölgelerde ve şehirlerde bile, bu hizmet devreye girdiğinde yüz binlerce ev aleti ve beyaz eşya ikinci el pazarında satışa çıkacak ve satılmayanlar hurdaya atılacaktır. Ortak yemek üreten fabrikalarda ortak çamaşır yıkayan çamaşırhanelerde, ortak kahve yapan kahve tesislerinde otomasyon sistemi kurmak çok daha kolay ve zahmetsizdir çünkü raylı sisteme bağlı milyonlarca kullanıcı vardır ve milyonlarca kişiye aynı anda satış yapılacaktır. Bugün mahalle arasındaki herhangi bir dönerci dükkanında da otomatik döner yapılabilmesi mümkündür ancak günde 10 ya da 20 kişinin geldiği bir dükkana robot kurmanın hiçbir mantığı yoktur. Bir de raylı bir sistemle tüm binalar birbirine bağlandığında ve milyonlarca kişilik bir pazar oluştuğunda bunu yapmanın bir mantığı olacaktır. Çok büyük ihtimalle restoranlar bugün nasıl ki elle paket servis hazırlayıp yerel müşterilere gönderiyorsa o gün geldiğinde fabrika benzeri yapılar doğrudan sıcak yemek üretip ya da pişirip çok hızlı bir şekilde müşterilere gönderecektir. Yani evdeki tezgahı ya da mutfağı otonom yapmak çok daha zordur ancak raylı sistem çekip tek bir yere otomasyon sistemi koyup burada üretilen malzemeleri evlere postalamak çok daha kolaydır. Elektrik üretim tesisinden elektrik hattı çekip elektrik almak eve jeneratör yerleştirip elektrik üretmekten çok daha kolay zahmetsiz ve ucuzdur. Bu durum da benzer bir mantığa dayanmaktadır. İstanbul'u örnek verecek olursak sadece Avcılar'da sıcak yemek üretebilen bir fabrika, İstanbul'un yarısına aynı anda servis yapabilir ve bu süreç tam otomatik olabilir. Ya da bir mahalledeki ya da bir sokaktaki tek bir otomatik kahve makinesi karton bardaklarda tüm mahalledeki sakinlere ve konutlara aynı anda kahve gönderebilir. Yan komşunuzla ortak bir kahve makinesi almanız pek mümkün değildir çünkü bunu aynı anda kullanmanız ikinizi de rahatsız eder. Halbuki kahve makinesini günde 5 dakika kullanmaktasınız yan komşunuzla bunu ortaklaşa almanız daha verimli olur ancak sizin onun evine gitmeniz ya da onun sizin evinize gelmesi sürekli bu durumun yaşanması can sıkıcı olacaktır ve rahatsız edici hale gelecektir ancak bu sistemle birlikte örneğin koca bir gökdeleni ortak bir Ağa bağlamak mümkün olacağından her eve düşük kaliteli bir kahve makinesi almaktansa ortaklaşa yüksek kaliteli endüstriyel bir kahve makinesi almak çok daha mantıklıdır. Uygulama üzerinden sipariş verildiğinde vagonlar, otonom olarak teslimatı konut sakinlerine ulaştıracaktır. Beyaz eşya, kahve makinesi, mikrodalga fırın ve benzeri ürünler üreten fabrikalar oldukça küçülmeye gidecektir.

4) Paylaşım ekonomisi

Raylı sistemi raylı sistem yapan esas konu ise paylaşım ekonomisidir çünkü bugün bir matkap satın aldığınızda ki herhangi bir yapı markete gittiğinizde 10.000 TL'ye dahi matkap satıldığını görebilirsiniz. Bu matkabı ayda belki 2 ya da 3 kez kullanacaksınız ayrıca anahtar takımları, benzeri alet edevatlar vesaire. Bunları ayda birkaç kez kullanmanıza rağmen satın almanız gerekiyor ve on binlerce TL boşuna para ödemeniz gerekiyor. Bu sistem sayesinde bunlar kiralanabilir olacaktır ve kiralama merkezleri bu altyapıya sahip bina ve daire sakinlerine saatlik ya da günlük kiralama yapabilecektir. Yani odanızda eğer ki bir işiniz varsa ve bir saatlik bir vida sıkmanız gerekiyorsa saati 10 TL'den ya da 20 TL'den bir matkap kiralayabileceksiniz 10.000 TL'ye yeni bir matkap satın almanıza, bozulduğu zaman garanti süreçleri ile uğraşıp onları mahkemeye vermenize gerek kalmayacaktır. Kiralama şirketi her şeyi sizin için halledecektir. Hatta ileride sadece kiralanabilir eşyalar üretilecektir. Örneğin matkabı ele alalım matkapların içerisinde darbe sensörü olacaktır yere düşerse garanti dışı kalacaktır ya da tüketiciden para kesilecektir. Parçalar modüler ve çok hızlı değişebilir olacaktır. Tüketicinin evindeki onlarca ürüne hiçbir ihtiyaç kalmayacaktır. Bunun arkasında karbon emisyonu ile ilgili kaygılar da vardır. Örneğin bir penseyi üretmek oldukça maliyetli ve yüksek karbon salınımı olan bir işlemdir. Öncelikle demiri alaşım haline getirip bir güzel dövmek karbonlama işlemi yapmak ve tekrardan tekrar tekrar dövüp suya atmak gerekmektedir bunların hepsi özellikle de karbonlama işlemi sadece kömürle yapılabilmektedir. Bu da yüksek emisyon anlamına gelmektedir. Çok fazla işlem gerektirdiği için şimdilik bunları tam otonom üretmenin de bir yolu yoktur ve dolayısıyla insan emeğine bağımlı olduğu için fiyatlar oldukça pahalıdır. Bunu basit düşünmemek gerekir Bir pensenin üretimi için gereken Demir madenden gelmektedir. Fabrikada defalarca dövülüp çelikleştirildikten sonra kamyonlara yüklenmekte paketlenmekte taşınmakta satılmaktadır bunların her biri ciddi bir işlemdir. Bu kiralama yöntemi ile birlikte, bir pense 100.000 kez kiralandıktan sonra ve ortalama bir kişinin 10 kez kiraladığını varsayarsak üretilen bir pense geri kalan 9.999 penseyi gereksiz Hale getirmektedir. Raylı sisteme bağlı paylaşım ekonomisi ürün geliştiricilerini çok daha kaliteli ürünler üretmeye zorlamaktadır. Ayrıca raylı sistemle birlikte milyonlarca ürün gereksiz hale gelmektedir.

5)Fabrikalar ve üretim

Her ne kadar binlerce fabrika kapanacak olsa da hala açık kalan ve üretime devam edecek fabrikaları büyük fırsatlar beklemektedir. Daha fazla çeşit malzeme ile daha yüksek standartlarda ürünler yapılabilmektedir. Bundan yararlanan fabrikalar tedarik ve lojistik sorunlarını ortadan kaldırıp aşırı yüksek kaliteli ürünler üretebilir. Ürünlerinin raylı sistem vasıtasıyla doğrudan marketlere depolara ya da konutlara gönderebilir. Muhtemelen küçülmeye gitmeyecek tek sektör gıda sektörüdür.

Sistemin hızı ve maliyeti

Basitten karmaşığa anlatmak gerekirse, şebeke elektriği ile, 112 kiloluk yükü, 100 kilometre uzağa taşımak, 1 kw elektrik enerjisi gerektirir ve an itibariyle Türkiye'de bu 3₺ civarı bir bedeldir. Benzer bir hesap ile 11 kilo, 10 kilometre, 1 watt gerektirir, 2024 Ocak ayı zamanında 0,003₺ karşılığı bir elektrik yakar. (Bu fiyatlar elektrik watt fiyatına, dağıtım bedellerine ve abonelik paketlerine göre değişebilir. Bir fikir vermesi açısından ortalama-yakın değerler verilmiştir.Bu fiyatlar, tüketilen elektrik maliyetlerini simgeler, son tüketicinin ödeyeceği liste fiyatları değildir.) Yani pizza teslimatının maliyeti en fazla bu kadardır. Bu elektriksel maliyettir. Vagonların üretimleri ve işletilmesi ile ilgili maliyetler yazının devamında yer alacaktır. Hıza gelecek olunursa, ortalama 200 km bir hız hedeflenmektedir. Dönüş noktalarında raylar hafif yatay olacağı için yavaşlamaya gerek kalmayacaktır. Sadece hassas yüklerde vagonlar yavaşlayacaktır.

Sistemin maliyetsel evreleri

İlk kurulan ray hattında kullanılan makaslarda elektrik motoru ve mikroçip bulunmayacaktır. Vagonlar gidecekleri yöne makasları kendileri çevirecektir. Vagonlarda mikroişlemci ve yönlendirme motorları olacaktır. Sistemin yaygınlaşması ile birlikte özellikle ana ve yoğun hatlarda (ihtiyaç duyulan vagon sayısı, makas sayısını geçince) makaslara mikroişlemci ve elektrik motoru eklenecektir. Bu işlem, hazır yuvalara montajla gerçekleşecek, kazmaya gerek kalmadan servis vagonları tarafından otomatik yapılacaktır. Ayrıca 50 metre içindeki birkaç makas, tek mikroişlemci tarafından yönetilir. Bunun için 3 kutuplu fiber polarizasyon filtresini kullanılır ve seri iletişim bu şekilde yapılmış olur. Bir makas için bir mikroişlemci ve bir entegre elektrik motoru, makaslar birbirine yakın olduğu durumlarda ise birden fazla makası kontrol eden tek bir mikro işlemci. İhtiyaç duyulan vagon sayısı makas sayısını geçtiğinde, vagonlardaki makas yönlendiriciler, doğrudan makasların kendine aktarılacak, mikroişlemciler de aynı şekilde makaslara takılacak, böylelikle yönlendiricisiz, ve mikroçipsiz binlerce ucuz vagon (beyinsiz vagon, ya da zombi vagon) akıllı makasların olduğu hatta, makasların yönlendirmesi ile hizmet vererek, tamamen otonomlaştırılmış ray rotasında çok ucuza hizmet verebilir. Henüz talep duyulan vagon sayısının makas sayısını geçemediği bölgelerde ilk haliyle lojistik devam edecektir. Sonuç itibariyle göndericiden alıcıya, arada hiç kimse olmadan tam otomatik ve insansız gönderim olacaktır. Bu sistem 100% elektrikle çalışacaktır. Ana ve sık kullanılan rotalarda zombi vagonlar hizmet vereceği için, özellikle hacimli ve ticari amaçlı yükler, aradan çıkmış olacaktır.

Entegrasyon servisi

Sistem, bilişimsel bir entegrasyon servisi vermektedir. Entegrasyon servisi, şirketlerin, otomatik şekilde talimat vermesi ve bilgi alması içindir. Örneğin pizza üreten bir şirket, tam otonom pizza hattı yaparak, kendi yazılımını raylı sistemin API sistemine bağlayıp gelen siparişi karşılamak üzere, otomatik şekilde vagon çağırıp adrese vagon gönderebilir. İşte bu tam otomatik yemek hizmetleri, taze, aşırı çeşitli ve normalde asla ulaşılamaz menüleri, çok kısa sürede evlere servis edecektir. Bu durum paket servis sektöründe zincirleme bir piyasa reaksiyonu başlatır. Asla durdurulamaz. Bu reaksiyon şu şekildedir.

Normalde paket servis motosikletle yapılır, ve sadece kuryenin yol süresi ortalama 10-20 dakika kadar vardır. Bu sistemde kargo süresi (siparişin hazır olup yola çıktıktan sonra adrese varana kadar geçen süre) 1 ila 2 dakika arasındadır. Diyelim belli bir menünün hazırlanması 10 dakika sürsün. Normalde 20-30 dakikada sipariş adrese ulaşacaktır. Bu durumda çok az kişi sipariş verecektir. Kimse yarım saat beklemek istemez. Günümüzde bu tarz paket servisleri için istanbul Avrupa yakasında günde 100. bin operasyon gerçekleştiğini varsayalım. Bu sürenin 12 dakikaya düşmesi ile birlikte, siparişin tam süresi belli olacak, belirsizlik azalacak, sipariş süresinin kısalması ile birlikte siparişler daha çekici hale gelecek. Bu durum, yeni gelecek siparişlerin sayısını arttıracak. Diyelim ki siparişlerde %20’ lik bir artış olsun. Bu artışla birlikte pazara daha fazla hizmet veren girecektir. Üretim için daha fazla yatırım yapılacaktır ve bu durum kısa vadede fiyatları düşürecektir. Günümüzde fiyat politikaları her zaman arz talep mekaniğine dayanmamaktadır. Düşen fiyatlarla birlikte hizmet erişilebilir hale geldiğinde üreticiler, yeni bir yöntemi devreye sokacaklar. Son 1 ay verileri göz önüne alınarak, belli saatlerde yiyecekleri en baştan ısıtıp hazır hale getirecekler. Böylelikle hazırlanma süresi 3 dakikanın altına inebilir. Uygulama üzerinde insanlar 5 ya da 3 dakika içerisinde siparişin kapıya geldiğini gördüklerinde daha fazla kullanıcı sipariş verecek. Üreticiler otomatik üretim hatlarında, yemeklerin esas kısımlarını önceden pişirerek, kalan kısımlarını modifiye ederek (Sos, tuz, baharat, extra) tüketiciye hızlıca gönderecek. API sistemi aracılığı ile elde edilen sipariş verileri kapsamında yapay zeka ne kadar yiyeceği ne kadar süre ile sipariş öncesi hazır hale getireceğini planlayacak. Ortak kullanılan hatlar maliyeti düşüreceği için zaman içinde yiyecek fiyatları çok fazla ucuzlayacak. Bu durum daha da fazla kişinin yiyecek siparişi vermesine neden olacak. 3 dakika içerisinde istediğiniz her yiyeceğin, malzemelerinden bile ucuz fiyata eve geldiğini gören tüketici, artık evde yemek pişirmeyecek. Evlerden ocak, mikrodalga, buzdolabı ve benzeri yiyecek için kullanılan tüm eşyaları insanlar sokağa atacak.

Agora Bilim Pazarı

Wormhole: Solucan Deliği T-Shirt (Baskı, %100 Pamuk)

Evrim Ağacı özel koleksiyonuna ait bu t-shirt, tasarım sanatının en güzel örneklerinden birini sunuyor. Solucan deliği tasarımı, yüksek kalite baskı tekniği ile t-shirt üzerine işlenmiş. Her bir detay, özenle işlenerek hem estetik hem de dayanıklılık sağlanmış. Kendinize ya da sevdiklerinize hediye edebileceğiniz bu özel t-shirt, hem bilime olan ilginizi hem de özgün tarzınızı yansıtmanın mükemmel bir yolu. Bu özel parçayı giyerken, hem konforun hem de çarpıcı bir stilin keyfini çıkaracaksınız.

Bilgiler ve Uyarılar:

1. Renk Bilgileri: Tişört beyaz ve siyah olarak üretilebilmektedir.
2. Beden Bilgileri: Stokta kalan ürünlerimiz arasından dilediğiniz bedeni seçebilirsiniz. Tişörtlerle ilgili beden bilgisi almak ve ölçüleri öğrenmek için buraya tıklayınız.
3. Cinsiyet Bilgileri: Bu ürünümüz unisex üretilmektedir ve her cinsiyete uygundur.
4. Kargo Bilgileri: Bu ürün sipariş alındıktan sonraki 2 iş günü içinde postalanacaktır. Kargo yöntemimiz hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.
5. Kumaş Bilgileri: Bu ürün %100 pamuktur.
6. Yıkama/Ütü Bilgileri: Tişörtler üzerindeki görsellerin korunması için tişörtlerin ters yüz edilerek yıkanması ve ütülenmesi tavsiye edilir. Siyah tişörtlerin en fazla 30 derecede yıkanması gerekmektedir.
7. İade/Değişiklik Bilgileri: Lütfen sipariş vermeden önce iade ve ürün değişikliği ile ilgili bilgilendirmemizi okuyunuz.

Devamını Göster

₺499.90

Satın Al Tüm Ürünler

API sistemi aynı zamanda sanal pazar yerlerine de açık olacaktır. Birçok sanal pazar yeri açılacak, birçok güvence merkezi, raylı sistem teknolojisini kullanarak müşterilerine hizmet verecektir.

Kullanılabilir Diğer Hizmetler

İkinci el alım satım hizmetleri. (exper ve sigorta hizmetleri ile birlikte)

Fotokopi, pdf, fotoğraf yazdırma ve baskı hizmetleri. (uygulamaya yüklenen pdf, yazdırılıp evinize gelecek)

Anahtar kopyalama hizmetleri.

Raylı sisteme sığabilen ürünler için onarım, restorasyon ve expertiz hizmeti.

Textil, kuru temizleme hizmetleri.

3d baskı ve CNC hizmetleri.

Otomotiv servisleri için parça ulaştırma hizmeti.

Kişiye özel gurme hizmeti.

Çöp ve temizlik hizmetleri. (Çöplerinizi buradan geri dönüşüme gönderebilirsiniz)

Raylar ile konutlara ulaşan robotlar.

Acil durumlarda ilk yardım kiti hizmeti.

Acil durumda yangın tüpü hizmeti.

Tanımlama, kimliklendirme, analiz ve test hizmetleri.

Depolama hizmetleri.

Sistemi stratejik yapan önemli konulardan biri: Hız

Hız, sadece tüketici memnuniyeti için yapılan bir şey değildir. Hız, sistemi sistem yapan en önemli etkendir. Öncelikle siparişlerin hızlı ulaşması elbette tüketiciyi memnun eden bir durumdur. Ancak yüksek hızlar, yüksek mühendislik çalışmaları gerektirmektedir. Çünkü bununla ilgili çok fazla risk vardır. Buna rağmen, hız olmazsa olmaz sistemin bel kemiğidir.

Az vagon çok iş: Öncelikle hızlı hareket eden vagonlar teslimatları daha çabuk tamamlar. Vagon başına düşen teslimat sayısı artar. Az vagonla çok iş yapılır. Bu durum sistemi daha ucuz hale getirmektedir.

Düşük risk: Hıza bağlı pazar talebi göz ardı edilecek olursa, günlük aynı sayıda operasyon için, anlık rayda bulunan dolu (yük taşıyan) vagon sayısı, hız düşük olursa fazla olacaktır. Hız çok olursa anlık dolu vagon sayısı azalır. Bir olasılık matematiği yapılırsa bir vagonun 5 dakika seyahat etmesi ile 30 dakika seyahat etmesi arasında ciddi risk farkı vardır. Daha uzun sürelerin yer altında geçmesi riski matematiksel olarak arttıracaktır. Ayrıca, sistemde sıkıntı olması durumunda da daha çok vagonun aynı anda hizmet veriyor olması daha büyük maddi zarar anlamına gelmektedir. Tüm bunlar göz önüne alınırsa sigorta şirketlerinin talep ettikleri tutarları ve sigorta giderlerini düşürmenin en mantıklı yolu hızı arttırmaktır. Bu sistemde bir yer çökse bile çok az vagon hasar alacaktır. Ayrıca saldırılara karşı da daha mantıklıdır. Saldırganlar x bir hattın bölgesini kazdıkları anda sensörler devreye girip oradaki vagonları ters yönde güvenli alana ulaştıracaktır. Şayet 5 kilometre ara ile bu saldırı yapılacak olsa bile hatta en fazla 100 vagon olacağı için en fazla 100 vagon ele geçirebilirler. Ayrıca farklı noktalardan saldırı gereksinimi saldırganları zora sokacaktır. Kesilen hattaki vagonlar ortalara doğru giderek saldırganları hepten başarısız yapacaktır. Tüm bunlar toplandığında kargonun bu sistemle taşınması en güvenli ve ucuz yoldur.

Menzil: Bu vagonlar bataryalı değildir. Bu vagonlar doğrudan şebeke elektriği ile raylardan güç almaktadır. Burada bahsettiğimiz menzil, kabul edilebilir teslimat sürelerinin ne kadar uzaktan sipariş edilebileceğidir. Eğer Beylikdüzü’ nden Beşiktaş'a 20 dakikada sipariş mümkünse, tüketiciler kendilerine en yakın olan yerden değil, en ucuz olan yerden sipariş verecektir. Yani nispeten daha yerel bir pazar değil, daha küresel bir pazar olacaktır. Hız bu konuda en önemli unsurdur. Sabah kahvaltınızı 40 kilometre öteden sipariş vermek isterseniz, oranın daha lezzetli ve ucuz olduğunu düşünüyorsanız, bunu yapabilirsiniz. Tabi bu durum kısa sürede bazı şirketlerin tekel olmasına neden olacaktır. Ortalama altı dükkan ve işyerleri, sadece mesafe avantajından ötürü elinde bulundurduğu dar bir müşteri portföyünü de kaybedecektir. Elbette bunun büyük toplumsal etki ve yankıları olacaktır. Sistemin kurulacağı pilot ülkenin kanunlarına, ya da şehrin yerel yönetiminin kurallarına göre bazı teslimatlara menzil kısıtı getirilebilir. Çünkü menzil kısıtı olmazsa tüm insanlar doğrudan uygulamanın öne çıkardığı en üstte bulunan ürünleri sürekli alabilir ve diğer işyerleri asla kar edememeye başlar.

Çözülen stok sorunu: Günümüzde bir çok ürün tedarik zincirinde depolarda bekletilmektedir ve şu anda an itibariyle bile megatonlarca ürün, otoyollarda, kamyonların üstünde seyretmektedir. Raylı sistemin hız özelliği, bu stok sorununu büyük ölçüde azaltır. Stok demek, kestirilemeyen pazar talebi, artan depolama maliyeti, dengesiz arz talep mekaniği, ve çöpe giden kaynaklar ve para demektir. En çevreci ve ekonomik yaklaşım, raylı sistemden perakende gönderim yapmak, depoları, toptancıları ve stok tutan yerleri aradan çıkarmaktır.

Güvenlik önlemleri: Sistemin, istismar edilmeye açık pek çok yanı bulunmaktadır ve geliştiriciler, her senaryoyu düşünüp bu sorunlara çözüm aramaktadır. Her şeyden önce kayıt dışı ve kanun dışı işlerin önüne geçmek açısından, sistemde yanıcı, patlayıcı, yasal olarak silah niteliği taşıyan, kullanımı, bulundurulması ve satışı yasak olan her madde ve nakit paranın gönderimi yasaktır. Sistemi kontrol eden merkez, sürekli denetimler yapmaktadır ve yasaklı kargo alım ve gönderiminde bulunan kullanıcı ve binalar sistemden kalıcı olarak yasaklanacak, ayrıca yasal yaptırımlara ve soruşturmaya maruz kalacaktır. Güvenlik protokolleri şu anda güvenlik gerekçeleriyle yetkililerce gizlenmektedir.