Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor!

6 dakika
4,421
Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor! New Scientist
Robot Böcekler
Tüm Reklamları Kapat

Teknolojinin ilerlemesine bağlı olarak, robotik sahasında yapılan atılımlar da hızla gelişmektedir. Bu sahada yapılan en önemli atılımlardan birisi, mikro hava araçları (MHA) olarak da bilinen, böcekleri taklit ederek üretilen, uçan robotlardır.

Mikro Hava Araçları, boyutları 5-15 cm arasında değişen, sivil ve askeri kullanım alanları bulunan ve boyutlarının avantajı sayesinde, farklı robotik mekanizmaların çalışamayacağı elverişsiz koşullarda ve dar alanlarda çalışabilen insansız hava araçlarıdır. Bu araçlara, amaca bağlı olarak farklı donanımlar eklenebilir. Örneğin gözlem amaçlı üretilen bir MHA üzerine kameralar, erişmesi güç bölgelerdeki çeşitli fiziksel özellikleri tespit etmek amacıyla üretilen bir MHA üzerine, amaca uygun sensörler eklenebilir.

MHA'lar, kanat tiplerine göre farklı tasarımlara sahip olabilirler. Bu tasarımlar genel olarak sabit, döner ve çırpan kanat olarak üçe ayrılır. Sabit kanat ve döner kanat araçlar günümüzde yoğun kullanılmasına rağmen, çırpan kanat araçların bize farklı koşullarda sağlayabileceği önemli avantajlar ve dezavantajlar bulunmakta. Ayrıca çok "havalılar".

Tüm Reklamları Kapat

Harvard Robobee
Harvard Robobee
Wyss Institute

Kuşlar, Böcekler ve... Robotlar?!

Uçan bir araç hayal etmemiz istendiğinde, muhtemelen herkesin aklına ilk gelecek araç uçaklardır. Uçaklar itki kuvvetlerini motorları sayesinde, taşıma kuvvetlerini ise kuş benzeri kanat şekilleri (airfoil) sayesinde oluştururlar. Uçaklar için en verimli uçma yöntemi budur; fakat doğada uçan canlılar itki kuvveti oluşturmak için farklı (ve çoğu durumda daha verimli) bir yöntem kullanırlar: kanat çırpmak.

Böcekler ve kuşlarda, farklı uçuş koşulları altında, bağımsız olarak benzer hareket biçimini evrimleşmiştir. Aralarında olan bu farkı algılayabilmek adına, bir martı ve bir sineği kıyaslayabiliriz: Martılar sineklere göre geniş ve esnek olmayan kanatlara sahiptir, çoğunlukla yüksek hızlarda ve kararlı uçan kuşlardır. Sinekler ise oldukça esnek kanatlara sahip, çoğunlukla düşük hızlarda ve kararsız uçan böceklerdir. İki canlıyı gözlemlediğimiz zaman, sineklerin martılara kıyasla çok daha fazla kanat çırptığı ve neredeyse hiç süzülmediğini görürüz. Bu davranışlar bize aslında kanat çırpma hareketinin hangi koşullarda hangi canlılara avantaj veya dezavantaj olduğunu gösteren önemli ipuçlarıdır.

Robotlar, Böcek ve Kuşlardan Neler Öğrenebilir?

Uçan böcekleri yeterince gözlemlediğimize göre, bu gözlemleri nasıl bir mekanizmaya dönüştürebiliriz, onu düşünelim.

Bu tasarım sürecinde üç tane önemli kısım var: beyin, omurga ve kanatlar. Aracın "beyni" diyebileceğimiz parça bir "uçuş kontrol kartı"dır; fakat bu yazıda aracın kontrolünden ziyade, uçmak için gerekli kuvvetleri oluşturacak parçaların tasarımına odaklanacağız. Yani "omurga" diye adlandırdığımız uçma mekanizması ve kanatlara...

Tüm Reklamları Kapat

Aslına bakarsanız, kanat çırpma hareketini taklit etmek çok karmaşık bir mekanizma tasarımı gerektirmiyor. Bir sürgülü krank ve bağlı olduğu bir dört kol mekanizması ile bu hareket taklit edilebilir. Bu, yaklaşık olarak aşağıdaki gibi görünür.

Uçuş Mekanizması
Uçuş Mekanizması
iopscience

Kanatlara geldiğimizde ise durum biraz daha farklı: Önceki kısımda belirttiğimiz gibi, böceklerde kanat yapıları, büyük kuşlara göre daha esnektir. Bunu taklit etmek için farklı yöntemler denenen ve Experimental Mechanics adlı dergisinde yayınlanan bir araştırmada, farklı esnekliklerdeki üç malzemenin robot böceklerinin kanatları üzerindeki etkileri gözlemlendi.[2] Sonuçlar, kuşlar ve böceklere yönelik önceki gözlemlerimiz ve çıkarımlarımızı destekler nitelikte.

İlk olarak yapılan deneylerde süzülerek yapılan uçuşlar farklı hız ve hücüm açılarında gözlemlenmiş. Bu deney sonucunda düşük hücum açılarında yapılan deneylerde, tüm hız aralığında, taşıma/sürükleme kuvvetleri oranı en yüksek olan kanat, en rijit (esnemez) olan kanat olmuştur. Çırpma hareketi ile yapılan uçuş deneylerinde ise, türetilmiş bir parametre ile uçuşun kararlılık rejimi incelenmiş ve buna bağlı olarak sonuçlar elde edilmiştir. Uçuşun kararsız bir rejim gösterdiği aralıkta aerodinamik özelliklere en çok katkı yapan kanat, en esnek olan lateks kanat olmuştur. Bu deneyler sonucunda, düşük hızlarda ve kararsız uçan bir araç için en uygun kanat malzemesi, aracın boyutlarına ve oluşan kuvvetlere uygun esneklikte seçilecek olan malzemedir.

Kanadın malzemesi seçildikten sonra önemli bir parametre de kanadın şeklidir. İşin içinde akış olan her tasarımda, parça geometrisi çok önemli bir parametre olarak karşımıza çıkıyor. Bioinspiration & Biomimetics dergisinde yayınlanan bir diğer makalede, bir mikro hava aracının kanatlarının en uygun şekilde nasıl tasarlanabileceği deneysel bir şekilde çalışıldı.[1] Bu makalede kanatların kamburluk açısı, açıklık (en/boy) oranı, koniklik oranı (İng: "taper ratio") ve yüzey alanı değişken olarak belirlenmiş ve çırparak uçmaya en uygun kanat şekli tespit edilmeye çalışıldı. Aşağıda, farklı parametreler göre belirlenen en uygun değerleri görebilirsiniz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Farklı Kanat Ailelerinin Parametre Değerleri
Farklı Kanat Ailelerinin Parametre Değerleri
iopscience

Yapılan deneyler ve optimizasyon sonucu, 5. ailedeki yamuk şeklindeki kanatların, çırparak uçma için en verimli kanatlar olduğu sonucu elde edildi. Ayrıca bu kanadın parametrelerinin değerleri, sinek kuşu (İng: "hummingbird") olarak bilinen oldukça küçük bir kuşun kanatlarının parametreleri ile oldukça yakın değerler olduğu makalede belirtiliyor.

Hangarda Neler Var?

Daha önce çalışılmış ve halihazırda çalışılmakta olan bir çok mikro hava aracı bulunmakta. Bu araçlardan bazıları: DelFly Nimble, Harvard Robobee,ve Nano Hummingbird.

DelFly Nimble

Hollanda'da TU Delft tarafından geliştirilen DelFly Nimble geliştirilen en "becerikli" araçlar arasında. Nimble 29 gram ağırlığında ve 33 cm kanat genişliğinde ve tam bir şarjla 5 dakikalık bir uçuş gerçekleştirebiliyor. Oldukça verimli uçan bu araç, 3 m/s hızında ve 1 km çapında iletişimi kaybetmeksizin uçuşlar gerçekleştirebiliyor. Robotun itki/ağırlık oranı 1.3 civarlarında ve araç 4 grama kadar faydalı yük taşıyabilmekte (kamera, çeşitli sensörler vs.). Aracın ulaşabildiği en yüksek hız ise 7 m/s.

Harvard Robobee

Harvard Robobee, Harvard Üniversitesi Wyss Enstitüsü tarafından geliştirilen, gerçek bir arı boyutlarında olan bir mikro hava aracı. Aracın ağırlığı 80 miligram ve kanat açıklığı ise sadece 3 cm. Geliştirilen bu araç, şimdiye kadar insan eliyle yapılmış en küçük ve en hafif uçan robot. Bu boyutlarda minik bir türbülans oldukça etkili olabildiği için Robobee çok hızlı tepkiler verebilecek şekilde tasarlanmış. Robobee ilk tasarlandığı haliyle iki tane önemli tasarım problemi içeriyor, bunlar : Mikroçiplerin bile bu araca sığmıyor olması ve gerekli gücü sağlayabilecek bir batarya.

Nano Hummingbird

Nano Hummingbird, AeroVironment tarafından askeri amaçlarla geliştirilmiş bir mikro hava aracı. Bu araç özellikle dış kaplamasının bir sinek kuşuna oldukça benzemesi sonucu oldukça ilgi çekici. Bu kaplama, araç askeri amaçlarla geliştirildiği için kamuflaj amacıyla tasarlanmış. Araç 19 gram ağırlığında ve 16 cm kanat açıklığında. Araç iç ve dış ortamlarda görev yapmaya elverişli tasarlanmış ve 2.5 m/s hızında gust rüzgarlarını karşı uçabiliyor. Aracın ulaşabildiği maksimum hız 10 m/s ve 1 km'lik bir çapta uçabiliyor.

Sonuçlar

Böcek tipi mikro hava araçları hem çırpar kanat tasarımlara sahip oldukları için hem de oldukça küçük boyutlarda çalışmalar gerektirdikleri için uygulamalı bilimlerin gelişmesinde önemli bir etki sahibi olabilir. Bu araçların tasarımında, modellenmesinde, kontrolünde ve imalatında hala çalışılması gereken oldukça fazla konu var. Şimdiye kadar operasyonu zor olan koşullarda çalışabilecek araçlar geliştirmek ve bu araçları çeşitli alanlarda kullanmak mümkün.

Tüm Reklamları Kapat

Doğal gözlemlerden yola çıkarak tasarım yapmak ve bunları belirli bir amaca yönelik şekilde uygulamak insanlığın fiziksel sınırlarını aşmasını sağlamakta. Doğa her zaman insanlar için önemli bir esin kaynağı olmuş ve olmaya da devam edecek. Bu yazıda bahsedilen çalışmalar biyotaklit alanında ne kadar gelişme katedildiğini gösterir nitelikte. Bu çalışmalar her zaman olduğu gibi hızla devam ediyor ve insanlık gün geçtikçe kendi fiziksel sınırlarını daha da genişletiyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
22
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 2
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 18:10:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9039

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Doğal
Kıl
Kadın Sağlığı
Mitler
Tarih
Uluslararası Uzay İstasyonu
Kuyrukluyıldız
Neandertaller
Cinsel Yönelim
Gen
Entropi
Korona
Hız
Lazer
Bağırsak
Arkeoloji
Şehir Hastanesi
Darwin
Psikiyatri
Diş
Eşeyli Üreme
Virüsler
Üreme
Viroloji
Eğitim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. F. Çelik, et al. Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor!. (13 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9039
Çelik, A. F., Bakırcı, Ç. M. (2020, August 13). Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor!. Evrim Ağacı. Retrieved December 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9039
A. F. Çelik, et al. “Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Aug. 2020, https://evrimagaci.org/s/9039.
Çelik, Ahmet Furkan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Biyolojiden Esinlenen Mühendislikle Üretilen Robot Böcekler, Her Geçen Gün Daha da Gelişiyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 13, 2020. https://evrimagaci.org/s/9039.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close