Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Baykuş kelebeği (Caligo sp.)

4 dakika
3,487
Baykuş kelebeği (Caligo sp.)
Tüm Reklamları Kapat
Baykuş kelebeği
  • Bilimsel Adı Caligo sp.
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Baykuş kelebeği
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı Owl butterfly
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle
Yere dökülen bir meyvenin suyu ile beslenirken.
Yere dökülen bir meyvenin suyu ile beslenirken.
Özgür Kocaman

Gözlem Bilgileri

Türkiye'de bulunmayan bu kelebek cinsini Beykoz/Kelebek Çiftliği'nde fotoğraflama şansı elde ettik.

Tanım ve Genel Bilgiler

Adından da anlaşılacağı gibi kanatlarında baykuş gözüne benzer desenleri bulunur. Ayrıntılı olarak açıkladığımız, içerisinde mimikri (taklitçilik) de bulunan kamuflaj ve evrim konulu makalemize buradan ulaşabilirsiniz. Kelebeğin kanat boyları 55-200 mm civarındadır. Aslında kelebek için oldukça iri bir boyuttur. Morfolojileri (dış görünüşleri) özgündür. Kahverengi-gri arka kanatları vardır. Ön kanatlarındaki renk tonu üstte sarımsı kahverengiden mediale (merkeze) doğru turkuaz tonlarına geçer. Gözlerinde, Mısır çekirgesi gibi dikey çizgilenme bulunur. Karşılaştırmak adına gözlemlediğimiz Mısır çekirgesi (Anacridium aegyptium) türüne buradan ulaşabilirsiniz.

Ejderhayı andıran boynuzlu suratı, çatal kuyruğu ve dikenli sırtı bulunan larva (tırtıl) dönemleri de karakteristiktir. Öyle ki larvaları 15 cm'ye bile ulaşabilirler. Bu yüzden enerji ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde fazlası ile beslenmek zorundadırlar. Yumurta döneminin 22 gün, tırtıl döneminin 60 gün, pupa evresinin 22-30 gün, erişkinlik döneminin ise 21 gün sürdüğü hesaplanmıştır. Yani toplamda yaklaşık 125-131 günlük ömürleri bulunur.

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Caligo cinsine ait baykuş kelebekleri, evrimsel süreç içerisinde avcılarını korkutacak ve bir anlık kaçma fırsatı sağlayabilecek, kanatları üzerinde baykuş gözlerini andıran noktacıklar kazanmıştır. Bu tür adaptasyonlar, doğada sıklıkla görülür.

Gözlemlediğimiz küçük bir baykuş türü olan kukumav (Athene noctua). Kanatların gözlere olan benzeriliğine dikkat edin.
Gözlemlediğimiz küçük bir baykuş türü olan kukumav (Athene noctua). Kanatların gözlere olan benzeriliğine dikkat edin.
Özgür Kocaman

Elazığ'da fotoğrafladığımız hastalık sahibi kukumav (Athene noctua) kaydımıza buradan ulaşabilirsiniz. Kanatların gözlere benzerliği kusursuz değil; ancak fazlası ile muhteşem. Bu sayede birçok avcıyı, bir anlık olsa dahi şüphe ettirebilecektir. D-Çünkü doğada "bir an" bile yeterli bir süredir. Bu yanıltıcı kamuflaj ve desenler asla kusursuz çalışmaz; hatta çoğunlukla başarısız olunur. Fakat bu özelliklere sahip olanlar, hiç sahip olmayanlara göre avantajlı konumda kalmış ve bugüne kadar seçilmişlerdir. Öyle ki, Vladimir Nabokov'un yazdığı bir makalede, bir türün avcısını taklit etmenin, o avcıdan korunmak için geliştirilebilecek diğer tüm yöntemlerden daha verimli ve masrafsız olduğu, bu sayede bu tür evrimsel değişimlerin çok daha muhtemel olduğu aktarılmaktadır. 

Popülasyonlar içerisinde çok geniş bir desen, yapı, davranış, özellik çeşitliliği bulunur ve bu çeşitliliğe sürekli olarak yeni varyasyonlar, evrimin genetik mekanizmaları sayesinde dahil edilir. Bu özellik farklılıkları dahilinde, nesiller içerisinde en adaptif olanlar seçilir ve diğerleri elenir. Bu şekilde, "evrim" gerçekleşir. İşte kelebekler gibi genelde av konumunda olan türlerde, desenlerin farklılığından ötürü avcılarını bir anlık yanıltabilecek nitelikte olanlar da, binlerce ve milyonlarca yıldır seçilmektedir. Elbette, her tür, benzer sorunlara, benzer evrimsel çözümler üretememiştir; çünkü her popülasyonun genetik dağılımı ve üzerine etki eden faktörler birbirinden farklıdır. Ancak çoğu zaman, en azından kategorize edilebilecek kadar benzer çözümler evrimleştiği görülür. Bu açıdan bakıldığında, türlerin avcılarına benzer yapılar evrimleştirmeleri ve bu sayede bir anlık yanılgı yaratabilmeleri, evrimsel süreçle oluşamayacak bir özellik değildir (zaten bir özellik oluşabildiğine göre, evrimsel bir açıklaması olmak durumundadır).

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Meksika, Orta ve Güney Amerika'da dağılım gösterirler. Aynı zamanda Kanarya Adaları gibi çeşitli izole coğrafyalarda da endemik olarak türleşmişlerdir. Genelde tropikal iklimleri tercih ederler.

Tüm Reklamları Kapat

Davranış ve Etoloji

Avian (kuş) yırtıcılar tarafından takip edilmemeye karşın bir uçuşta birkaç metre mesafe katederler. Yetişkin kelebekler krepuskular (şafak ve alaca karanlık) zaman diliminde aktiftir. Dolayısıyla avian (kuş) yırtıcıların daha az olduğu bir vakit olan gece yarısı sularında alaca karanlıkta uçarlar. Aynı şekilde karanlıkta konduklarında gözlere benzeyen kanatları da bir çift gözü andırır. Diğer yandan bazı bireyler, İsveççe "oyun" anlamına gelen lek isimli davranışı sergilerler. Yani cinsel seçilime yönelik morfolojik (dış görünüşsel) gösteriler ve danslar yaparlar.

Diyet ve Metabolizma

Helikonya bitkileri (Heliconia spp.), Muz ağaçları (Musa spp.), kahve bitkileri (Coffea spp.) ve şeker kamışları (Saccharum officinarum) ile beslenirler. Hatta öyle ki larvaların (tırtıl) enerji ihtiyacı fazla olduğundan, tarlalarda şeker kamışı ve muz ağaçları için birer parazit olarak görülürler.

Etimoloji

Latince caligo "karanlık" demektir. Kelebeğin aktif olduğu zaman dilimine ithafen isimlendirilmiştir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:16:41 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7267

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu, et al. Baykuş kelebeği (Caligo sp.). (9 Temmuz 2018). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7267
Türkoğlu, P., Bakırcı, . (2018, July 09). Baykuş kelebeği (Caligo sp.). Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7267
P. Türkoğlu, et al. “Baykuş kelebeği (Caligo sp.).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 09 Jul. 2018, https://evrimagaci.org/s/7267.
Türkoğlu, Pedram. Bakırcı, . “Baykuş kelebeği (Caligo sp.).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, July 09, 2018. https://evrimagaci.org/s/7267.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close