Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Asimetri ile Doğan Estetik

4 dakika
4,758
Asimetri ile Doğan Estetik Wikimedia
Tüm Reklamları Kapat

Simetri kavramı hayatımızın her alanında büyük yer kaplar. Simetrik olan çoğu şeyin mükemmelliği temsil ettiğini ve güzelliği doğurduğunu düşünürüz. Eşyalarımızdan tutun da insan vücudunda ve yüzünde de simetri ararız. Mükemmel biçimde orantılanmış ve dengelenmiş görüntüler rahatlık ve tatmin duygusu yaratır insanda. Özellikle matematikçiler için simetri vazgeçilmezdir. Filozoflar ve sanatçılar içinse bakış açısı biraz daha farklıdır; asimetrinin de güzellik için gerekli olduğunu düşünürler. Bu yazımızda onların neden haklı olabileceklerini göstermeye çalışacağız.

Asimetri Kavramının Sanatta Ortaya Çıkışı

Asimetrinin de güzelliği doğurabileceğine dair bakış açısı geç Rönesans döneminde ortaya çıkmış ve sanat eserlerinde hayat bulmuştur. Bu akım Maniyerizm ya da Üslupçuluk olarak bilinmektedir ve 1520-1580 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Bu akım ile birlikte sanatçılar resimlerinde ve heykellerinde asimetrik ve hareketli kompozisyonlara yer vermeye başlamışlardır.

Maniyerizm ile birlikte Rönesans döneminde sıklıkla kullanılan üçgen ve dairelerden oluşan, düzgün, orantılı ve ideal kompozisyonlar yerine asimetrik ve devinim halindeki kompozisyonlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönem klasik sanattan baroka geçiş olarak bilinmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Parmigianino'nun Uzun Boyunlu Madonna'sı (1534-40). Maniyerizm döneminin örneklerinden biridir. Oranlar ideallerin dışında kullanılmış ve simetriden kaçınılmıştır. Dinamik ve asimetrik bir tablodur.
Parmigianino'nun Uzun Boyunlu Madonna'sı (1534-40). Maniyerizm döneminin örneklerinden biridir. Oranlar ideallerin dışında kullanılmış ve simetriden kaçınılmıştır. Dinamik ve asimetrik bir tablodur.
Wikipedia

Sanat tarihçileri ve filozoflar, simetri ve asimetri kavramlarının estetik anlamda insanda hissettirdiği duyguları sınıflandırmışlardır. Simetri; kural, kanun, can sıkıntısı, dinlenme, monotonluk ve sabitliktir. Asimetri ise hareket, gevşeme, keyfilik, oyun, özgürlük, kaos, sürpriz ve karmaşıklıktır.

Fotoğrafçılıkta Altın Kural

Fotoğraf çekme sevdasına tutulanlar bilirler ki fotoğrafın ana nesnesini simetrik olarak kadrajın tam ortasına yerleştirmek insanda o fotoğrafın estetik olmadığına dair duygular uyandırır. Ya da bu bilgiden hiç haberdar olmayan birisi herhangi bir fotoğrafa baktığında nesnelerin simetrik olarak yerleştirilmiş değil de kasıtlı olarak kadrajın belirli noktalarına yerleştirilmiş fotoğrafları daha estetik bulabilir.

Bu fotoğrafçılıkta altın oran olarak bilinen 1/3 kuralıdır; kadraj, dikey ve yatay olarak 3 eşit parçaya bölündüğünde bu yatay ve dikey çizgilerin kesiştiği noktalar kullanılarak kompozisyon oluşturulur. Bildiğiniz üzere altın oran, bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen ve uyum açısından en yetkin boyutları verdiği düşünülen geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır.

1/3 kuralının uygulandığı fotoğraflardan biri. Eğer bu fotoğrafta köpek merkeze yeşleştirilseydi monoton bir kompozisyon oluşurdu; 1/3 kuralını uygulayarak yaratılan asimetrik kompozisyon fotoğrafa bir devinim kazandırmıştır.
1/3 kuralının uygulandığı fotoğraflardan biri. Eğer bu fotoğrafta köpek merkeze yeşleştirilseydi monoton bir kompozisyon oluşurdu; 1/3 kuralını uygulayarak yaratılan asimetrik kompozisyon fotoğrafa bir devinim kazandırmıştır.
Expert Photography
Bu örnekte ise ufuk çizgisinin 1/3 kuralı ile oranlandığını görüyoruz. Yeryüzü fotoğrafın 1/3’üne yerleştirilirken gökyüzü 2/3’ünü kaplamıştır. Gökyüzü ve yeryüzünün aynı oranda alan kapladığı bir fotoğraf daha az çekici olurdu çünkü bu fotoğrafta yıldızlara yoğunlaşılmaktadır.
Bu örnekte ise ufuk çizgisinin 1/3 kuralı ile oranlandığını görüyoruz. Yeryüzü fotoğrafın 1/3’üne yerleştirilirken gökyüzü 2/3’ünü kaplamıştır. Gökyüzü ve yeryüzünün aynı oranda alan kapladığı bir fotoğraf daha az çekici olurdu çünkü bu fotoğrafta yıldızlara yoğunlaşılmaktadır.
Expert Photography

İnsan Yüzü, Güzellik Kavramı ve Asimetri

Çoğu insan simetrinin insan yüzünde güzelliği doğurduğunu ve yüzü simetrik olan insanların daha çekici olduğunu düşünür. Moda fotoğrafçısı Alex John Beck, "çekiciliğin simetri hipotezi" denilen fikirden yola çıkarak simetrik yüzler yarattı. İnsanların yüzlerinin önce sol yarısını, sonra sağ yarısını kullanarak gerçekten "kusursuz simetrik" yüzler oluşturdu. Açıkçası sonuçlara bakıldığında mükemmel simetrinin mükemmel güzellik doğurmadığı ortaya çıktı. 

Tüm Reklamları Kapat

Sonuç olarak kusursuz yüz simetrisi ve güzellik arasındaki ilişki sınıfta kaldı. Yapılan başka araştırmalar ve değerlendirmeler sonucunda deneklerin güzelliklerinde asimetri tespit edilmiş ve güzel yüzlerin fonksiyonel olarak asimetrik olabileceği gösterilmiştir.

Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanılarak oluşturulan simetrik yüzler. (1)
Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanılarak oluşturulan simetrik yüzler. (1)
Business Insider
Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanarak oluşturulan simetrik yüzler. (2)
Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanarak oluşturulan simetrik yüzler. (2)
Business Insider
Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanılarak oluşturulan simetrik yüzler. (3)
Yüzün sol ve sağ tarafının ayna görüntüsü kullanılarak oluşturulan simetrik yüzler. (3)
Business Insider

Bu konuyla ilgili olarak şu videomuz da ilginizi çekebilir:

Sonuç

Simetri, teorik ve pratik anlamda hayatımızı kolaylaştıran ve vazgeçemeyeceğimiz bir kavramdır ama doğaya mikro veya makro düzeyde baktığımızda hiçbir şeyin mükemmel ve simetrik bir düzeyde olmadığını görürüz. Çeşitli oranlarda olsa bile asimetri doğadaki her şeyin içinde vardır. Hayran kaldığımız çiçeklerde, böceklerde, hayvanlarda veya insanlarda asimetri bulunmaktadır. Belki de doğanın mükemmel bir simetreye sahip olmamasından kaynaklı aşina olduğumuz bu bakış açısı ile ürettiğimiz sanat eserleri de estetik bir anlam kazanmaktadır. Dolayısıyla, "simetrik olan daha güzel ve çekicidir" genellemesini yapmak yanlıştır. 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
103
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • C. MCMANUS. Symmetry And Asymmetry In Aesthetics And The Arts. (1 Ocak 2005). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: citeseerx | Arşiv Bağlantısı
  • Çağrı Mert Bakırcı. Hiçbir Şey Kusursuz Değildir: Güzellik, Asimetriden Doğar; Simetriden Değil!. (9 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • Harrison Jacobs. Here's What People Would Look Like If Their Faces Were Symmetrical. (3 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: Business Insider | Arşiv Bağlantısı
  • Josh. Improve Your Composition With The Rule Of Thirds. (10 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: Expert Photography | Arşiv Bağlantısı
  • Wikipedia, et al. Mannerism. (10 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 10 Şubat 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 12:32:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7607

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Elektromanyetizma
Solunum
Konuşma
Şempanze
Evrimleşme
Tür
Video
Darwin
Lgbt
Ekoloji
Carl Sagan
Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması (Cmb)
Kalıtım
Temel
Patlama
Bilgisayar
Tarih
Sağlık Bilimleri
Bilişsel
Güve
Yangın
Dalga
Yüzey
Viral Enfeksiyon
Bebek Doğumu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Ç. Sever, et al. Asimetri ile Doğan Estetik. (18 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7607
Sever, M. Ç., Özdil, A. Ş. (2019, February 18). Asimetri ile Doğan Estetik. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7607
M. Ç. Sever, et al. “Asimetri ile Doğan Estetik.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 18 Feb. 2019, https://evrimagaci.org/s/7607.
Sever, Meltem Çetin. Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Asimetri ile Doğan Estetik.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, February 18, 2019. https://evrimagaci.org/s/7607.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close