Öncelikle birkaç hatayı düzeltelim. Deprem tahmininin gerçekten bir deprem tahmini olabilmesi için şöyle olması gerekir:
"27 Aralık 2022 tarih ve 15.28 saatinde Marmara Denizi'nin kuzeyinde 6.5 büyüklüğünde deprem meydana gelecektir."
Bunun haricindeki hiçbir tahmin, "dar" zaman aralığı sayılmaz. Bu kadar dar bir tahmin yapabilmek de imkansızdır. Kimi sözde tahminci zamanı daha geniş tutar, kimisi lokasyonu geniş tutar, kimisi büyüklük aralığını geniş tutar ve gerçekten tutması için sürekli tahmin atarlar. Tutmayan tahminleri silerler. Bunun bir analizine buradan ulaşabilirsiniz.
Gelelim bilime. Bilim, sözde tahminciler gibi geniş zaman aralığı için bir tahmin atmıyor. Gerçek ve işe yarar jeolojik verilerin gösterdiği olasılıklar arasında bir çıkarım/öngörü yapıyor.
Sokaktan geçen herhangi biri diğer akademisyenlerle birlikte ilgili verileri inceleyebilen bir bilim insanı değilse bunları "tahmin" edemez ya da öngöremez:
- Türk Deprem Vakfı başkanı Mustafa Erdik ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmaya göre 2018-2033 yılları arasında İstanbul'da 7.0 veya üzeri büyüklükte bir deprem olma ihtimali %33 civarındadır ve 2008'den itibaren bu depremin olma ihtimali her yıl %2 civarındadır.
- ABD Jeolojik Araştırma Dairesi'nden Tom Parsons ve ekip arkadaşlarının yaptığı bir çalışmaya göre, 2000-2030 yılları arasında Marmara Denizi'nde 7.0 ve üzeri büyüklükte bir deprem oloma ihtimali %62'dir (±15). Aynı araştırma, bu depremin 2000-2010 yılları arasında olma ihtimalini %32 (±12) olarak ölçmüştür.
- Parsons ve ekibi, 2004 yılında yaptıkları güncellenmiş bir analizde, 2004-2014 yılları arasında bu depremin yaşanma ihtimalini %44 (±18) olarak, 2004-2034 yılları arasında ise %70 olarak hesaplamıştır.
- İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü'nden Okan Tüysüz ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada, İstanbul'da 2030 yılına kadar 7.6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelme ihtimali %65 olarak hesaplanmıştır.
- Almanya'daki GEOMAR Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi'nde GeoSEA biriminin başında bulunan Heidrun Kopp ve ekibi tarafından 2019 yılında yapılan ve Nature Communications dergisinde yayınlanan güncel bir araştırma, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nda biriken enerjinin, fay hattını 4 metreden fazla kaydırabileceğini ve bunun 7.1-7.4 büyüklüğünde bir depreme karşılık geleceğini hesaplamıştır.
İlgili araştırmalara ve Beklenen Büyük İstanbul Depremi ile ilgili daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Eğer bunları sözde deprem tahmincileri veya sokaktan geçen herhangi birinin tahmin edebileceğini düşünüyorsanız bu çıkarımı yapmalarını sağlayan çalışmalarını bilimsel makale olarak yayınlamalarını isteyebilirsiniz.
