Sessiz Düşen Ağaç Paradoksu* tam da bu konu ile alakâlı bir felsefi sorunsal. Bu paradoks bize der ki; "Ormanda bir ağaç düşmüş. Ama orada düşüşünü gözlemleyecek kimse yokmuş. Bu durumda o ağaç gerçekten düşmüş müdür?"
Sizin sorduğunuz soru da bu paradoksun daha kozmolojik boyuttaki bir yansıması diyebiliriz. Bilimsel deneylerde ölçümün öneminin tarih boyunca giderek arttığını ve özellikle bazı disiplinlerde ölçümsüz gözlemin artık bilimsel argüman kabul edilmediğini biliyoruz. Deneylerde ölçümün önemi ile ilgili olarak Çift Yarık Deneyi'ne bakabilirsiniz.
İnsanı bir ağaç üzerinden paradoks yaratmaya iten de sizi bu soruyu sormaya iten de ölçümün bilim tarihinde gittikçe artan nüfuzu. Çünkü a posteriori (deney sonrası) bilginin a priori (deney öncesi) bilgiden daha güvenilir olduğu bugünün bilim dünyasında su götürmez bir gerçek.
Her ne kadar net bir cevap vermek pek mümkün görünmese de bu soruya cevap ararken bakış açısı çok önemlidir. Örneğin; eğer Bilim Felsefesi sorusu olarak cevaplayacaksak evrenin var olmadığına, Varlık Felsefesi sorusu olarak cevaplayacaksak evrenin var olduğuna hükmedebiliriz.
Soruya cevap vermekten çok soruyu biraz açıklamış oldum farkındayım. Ama umarım yardımcı olabilmişimdir. Uzun yaşayın ve başarılı olun.
*Bu paradoksun net bir ismi yok. Bir tiyatro oyunundan yola çıkarak ona bu ismi yakıştırdım.
