İlk Jurassic Park (1993) üçlemesinden sonra Jurassic World (2015) üçlemesi de Jurassic World: Dominion (2022) filmi ile son yolculuğuna uğurlandı. Her ne kadar Jurassic World (2015) adeta ilk filmin yeniden yapımı (remake) gibi olsa da, üzücü bir şekilde Jurassic World: Fallen Kingdom (2018) üzerine hiçbir şey koyamamıştı. Serinin son filmi Jurassic World: Dominion (2022) ise büyük umutlar vaat etti, ancak nostaljiden beslenme umudu ile beklentileri karşılayamayan çerezlik bir aksiyon filminden öteye gidemiyor.

Jurassic World: Dominion (2022) filminin yönetmenliğini yine Collin Trevorrow üstleniyor. Senaryosu Collin Trevorrow ve Emily Carmichael tarafından yazıldı. Uyarlandığı hikâyenin kökeni Michael Crichton’ın efsanevi romanı Jurassic Park'a dayanıyor. Son üçlemeden "yeni" diye bahsediyoruz, ama eklenen birkaç genetiği değiştirilmiş tür dışında hikâye ve bilimkurgu fikri açısından orijinal seriden pek farkı yok.

Özellikle askeri amaçlarla kullanılan kızılötesi kameralar, gece vakti dahi insanların görünmesini sağlar. Aslında bu kameralar da normal kameralar gibi çalışır, fakat gerçekleşen olay biraz daha farklıdır. Belki de soruyu şu şekilde sormak daha uygundur: Bazı şeylerin kızılötesi kamerada görünme sebebi nedir? 

Bir nesnenin görülebilmesi için iki temel durum vardır: Birincisi gündelik hayatta en çok deneyimlediğimiz, bir ışık kaynağından çıkan fotonların, cisimden yansıyarak gözümüze ulaşmasıdır. Cisim ışığın belirli dalga boylarını soğururken, belirli dalga boylarını yansıtır; bu da onun spesifik bir renkte görünmesine sebep olur. İkinci durum ise, kaynağın kendisinin gözlemidir. Kaynak sıcak bir cisimdir ve kendi ışımasını yapar çünkü belirli bir sıcaklığa sahip her cisim ışıma yapar. Öyleyse bir cisim iki şekilde görünür:

Global Change Biology dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, endüstriyel özel arazilerde yüksek şiddetli orman yangını riskinin, kamuya ait ormanlara göre neredeyse 1,5 kat daha fazla olduğunu ortaya koyuyor.^[1] Kereste şirketleri tarafından yönetilen ormanlar, mega yangınların oluşmasını kolaylaştıran koşulları daha sık sergiliyor. Bu koşullar arasında düzenli aralıklarla sıralanmış yoğun ağaçlar ve alt tabakayı üst tabakaya bağlayan kesintisiz bitki örtüsü yer alıyor.

Utah Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi ve ABD Orman Servisi tarafından yürütülen çalışma, ekstrem hava koşulları ile orman yönetimi uygulamalarının yangın şiddeti üzerindeki ortak etkisini inceleyen ilk araştırma olma özelliği taşıyor. Araştırmacılar, lazer radarı olarak da bilinen LIDAR veri setini kullanarak Kaliforniya'nın kuzeyindeki Sierra Nevada'da bulunan ormanların 1,1 milyon dönümlük alanı etkileyen beş orman yangınından öncesine ait durumlarını incelemek amacıyla kamu ve özel ormanların üç boyutlu haritalarını oluşturdu.

Sabah gün daha tam ağarmadan uyanmışsınız. Yağan yağmuru görüp hayıflanıyor, ne giymeniz gerektiğine karar vermeye çalışıyorsunuz. Geçici bir süreliğine girdiğinizi düşündüğünüz işte 5. yılınızı doldurmuşsunuz. Evden çıkmaya hazır hale geldiğiniz on beş dakika içinde aynı rutinler, aynı beğenmediğiniz sistem, aynı sıkıcı ve boş günlük yaşam meşgaleleri zihninize boca oluyor. Zaten kahvaltı yapmıyorsunuz. Giderken bir simit alır, iş yerinde de bir hazır kahve içersiniz olur biter. Esasında kahvaltıyı seviyorsunuz ama bu şekilde değil. Hafta sonundaki geç ve uzun kahvaltılara bayılıyorsunuz. Zaten düşündüğünüzde, yapmaktan zevk aldığınız hemen her şeyi hafta sonu yapıyorsunuz. O bile tam değil, çünkü pazar günü öğleden sonra başlayan pazartesi sendromu, o gününüzün de yarısını götürüyor.

“Bir buçuk gün” diye düşünüyorsunuz, “tüm hafta yaptığım her şey, katlandığım her şey, her sıkıntı bir buçuk günümü kazanmak için.”

Uyarı: Bu yazımızda pornografi tüketimi ve bunun sağlık ile ilişkisinden söz etmekteyiz. İçerikte, pornografik herhangi bir detaya yer vermemekteyiz ve işin bilimsel tarafına odaklanmaktayız. Ancak yerleşik kurala uyarak, 18 yaşından küçük okurlarımız için uygun olmayabileceğini belirtmek istiyoruz.

Pornografi (ya da kısa adıyla porno), cinsel organları ve cinsel faaliyeti içeren herhangi bir materyalin, genellikle estetik veya duygusal sebeplerden ziyade, erotik duyguların uyarılması amacıyla açık olarak sergilenmesi ve ifade edilmesi demektir. Pornografi, illâ sanal ortamda olmak zorunda değildir, bir canlının, bir diğer çifti (veya daha çok sayıda bireyi) cinsel ilişki sırasında gözlemesine, daha doğrusu cinsel ilişki içerisinde olan grubun, bu aktiviteyi diğer bireylere açık halde yapmasına pornografi (kelime anlamıyla "cinsel içeriğin teşhiri") denir.

İnsan zihninin işleyişinde kullandığı en önemli kısayol karşılaştırmadır diyebiliriz. Kendimizi, davranışlarımızı, karakterimizi, giyim tarzımızı, kariyerimizi, başarılarımızı ve hatalarımızı aklımıza gelen her şeyi ölçme ve diğer seçeneklere göre karşılaştırma eğilimindeyiz. Bu karşılaştırma, bazen basit bir alışveriş yaparken, mesela bir tişört satın almak istediğimizde, benzer tarzda olan tişörtleri birbiriyle kıyaslayarak, diğerlerine göre "bizim için uygun" (fiyat, renk, kalite vb.) olanı alırken ortaya çıkıyor. Bazense hangi alanda eğitim almamız, hatta kariyerimizin nasıl ilerlemesi gerektiği gibi sonucu çok uzun yıllara etki edebilecek önemli kararlar alırken karşılaştırmayı kullanıyoruz. Çevresindeki insanlara, arkadaşlarına ya da akrabalarına göre eğitim alan ve çalışma alanını bu şekilde seçen insanlarla sık sık karşılaşıyoruz. Rahatlıkla söyleyebiliriz ki en basit karardan en karmaşık karara kadar her durumda karşılaştırma yapıyoruz.

1954 yılında psikolog Leon Festinger yaptığı araştırmayla bu sosyal karşılaştırma davranışımızı "sosyal karşılaştırma teorisi" (İng: "Social Comparison Theory") adı altında 9 maddeden oluşan hipotezleriyle literatüre kazandırmıştır. Festinger'e göre kişiler; bilişsel yetenekler, beceriler, yeterlilik düzeyleri gibi çeşitli konularda kendisini değerlendirme güdüsüne sahiptir ve bu değerlendirme güdüsünü kendi sahip olduğu özelliklerini başkaların özellikleriyle karşılaştırarak gerçekleştirmektedir. Temel anlamda bu kuram, kişinin sahip olduğu yetenek ve beceri gibi özellikler konusundaki belirsizliğini karşılaştırmayla nasıl giderebildiğini açıklamaktadır. Bu durumu ve teoriyi London Business School'da örgütsel davranış profesörü olan Thomas Mussweiler şu şekilde açıklıyor:

Günümüzde gerçekleşen habitat kayıpları biyoçeşitliliğin hızla azalmasına neden olmaktadır. Nesli tükenmekte olan türler; iklim değişikliği, avlanma, kirlilik ve habitat kaybı gibi birçok faktöre maruz kalarak dünya üzerindeki varlıklarını devam ettirmeye çalışmaktadır. Özellikle de yaşanan habitat kayıpları birçok türün neslinin tükenme tehlikesi altına girmesinin başlıca nedenlerinden biridir. Bu durum, türlerin göç yollarını keserek ve nüfuslarını azaltarak onları olumsuz etkilemektedir. Bu sorunların ortaya çıkmasındaysa insan etkisi önemli bir yer tutmaktadır. Hızla artan nüfus ve talepler, doğal kaynakların aşırı kullanımına ve ekosistemlerde daha fazla baskıya neden olmaktadır.

Dolaysıyla nesli tükenmekte olan türleri ve habitat kayıplarını durdurmak için eyleme geçilmesi gerekmektedir. Koruma çabalarını, doğal yaşam alanlarının sürdürülebilir kullanımını teşvik etmek ve nesli tükenmekte olan türleri korumak için stratejiler geliştirmek üzerine odaklanılmalıdır. Bu durum, koruma projelerine ve stratejilerine var olan ihtiyacı artırarak ekosistemlerdeki türlerin genetik çeşitliliği, doğal yaşam alanlarını ve ekosistem işlevselliğini koruma çabalarını içeren koruma biyolojisi (İng: "conservation biology") alanın doğmasını sağlamaktadır. Koruma biyolojisi kapsamında koruma projelerini gerçekleştiren bilim insanları, bazı durumlarda ekosistemleri ya da ekosistem birimlerini incelemek ve bunların tamamını korumaya yönelik tedbir almak yerine belirli bir ekosistem bütününü temsil eden temsilci türlere (İng: "representative species") odaklanmaktadır. Bu makalede koruma planlamaları, koruma planlamalarında kullanılan tür çeşitleri, koruma biyolojisi ve koruma biyolojisinin alt araştırma alanları gibi konular ele alınacaktır.