Strangülasyon Yaralanmaları Nedir? Boğma Yaralanmasının Belirtileri Nelerdir?
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
- Türkçe Adı Strangülasyon Yaralanmaları
- İngilizce Adı Strangulation Injuries
- ICD T71.193
- Diğer İsimleri Strangülasyona Bağlı Asfiksi
Strangülasyon yaralanmaları, çeşitli travmatik patolojilere yol açan boyuna uygulanan dış kuvvetler sonucunda meydana gelir. Asfiksinin bir türü olarak bu yaralanmalar, servikal kan damarlarının sıkışması veya trakeal oklüzyon yoluyla serebral oksijen iletiminin azalmasına neden olabilir. Sıkıştırmaya neden olan dış kuvvetler ortadan kalkmadan ölüm hızla gerçekleşir.
Strangülasyon yaralanmaları hem rızaya dayalı hem de rıza dışı cinsel aktivitenin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca dövüş sanatları sporları, askeri eğitim ve kolluk kuvvetleri ile ilişkili durumlarda da ortaya çıkabilir. Çünkü bazı zapt etme ve alıkoyma manevraları, dış boyun kompresyonunu gerektirebilir.
Strangülasyon yaralanmalarında tanı, teşhis ve tedavi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Bir hasta ilk yaralanmayı atlatırsa, gizli yaralanmayı değerlendirmek için özen gösterilmelidir. Yaralanmanın dış belirtileri veya bunların yokluğu, daha derindeki hasarın boyutunu yetersiz (olduğundan daha az) gösterebilir.
Tıbbi değerlendirme ve tedavi başladıktan sonra; ruh sağlığı uzmanlarının, sosyal hizmet uzmanlarının ve kolluk kuvvetlerinin (klinisyenin yargı yetkisine bağlı olarak) eş zamanlı seferberliği gereklidir.
Bireysel yaralanma şekline ve psikososyal ortama bağlı olarak başka personel ve yaklaşımlar da gerekli olabilir. Strangülasyon yaralanmaları nedeniyle ölen hastaların otopsisinde de cezai sonuçlar bulunmaktadır.
Terminoloji ve Sınıflandırma
Halk arasında Strangülasyon yaralanmalarını tanımlamak için sıklıkla "boğulma" terimi kullanılır fakat ikisi aynı şey değildir. Yabancı bir cisim kaynaklı hava yolu tıkanıklığı olarak da bilinen boğulma; çoğu durumda, trakeaya sıkışan ve doğrudan hava akışını engelleyen yiyeceklerden kaynaklanır. Ancak yemek borusuna, yani yiyecekleri mideye taşıyan tüpe bir şeyin takılması ve trakeayı arkadan sıkıştırması da mümkündür. Her iki durumda da boğulmaya neden olduğunda nesne, vücudun içindedir.
Strangülasyon ise kasıtlı veya kazara dış basıncın neden olduğu boyundaki hava veya kan akışının sürekli olarak bozulması olarak tanımlanır. Her iki terim de hastalık dışında bir şeyin neden olduğu hava kısıtlamasını ifade eder. Temel fark, boğulmanın dahili (yani vücudun içinde) bir olay olması, Strangülasyonun ise harici, yani dış kuvvetlerden kaynaklanmasıdır. Dolayısıyla, Strangülasyon yaralanmalarında, mağdurun başka biri tarafından "boğulduğunu" söylemek yanlış olur; doğru terminoloji "strangüle" olacaktır.
Strangülasyon, dış boyunun sıkıştırılma mekanizmasına göre daha fazla kategorize edilebilir ancak genel olarak iki ana türe ayrılır:
- Manuel Strangülasyon: Saldırgan kurbanın boynuna doğrudan baskı uygulamak için vücudunun bir bölümünü (genellikle elleri veya dizleri) kullandığında meydana gelir. Yakın partner şiddetinde en sık kullanılan Strangülasyon yöntemidir.
- Ligatür Strangülasyon: Kurbanın boynuna dolanan kordon benzeri herhangi bir nesnenin kullanılmasını içerir. Diğer bazı Strangülasyon biçimleri arasında, kişinin kendi ağırlığının neden olduğu boynun dıştan sıkışmasına atıfta bulunan asılma ve dıştan sıkıştırma veya kişinin kendi vücudunun konumlandırılması ile akciğer genişlemesinin kısıtlanması anlamına gelen mekanik asfiksi yer alır.
Manuel Strangülasyon
Manuel Strangülasyon; eller, parmaklar veya diğer uzuvlar ve bazen de cop gibi keskin olmayan nesnelerle boyun ve çevresini kıstırmayı ifade eder. Strangülasyonun nasıl yapıldığına bağlı olarak hava yolu sıkıştırılabilir, boyundaki kan akışı engellenebilir veya ikisinin bir kombinasyonu olarak çalışabilir.
Sonuç olarak Manuel Strangülasyon gırtlağa zarar verebilir ve dil kemiğini veya boyundaki diğer kemikleri kırabilir. Manuel Strangülasyon, aile içi şiddet durumlarında son derece yaygındır ve hava yolunun sıkıştırıldığı durumlarda, nefessiz kalmanın korkutucu hissine yol açtığı için şiddetli mücadeleye neden olabilir.
Karotis Kısıtlaması
Manuel Strangülasyonun daha teknik varyantları; dövüş sporları, kendini savunma teknikleri veya göğüs göğse muhabere gibi uygulamalarda da yaygın olarak uygulanır. Bunlardan biri saldırganları bastırmak için kullanılan bir polis departmanı tekniği olan karotis kısıtlamasıdır. Birçok polis teşkilatı kullanılmasına izin vermez veya memurların özel eğitimden geçmesi gerekir. Bu yöntemde karotid arterler tıkanarak beyne giden kan akışı kesilir ve kişi 30 saniye içinde bilinçsiz hale getirilir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Ligatür Strangülasyon
Ligatür Strangülasyon, boynu kısmen veya tamamen çevreleyen halat, tel, zincir veya ayakkabı bağcığı gibi bir tür kordonla sıkıştırmayı ifade eder. Strangülasyon mekanizması benzer olsa da genellikle boyuna kuvvet uygulayanın kişinin kendi vücut ağırlığı olmaması nedeniyle, asılarak idamdan yada intihardan farklıdır.
Karotid arterlerin tam olarak tıkanmaması beklenir ve cinayet vakalarında kurban bir süre mücadele edebilir ve bilinç kaybı tipik olarak 10 ila 15 saniye içinde gerçekleşir. Ligatür Strangülasyon vakaları genellikle kadın, çocuk ve yaşlı cinayetlerini içerir. Asmaya/asılmaya kıyasla, bağ (ligatür) işareti büyük olasılıkla kurbanın boynunun daha aşağısında yer alacaktır.
Belirti ve Semptomlar
Strangülasyon olayından kurtulanların yarısında ilk muayenede gözle görülür yaralar yoktur, bu da bazı acil durum görevlilerinin mağdurun şikayetlerini dikkate almamasına neden olabilir. Bununla birlikte, Strangülasyon sonucu ölen kişilerin %40'ında herhangi bir dış yaralanma belirtisinin bulunmadığının altını çizmek gerekir.
Acil durum görevlilerinin tespit edilen tüm yaralanmaları belgelemesi önemlidir çünkü Strangülasyon nedeniyle oluşan dış yaralanmalara ait fotoğraflar bir duruşmada delil olarak kabul edilebilir. Ayrıca belgelenmiş yaralanmaların varlığı hayatta kalanları şikayette bulunmaya, avukatları dava açmaya ve yargıçları saldırganları mahkum etmeye ikna edebilir.
Bir Strangülasyon olayını düşündüren fiziksel bulgular genel olarak aşağıdakileri içerebilir:
- Yüz, kafa derisi, konjonktiva ve ağız peteşisi,
- Bağ izleri dahil boyun sıyrıkları ve ekimoz,
- Yüz veya boyun amfizemi,
- Dil kemiği (hyoid) veya tiroid veya krikoid kıkırdakların elle hissedilen kırıkları,
- Karotis titremeleri veya üfürümleri,
- Herhangi bir fokal nörolojik defisit.
Peteşiler
Boyundaki kesintisiz dış basınç damarları tipik olarak en az 15 saniye sıkıştırdığında ve venöz tıkanıklığa ve yumuşak dokuya kan sızıntısına yol açtığında peteşiler oluşur.
Peteşi en sık Strangülasyon sonrası yüz veya konjunktivalarda rapor edilir ancak oral mukoza, damak, boyun ve kulak kanalında da gelişebilir. Strangülasyon olayından kurtulanların tümü, varlıkları yaşamı tehdit eden bir strangülasyon belirtisi olarak kabul edildiğinden, haftalarca devam edebilen peteşiler açısından yakından incelenmelidir.
Peteşilere ek olarak, Strangülasyon sırasında cilde uygulanan basınç, ilk incelemede görünmeyebilecek olan sıyrıklara ve ekimoza neden olabilir. Tırnaklardaki sıyrıklar, saldırganın veya kurbanın saldırganın tutuşunu bıraktırmaya çalışmasından kaynaklanabilir.
Cilt bulgularının tanımlanması zayıf aydınlatma sebebiyle veya koyu tenli hastalarda gizlenebilir. Ancak bu bulguların saptanması ve belgelenmesi önemlidir çünkü bağ izleri çoğu uzman tarafından yaşamı tehdit eden Strangülasyon belirtileri olarak kabul edilir.
Hyoid, Krikoid ve Tiroid Kıkırdak Kırıkları
Hyoid (dil kemiği) ile krikoid ve tiroid kıkırdaklarının çıkıkları ve kırıkları, ölümcül Strangülasyon olaylarının yarısında meydana gelir, ancak ölümcül olmayanlarda nadirdir. Strangülasyon olayından sağ kurtulanlarda düşük yaygınlık göz önüne alındığında, bu yaralanmalar acil servis sağlayıcıları tarafından sıklıkla gözden kaçmaktadır. Normalde dil kemiği dilin hareketliliğini sağlar ve yutma ve solunum sırasında farenksin açık kalmasını sağlar.
Hyoid kemik veya krikoid veya tiroid kıkırdak kırığı olan hastalar asemptomatik olabilir veya boyun ağrısı, nefes darlığı, disfaji veya ses kısıklığından şikayet edebilir. Ele gelen bir kırık veya deri altı amfizem mevcut olabilir.
Bazı yaralanmalar kendiliğinden iyileşirken, diğerleri laringeal kanamaya veya ödemlere yol açarak hava yolunu tehlikeye atabilir. Dil kemiği veya krikoid veya tiroid kıkırdak kırığı saptanan tüm hastalar gözlem ve kulak burun boğaz konsültasyonu için yatırılmalıdır.
Solunum Sekelleri
Hava yolunun bozulmasına yol açan faringeal ve laringeal ödem, Strangülasyondan hemen sonra veya günler sonra gelişebilir. Strangülasyon sırasında meydana gelen laringofarenks yaralanmaları, göğüs boşluğuna hava kaçmasına neden olarak pnömotoraks, pnömomediastinum ve pnömoperikardiyuma neden olabilir.
Acil servise komada gelen Strangülasyon mağdurlarında daha sık görülen pulmoner ödem, merkezi sinir sistemindeki anoksik hasardan (yani nörojenik pulmoner ödem) veya tıkalı bir hava yoluna karşı agresif inspirasyon girişimlerinden (yani postobstrüktif pulmoner ödem) kaynaklanabilir. Pulmoner ödem ve pnömoni, Strangülasyon sonrası hastane içi ölümün en yaygın nedenleridir.
Anoksik Ensefalopati
Strangülasyon olayından kurtulanlar, hipoksik beyin yaralanmalarına bağlı nörolojik sekel geliştirme riski altındadır. Geçici düşük serebral kan akışına bağlı olarak ani ve gecikmiş iskemik serebrovasküler kazalar, serebral damarlarda hasar olmaksızın Strangülasyon sonrasında meydana gelebilir.
Bu gibi durumlarda, hipokampus, serebellum ve striatum gibi beynin özellikle hipoksiye duyarlı bölgelerindeki nöronlar gecikmiş ölüme maruz kalır. Gecikmeli körlük, koreoatetoz, psödobulber felç ve parkinsonizm, Strangülasyon sonrasında bildirilmiştir.
Birden fazla beyin sarsıntısı geçiren atletlere benzer şekilde, tekrarlanan Strangülasyon olayından kurtulanlarda da kronik travmatik ensefalopati gelişebilir. Strangülasyon olayından kurtulan ve nörolojik semptomlarla başvuranların prognozu genellikle tahmin edilemez. Başlangıçta komada olan hastalarda tam iyileşme bildirilmiştir ve başlangıçta asemptomatik olan ancak daha sonra Strangülasyonu takiben geri dönüşü olmayan beyin hasarı gelişen hastaların raporları vardır.
Akıl Sağlığı
Strangülasyon olayından kurtulanlar sıklıkla anksiyete, kabuslar ve diğer travma sonrası stres bozukluğu semptomlarını bildirir. Depresif belirtiler de yaygındır. Bu psikiyatrik semptomların bir kısmının, özellikle hipoksiye duyarlı olan limbik sistemdeki anoksik değişikliklerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Bildirilen diğer Strangülasyon komplikasyonları arasında trakeal perforasyon, tiroid fırtınası, Horner sendromu ve serebral venöz tromboz yer alır. Strangülasyon ayrıca hamile kadınlarda düşük ve erken doğum risklerinin artmasıyla da ilişkilidir.
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Strangülasyon yaralanmaları, eşli cinsel aktivite sırasında kasıtlı, kazara veya her ikisi birden meydana gelebilir. Yakın partner şiddetinin tehlikeli bir biçimidir ve hayatta kalanların cinayet kurbanı olma riski yüksektir. Buna karşılık, zevki artırmak için düşük güç gerektiren faaliyetlerde bulunan rıza gösteren yetişkinler, dikkat edilmezse yıkıcı yaralanmalara maruz kalabilir.
Dövüş sanatları dünyasındaki pek çok "zapt etmenin" servikal yapılara doğrudan baskı uyguladığı ve Strangülasyon yaralanmalarına neden olabileceği bilinmektedir. Benzer şekilde, polis ve askeri muhariplere "damar boyun kısıtlaması" eğitimi verilmektedir. Bir hedefi bastırmaya yönelik bu etkili ancak tartışmalı yaklaşım, kalıcı ve zayıflatıcı yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilir.
Pediatrik yaralanmaların önemli bir kısmı kazara meydana gelir. Farklı yaşların benzersiz davranışsal özellikleri, bu yaralanmalar ve ölümler arasındaki mekanizmaları vurgulamaktadır. Küçük çocuklar, araba camları, elektrik kabloları ve mobilayalar arasında sıkışma (çocukları için tasarlanmış mama sandalyeleri dahil) ile ilgili yaralanmalara maruz kalabilir.
Kazara veya kasıtlı veya boğulma yaralanmaları, Strangülasyondan farklı bir mekanizma olup, ağız-burun tıkanıklığına bağlı boğulma meydana gelir, ayrıca mevcut durumun bir parçası olabilir. Oyun alanı ve gidon boğulma yaralanmaları, nadir olmakla birlikte, destekleyici öyküleri olan çoklu travmalı pediatrik hastalarda dikkate alınması gereken önemli etiyolojik faktörlerdir.
Daha önce de belirtildiği gibi, sosyal medya etkileri genç ve ergen popülasyonlarda kritik ve daha çağdaş bir rol oynamaktadır. Literatür, oto-erotik asfiksiyi bu popülasyonda da daha yaygın bir mekanizma olarak tanımlamaktadır ve hem kasıtlı hem de kazara kabul edilebilecek bir yaralanma mekanizması oluşturmaktadır.
Patofizyoloji
Strangülasyon yaralanmalarının morbidite ve mortaliteye neden olduğu ortak yol, serebral hipoksemi ve sonuçta ortaya çıkan serebral iskemidir. Literatürde dört özel yol tanımlanmıştır:
- Juguler damarlara olan dış basınç, serebral dolaşımdan yeterli venöz dönüşü engeller. Geri basınç, nihai arteriyel girişi önler ve kafa içi basınçların yükselmesine neden olur. Bu sonuçta bilinç kaybına, beyin sapı fonksiyonlarının baskılanmasına ve nihayetinde Strangülasyon ve ölüme neden olur.
- Karotid arterlere yapılan dış basınç, oksijenli kanın serebral damarlara akışını doğrudan engeller, bu da asfiksiye ve ölüme yol açar.
- Larinksin basınç obstrüksiyonu öncelikle pulmoner vaskülatürü oksijenlendirememe ile sonuçlanır. En belirgin etkileri hızlı bilinç kaybı ve ardından ölüm olan sistemik hipoksi hızla ortaya çıkar.
- Nadir de olsa bilateral olarak karotid cisimlere yönelik basınç ile kardiyak aritmiler meydana gelebilir. Bu, hemen fark edilmezse kalp durmasına ve ardından ölüme neden olma potansiyeline sahiptir.
Hızlı veya yavaş perfüzyon kaybının akut sekeli, anoksik beyin hasarının çeşitli biçimlerini içerir. Kronik serebrovasküler hastalığı olan hastalarda havza infarktları oluşabilir. Nihayetinde, önemli bir ilk yaralanma ile, çeşitli beyin herniasyonu ve ölüm biçimlerine yol açabilecek yaygın serebral ödem meydana gelebilir. Otopsi literatüründe yaygın aksonal yaralanma da tarif edilmiştir.
Patofizyolojik fenomen, yukarıda belirtilen üç boğulma kategorisine (manüel, ligatüre ve asılma) göre de gruplandırılabilir.
Asılı yaralanmanın doğası, patofizyolojinin tipi hakkında bilgi verir. Yüksekten yapılan adli asmalar (asarak idam), hızlı yavaşlama mekanizmalarına neden olabilir. Bu şekilde iletilen mekanik kuvvetler, "dahili kafa kesme" olarak tanımlanan omurilik kesisi, servikal vasküler kesi ve çeşitli omurilik kırıkları ile sonuçlanabilir. Yavaşlamanın boynun kuvvetli bir şekilde uzatılmasına neden olarak iki taraflı C2 pedikül kırıklarına neden olduğunda "cellat kırığı" olarak tanımlanır.
Kuvvet yeterince şiddetliyse C2, C3'ten ciddi şekilde subluksasyona (yarı çıkık) uğrayarak omuriliği tehdit edebilir. İlişkili hematomlar da nörolojik uzlaşma ile sonuçlanabilir. Bu kırıklar, direksiyon simidinin tepesinin hastanın boynunun ileri hareketini (hava yastığı olmaması durumunda) hemen durdurduğu ve benzer bir hiperekstansiyon yaralanmasına neden olduğu motorlu araç kazalarında tanımlanmıştır. Manuel Strangülasyon veya önemli bir yükseklik düşüşü olmadan asılma, daha az yavaşlama kuvveti anlamına gelir ve bu popülasyonda kırıklar tipik olarak yaygın değildir. Bu hastalardaki birçok servikal omurga yaralanması kararsız olarak tanımlanır.
Juguler damarların sıkışması, serebral hipoksiye ve ardından kas tonusu kaybına neden olarak akut ölümle sonuçlanır. Kas tonusu tehlikeye girdiğinde, hem karotid arterlere hem de trakeaya artan basınç uygulanır. Karotid arterlerin doğrudan sıkıştırılması ayrıca serebral kan akışının azalmasına veya kaybına ve beyin ölümüne yol açar. Karotis sinüsleri üzerindeki doğrudan basınç, kan basıncında, bradikardide ve diğer aritmilerde sistemik bir düşüşe neden olur. Sonuçlar anoksik ve hipoksik beyin hasarı ölümüdür.
Ligatür temelli yaralanmalar, belirli yapılara odaklanmış kuvvet travmasını içerebilir. Daha küçük bir yüzey alanına uygulanan kuvvet, kapsamlı ve geniş ezilme tipi yaralanmalardan ziyade daha sivri uçlu yaralanmalara neden olabilir. Bağın türü de önemli olabilir, dikenli bağlar çeşitli boyun bölgelerine penetran travmalara neden olabilir ve hatta derin yapıları yaralayabilir. Bu hastalarda her türlü aerodigestif yaralanma göz önünde bulundurulmalıdır. Dil kemiği ve tiroid kıkırdak kırıkları bu yapılara uygulanan bir kuvvet sonucu oluşur.
Çeşitli omurilik yaralanmaları Strangülasyon ile ilişkilidir ve patofizyoloji doğrudan spesifik mekanizma ile ilişkilidir. Kordonun tamamen kesilmesi hızlı yavaşlama yaralanmalarının bir işareti olabilir. Alternatif olarak, çevredeki yapıların yaralanması, yakındaki nörolojik anatomiyi tehdit edebilir. Hematomlar ve yaralanmaya bağlı ödemlerin tümü, omurilik travmasına neden olan mekanizmalar olarak tanımlanmıştır.
Omurilik iskemisi, perfüzyonu sürdürmek için gerekli damarların bozulmasından kaynaklanabilir. Mekanik kuvvetler ve yer değiştiren çevre yapılar spinal tendonları ve bağları zedeleyebileceği veya bozabileceği için değerlendirmede dikkatli olunmalıdır. Bu yaralanmaların patofizyolojisi çeşitlidir ve şiddetli ise felce ve nihayetinde ölüme yol açabilir.
Yüz ve servikal peteşiler ve ekimozlar, Strangülasyon yaralanmalarında bulunan yaygın bir yaralanma modelidir. Sıkıştırılmış damar sistemi yoluyla iletilen basınç, bu cilt bulgularına yol açan kılcal damar, venül ve arteriyol yaralanmalarına neden olabilir. Dışarıdan uygulanan basınç nedeniyle yüzde pletora (kan bolluğu) veya şişlik oluşabilir. Benzer mekanizmalar, subkonjonktival kanamalar gibi oküler bulgulara neden olur. Basınçtan kaynaklanan epistaksis de (burun içi kılcal damarların zarar görmesi nedeniyle oluşan kanamaya) tanımlanmıştır.
Vasküler travma transeksiyon ve intimal yırtıkları içerebilir. Bu yaralanmalar kronik sorunlara ve muhtemelen yalancı anevrizmalara ve diğer vasküler komplikasyonlara yol açabilir. Servikal damarları tıkamak için daha düşük basınçlar ve servikal arter deformasyonu için daha yüksek basınçlar gerekir. Akut oklüzyon ve/veya embolik fenomene neden olabilen trombotik olaylar meydana gelebilir.
Teşhis Yöntemleri
Strangülasyon yaralanmasında hasta öyküsü; hastanın kendisinden, tanıklardan, ailelerden veya arkadaşlardan veya bunların kombinasyonundan elde edilebilir. Uygun şekilde alınan hasta öyküsü, uygun yönetimi kolaylaştıracaktır. Mümkünse, Strangülasyonun elle mi, iple mi yoksa asılma ilişkili bir yaralanma mı olduğu belirlenmelidir. Kordon bendir bir ip veya asılma öyküsü ortaya çıktığında, klinisyen kullanılan malzemenin türünün daha fazla netleştirmelidir.
Yaralanma tamamen asılma kaynaklıysa, düşmenin yüksekliği de değerlendirilmelidir, çünkü bu aynı zamanda prognoz belirlemeye de yardımcı olabilir. İlişkili yaralanmalar ve yutmalar değerlendirilmelidir. Sürekli yaralanmanın potansiyel zamanının yanı sıra yaklaşık bir yaralanma süresinin elde edilmesi de önemlidir. Hastanın olay yerindeki ilk sunumu, başlatılan resüsitatif çabalar ve yolda hastanın stabilitesi veya dekompansasyonu da uygulayıcının uygun yönetimi başlatmasına yardımcı olacaktır.
Fizik Muayene
Fizik muayene bulguları, aşağıdaki ciddi Strangülasyon belirtilerinden bir veya daha fazlasını içerebilir:
- Baş, Gözler, Kulaklar, Burun ve Boğaz:
- Görsel rahatsızlıklar,
- Konjonktival veya yüz peteşiyal kanamalar,
- Şişmiş dil veya orofarinks,
- Orofarinkste yabancı cisim (kan, kusmuk, doku),
- Yüzde ödem, laserasyon, sıyrık, ekimoz,
- Boyun sıyrıkları, ödem, yırtıklar veya bağ izleri,
- Larinks (gırtlak) üzerinde palpasyona hassasiyet,
- Ses kısıklığı veya stridor,
- Deri altı ödem veya krepitus.
- Kardiyovasküler:
- Siyanoz veya hipoksi,
- Aritmiler,
- Solunum zorluğu,
- Hırıltılar,
- Öksürük
- Nörolojik:
- Bozulmuş zihinsel durum,
- Nöbetler,
- İnme benzeri semptomlar,
- İdrar kaçırma.
Tüm travmatik yaralanmalarda olduğu gibi, fizik muayene önce hava yolunun muayenesi ile başlamalıdır. Kan, kusmuk, balgam ve diğer yabancı cisimler tutulabilir. İşitilebilir stridor (nefes alırken ıslık benzeri ses), tehdit altındaki bir üst solunum yolundan kaynaklanabilir. Servikal yapıların oskültasyonu sadece hava yolu açıklığını değerlendirmek için değil, aynı zamanda üfürümleri, titremeleri ve diğer vasküler yaralanma belirtilerini dinlemek için de yararlıdır.
Hastanın solunum paterni not edilmelidir. Bradipne ve diğer anormal solunum paternleri, hasta intrakraniyal basınçta ciddi artışların klinik belirtilerini gösteriyorsa, Cushing triadından kaynaklanabilir. Hastanın dolaşım durumunun değerlendirilmesi hayati önem taşır. Kan basıncı izleme, kapiller dolum ve ekstremite sıcaklığı, hastada spinal şok belirtilerinin olup olmadığını konusunda klinisyene ipucu verebilir.
Bu amaçla kapsamlı bir nörolojik değerlendirme hayati önem taşır. Nörolojik ton, refleksler ve birçok isimsiz bulgu, üst motor nöron yaralanması veya serebrovasküler yaralanmayı düşündürebilir. Belli bir seviyede omurilik lezyonlarını lokalize etmeye yardımcı olabilecek lateralizasyon belirtilerinin değerlendirilmesine de özen gösterilmelidir.
Ciddi yaralanmalarda deri ve kas-iskelet sistemi bulguları olması muhtemeldir. Travmanın doğasına bağlı olarak, bu organ sistemleri için baştan ayağa tam bir değerlendirme yapılmalıdır. Çoklu travma hastalarının, boğulma yaralanmasının acil ihtiyaçlarına odaklanıldığında fark edilmeyen başka yaralanmaları olabilir.
Yapılması uygun olan hastalarda hızlı bir psikiyatrik değerlendirme gereklidir. Depresyon belirtileri (örneğin, depresif ruh hali, intihar düşünceleri, değişen düşünce içeriği ve diğerleri) mevcut olabilir. Hastanın duyusal, konsantrasyon, hafıza ve diğer özelliklerinin değerlendirilmesi, eşlik eden zehirlenme veya sarsıcı kafa travmasına işaret edebilir.
Laboratuvar Testleri ve Görüntüleme Araçları
Laboratuvar ve radyolojik çalışmalar, hasta stabilize edildikten sonra yaralanmanın ciddiyetini belirlemeye yardımcı olabilir. Laboratuvar çalışmaları tam kan sayımı (CBC), CMP, pıhtılaşma çalışmaları, beta-HCG, toksikoloji paneli (alkol, ilaç, aspirin ve asetaminofen seviyeleri), laktik asit ve arteriyel kan gazlarını içerebilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT) yaygın olarak bulunur ve boğulma yaralanmalarının radyolojik değerlendirmesinin ilk basamağıdır. BT Anjiyografisi, vasküler ve kemik yapıların değerlendirilmesine izin verdiği için karotid ve vertebral arterlerin bakımında altın standarttır.
Kontrastlı boyun BT'si BT Anjiyografisinden daha az spesifiktir ancak kemik yapıları ve vasküler yapıları bir dereceye kadar değerlendirecektir. Beynin kontrastsız BT'si inmeyi değerlendirebilir ancak intrakraniyal kanama için daha küçük iskemik inmelere göre daha duyarlıdır. Beynin kontrastsız BT taraması, geniş enfarktüslü doku alanlarını tanımlayabilir. Kontrastsız BT ayrıca akut olarak başvuran hastada serebral ödemi değerlendirmek için tercih edilen bir çalışmadır.
Boyun MR'ı, daha küçük ve kırsal merkezlerde kolay bulunmaması ve tamamlanması BT'den daha uzun sürmesine rağmen başka bir görüntüleme yöntemi seçeneğidir. Ayrıca damarları değerlendirmede duyarlılığı BT Anjiografisinden daha az duyarlıdır.
Boynun MRG'si benzer kullanılabilirlik sorunları ortaya çıkarır. Vasküler yapıların değerlendirilmesinde BTA'ya göre daha az duyarlılığa sahiptir; ancak boyundaki yumuşak dokuları değerlendirmek için en doğru çalışmadır.
Beynin MRG/MRA'sı hem global hem de anoksik beyin hasarı, iskemik inme ve intrakraniyal kanamayı değerlendirmede en hassas yöntemdir. Manyetik rezonans tabanlı çalışmalara başlamadan önce hastanın klinik stabilitesine dikkat edilmelidir.
Karotis doppler, etkilenebilecek tüm vasküler yapıları tam olarak değerlendirememesi nedeniyle, Strangülasyon yaralanmalarının değerlendirilmesinde önerilmemektedir. Entübasyon gereken veya solunum sıkıntısı olan hastalarda da düz akciğer grafisi önerilir.
Bronkoskopi ve üst gastrointestinal endoskopi daha sonra hastanın bakımında endike olabilir. Endikasyonlar, hemoptizi ve hematemez dahil olmak üzere çeşitli hava sindirim hasarı belirtilerini içerir.
Ayırıcı Tanı
Strangülasyon yaralanmalarında ayırıcı tanı aşağıdakileri içerir:
- Anafilaksi
- Anjioödem
- Astım
- KOAH
- Depresyon ve İntihar
- Aile İçi Şiddet
- Epiglotit
- Boyun Travması
- Cinsel Saldırı
- Omurilik yaralanmaları
Strangülasyon Benzeri Yaralanmalar
Otoerotik Asfiksi
Otoerotik Asfiksi, bir kişinin cinsel zevki artırmak için geçici olarak serebral hipoksiyi indüklemek amacıyla kendi kendini boğmak veya kendini asmak için bir cihaz, tipik olarak bir bağ kullandığı cinsel aktiviteyi ifade eder.
Aktivite neredeyse tamamen genç ve orta yaşlı erkeklerde meydana gelir ve tipik olarak iple boğulma veya asılma söz konusu olduğunda boğulma nedeniyle kazara ölüme yol açabilir. Daha az yaygın olarak, hipoksiye başın plastik bir torba ile kapatılması, vücudun plastikle sarılması veya uçucu gazların solunması neden olabilir.
Otoerotik asfiksi yapan kişiler tipik olarak aktiviteyi saklamaya çalışırlar. Bu nedenle acil servis sağlayıcılar, dil kemiği veya tiroid kıkırdak kırıkları gibi belirli bulgularla otoerotik boğulma olasılığına karşı uyarılmalıdır.
Mekanik Asfiksi
Pozisyonel asfiksisi olarak da adlandırılan mekanik asfiksi, anormal vücut pozisyonu, sınırlı göğüs duvarı genişlemesi veya Strangülasyon veya asılma ile ilgili olmayan diğer harici mekanik faktörlerin neden olduğu dış hava yolu tıkanıklığının sonucudur.
Örnekler arasında, anormal pozisyonlarda "bayılan" sarhoş kişiler, kalabalıklar veya çökmüş yapılar tarafından ezilen kişiler ve kolluk kuvvetleri tarafından fiziksel olarak zapt edilen kişiler yer alır.
Opioid doz aşımından ölen kişilerin tahminen %25'i hava yolunu tehlikeye sokan pozisyonlarda bulunurlar, bu da mekanik asfiksinin ölümlerde rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Mekanik asfiksi kurbanlarının çoğu acil servise ulaşana kadar hayatta kalamaz.
Boğulma Oyunu
Boğulma oyunu (İng: "choking game"), çocuklar ve ergenler tarafından, serebral hipoksi ve ardından bir öfori oluşturmak için katılımcının kasıtlı olarak ya elle ya da bir bağla kendi kendini boğduğu bir uygulamadır. Ortaokul öğrencilerinde boğulma oyununa yaşam boyu katılım yaygınlığı %7 ila %10 arasındadır. Boğulma oyununa katılan ergenlerin videoları, halk sağlığı uzmanlarının bu etkinliği normalleştirip yayılmasını teşvik edebileceğinden korktuğu YouTube ve diğer sosyal medya platformlarında mevcuttur.
Boğulma oyununun kısa ve uzun vadeli komplikasyonları arasında kronik baş ağrıları, davranış değişiklikleri, hafıza kaybı, tekrarlayan senkop, nöbetler, retina kanamaları, kronik görsel değişiklikler, nörolojik hasar ve ölüm yer alır. Ek olarak, boğulma oyununa katılan ergenlerin intihar düşüncesi ve intihar girişimlerini bildirme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle, acil durum görevlileri baş ağrısı, peteşi veya diğer boğulma belirtileri ile başvuran çocuk ve ergenlere, ilişkili morbidite ve mortalite göz önüne alındığında, boğulma oyununa katılımları hakkında sorular sormalıdır.
Asma/Asılma
Asmak, ABD'de ateşli silahlardan sonra ikinci en yaygın tamamlanmış intihar yöntemidir. Kişinin boynunun etrafındaki daraltıcı bir bantla tamamen asılı olduğu tam veya kişinin vücudunun bir kısmının alt yüzeyle temas halinde kaldığı kısmi olabilir. Genel olarak, asılı durumda boyuna uygulanan kuvvet, diğer Strangülasyon yaralanmalarında uygulanandan daha fazladır.
Sonuç olarak, hyoid kemiği, tiroid kıkırdak ve servikal omurga kırıkları ile servikal çıkıklar, diğer boğulma biçimlerine göre asmalarda daha yaygındır. Asılı kurbanların yaklaşık %5'inde karotis arter yaralanmaları vardır.
Acil servise ulaşana kadar hayatta kalan asılı hastaların, boğulma sonrası hayatta kalanlara kıyasla daha düşük bilinç seviyeleri gösterme olasılığı daha yüksektir. Boğulmada olduğu gibi, asılı hastaların entübasyonu engelleyen yaralanmalara sahip olması nadirdir.
Bununla birlikte, zor bir hava yolu her zaman beklenmeli ve kararsız bir servikal kırıktan şüpheleniliyorsa, servikal omurganın hat içi stabilizasyonu sürdürülmelidir. Asma bir kendine zarar verme girişimiyse, diğer kendine zarar verme yöntemleri araştırılmalıdır (örn. yutulan toksik maddeler).
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Strangülasyon ve asılma C-omurga stabilizasyonu ve hava yolu değerlendirmesi çok önemlidir. Hava yolu akut olarak tehlikeye girmediği sürece sahada endotrakeal entübasyon girişiminde bulunulmamalıdır.
Solunum yetmezliği veya hava yolu tıkanıklığı varsa, hastanın hastane öncesi entübasyonu endikedir. Strangülasyon yaralanmaları için travma, KBB, travma veya genel cerrahisi ile erken konsültasyon düşünülmelidir. İntihar veya otoerotik Strangülasyon vakalarında psikiyatri konsültasyonu alınmalıdır.
Hava yolu durumunun ve solunumun değerlendirilmesi ve tedavisi çok önemlidir. Muhtemel endotrakeal entübasyondan önce hasta değerlendirilirken, omurilik yaralanması olasılığı, tam olmayan asılmalarda bile, düşmeleri boylarına eşit veya daha fazla olan asılı kurbanlarda önemli ölçüde artar. Sonraki akut solunum sıkıntısı sendromu ve serebral ödem riski göz önüne alındığında, sıvı resüsitasyonu dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Hasta, kardiyak aritmiler için izlenmelidir. Endotrakeal entübasyon çok az uyarıyla gerekli hale gelebilir. Endotrakeal entübasyonun başarısız olması durumunda, hava yolu bozukluğu olan herhangi bir hasta için krikotiroidotomi endikedir.
İlişkili boyun yaralanmaları krikotiroidotomiyi zorlaştırırsa, hastaya geçici olarak oksijen vermek için perkütan translaringeal ventilasyon kullanılabilir. Bunu kesin hava yolu yönetimi (laringotomi) hızla takip etmelidir.
Geniş servikal yaralanma bulguları olan hastalarda hemen bir boyunluk veya başka bir immobilizasyon cihazı uygulanmalıdır.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Genel olarak, dış belirtileri çok az olan veya hiç olmayan ve belirgin olmayan radyolojik tetkikleri olan hastaların prognozu olumludur. Gecikmiş vasküler bulgular travmatik sekel açısından önemlidir, ancak mevcut görüntüleme teknolojisi ile bu vakalar nadirdir. Bu hastalar için prognoz daha sonra yaralanmayla sonuçlanmış olabilecek psikososyal nedenlerin meselesi haline gelir ve maruz kalmanın hafifletilmesine bağlıdır.
Ağır şekilde yaralanan hastalar ve özellikle yıkıcı nörolojik hasar belirtileri olanlar, durumu çok daha kötü hale getirme eğilimindedir. Prognoz, büyük ölçüde anoksik beyin hasarının kapsamına ve süresine bağlıdır ve uzun vadeli iyileşme, ilgili beynin belirli alanlarına bağlıdır. Düşük Glasgow Koma Skalası olan hastalar daha kötü olma eğilimindeyken, başlangıçtaki nörolojik durumlar olumlu bir iyileşmeyi dışlamaz. Kardiyak arrestte başvuran hastalar çok ağır bir prognoza sahip olma eğilimindedir.
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
Tüm nedenlere bağlı Strangülasyon yaralanmalarının ve mortalitenin gerçek prevalansı ve insidansı bilinmemektedir. Ortak yaralanma yoluna yol açan etiyolojilerin çeşitliliği nedeniyle, literatürdeki epidemiyolojik çalışmalar ve vaka serileri etiyolojiye ve popülasyona özgü olma eğilimindedir.
Asılı yaralanmalar ABD'de en yaygın ikinci intihar nedenidir; ilk sırada ateşli silah yaralanmaları gelmektedir. Erkeklerin bu iki şekilde de intihar etme olasılığı daha yüksektir. İstismarcı ilişkilerde kadınlar, Strangülasyon yaralanması açısından en büyük risk altındadır.
Epidemiyolojik çalışmalar ve tıbbi literatür, tıbbi yardım istediğinde hastaların eksik bildirimde bulunması nedeniyle gerçek insidans ve prevalansı olduğundan daha az gösterebilir. 2017'de yapılan bir çalışmaya göre ABD'de asılı yaralanmaların insidansı son birkaç yılda artmaktadır, ancak cinayet vakalarında ölüm nedeni olarak 2006-2013 yılları arasında pek değişmemiştir. "Boğulma oyunlarının" ergenlik öncesi ve ergenler arasındaki popülaritesi de bu yaralanmalardaki artışı etkilemiştir.
1 yaşından küçük pediatrik hastalar, kasıtsız Strangülasyon yaralanmaları, tüm kasıtsız yaralanma nedenleri arasında dördüncü sırada yer almaktadır. Motorlu araç kazaları, suda boğulmalar ve yanıklar daha yaygındır. 1999'da kaydedilen 200.000'den fazla oyun alanı yaralanmasından sadece %0.07'si ölümcüldü ve bunların %50'sinin Strangülasyon yaralanmalarından kaynaklanan asfiksinin neden olduğu belirlenmiştir.
Önlem Yöntemleri
Küçük çocuklar için önleme yöntemleri evinizde yapabileceğiniz birkaç düzenlemeyi içerebilir; evinizin etrafındaki panjurlar, kordonlar ve iplerden kaynaklanan Strangülasyon risklerini azaltabilir.
Bu önlemler, tüm kordonları yeni yürümeye başlayan çocukların erişemeyeceği bir yerde tutmayı veya küçük çocukların kablolara ulaşmak için tırmanamamaları için sandalyeleri panjurlardan uzaklaştırmayı içerebilir. Kordonsuz panjurları ve kordon yerine çubuklu perdeleri tercih edebilirsiniz.
Strangülasyon boğulma kadar yaygın olmasa da küçük çocuklar için hala büyük bir tehlike olabilir. Strangülasyon olasılığını azaltmak için bakıcılar, çocuklar oynarken veya uyurken önlükleri, kolyeleri, atkıları ve kapüşonlu gibi büzme ipli giysileri çıkarmalıdır. Kordonlar ve ipler de çocuklardan uzak tutulmalıdır. Beşikler ve oyuncaklar pencerelerden ve pencere kordonlarından uzağa yerleştirilmelidir.
Küçük bir çocuğun yüzü veya göğsü kapatıldığında ve nefes alamadığında kaza sonucu boğulma meydana gelebilir. Ebeveynler, küçük bir çocukla birlikte bir beşik veya yatağa doldurulmuş eşyalar veya ağır battaniyeler koymaktan kaçınmalı ve plastik poşetler her zaman küçük çocukların erişemeyeceği bir yerde tutulmalıdır.
Yetişkinlerde Strangülasyon ev içi şiddetin ve cinsel saldırının en ölümcül biçimlerinden biri olarak tanımlanmıştır: saniyeler içinde bilinç kaybı ve dakikalar içinde ölüm meydana gelebilir. Aile içi şiddet failleri kurbanlarını boğazladıklarında, bu sadece ağır bir saldırı değil aynı zamanda bir cinayete teşebbüs olabilir.
Şiddetli bir karşılaşma yakın ve kaçınılmaz görünüyorsa, sizi güvende tutmak için göz önünde bulundurmanız gereken birkaç seçenek vardır. Bu ipuçları güvenliğinizi garanti edemez ancak bu ipuçlarıyla birlikte deneyiminizi ve sezginizi kullanarak daha güvenli olabilirsiniz. Güvenliğinize karar verecek en iyi kişi sizsiniz.
- Karşınızdaki kişiyle (örneğin, partneriniz) aranızdaki tartışmanın şiddetinin arttığını hissediyorsanız kolyelerinizi, kravatlarınızı veya eşarplarınızı çıkarın çünkü bunlar boğazını sıkıştırmak için kullanılabilir.
- Durumun gerginliğini azaltmak için elinizden geleni yapın veya söyleyin.
- Çevrenizden haberdar olun. Partneriniz size şiddet uyguladığında kendinizi korumak için ne kullanabileceğinizi düşünün.
- Mümkün olan ilk fırsatta, civardaki birinden veya bir komşunuzdan yardım isteyin; yapabiliyorsanız polis imdat hattına ulaşarak yardım isteyin.
Etimoloji
Strangülasyon ("İng: strangluation"), Latincede "boğulma" veya "havasız kalma" anlamına gelen "strangulatio"dan gelir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 3
- 2
- 2
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- N. Glass, et al. (2008). Non-Fatal Strangulation Is An Important Risk Factor For Homicide Of Women. The Journal of Emergency Medicine, sf: 329-335. doi: 10.1016/j.jemermed.2007.02.065. | Arşiv Bağlantısı
- R. J. Dunn, et al. (2022). Strangulation Injuries. StatPearls [Internet]. | Arşiv Bağlantısı
- L. C. Barker, et al. (2019). Intimate Partner Sexual Violence: An Often Overlooked Problem. Journal of Women's Health (2002), sf: 363-374. doi: 10.1089/jwh.2017.6811. | Arşiv Bağlantısı
- L. Hlavaty, et al. (2017). Strangulation And Its Role In Multiple Causes Of Death. The American Journal Of Forensic Medicine And Pathology, sf: 283-288. doi: 10.1097/PAF.0000000000000341. | Arşiv Bağlantısı
- D. J. Sendler. (2018). Lethal Asphyxiation Due To Sadomasochistic Sex Training - How Some Sex Partners Avoid Criminal Responsibility Even Though Their Actions Lead To Someone's Death. Journal Of Forensic And Legal Medicine, sf: 59-65. doi: 10.1016/j.jflm.2018.03.012. | Arşiv Bağlantısı
- E. K. Defenderfer, et al. (2016). The Choking Game On Youtube: An Update. Global Pediatric Health, sf: 2333794X1562233. doi: 10.1177/2333794X15622333. | Arşiv Bağlantısı
- PubMed. (2019). Unveiling Online Suicide Behavior: What Can We Learn About Mental Health From Suicide Survivors Of Reddit?. Studies In Health Technology And Informatics. doi: 10.3233/SHTI190181. | Arşiv Bağlantısı
- J. D. Boos. (2019). Review Article: Non-Fatal Strangulation: Hidden Injuries, Hidden Risks. Emergency Medicine Australasia : EMA, sf: 302-308. doi: 10.1111/1742-6723.13243. | Arşiv Bağlantısı
- B. Randall, et al. (2019). Racial Differences Within Subsets Of Sudden Unexpected Infant Death (Suid) With An Emphasis On Asphyxia. Journal Of Forensic And Legal Medicine, sf: 52-55. doi: 10.1016/j.jflm.2019.01.003. | Arşiv Bağlantısı
- L. Wang, et al. (2019). Under-Five Mortality From Unintentional Suffocation In China, 2006-2016. Journal of Global Health. doi: 10.7189/jogh.09-010602. | Arşiv Bağlantısı
- D. Gascho, et al. (2019). Relevant Findings On Postmortem Ct And Postmortem Mri In Hanging, Ligature Strangulation And Manual Strangulation And Their Additional Value Compared To Autopsy - A Systematic Review. Forensic Science, Medicine, and Pathology, sf: 84-92. doi: 10.1007/s12024-018-0070-z. | Arşiv Bağlantısı
- N. V. Todd. (2011). Priapism In Acute Spinal Cord Injury. Spinal Cord, sf: 1033-1035. doi: 10.1038/sc.2011.57. | Arşiv Bağlantısı
- N. K. Tumram, et al. (2014). Injuries Over Neck In Hanging Deaths And Its Relation With Ligature Material: Is It Vital?. Journal of Forensic and Legal Medicine, sf: 80-83. doi: 10.1016/j.jflm.2013.12.021. | Arşiv Bağlantısı
- D. D. Cowell. (2009). Autoerotic Asphyxiation: Secret Pleasure--Lethal Outcome?. Pediatrics, sf: 1319-1324. doi: 10.1542/peds.2009-0730. | Arşiv Bağlantısı
- W. C. Myers, et al. (2008). The Relationship Between Serial Sexual Murder And Autoerotic Asphyxiation. Forensic Science International, sf: 187-195. doi: 10.1016/j.forsciint.2007.09.005. | Arşiv Bağlantısı
- S. J. Stellpflug, et al. (2020). There Is More To The Mechanism Of Unconsciousness From Vascular Neck Restraint Than Simply Carotid Compression. The International Journal Of Neuroscience, sf: 103-106. doi: 10.1080/00207454.2019.1664520. | Arşiv Bağlantısı
- S. Bachmann. (2018). Epidemiology Of Suicide And The Psychiatric Perspective. International Journal Of Environmental Research And Public Health, sf: 1425. doi: 10.3390/ijerph15071425. | Arşiv Bağlantısı
- K. V. Menon, et al. (2016). Detailed Description Of Anatomy Of The Fracture Line In Hangman's Injury: A Retrospective Observational Study On Motor Vehicle Accident Victims. The British Journal Of Radiology, sf: 20150847. doi: 10.1259/bjr.20150847. | Arşiv Bağlantısı
- K. M. Busl, et al. (2010). Hypoxic-Ischemic Brain Injury: Pathophysiology, Neuropathology And Mechanisms. NeuroRehabilitation, sf: 5-13. doi: 10.3233/NRE-2010-0531. | Arşiv Bağlantısı
- T. P. Aufderheide, et al. (1994). Emergency Airway Management In Hanging Victims. Annals Of Emergency Medicine, sf: 879-884. doi: 10.1016/s0196-0644(94)70206-3. | Arşiv Bağlantısı
- E. C. Matusz, et al. (2020). Evaluation Of Nonfatal Strangulation In Alert Adults. Annals Of Emergency Medicine, sf: 329-338. doi: 10.1016/j.annemergmed.2019.07.018. | Arşiv Bağlantısı
- M. Patch, et al. (2018). Injuries Of Women Surviving Intimate Partner Strangulation And Subsequent Emergency Health Care Seeking: An Integrative Evidence Review. Journal Of Emergency Nursing, sf: 384-393. doi: 10.1016/j.jen.2017.12.001. | Arşiv Bağlantısı
- M. Harandou. (2013). Postobstructive Pulmonary Edema Following Accidental Near-Hanging. The American Journal Of Case Reports, sf: 350-353. doi: 10.12659/AJCR.889415. | Arşiv Bağlantısı
- K. A. Thomas, et al. (2013). “Do You Know What It Feels Like To Drown?”. SAGE Publications, sf: 124-137. doi: 10.1177/0361684313488354. | Arşiv Bağlantısı
- D. S. I. Goldstein. Hanging Injuries And Strangulation Treatment & Management: Emergency Department Care. (3 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 18 Kasım 2022. Alındığı Yer: Medscape | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:53:46 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13214
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.