İnsanlara olan ihtiyaca ne sebep oldu? Zeka mı? Kendi bilişsel evrimimizi anlamak için yaşayan en yakın atalarımıza, yani insan olmayan primat kuzenlerimize bakabiliriz.

Biliş, çevreden gelen bilgileri yorumlama, bunları birbirine bağlama ve elde edilen bu kişisel bilgileri gelecekteki durumlara ve problemlere uyarlayabilme yeteneğidir (Cheney ve Seyfarth, 1990). Böylesi önemli bir durum, hayvanın uyum başarısını geliştirmesini sağlar. Tüm hayvanlar yiyecek aramak, av olmaktan kaçınmak ve eş bulmak için çevrelerini anlamak zorundadırlar. Primatlar diğer taksonlar arasında, içinde bulundukları dünyayla nasıl baş ettikleri konusunda esneklikleri ile öne çıkmaktadırlar. Primer beyin büyüklüğünün ve buna bağlı olarak bilişsel yeteneklerinin gelişimini ilerleten ve önemli seçilim baskıları olduğu düşünülen karmaşık fiziksel ve sosyal dünyalarda yaşarlar (Byrne, 2000; Reader et al., 2011). Buna göre, öncelikle, fiziksel çevrelerini nasıl anladıklarını anlatacağız; daha sonra ise sosyal bilişi tartışmaya devam edeceğiz.

Travma kelime olarak Antik Yunancadan günümüze kadar gelmiştir. Kelime anlamı "yara" ya da "mağlubiyet" olarak tercüme edilebilir. Günümüzde psikolojik bir tanım olarak kullanılan travma, kontrol edilemez psikolojik stres ve acıya neden olay olarak tanımlanır. Trafik kazaları, doğal afetler, taciz, cinsel taciz, tecavüz, savaş, yas tutma, hayati tehlike içeren hastalık geçirme gibi olayların travmaya neden olduğu araştırmalar aracılığı ile biliyoruz.

Hayati tehlikeye neden olabilecek olaylar psikolojik travmaya neden olan durumların başında geliyor. Ancak, travmanın oluşabilmesi için hayatı tehlike zorunluluğu yok. Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, tanıdıklarınızın başına gelen olayların tıpkı sizin başınıza gelmiş gibi etkileyebileceğinden bahsediyor. Örneğin, hemşireler, doktorlar, ambülans şoförlerinin hastalarının başına gelen olaylara tıpkı kendileri yaşamış gibi travma tepkileri verdikleri gözlemlenmiş ve günümüz TSSB kritlerinden biri olarak literatürde yerini almıştır.

YZ konusunda bilgilenmek isteme sebeplerimden biri de “kötü robotlar” kavramının kafamı her zaman karıştırmış olması. Kötü niyetli robotlar hakkındaki filmlerin hepsi tamamiyle gerçek dışı geliyordu ve gerçek hayatta YZ'nin tehlikeli olacağı bir durum nasıl olur anlamıyordum. Robotları yapan bizleriz, e o zaman neden onları olumsuz bir şey olabilecek şekilde tasarlayalım? Neden bir sürü güvenlik tedbiri eklemeyelim? Bir YZ sisteminin güç kaynağını istediğimizde kesip kapatamaz mıyız? Bir robot neden kötü bir şey yapmak istesin ki? Bir robot neden bir şey “istesin” ki? Son derece şüpheciydim. Ama sonra gerçekten zeki insanların konuştukları şeyleri duydum...

Bu insanlar buralarda bir yerde olma eğilimi gösteriyordu:

Zebra, Atgiller (Equidae) ailesine mensup olan, çizgilere sahip üç türü barındıran grubun adıdır. Safari yaparken veya belgesel izlerken (tabii zebraları doğal ortamlarında gözlemleyecek kadar şanslı olmadığınızı varsayarsak) çoğumuzun aklına bu soru gelmiştir: “Zebralar neden çizgilidir?”

Sadece zebraların değil, atların evrimi bilim insanlarının çok uzun süredir ilgi alanları arasında yer almıştır. Bunun sebebi, atların hayatımızdaki önemli rolü ve insanın evrimi ile mesafe kat etmesi konusundaki katkılarıdır. Burada, atların detaylı evrimine girmeyeceğiz, zira konumuzu çok uzatır ve dallandırır. Ancak kısaca, zebraların evrimine sebep olacak evrimsel dala bakabiliriz:

Fareler kanalizasyonlarda dolaşmaya, hamamböcekleri mutfak köşelerinde saklanmaya başlamadan çok önce, istenmeyen başka bir misafir erken medeniyetleri rahatsız ediyordu. Biology Letters dergisinde yayımlanan yeni bir genetik çalışması, otel odalarınıza musallat olan ve kanla beslenen tahtakurularının şehirlerde dolaşan ilk haşereler olduğunu gösteriyor.^[1] Ekip, tahtakurularının on binlerce yıldır insanları rahatsız eden tehdit olduğunu öne sürüyor. Araştırmada yer almayan Dresden Teknoloji Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Klaus Reinhardt, çalışma hakkında şunları söylüyor:

Yine de bazı araştırmacılar, tahtakurularının bu unvanı gerçekten hak edip etmediği konusunda kararsız olduklarını söylüyor. Pek çok tahtakurusu türü hayatta kalmak için insanlara ve kana ihtiyaç duyar. Ancak bilim insanları, çok uzun zaman önce tahtakurularının tercih ettiği asıl avların sadece yarasalar olduğunu düşünüyor. Genetik kanıtlar, yaklaşık 245.000 yıl önce bazı tahtakurularının ilk insanlara geçtiğini gösteriyor.