Fareler kanalizasyonlarda dolaşmaya, hamamböcekleri mutfak köşelerinde saklanmaya başlamadan çok önce, istenmeyen başka bir misafir erken medeniyetleri rahatsız ediyordu. Biology Letters dergisinde yayımlanan yeni bir genetik çalışması, otel odalarınıza musallat olan ve kanla beslenen tahtakurularının şehirlerde dolaşan ilk haşereler olduğunu gösteriyor.^[1] Ekip, tahtakurularının on binlerce yıldır insanları rahatsız eden tehdit olduğunu öne sürüyor. Araştırmada yer almayan Dresden Teknoloji Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Klaus Reinhardt, çalışma hakkında şunları söylüyor:

Yine de bazı araştırmacılar, tahtakurularının bu unvanı gerçekten hak edip etmediği konusunda kararsız olduklarını söylüyor. Pek çok tahtakurusu türü hayatta kalmak için insanlara ve kana ihtiyaç duyar. Ancak bilim insanları, çok uzun zaman önce tahtakurularının tercih ettiği asıl avların sadece yarasalar olduğunu düşünüyor. Genetik kanıtlar, yaklaşık 245.000 yıl önce bazı tahtakurularının ilk insanlara geçtiğini gösteriyor.

Kuzey Kutbu'nda bahar gelince milyonlarca kuş yavrularını büyütmek için bir araya geliyor. Bu dönemde her yerde yavru kuşların cıvıltıları duyulur ve tüylerle kaplı minik yavruları her yerde görebilirsiniz. Bu durum, 73 milyon yıl önce de aynıydı. Bu hafta Science dergisinin kapağında yer alan bir makale, kuşların kutup bölgelerinde yuva yapmasına dair bilinen en eski örneği belgeliyor.^[1] Makalenin baş yazarı ve Princeton Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Lauren Wilson, şöyle anlatıyor.

Wilson, bu makalenin Alaska Fairbanks Üniversitesi’ndeki yüksek lisans tez çalışması sonucunda ortaya çıktığını belirtiyor. Alaska'daki bir kazı alanından toplanan düzinelerce minik fosilleşmiş kemik ve dişi inceleyen Wilson ve ekibi, dinozorların da bu topraklarda dolaştığı dönemde Kuzey Kutbu'nda üreyen farklı kuş türlerini tespit etti. Bunlar arasında dalgıç kuşlar, martı ve ördek ve kaz gibi kuşlara benzeyen birkaç kuş türü vardı. Makalenin yazarlarından Alaska Üniversitesi Kuzey Müzesi direktörü ve Wilson'ın yüksek lisans tez danışmanı Pat Druckenmiller, çalışmayı şöyle özetliyor:

Yeni bir evrim teorisi sentezine tanıklık mı ediyoruz? Eğer öyleyse bu ne zaman başladı? 

Bunlar tartışılan sorular, ancak kesin olarak bildiğimiz bir şey var: Genişletilmiş Evrim Teorisi (Extended Evolutionary Synthesis - EES) terimi ilk kez filozof/evrimbilimci Massimo Pigliucci tarafından, 2007 yılında, Dünyaca ünlü hakemli dergi Evolution'da yayınlanan bir makalede ve daha sonra 2008’de Pigliucci ve teorik biyolog Gerd B. Muller tarafından düzenlenen ve aynı adı taşıyan bir konferansta kullanılmıştır. Eğer ki Modern (Evrimsel) Sentez'in ne demek olduğundan emin değilseniz, buradaki yazımızı okuyabilir veya "Evrim Kuramı ve Mekanizmaları" isimli kitabımızı edinebilirsiniz.

Martin-Bell Sendromu olarak da bilinen Frajil X Sendromu, öğrenme güçlükleri ve bilişsel bozulma dahil olmak üzere bir dizi gelişimsel soruna neden olan genetik bir durumdur. Genellikle bu rahatsızlıktan erkekler, kadınlardan daha şiddetli etkilenir.

Frajil X Sendromuna sahip bireylerin yaklaşık üçte biri, iletişimi ve sosyal etkileşimi etkileyen otizm spektrum bozukluğu özelliklerine sahiptir. Erkeklerin çoğunda hafif ila orta düzeyde zihinsel engel bulunurken etkilenen kadınların yaklaşık üçte biri zihinsel engellidir. Sendromdan etkilenen çocuklar genellikle 2 yaşına kadar konuşma ve dil gelişimini geciktirir. Ayrıca, yerinde duramama veya dürtüsel eylemler gibi hiperaktif davranışlara sahip olabilir.

Bu koronavirüs pandemisiyle ilgili bir tuhaflık var. Aylar geçip de bilim cemiyeti tarafından çok kapsamlı araştırmalar yürütülmesi sonrasında bile, açık kalan birçok soru mevcut.

Örneğin neden, kuzey İtalya'da bu kadar devasa bir ölü sayısı oldu da, ülkenin geri kalanında bu düzeyde ölümler görülmedi? Kuzey İtalya'nın bitişik halde bulunan sadece 3 bölgesi, ülkedeki 36.000 civarındaki ölümün 25.000'ine sahip. Bunlardan bir tanesi olan Lombardy'de, yaklaşık 17.000 ölüm görüldü. Bu ölümlerin neredeyse tamamı, salgının ilk birkaç ayında yaşandı. Nisan ayında binlerce kişi hızla ölüp de, sokaklarda ve kaldırımlarda ölü bedenler bırakılmak zorunda kalındığında, Quitu, Ekvator'da tam olarak ne yaşanmıştı?^[1] Birçok diğer ülkede de benzer yoğunluk, hava durumu, yaş dağılımı, seyahat örüntüleri olmasına rağmen, neden 2020'nin bahar aylarında çok az sayıda ülkedeki ölümler, küresel ölümlerin çok büyük bir kısmını oluşturuyordu? Avrupa'nın geri kalanı ikinci dalgayı yaşarken, onlara nazaran düşük vaka ve ölü sayıları nedeniyle bazılarınca övülen; ancak ülkeyi kapatmadığı ve pandemi başında çok sayıda ölü verdiği için bazılarınca yerilen İsveç'in salgına yaklaşımından ne öğrendik? Japonya'da çok büyük bir kıyım yaşanacağını öngören tahminler neden tutmadı? Baş döndürücü örnekler vermeye devam edilebilir.

Kelebek etkisi, en basit tanımla, bir sistemin başlangıç verilerinde küçük değişiklikler yapıldığında öngörülemez ve büyük sonuçların doğabilmesidir.

Kelebek etkisi denince herkesin aklına matematikçi, meteorolog ve aynı zamanda kaos teorisine çok büyük katkıları olan Amerikalı Edward Norton Lorenz'in (23 Mayıs 1917 - 16 Nisan 2008) verdiği analoji örneği gelir: Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de bir fırtınanın kopmasına neden olabilir. Daha sonra bu örneğin başka birçok farklı versiyonu karşımıza çıkmıştır.

Streptokok Enfeksiyonu İle İlişkili Pediatrik Otoimmün Nöropsikiyatrik Bozukluklar (veya kısaca PANDAS Sendromu) Streptococcus cinsi bakterilerin ("Streptokokların") neden olduğu nöropsikiyatrik bir bozukluktur.

Araştırmaların gösterdiği kadarıyla Streptokok bakterisinin hücre duvarındaki antijenler, kalp kapakçığındaki, eklemlerdeki ve beyindeki proteinler ile benzerlik göstermektedir. Streptokok bakterilerinin hücre duvarındaki moleküller sonunda vücuda yabancı olarak tanınır ve bireyin bağışıklık sistemi, antikorlar üreterek moleküllere tepki verir. Vücudumuzun ürettiği antikorlar, Streptokok bakterisinin moleküler taklit yöntemi sayesinde antikorlar taklit edilen bu dokulara da saldırır. Hem strep bakterisinin hücre duvarındaki moleküllere hem de vücudun diğer bölgelerindeki benzer moleküllere tepki gösteren bu antikorlar, "çapraz reaktif" antikorlara birer örnektir. Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüsü'nde (NIMH) ve başka yerlerde yapılan araştırmalar, bazı çapraz reaktif antikorların beyni hedef almasıyla OKB ve PANDAS'ın diğer nöropsikiyatrik semptomlarına sebep olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Pirene Dağları'nın ortasındaki harabe bir bina, orada yaşayan insanlar için bir gizli bir altın küpeye kadar her yok eden yıkıcı bir yangının trajedisini gözler önüne seriyor. Şimdi arkeologların Tossal de Baltarga'nın Demir Çağı bölgesinde bulunan G Binası'nda yaptıkları kazı, Kartaca ve Roma arasındaki savaşın unutulmuş bir bölümünü ve şiddet yüzünden raydan çıkan yaşamları ortaya çıkarıyor. Barselona Özerk Üniversitesi'nden Dr. Oriol Olesti Vila şöyle anlatıyor:

Tossal de Baltarga, yakınlardaki Castellot de Bolvir'de büyük bir yeri olan Cerretani topluluğunun tepe kalesiydi. Görünüşe göre savunma duvarları yoktu ancak nehir ve kritik seyahat yolları üzerinde mükemmel görüş açısına sahipti. Yaşanan ani yıkım, organik kalıntıları korumuş bu sayede sakinlerin yaşadığı hayatın ayrıntılı bir resmi çizilebilmişti.