Saflaştırma ve ayrıştırma işlemleri, saf olarak elde edilmek istenen maddenin belirli tekniklerle, saf olmayan karışımdan elde edilmesi için kullanılır. Saflaştırmanın gıda mühendisliğinden farmasötiğe, petrol endüstrisinden suyun saflaştırılmasına kadar birçok alanda uygulaması vardır. Bunun yanında kullanılan teknikler, temelde benzer bir mantığa sahiptir.

Saflaştırma işlemleri, ister mikron düzeyinde boyuttaki bir hücreden nanogramlarla ölçülen DNA'nın saflaştırılması olsun, ister tonlarca litre suyun su arıtma tesislerinde saflaştırılması olsun, bir ürünün elde edilmesinde kullanılan ilk ve en önemli adımdır. Bilim insanları, bir organik ya da inorganik maddenin kantitatif ve kalitatif özelliklerini incelemek için o maddenin tamamen saflaştırılmış olmasını isterler çünkü herhangi bir bulaşkan deneyin doğruluğunu saptırır. Buna ek olarak gıda ve su üretiminde yeterli ve kaliteli düzeyde saflaştırmalar, tüketilen maddenin içerisinde sağlığa zarar verecek herhangi bir mikroorganizma veya inorganik çevre kaynaklı bulaşkanın olmamasını garanti eder. Çoğu durumda, özellikle yakıtlar için, bir madde ne kadar saf ise işlevi doğrultusunda sağladığı yarar o kadar fazla olacaktır. Tüm bu saflaştırma işlemleri genelde uzun zaman alır ve maliyetlidir fakat sonuç olarak her biri gereklidir.

Bilim insanları, deniz suyundan aldıkları örnekler üzerinde araştırmalar yürütürken, öylece yüzeyinde süzülen göz küresine sahip olan tek hücreli bir canlının kendilerine baktığını fark ettiler! Her ne kadar canlı tek hücreliyse de, göz yapısı insanın gözüne büyük oranda benzerlik taşıyordu: bir lensi, korneası ve hatta retinası vardı! British Columbia Üniversitesi'nden Greg Gavelis ve arkadaşlarının Nature dergisinde yayınladıkları makaleye göre söz konusu canlının Dünya'yı algılayış biçimi, insanınkinden çok farklı. Exeter Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Thomas Richards şöyle söylüyor:

Gözün karmaşıklığı Darwin'e kadar giden bir süre boyunca evrimsel biyologları büyülemiştir. Öyle ki, her ne kadar sonrasında basit bir ışık-algılayıcı yapıdan küçük basamaklarla evrimlemiş olabileceği mantıklamasını yapmış olsa da Darwin, ilk etapta gözün evrimiyle ilgili olarak "olabilecek en üst seviyede absürt" tanımlamasını yapmıştı. Konuyla ilgili Evrim Ağacı olarak yazdığımız bir yazıyı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Dijital Amnezi “İnsanların ihtiyaç duydukları bilgiye dijital bir şekilde kolaylıkla ulaşabiliyor olduğuna inandığı anda hafızaya işlemekten vazgeçip bilgiyi unutma eğiliminde olmaları” olarak tanımlanan bir yeni çağ semptomudur.

Çevirmeli telefonların kullanıldığı dönemde yetişen kişilerin, etrafındaki kişilerin numaralını hatırlıyor oluşları, şimdi ise cep telefon numaralarını bilmiyor oluşları dijital amnezinin hoş örneklerinden biridir. Tam şuan biyoloji öğretmeninizin numarasını söyleyebilir misiniz? Eğer cevabınız hayırsa paniklemeyin çünkü bu durum Kaspersky Lab’in 2015 yılında yaptığı araştırmaya göre, katılımcıların %90’ında “Dijital Amnezi” yani “Google Etkisi” var. Cevabınız eğer evetse biyoloji öğretmeninize selam olsun! Böyle öğretmenlerin kıymetini bilmek gerekir.

Nature Biotechnology dergisinde yayımlanan bir çalışma, yapay zekanın bilim insanlarının o proteinlerin nasıl göründüğünü bilmedikleri durumlarda bile; vücutta zararlı proteinlere yapışıp onları parçalayabilen küçük, ilaç benzeri moleküller tasarlayabildiğini ortaya koyuyor.

Bu çığır açan gelişme, aralarında bazı kanser türleri, beyin hastalıkları ve viral enfeksiyonların da bulunduğu, geleneksel ilaç geliştirme yöntemlerine uzun süredir direnen hastalıklar için yeni tedavilerin önünü açabilir.