Darwin, Lamarck ve Huxley başta olmak üzere evrimsel biyolojinin öncülleri, evrimin geniş zaman ölçeğinde, aşamalı olarak gerçekleştiği fikrini ortaya koymuşlardır. Başlangıçta yaygın olarak türlerin zaman içinde adaptasyonlar yoluyla değişebileceği ve evrimin uzun süreçler boyunca milyonlarca yıl içinde sürekli olarak gerçekleşerek, organizmaların çevreleriyle etkileşim içinde olduklarını ve bu etkileşimlerin zamanla türlerin evrimine yol açtığı fikirleri kabul görmüştür.

Zamanla evrim üzerinde yapılan araştırmalar artıkça bazı organizmaların çevresel değişikliklere hızla uyum sağlayarak adaptasyonlar geliştirebileceği ve bu adaptasyonların kısa süre içinde genetik varyasyonlar yoluyla yayılabileceği keşfedilmiştir. Bu noktada da evrimin uzun stabil dönemlerini bölen hızlı değişim sıçramaların olduğu hipotezi ortaya atılmıştır. Örneğin söz konusu tür uzun bir süre "değişmeden" seçilim göstermeye devam ediyordur; lakin kısa bir dönemde gerçekleşen jeolojik veya biyolojik olaylar ardından jenerasyonda hızlı bir değişim (sıçrama) yaşanabileceği savunulmaktadır. Tam olarak desteklenemeyen ve üzerinde tartışmalar olan bu hipoteze sıçramalı evrim veya kesintili denge (İng: "punctuated equilibrium") adı verilmiştir.

Taşa başvurma mantık hatası, bir kimse, rakibinin argümanı üzerine hiçbir şekilde düşünmeksizin veya absürtlüğüne yönelik yeterli kanıt sunmaksızın "absürt" olarak nitelediğinde gerçekleşen bir mantık hatasıdır. Bunun bir örneği, tartışma içinde bulunduğu rakibinin bütün iddialarına gülen ve bu iddiaları hiçbir gerekçeye dayanmadan "saçma" olarak niteleyen bir kimsedir.

İnsanlar birçok durumda taşa başvurur, taşa başvurma da küçümseyici ve göz ardı edici doğasından ötürü tartışma sürecine zarar verir. Bu çerçevede makalemizde taşa başvurma mantık hatası hakkında bilgi edinecek ve bu hataya başvuran insanlara karşı neler yapabileceğinizi göreceksiniz.

2 Şubat 2004 tarihinde, Gıda ve İlaç İdaresi, Nöro-Psikofarmakolojik Danışma Komitesi ve Anti-Enfektif İlaçlar Danışma Komitesi'nin Pediatrik Alt Komitesi'nin ortak bir toplantısı düzenleyerek yeni antidepresan ilaçların pediatrik hastalarda kullanımını araştıran klinik çalışmalarda intihar vakalarının görülme sıklığını incelemiştir. Komite üyeleri 13-14 Eylül 2004 tarihlerinde yeniden toplanmış ve yeni antidepresanlar ile pediatrik intihar eğilimi arasında nedensel bir bağlantı olduğu sonucuna varmıştır. Bu makale, pediatrik klinisyenler için Gıda ve İlaç İdaresi müzakerelerinin bir özetini sunmaktadır. Ayrıca, bu ilaçlarla tedaviye uygun olabilecek çocuk ve ergenlerin bakımı için araştırma, düzenleme, eğitim ve uygulama çıkarımlarını da sunuyoruz.

Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2 Şubat 2004 tarihinde Nöro-Psikofarmakolojik Danışma Komitesi ve Anti-Enfektif İlaçlar Danışma Komitesi'nin Pediatrik Alt Komitesi ve uzman danışmanların katılımıyla çocuk ve ergenlerde seçilen antidepresanların güvenliğini değerlendirmek üzere ortak bir toplantı düzenlemiştir. Özellikle bu 2 komite, majör depresif bozukluğu (MDB) ve diğer psikiyatrik bozuklukları olan çocuk hastalarda yeni antidepresan ilaçların kullanımını araştıran klinik çalışmalarda intihar eğilimi (intihar düşüncesi, davranışı veya girişimi) oluşumunu incelemekle görevlendirilmiştir. Şubat toplantısında, komite üyeleri FDA'nın ilaç şirketleri tarafından ya da onlarla birlikte yürütülen mevcut pediatrik çalışmalardan elde edilen verileri yeniden analiz etme kararına katılmışlardır. 13-14 Eylül 2004 tarihlerinde Nöro-Psikofarmakolojik Danışma Komitesi ve yeni oluşturulan Pediatrik Danışma Komitesi ve danışmanları bu verileri gözden geçirmek ve FDA'ya bu ilaçların pediatrik hastalarda kullanımı konusunda tavsiyelerde bulunmak üzere tekrar bir araya gelmiştir. Komitenin vardığı sonuç: yeni antidepresanlar ile pediatrik intihar eğilimi arasında nedensel bir bağlantı vardı. 15 Ekim 2004'te FDA, ilaç şirketlerine antidepresan reklamlarına, prospektüslerine ve hastalar ve klinisyenler için geliştirilen bilgi formlarına pediyatrik kullanımla ilgili bir "kara kutu" uyarısı (göze çarpan, kalın harflerle yazılmış ve siyah bir kenarlıkla çerçevelenmiş bir ifade) eklemelerini emretti. Bu uyarıyı yayınlayarak federal ilaç düzenleyicileri, bir ilacı yasaklamak dışında en zorlu gerekliliklerinden birini yerine getirmiş oldular.

Moleküler evrim hızı, bir popülasyon içerisinde DNA veya protein dizilerindeki mutasyonların ne sıklıkla sabitlendiğini (yani popülasyondaki bireylerin çoğunda gözlendiğini) ölçer. Mutasyon hızı ise belirli bir zaman aralığında DNA veya protein dizisinde meydana gelen değişim miktarını tanımlar. Birbirine sıkı sıkıya bağlı bu iki kavram, moleküler evrim anlayışımızın temelini oluşturur.

Örneğin moleküler saat kuramı (Zuckerkandl ve Pauling 1962), zaman ilerledikçe bir protein dizisinde sabitlenen amino asit mutasyonlarının miktarının da artacağını öngörür. Bu durumda, eğer mutasyon hızının belirli bir proteinin evrimsel soy hatları boyunca aynı olduğu varsayılırsa, moleküler evrim hızının da sabit olması beklenir (Görsel 1).

İnternette “kuantum levitasyon” başlıklı bazı videolar çoktan kendine yer edinmiş durumda. Peki kuantum levitasyonu nedir, nasıl çalışır, yoksa gerçekten bir gün uçan arabalara sahip olmamız mümkün mü? Hadi gelin beraber bakalım.

Kuantum levitasyon, adından da anlaşılabileceği üzere, bilim insanlarının kuantum fiziğinden yararlanarak nesneleri (spesifik olarsak süperiletkenleri) manyetik bir kaynak üzerinde (özellikle bu amaç için üretilmiş manyetik kuantum levitasyon alanları üzerinde) havalanmasını ve hareket edebilmesini amaçladığı çalışmalara verilen isimdir. 

Biz insanlar, teknolojik ilerlemeler ve şehirleşmenin getirdiği yaşam biçimleriyle doğadan uzaklaşmış gibi görünsek de aslında doğayla olan bağlarımızı hiçbir zaman tamamen koparamayız. Zira varlığımızın temeli, bizi kuşatan doğal dünyaya dayanmaktadır. Modern yaşamın karmaşası içinde bu bağı göz ardı ediyor olabiliriz ancak unutmamak gerekir ki insanlık ve doğa arasında pek çok simbiyotik ilişki mevcuttur.

Örneğin insan mikrobiyotası, yani vücudumuzda yaşayan mikroorganizmaların oluşturduğu topluluk, bu tür bir simbiyozun çarpıcı bir örneğidir. Bu mikroorganizmalar özellikle bağırsaklarımızda; fakat aynı zamanda cildimizde, ağızda, solunum yollarında ve diğer pek çok bölgede bulunur. Mikrobiyotanın büyük bölümü, sağlığımız için kritik işlevler üstlenir. İnsanların simbiyotik ilişkilerinin en dikkat çekici örneklerinden biri ise bazı yerel toplulukların bal bulma sürecinde balkılavuzu kuşlarıyla kurduğu iş birliğidir.