Evrimle doğrudan ilgisi olmayan herkesin yakından tanıdığı bir sorudur bu: "Madem insanlar maymundan geliyor, şimdiki maymunlar neden insan olmuyor?" Soru, evrimle ilgili o kadar ikonik ve komik bir hale geldi ki, internette şunun gibi oldukça ilginç videolar bulmak bile mümkün:

Buna rağmen, soru aslında son derece önemli ve bilgilendiricidir. Ancak bu soruyu art niyetli amaçlarına, kendi öznel emellerine ve şahsi inançlarına alet eden evrim karşıtları ve bilim düşmanları, soruyu o kadar fazla "ayağa düşürdü" ki, evrime yeni giriş yapan birçok insan soruyu sormaktan ve cevabını aramaktan çekiniyor.

Daha önceki bir yazımızda, bilim insanları arasında ateizm, teizm, deizm, agnostisizm gibi inanç veya inançsızlık tiplerinin dağılımına ve bunun halk arasındaki dağılımı ile olan farklarına bakış atmıştık. Bu yazımızda ise, iki önemli noktaya değinmek istiyoruz: 

Ateizm, tarihsel olarak birçok şekilde tanımlanmışsa da, en genel anlamıyla her türlü yaratıcı gücün varlığını reddetmeye verilen isimdir. Ateistler, dinlerin ve tanrıların gerçek olmadığını düşünmekte ve bunların insanın hayal gücü ile kültürel evriminin bir ürünü olduğunu ileri sürmektedirler. Bu, en azından bir adet yaratıcı gücün var olması gerektiğini iddia eden teizm ile zıt olan görüştür. Daha dar anlamıyla teizm, hem en az 1 tanrıya, hem de o tanrının gönderdiği belirli bir dini görüşe iman etme, inanç duyma demektir. Öte yandan deistler, yaratıcı bir gücün varlığını kabul etmelerine rağmen, dinlerin insan ürünü olduğunu ve yaratıcının insanlarla kitaplar veya dinler yoluyla irtibat kurmadığını ileri sürerler. Alternatif olarak, en genel anlamıyla, ateizm veya teizmin doğru olup olmadığını elimizdeki verilerle bilemeyeceğimizi söyleyen agnostisizm ve yaratıcının Evren'den ayrı bir varlık olmadığını, Evren'in ta kendisi olduğunu ileri süren panteizm gibi dini inanç veya inançsızlık pozisyonları da bulunmaktadır. Fakat tarihsel olarak, bilimle en yakından ilişkisi olanlar, ateizm ve agnostisizm gibi inançlardan tamamen veya kısmen uzak olan felsefi düşünüşler olmuştur. Hele ki Orta Çağ'da Hristiyanlık merkezli teizmin, modern çağda ise İslam merkezli teizmin bilim üzerindeki baskısı düşünülecek olursa, bilim ile anti-teizm arasında sıkı sıkıya bir ilişki varmış gibi gözükmektedir. Peki bu, gerçekten organik bir ilişki midir?

Çok üzücü bir şekilde Türkiye’de coğrafya dersleri giderek önemsiz hale gelmekte ve ikincil planda kalmaktadır. Günümüzün en önemli sorunu olan insanın yarattığı tahrifat hakkında en detaylı perspektif sunacak ve eleştirel düşünce ile mekân okumasını yapabilecek olan bu disiplinin, dağ, ova ve nehirleri bilmek gibi algılanması son derece hatalıdır. MEB’in bu konuda coğrafyayı güçlendirmek yerine seçmeli ders haline getirebilecek kadar ileriye gitmesi kabul edilebilir değildir.

17 Aralık 2019 tarihinde “Uygulamalı Bilim Eğitimi Eğitici Eğitimi Başvuruları” başlıklı yazısında MEB: Biyoloji, Fizik, Kimya, Matematik, Fen Bilgisi Teknolojileri, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatını uygulamalı bilimler kapsamına almıştır. Türk Dili ve Edebiyatı’nın uygulamalı bilimler kapsamına girip, coğrafyanın girmemesi nasıl izah edilebilir? Uygulamalı coğrafya eğitimi, coğrafya biliminin içerisinde vardır. Türkiye ortaöğretimin de coğrafyanın önce ders sayısının azaltılması, seçmeli ders konumuna getirilmesi ve uygulamalı bilimler kapsamından çıkarılması dünyada yaşanan en önemli sorunlara gözleri kapamakla eşdeğerdir. Batıda önemi giderek artan coğrafya bilimine, ülkemizde tam tersi bir şekilde önemsizleşmesi hata olacaktır.

İstanbul, deprem araştırmacıları için büyük ilgi odağıdır. 15 milyonluk metropol; Marmara Denizi'nin altında, şehir sınırlarının hemen dışında uzanan Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun çok yakınında bulunuyor. Burada, yeraltında, tektonik plakalar birbirine kenetlenmiş haldedir. Bu kenetlenme, plakaların hareket etmesine engel olur ve fay üzerinde sürekli bir enerji birikimine sebep olur. Bu kenetlenme kırıldığında, biriken enerji etrafa saçılacaktır ve büyük bir sarsıntı oluşacaktır. İşte deprem, budur. Bilim insanları önümüzdeki yıllarda bu bölgede 7 ve üzeri büyüklükte bir deprem olacağını tahmin ediyor.

İstanbul'a yönelik bu sismik tehdidin boyutu, levhaların ne kadar güçlü bir şekilde birbirine takıldığına ve depremin tam olarak nerede başlayacağına ("çekirdeklenme noktasına") bağlıdır. GFZ Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi'nden Marco Bohnhoff liderliğindeki bir ekip, bir sonraki büyük depremin Marmara Denizi'nin doğusundan başlama olasılığının daha yüksek olduğunu gösteren bir çalışma sunuyor.^[1] Bu, 15 milyondan fazla nüfusa sahip İstanbul için hem iyi hem de kötü haber demek. Bohnhoff, şöyle açıklıyor:

Öncelikle böyle bir soru ile başlamak, ele alacağımız konuyu en basite indirgeyip bu içeriği okuyan bütün insanların anlamasını sağlamaktır. 'Kozmos' nedir, ne değildir, nereden çıkmıştır ve elmalı kek tarifinin konuyla alakası ne? Bütün bu sorulara cevap bu makalenin içinde.

'Kozmos şu ana kadar var olmuş ve bundan sonrada var olacak her şeydir.'