1 Trilyon Tonluk Buzdağı Antarktika'dan Koptu!
Business Insider
- Basın Bildirisi
- Buzul Bilimi
- Bilim Haberciliği
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Her ne kadar emin olamasak da su götürmez olan bir gerçek bilim insanları tarafından gözler önüne serildi: Devasa bir buz parçası Antarktika'dan koptu! Yaklaşık olarak 5800 km2 yüzey alanına sahip olan buzdağından, Larsen C Ice Shelf'de oluşan bir yarık sorumlu.
Araştırmacılar, Antarktika'daki buzda oluşan yarığı 2010 yılında fark ettiler. 2016 yılına kadar hızlı bir şekilde büyüyen yarık, tahminlere göre 10 ile 12 Temmuz 2017 tarihleri arasında parçalandı.
Antarktika'da bulunan Larsen C Ice Shelf üzerinde iklim değişikliğinin sonuçlarını araştıran bir proje olan MIDAS Projesi'nde görevli Swansea Üniversitesi'nden buzulbilimci Martin O'Leary, 12 Temmuz Çarşamba sabahı buzdağının kopması haberini Twitter üzerinden şu ifadelerle duyurdu:
Şok gelişme! Buzdağı, Larsen C'den bütünüyle koptu. Detayları yakında açıklayacağız.
NASA'nın Dünya gözlem uydularından olan MODIS, muazzam olayın fotoğrafını ilk çekenlerden oldu. Aşağıdaki fotoğrafla birlikte Swansea Üniversitesi'nden MODIS projesi üyesi Adrian Luckman'in yarattığı başka bir fotoğrafta da buzdağında bir bozulma olmadığı gözlenebiliyor.
Science AlertAşağıdaki fotoğraf ise MODIS tarafından 12 Temmuz günü çekilen Larsen C Ice Shelf ve kopan buzdağının termal bir görüntüsü. Önceden çekilmiş uydu fotoğraflarıyla karşılaştırılınca, bu buzdağının en büyük 3. buzdağı olduğu söylenebilir.
Luckman ve O'Leary'nın 12 Temmuz'da yaptıkları açıklamaya göre kopan buzdağı kaydedilenler arasındaki en büyüklerden biri ve adı muhtemelen A68 olacak. Luckman ve O'Leary bu konuda şunları söylüyor:
Bu buzdağının kopması, Larsen C'nin yüzey alanını %12'den fazla azalttı ve Antarktika kıtasının görüntüsünün tamamen değişmesine yol açtı.
Peki bu buzdağı ne kadar büyük ve nereye doğru gidiyor? Kopan buz parçasının yüzey alanı kabaca 5800 km2 olarak hesaplandı ve Avrupa'nın buz görüntüleme uydusu CryoSat tarafından yakın zamanda yapılan kesin ölçümler kullanılarak buzdağının hacmi de hesaplanabildi.
Buzdağının kopmasından günler önce Edinburgh Üniversitesi'nden buzulbilimci Noel Gourmelan ve iş arkadaşları, şimdi Güney Kutup Denizi'ne doğru sürüklenen buzdağının 190 metre kalınlığında olduğunu ve 1155 km3 donmuş su içerdiğini hesapladılar. Bu kadar su ile 460'tan fazla olimpik yüzme havuzunu doldurmak mümkün!
Gourmelen ve ESA, buzdağının 3 boyutlu bir animasyonunu 5 Temmuz'da hazırladılar. Buzdağı kopmadan birkaç gün önce bilim insanları; bu olayın yaşanacağından emin olmadıklarını, çünkü büyük kütleli buz parçalarının kopmasının çok nadir yaşandığını söylediler. Leeds Üniversitesi'nden buzulbilimci Anna Hogg ESA basın açıklaması sırasında şunları söyledi:
Kopan buzdağı, daha küçük parçalara da ayrılabilirdi. Tek parça olsa da olmasa da bu buzdağı okyanus akıntıları tarafından kuzeye, Falkland Adaları'na kadar bile sürüklenebilir.
Falklan Adaları, Larsen C buzuluna yaklaşık olarak 1610 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Aşağıdaki görsel, 1999 ile 2010 yılları arasında kopan buzdağlarının eriyene kadar izledikleri rotaları gösteriyor. Bizim devasa buz kütlemizin de aşağıdaki rotalardan birine benzer bir rota çizmesi muhtemel:
Science AlertAntarktika'da bulunan Larsen C Ice Shelf, kıtada bulunan en büyük buzullardan biri. Öyle ki oluşumu binlerce yıl sürüyor. MIDAS Projesi ekibi tarafından Twitter üzerinden yapılan bir açıklamaya göre buzullardan kopan çoğu buzdağı, aslında yüzlerce yıl biriken karlardan oluşuyor. Fakat kar tabakasının altında daha eski bir iç tabaka bulunuyor.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Science AlertMIDAS ekibi, uydulardan alınan görüntülerde kopan buzulun yön değiştirip kuzeye doğru ilerlediğini ve Güney Kutup Denizi'ne doğru hareket ettiğini açıkladı.
Aşağıdaki animasyon; yarığın zayıf buz kütlelerini ezerek nasıl bir anda büyüdüğünü ve daha kalın, güçlü kütlelerle karşılaştığında nasıl yavaşladığını gösteriyor. Okyanus sağ üst kısımda yeşil ile, Larsen C ise mavi çizgilerle gösteriliyor. Arka kısımda bulunan beyazlık ise buzulu temsil ediyor. Son kare ise yarığın, buzulun tepesinde nasıl birden fazla yöne doğru genişlediğini gösteriyor. Bu kare, böyle büyük bir kopmanın kaçınılmaz olduğunu bir kanıtı adeta.
ESA'nın Copernicus uydusu tarafından çekilen görüntülerde ise kırılma daha net bir şekilde görülüyor.
Science AlertPeki bu olayın sorumlusu bizler miyiz? Buzdağı eridiği zaman su seviyelerini yükseltmeyecek, çünkü kopmadan önce de Larsen C'nin bir parçası olarak suda yüzüyordu. Fakat Luckman ve O'Leary tarafından yapılan açıklamaya göre kopan buzdağı Larsen C'nin daha az stabil olmasına yol açacak. Hatta küçük bir ihtimal de olsa kopan buzdağı, Larsen C ve hemen ardında bulunan eski buzulun çökmesine neden olabilir.
Bu kaos gerçekleşse bile, bir ilk olmayacak bizim için. Zira 2002 yılında, Larsen C'nin hemen yanında bulunan Larsen B çöküp Kutup Denizi'nde kaybolmuştu. Yine yukarıdaki animasyonda 31 Ocak'ta başlayıp Nisan'a kadar devam eden olayı görebilirsiniz. Eğer Larsen C de aynı kaderi paylaşırsa, bilim insanlarının tahminleri doğrultusunda deniz seviyesi yaklaşık olarak 4 cm yükselecek.
Fakat Antarktika'da bulunan bilim insanları böyle bir olayın gerçekleşme ihtimalinin çok düşük olduğunu, olsa bile buzdağından dolayı değil; tamamen doğal bir süreç olarak gerçekleşeceğini belirttiler. Buzulbilimci Helen Amanda Fricker, geçtiğimiz ay The Guardian'a yazdığı yazıda şunları söylüyor:
Bunun gibi büyük buzdağı kopmaları, sağlıklı bir buzulun yaşadığı normal bir süreç aslında. Bu süreçler on yıllar, yüzyıllar kadar uzun periyotlarda gerçekleştiği için uydu veya insan ömründen çok daha uzun sürüyorlar. Çok büyük bir kayıpmış gibi görünen bu olay aslında Antarktika için bir temizlik sayılır.
Ama Fricker, insanlığın sebep olduğu iklim değişikliği hakkında bu kadar umursamaz olmamamız gerektiği konusunda bizi uyarıyor. Fricker açıklamasını şu cümlelerle bitiriyor:
Antarktika'da bulunan buzullar gün geçtikçe erimeye ve incelmeye devam ediyor. Bu sebepten, buzullar Antarktika'nın önemli bölgelerinde yüksek ölçüde kütle kaybediyor. Bu kontrol edilemez kayıplar, ileride geri dönüşü olmayan sonuçlara sebep olabilir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
3
-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- D. Mosher. Antarctica Just Shed An Iceberg The Size Of Delaware. (12 Temmuz 2017). Alındığı Tarih: 29 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Business Insider | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 06:52:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12937
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
