Yapay Zekâ Kullanılarak Oluşturulan İçerikler, İnsan Eserlerine Kıyasla Çok Daha Az Karbon Salımına Neden Oluyor!
Bu haber 7 ay öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Yapay zekâ bugün hayatımızın hemen hemen her alanına girmeye başlamıştır. Öyle ki artık eğitimden, hukuk uygulamalarına veya sağlığımıza kadar hemen hemen her alanda yapay zekâ kullanımını görmek mümkündür. Yapay zekânın bu hızlı ilerlemesi ile birlikte, bu teknolojinin çevresel etkisi üzerine tartışmalar da gündeme gelmeye başlamıştır. 2024 tarihli bir araştırma, yazı yazma ve illüstrasyon yapma görevleri için, yapay zekanın insanların aynı görevleri yapmasına kıyasla yüzlerce kat daha az karbon salımı yaptığını ortaya koymuştur.[1] Ancak elbette bu durum, yapay zekânın insan yazar ve illüstratörlerin yerine geçebileceği veya geçmesi gerektiği anlamına gelmez ve bu konu da kendi başına bir tartışma konusudur.
Yapay Zekâ Uygulamaları Daha Yeşil Bir Alternatif Olabilir mi?
İnsan faaliyetlerinin çevresel etkileri ve bunun sonucunda ortaya çıkan karbon emisyonları, uzun yıllardır bilim insanlarının dikkatini çeken bir konu olmuştur. Ancak teknolojik ilerlemelerin, özellikle de yapay zekânın bu denge üzerindeki etkileri hakkında yapılan karşılaştırmalı çalışmalar oldukça sınırlı kalmıştır. Bu bağlamda, son dönemde yapılan bir araştırma, teknolojinin çevre üzerindeki etkisini daha net bir şekilde ortaya koymaktadır.
Bahsi geçen araştırmada araştırmacılar, yapay zekâ sistemlerinin insan faaliyetlerine alternatif olarak sunduğu potansiyeli değerlendirmek üzere bir analiz gerçekleştirdiler. Bu analizde, yapay zekâ sistemlerinin metin üretimi ve illüstrasyon oluşturma süreçlerindeki karbon ayak izleri, insanların aynı görevleri yerine getirirken ortaya çıkardıkları karbon emisyonlarıyla karşılaştırıldı. Elde edilen bulgular, teknolojik süreçlerin insan faaliyetlerine göre önemli ölçüde daha az çevresel etkiye sahip olduğunu gösterdi.
Metin üretimi söz konusu olduğunda yapay zekâ sistemleri, sayfa başına insan yazarlara kıyasla 130 ile 1,500 kat daha az karbondioksit eşdeğeri (CO2e) salımı yaparak önemli bir verimlilik sergiledi. Benzer şekilde, illüstrasyon alanında da yapay zekâ tabanlı sistemler insan çizimlerine kıyasla her bir resim için 310 ile 2,900 kat daha az CO2e salımı gerçekleştirdi. Bu sonuçlar, yapay zekânın çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli faydalar sunabileceğini gösterir nitelikler taşımaktaydı.
Karbondioksit Eşdeğeri Nedir?
Karbondioksit eşdeğeri (CO2e), sera gazı emisyonlarının toplam etkisini, karbondioksitin (CO2) atmosferdeki ısı tutma kapasitesine eşdeğer bir biçimde ifade etmek için kullanılan bir terimdir.[3] Bu kavram, CO2 dışındaki sera gazlarının (metan, azot oksit vb.) küresel ısınma üzerindeki etkilerini, karbon dioksit ile karşılaştırılabilir bir ölçüte dönüştürerek standartlaştırır. Daha basit bir anlatım kullanacak olursak; karbondioksit eşdeğeri, farklı çeşitlerdeki kirletici gazların etkisini hepsi sanki karbondioksitmiş gibi hesaplayarak karşılaştırabilmemizi sağlar. Bu sayede, tüm gazların küresel ısınmaya olan etkisini tek bir sayıda toplayıp anlayabiliriz.
Araştırmada Nasıl Bir Yol İzlendi?
Araştırmacılar, insanların yazı yazmasının karbon ayak izini hesaplamak amacıyla, belirli bir zaman dilimi içerisinde belirli görevlerin gerçekleştirilmesi sırasında tüketilen enerji miktarını inceleyen Enerji Bütçesi (İng: "Energy budget") kavramını temel aldılar. Bu bağlamda, kelime işlemci yazılımına sahip bir bilgisayarın saat başına ne kadar enerji harcadığını dikkate alıp ortalama 250 kelime içeren bir sayfanın yazılması için gerekli olan zaman ile bu enerji tüketimini çarparak, bir insanın yazı yazarken ortaya çıkardığı karbon ayak izi için bir tahminde bulunuldu. Aynı metodoloji, ChatGPT gibi yapay zekâ sistemlerini çalıştıran CPU'lar (işlemciler) için de uygulanarak bu sistemlerin metin üretirken ne kadar enerji tükettiği ve buna bağlı olarak ne kadar karbon salımı yaptığı hesaplandı.
Araştırmada, Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan'daki kişilerin yıllık ortalama karbon emisyonları da göz önünde bulunduruldu. Amerika'da yaşayanların yıllık karbon emisyonu ortalama 15 metrik ton CO2e iken, Hindistan'da bu değer ortalama 1.9 metrik ton CO2e olarak belirlendi. Bu iki ülke, 300 milyondan fazla nüfusa sahip ülkeler arasında kişi başına çevresel etki açısından sırasıyla en yüksek ve en düşük değerlere sahip oldukları ve yapay zekânın farklı coğrafyalardaki emisyon seviyeleri ile karşılaştırılmasına olanak sağladıkları için araştırmada yer aldı.
Yapılan analiz sonuçlarına göre Bloom isimli yapay zekâ sistemi, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan bir kişinin bir sayfa metin yazmasına kıyasla 1,400 kat daha az karbon emisyonuna sebep olurken Hindistan'da yaşayan bir kişiye kıyasla 180 kat daha az emisyona yol açtı. İşin illüstrasyon kanadında ise, sonuçlar DALL-E 2'nin bir insan sanatçıya kıyasla yaklaşık 2.500 kat, Hindistan'daki bir sanatçıya göre ise 310 kat daha az CO2e salımı yaptığını gösterdi. Midjourney için ise bu rakamlar sırasıyla 2.900 kat ve 370 kat daha azdı.
- Otonom Silahların İnsan Avlama Dönemi Başladı: Türkiye Tarafından Üretilen Drone, Tarihte İlk Defa İnsan Müdahalesi ve Kararı Olmadan İnsan Hedefleri Vurmuş Olabilir!
- Yapay Zekâ Destekli Kulaklıklar, Kalabalıkta Odaklandığınız Kişiyi Dinleyebilmenizi Sağlıyor!
- Stephen Hawking: Yapay Zeka, Türümüzün Sonu Olabilir!
Araştırmanın yazarlarına göre, yapay zekânın insan üretimiyle karşılaştırılmasında karbon salımları tek ölçüt değil. Mevcut teknolojiler genellikle insan seviyesinde yazı veya sanat eseri üretemiyor. Ancak teknolojiler geliştikçe, yeni iş alanları açma potansiyeline fazlasıyla sahipler. Lakin bu gelişim, mevcut işleri de tehlikeye atabilir. İstihdamdaki bu kayıplar ciddi ekonomik ve sosyal sorunlara yol açabilir. Bu bağlamda, yazarlara göre, yapay zekâ ile insan çabalarının bir arada kullanılması, insanların daha etkin çalışmaları için yapay zekâdan yararlanmaları ve son ürün üzerinde kontrol sahibi olmalarını sağlayacak bir iş birliği en sağlıklı yol olacaktır.
Öte yandan yazarlar, yapay zekâ teknolojisinin gelişimiyle birlikte ortaya çıkan hukuki ve etik meselelere dikkat çekiyorlar. Özellikle yapay zekâ sistemlerinin eğitiminde kullanılan telif hakkı içeren içeriklerin kullanımı gibi konuların önemine vurgu yapıyorlar. Ayrıca, yapay zekâ tarafından üretilen içeriklerin artmasıyla birlikte, bu teknolojilerin tükettiği enerji miktarının ve buna bağlı olarak ortaya çıkan karbon salımlarının da artabileceği ihtimaline işaret ediyorlar. Bu bağlamda, yapay zekâ ve insan emeğinin bir arada, iş birliği içinde kullanılmasının her iki taraf için de en faydalı yöntem olduğunu belirtiyorlar. Araştırmanın baş yazarlarından Torrance, yapay zekanın enerji tüketimine ilişkin şu ifadeleri kullanıyor:[2]
Yapay zekânın mutlak anlamda iyi veya daha üstün olduğunu iddia etmiyoruz. Ancak bu örneklerde yaptığımız incelemelerde, yapay zekânın daha az enerji tükettiğini gözlemledik.
Sonuç
Bu çalışma, yapay zekânın çevresel etkilerini daha iyi anlamak ve Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilir tüketim, üretim modellerini destekleme ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi küresel hedeflere katkıda bulunmak amacıyla gerçekleştirildi. Yazarlar ayrıca, yazı taslaklarını hazırlamada yapay zekâdan yardım almanın verimliliği artırabileceğini, ancak bu taslakların insan dokunuşuyla dikkatlice gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi gerektiğini de kabul ediyorlar. Torrance bu durumu şöyle değerlendiriyor:
Yapay zekâ bir lanet değil, bir nimettir. İyi yazarları daha da iyileştirebilir, ortalama yazarları geliştirebilir ve yazmayı daha erişilebilir kılabilir. İnsanları daha üretken kılarak insan potansiyelini güçlendirebilir. Teknolojinin birçok yönden geliştiğine ve gezegenimiz üzerindeki olumsuz etkimizi azalttığına dair büyük bir iyimserliğim var. Umarım bu sadece bir başlangıçtır ve insanlar bu konuyu daha fazla araştırmaya devam ederler.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ B. Tomlinson, et al. (2024). The Carbon Emissions Of Writing And Illustrating Are Lower For Ai Than For Humans. Scientific Reports, sf: 1-8. doi: 10.1038/s41598-024-54271-x. | Arşiv Bağlantısı
- ^ U. O. Kansas. Ai Writing, Illustration Emits Hundreds Of Times Less Carbon Than Humans, Study Finds. (2 Nisan 2024). Alındığı Tarih: 8 Nisan 2024. Alındığı Yer: ScienceDaily | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. R. Allen, et al. (2018). A Solution To The Misrepresentations Of Co2-Equivalent Emissions Of Short-Lived Climate Pollutants Under Ambitious Mitigation. npj Climate and Atmospheric Science, sf: 1-8. doi: 10.1038/s41612-018-0026-8. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 02:11:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15395
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.