Solucan Beyniyle Kontrol Edilen LEGO Robotlar!

Eğer ki beyin elektriksel sinyallerin bir toplamıysa ve eğer bunların hepsini dijital olarak kataloglayabilirseniz, beyninizi bir bilgisayara aktarmanız teoride mümkün olabilir! Her ne kadar bunun ne kadar mümkün olduğu ve etik sorunları tartışmalı olsa da, bazı bilim insanları "tüm beyin emülasyonu" denen araştırmaları yürütmeye başladılar bile. Bunlar, "connectome" ("konektom") adı verilen devasa haritalandırma çalışmalarıdır. Konektomlar, bir canlının beynindeki bütün bağlantıların haritası demektir. Böylece, nasıl düşündüğümüzün de anlaşılabilmesi umulmaktadır. Beyinleri simüle etmek, daha iyi robotlar üretmemizi ve güçlü bir yapay zekanın temellerini atmamızı sağlayabilir. Ancak ilk adımlar, ufak olmak zorundadır.

Bu nedenle, bir grup bilim insanı Caenorhabditis elegans türü yuvarlak solucanlarla işe koyuldular. Bu solucanların genleri ve basit sinir sistemleri tüm detaylarıyla bilinmektedir. OpenWorm Projesi adı verilen bu çalışma kapsamında, solucanın 302 nöronunun her birinin birbiriyle yaptığı bağlantı haritalandırıldı ve bir yazılım kullanılarak simüle edildi. Projenin nihai amacı ise, C. elegans'ı bir bütün olarak yazılıma aktarabilmek. Bu çalışmanın bir yan ürünü olarak, 2014 yılının sonlarına doğru eldeki yazılım, bir LEGO robot üzerine aktarıldı.

Solucanın vücut parçaları ve sinir ağları, olduğu gibi LEGO robot üzerinde modellendi. Solucanın burnundaki nöronlar, robot üzerindeki ses sensörüne karşılık geldi. Solucanın vücudunun iki yanında bulunan motor nöronlar (hareketi sağlayan nöronlar), robotu hareket ettiren motorlara denk gelecek şekilde programlandı. I Programmer dergisinde Lucy Black şöyle anlatıyor:

Araştırmacıların söylediğine göre robot, solucanınkine benzer davranışlar sergiledi. Örneğin burnun uyarılması, ileriye doğru hareketi durdurdu. Robotun arkasına veya önüne dokunduğunuzda, dokunma sensörleri robotun o yöne doğru hareket etmesini sağladı. Yemek sensörünün uyarılması, robotun ileriye doğru hareket etmesine neden oldu.

Burada heyecan verici olan, robotun aslında "burnuna dokunduğunda dur" şeklinde programlanmamış olmasıdır. Solucanın beynindeki bağlantılar, burna dokunulduğunda durmayı sağlayan sinyalleri otomatik olarak ateşlemektedir. Dolayısıyla bu sinir mimarisi bir robota aktarıldığında, aynı şekilde "vücut kaslarını" (yani motorları) durdurmayı tetiklemektedir. 

Elbette simülasyon birebir değil. Örneğin bazı nöronların ateşlenmesini sağlayacak eşik değerler, gerçekte olduğundan birazcık daha düşük. Ancak yine de elde edilen davranış gerçekten etkileyici. Çünkü anlatıldığı gibi, robota mühendis tarafından herhangi bir davranışsal kod yazılmış değil. Robotun tek yaptığı, sinirlerin normalde nasıl ateşleneceğini tekrar ederek ona göre davranmak.

Tabii ki bu durum, daha heyecan verici ve felsefi bir soruyu da doğuruyor. Beyinlerimizi bilgisayara aktarabiliriz dedik; ancak şu anda zaten aktarılmış halde olduğunu nereden bileceğiz? Şöyle ki: teknolojik olarak ilerlemiş medeniyetler bir noktadan sonra gerçeklikten ayırt edilemeyecek kadar karmaşık simülasyonlar üretebilirler. Eğer bu gerçekleşebilirse, muhtemelen çoktan gerçekleşmiş olabilir de (bir diğer evrende veya varsa "üst evrenlerde"). Eğer ki bu gerçekleştiyse, iç içe milyarlar simülasyon, kendi içlerinde yeni simülasyonlar yaratıyor olabilir. Eğer bu açıdan bakacak olursanız, bizim de bir simülasyon içerisinde yaşıyor olmamız çok muhtemeldir!

Başınız dönmeye başladı mı?