Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur?

Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur? Pixabay
Izgarada pişmiş biftek dilimleri
3 dakika
29,541
Tüm Reklamları Kapat

Veganlık dünya üzerinde gitgide daha fazla takipçiye ulaşan bir beslenme biçimidir. Bu beslenme biçiminde insanlar, günlük diyetlerinden bütün hayvansal ürünleri çıkarırlar. Tabii besin çeşitliliği ile bireyin aldığı ya da alabildiği besin ögeleri de büyük ölçüde değişikliğe uğrar. Bu konu hakkındaki omnivor beslenme ile vegan beslenmeyi bireysel açıdan kıyasladığımız yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Ancak 29 Ağustos 2019 tarihinde BMJ (İngiliz Tıp Dergisi) jurnalinde yayınlanan bir çalışma, vegan beslenmenin göz ardı edilmemesi gereken bir diğer yanınını ortaya koydu. Çalışmada vegan beslenmenin kolin eksikliğine ve bu yüzden beyin sağlığının kötüleşmesine yol açabileceği belirtildi. Araştırmanın yazarı Dr. Emma Derbyshire, bunun yanı sıra kolin eksikliğinin karaciğer fonksiyonlarında bozulmaya ve hatta gebelikte yavrunun zihinsel gelişiminin olumsuz etkilenmesine (ve nörolojik hastalıklara yol açabileceğine) vurgu yapıyor. Derbyshire şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Eğer doğal besinlerle yeterince kolin alamıyorsanız mutlaka besin takviyelerine (suplementlere) başvurmanız gerekmektedir.

Gelin, kolinin ne olduğuna, vücudumuzda ne işe yaradığına ve besin kaynaklarına birlikte bakalım.

Vegan beslenmede oluşan besin ögesi eksiklikleri mutlaka tamamlanmalıdır
Vegan beslenmede oluşan besin ögesi eksiklikleri mutlaka tamamlanmalıdır
İnsider

Kolin Nedir ve Vücudumuzda Ne İş Yapar?

Kolin, insanlar için esansiyel (temel) bir mikro besin ögesidir. Vücudumuzda bir nörotransmiter olarak görev alan asetilkolinin, lipidlerin taşınmasını sağlayan lipoproteinlerin ve hücreler arası sinyalizasyonu sağlayan fosfolipidlerin sentezi için kolin gereklidir. Aynı zamanda homosisteinin indirgenmesi için metil gruplarının metabolizmalarına da katılır. Bu etkilerinden dolayı kolin, beyin sağlığımız ve hafıza yetimiz için önemli rol oynamaktadır. Özellikle fetal dönemde kolin beyin sağlığı için büyük önem taşımaktadır. Fetal dönemde kolin eksikliği nöral tüp defektlerine yol açabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Vücudumuzda bulunan kolin miktarı günlük aldığımız diyet ile doğrudan ilişkilidir ve bu ilişki kısa sürede kendini gösterebilir. Öyle ki 3 hafta boyunca kolin açısından fakir bir diyet sürdüren insanların plazma kolin konsantrasyonları yaklaşık %30 düşmektedir. Kolin, az da olsa karaciğerimizde üretilebilmektedir. Ancak bu üretim miktarı vücudumuzun ihtiyacını karşılamak için yetersizdir. Bu nedenle dışarıdan alınması gerekmektedir.

1998 yılında Amerika Ulusal Tıp Akademisi (IOM), kolini esansiyel bir besin ögesi olarak tanıdı ve bazı önerilen değerler belirledi. Bu değerlere göre günlük alınması gereken kolin miktarı 19 ve üstü yaşlardaki kadınlar için 425 mg, 19 ve üstü yaşlardaki erkekler için ise 550 mg şeklindedir. Ayrıca hamile kadınlar için 450 mg/gün, emziren kadınlar için ise 550 mg/gün değerleri önerilmektedir.

Aşırı kolin tüketimi de sağlık problemleriyle ilişkilendirilmiştir. Örneğin aşırı kolin tüketiminin kalp krizi, kanser ve inme riskinde artışa neden olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Kolin Hangi Besinlerde Bulunur?

Besinlerde kolin serbest halde de bulunabildiği gibi fosfatidilkolin, fosfokolin ve gliserofosfokolin şeklinde bağlı halde de bulunabilir. Kolin, daha çok hayvansal gıdalarda bulunsa da bitkisel kaynaklı bazı gıdalarda da bulunabilir; dolayısıyla vegan beslenenlerin bu besin konusunda eksikliği olduğu garanti edilemez - sadece dikkatli olunması gerekmektedir.

En çok kolin içeren hayvansal besinler şu şekilde sıralanabilir:

  • Dana ciğeri (85 gramında 356 miligram)
  • Yumurta (1 büyük yumurtada 147 miligram)
  • Biftek eti (85 gramında 117 miligram)
  • Tavuk göğsü (85 gramında 72 miligram)
  • Somon balığı (85 gramında 71 miligram)
  • %1 Yağlı Süt (250 mililitresinde 43 miligram)
  • Vanilyalı Yağsız Yoğurt (220 gramında 38 miligram)

Eğer vegan beslenmeyi tercih ediyorsanız, kolin alabileceğiniz bitkisel besinler ise şu şekilde:

  • Kuru bezelye (220 gramda 307 miligram)
  • Soya fasulyesi (220 gramda 215 miligram)
  • Nohut (220 gram çiğ nohutta 198 miligram)
  • Yeşil Mercimek (220 gram çiğ mercimekte 185 miligram)
  • Kinoa (220 gramda 119 miligram)
  • Brüksel Lahanası (220 gram pişmiş Brüksel lahanasında 64 miligram)
  • Mantar (110 gram pişmiş mantarda 58 miligram)
  • Brokoli (110 gram pişmiş brokolide 31 miligram)
  • Yer fıstığı (55 gramda 24 miligram)
  • Karnabahar (110 gram pişmiş karnabaharda 24 miligram)
  • Yeşil bezelye (110 gram pişmiş yeşil bezelyede 24 miligram)
  • Kahverengi pirinç (220 gram pişmiş kahverengi pirinçte 19 miligram)
  • Lahana (110 gram pişmiş lahanada 10 miligram)
  • Mandalina (110 gramda 10 miligram)
  • Kivi (110 gramda 7 miligram)
  • Havuç (110 gram çiğ havuçta 6 miligram)
Süt, süt ürünleri ve yumurta kolinden zengin kaynaklardır
Süt, süt ürünleri ve yumurta kolinden zengin kaynaklardır
Pixabay

Sonuç

Kolin, bilişsel ve beyin sağlığımızın korunması için önemli bir besin ögesidir. Et tüketimi yoluyla daha kolay edinilebilen bu besinin düzgün miktarda alındığına dikkat etmekte fayda vardır. Veganların bu besini alamayacağı iddiası hatalıdır. Hangi diyet takip ediliyorsa, onun yaratacağı eksik ve fazlalar takip edilmeli ve dengelenmelidir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
111
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 45
  • Muhteşem! 20
  • Bilim Budur! 12
  • Umut Verici! 12
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 8
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Grrr... *@$# 4
  • İnanılmaz 2
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/03/2024 09:49:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7958

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Bellek
Genel Görelilik
Maske Takmak
İklim Değişikliği
Bilim İnsanları
Kök Hücre
Antibiyotik
Mers
Araştırmacılar
Nükleer Enerji
Evrim Ağacı
Böcek Bilimi
Çekirdek
Siyah
Avcı
Temel
Gıda Güvenliği
Uterus
Çevre
Amerika Birleşik Devletleri
Çiçek
Film
Karar Verme
Kuş
Demir
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Çolak, et al. Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur?. (7 Eylül 2019). Alındığı Tarih: 19 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7958
Çolak, C., Ateş, A. (2019, September 07). Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur?. Evrim Ağacı. Retrieved March 19, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7958
C. Çolak, et al. “Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur?.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, 07 Sep. 2019, https://evrimagaci.org/s/7958.
Çolak, Canberk. Ateş, Arda. “Vegan Beslenme Beyin Sağlığını Etkiler mi? Kolin Nedir ve Hangi Besinlerde Bulunur?.” Edited by Arda Ateş. Evrim Ağacı, September 07, 2019. https://evrimagaci.org/s/7958.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close