Spirulina Nedir? Hangi Besin Ögelerini İçerir? Takviye Olarak Alınmalı mı?
Yediğimiz gıdaların çoğu, aslında doğrudan ya da dolaylı olarak mikroorganizmalardan gelmektedir. Sonuçta elmanın büyümesi için ağaca gereken nitrojeni de toprağa mikroorganizmalar kazandırmaktadır; etin geldiği hayvana da besini sağlayan onlardır. Ama bugün bahsedeceğimiz besin, başlı başına ve kendi başına bir mikroorganizma kolonisi! Yani saf bir tek hücreli canlı: Spirulina!
Spirulinanın "tecuitlatl" adı ile antik Aztekler döneminde kullanıldığına dair bazı bulgular vardır.[11], [12] Hatta litre başına 16 gram kabartma tozu, 2 gram potasyum nitrat, 1 gram deniz tuzu, 0.1 gram potasyum nitrat ve 0.0378 gram demir sülfat içinde, yaklaşık 8.5 pH ve 30 santigrat derecede kendiniz de yetiştirebilirsiniz.[10] Ancak bu bakterilerin bir besin ögesi olarak yeniden popüler hale gelmesinde, NASA'nın astronotların tüketimi için spirulinanın uzayda yetiştirilebilmesini önermesinin büyük etkisi vardır.[6], [7]
Bir siyanobakteri, yani mavi-yeşil alg olan "spirulina", tatlı ve tuzlu sularda yetişir ve buralardan toplanır. "Spirulina" diye tırnak içinde verdik, çünkü eskiden Spirulina cinsi olarak kabul edilen bu siyanobakteriler, günümüzde Arthrospira maxima ve Arthrospira platensis tür isimleriyle, Arthrospira cinsi altında sınıflandırılmaktadır.[9] Fakat eski isimleri halen popülerliğini korumaktadır.[8]
Siyanbakterilerin birçoğu, bitkiler gibi klorofil içerdiğinden dolayı fotosentez yaparak, ışık yardımıyla kendi besinini üretebilmektedir. Spirulina; çok az bir alanda, çok az bir suyla üretilebildiği ve genelde toz veya besin takviyesi şeklinde tüketildiği için kullanım kolaylığı da sağlamaktadır.
Spirulinanın Besin Değeri Ve Sağlığa Etkileri
Spirulina, oldukça popüler bir bitki bazlı besin takviyesi olduğu için olası sağlık etkileri üzerinde birçok araştırma yapılmıştır.[1], [2], [3] Kuru spirulina içerisinde %5 su, %24 karbonhidrat, %8 yağ, %60 kadar da protein bulunmaktadır.[4], [5] USDA'nın (Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı) gıda veritabanında paylaştığı değerlere göre bir yemek kaşığı (7 gram) spirulina şu besin değerlerine sahiptir:
- 20 kalori
- 4.02 g protein
- 1.67 g karbonhidrat
- 0.54 g yağ
- 8 mg kalsiyum
- 2 mg demir
- 14 mg magnezyum
- 8 mg fosfor
- 95 mg potasyum
- 73 mg sodyum
- 0.7 mg C vitamini
Bunların yanında spirulina, antioksidan içerikleriyle de öne çıkmaktadır. Antioksidanlar hücresel düzeydeki oksidatif stresi azaltarak hücreleri ve DNA'yı serbest radikallerin zararlı etlilerinden koruyan bileşiklerdir. Spirulinadaki ana antiooksiddan bileşik fikosiyanindir. Bu madde, aynı zamanda spirulinaya mavi-yeşil rengini verir.
Spirulina Hapları Kullanılmalı mı?
Kimilerince spirulina B12 vitamini kaynağı olarak pazarlansa da, spirulina içerisinde B12 vitamini bulunmaz ve bu nedenle bu siyanobakteriler (ve onlardan üretilen haplar) bir B12 vitamini kaynağı olarak kullanılmamalıdır. Bu canlılar içerisinde B12 vitamini değil, "sahte B12 vitamini" olarak bilinen Coα-[α-(7-adenil)]-Coβ-siyanokobamid bulunmaktadır. Bu vitamin, insanlarda biyolojik olarak inaktiftir, yani kullanılamaz - ki 2009 yılında vejetaryen diyetler hakkında görüş bildiren Amerikan Diyetetik Derneği, spirulinanın B12 kaynağı olarak kullanılmaması gerektiğini vurgulamıştır.[15] Benzer şekilde, akademik literatür de spirulinayı bir B12 vitamini kaynağı olarak görmemektedir.[13], [14]
İçerdiği faydalı bileşiklerle spirulinanın "kötü" (LDL) kolesterolü düşürdüğü ve bu yüzden kalp hastalıkları riskini düşürdüğü, antioksidan içeriği yüksek olduğu için kanseri önleyici özellikte olduğu ve kan basıncını düşürdüğü yapılan kllinik çalışmalarca gösterilmiştir. Ancak ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri, spilunanın insanlardaki herhangi bir sağlık durumunu takviye edici olarak önerilebilmesi için yeterince akademik çalışma olmadığını vurgulamaktadır; yani spirulinanın insanlar için gerçekten bir faydası olup olmadığını söylemek için daha fazla araştırma gerekmektedir.[16]
Hatta düzgün şartlar altında üretilmeyen spirulina tabletlere, siyanobakterilerce üretilen mikrosistin isimli toksin bulaşabilmekte ve bu hapları tüketenlerde ishal, gaz, baş ağrısı, kas ağrısı, yüz kızarması ve terleme gibi semptomlara sebep olabilmektedir.[21], [23] Uzun süreli kullanımda karaciğer hasarına yol açabilmektedir.[22] Bu şekilde kontamine olmuş haplar, çocuklarda ve gebe kadınlarda ölüme neden olabilmektedir.[16] Benzer şekilde, fenilketonuri hastalığı olan kişiler, yüksek fenilalanin içerebilen bu haplardan uzak durmalıdır.
Buna karşılık, yapılan çalışmalar spirulinanın, besi hayvanlarına besin kaynağı olarak verilebileceğini göstermektedir: Tavuklar gibi küçükbaş hayvan yemlerinin %10 kadarı, bıldırcın gibi kuşların besinlerini %4 kadarı spirulina olabilir.[17], [18] Ayrıca domuz ve tavşan yemlerine de spirulina %10 oranında karıştırılabilir.[19], [20]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 18
- 7
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ L. Burgess. Spirulina: 11 Health Benefits And Nutrition. (18 Aralık 2018). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2021. Alındığı Yer: www.medicalnewstoday.com | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. J. Leech. 10 Health Benefits Of Spirulina. (5 Ekim 2018). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2021. Alındığı Yer: Healthline | Arşiv Bağlantısı
- ^ ntrs.nasa.gov. Characterization Of Spirulina Biomass For Celss Diet Potential. Alındığı Tarih: 5 Haziran 2021. Alındığı Yer: ntrs.nasa.gov | Arşiv Bağlantısı
- ^ Z. Khan, et al. (2005). Nutritional And Therapeutic Potential Of Spirulina. Current Pharmaceutical Biotechnology, sf: 373-379. doi: 10.2174/138920105774370607. | Arşiv Bağlantısı
- ^ L. Campanella, et al. (2002). Free And Total Amino Acid Composition In Blue-Green Algae. Annali di chimica. | Arşiv Bağlantısı
- ^ T. Riley. Spirulina: A Luxury Health Food And A Panacea For Malnutrition. (12 Eylül 2014). Alındığı Tarih: 7 Haziran 2021. Alındığı Yer: the Guardian | Arşiv Bağlantısı
- ^ European Space Agency. Ready For Dinner On Mars?. Alındığı Tarih: 7 Haziran 2021. Alındığı Yer: European Space Agency | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Vonshak. (2002). Spirulina Platensis Arthrospira. ISBN: 9780203483961. Yayınevi: CRC Press.
- ^ O. Ciferri. (2020). Spirulina, The Edible Microorganism. American Society for Microbiology, sf: 551-578. doi: 10.1128/MMBR.47.4.551-578.1983. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Y. Chang, et al. (2013). Cultivation Of Spirulina Platensis For Biomass Production And Nutrient Removal From Synthetic Human Urine. Applied Energy, sf: 427-431. doi: 10.1016/j.apenergy.2012.07.024. | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. D. D. Castillo, et al. (2004). The Discovery And Conquest Of Mexico, 1517-1521. ISBN: 9780415344784. Yayınevi: Psychology Press.
- ^ C. Kahn, et al. (2005). World History: Societies Of The Past. ISBN: 9781553790457. Yayınevi: Portage Main Press.
- ^ F. Watanabe. (2016). Vitamin B12 Sources And Bioavailability:. Experimental Biology and Medicine, sf: 1266-1274. doi: 10.3181/0703-MR-67. | Arşiv Bağlantısı
- ^ F. Watanabe, et al. (1999). Pseudovitamin B12 Is The Predominant Cobamide Of An Algal Health Food, Spirulina Tablets. American Chemical Society (ACS), sf: 4736-4741. doi: 10.1021/jf990541b. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Journal of the American Dietetic Association. (2009). Position Of The American Dietetic Association: Vegetarian Diets. Journal of the American Dietetic Association, sf: 1266-1282. doi: 10.1016/j.jada.2009.05.027. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b Medlineplus. Blue-Green Algae. (23 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 7 Haziran 2021. Alındığı Yer: Medlineplus | Arşiv Bağlantısı
- ^ E. Ross. (1990). The Nutritional Value Of Dehydrated, Blue-Green Algae (Spirulina Plantensis) For Poultry. Poultry Science, sf: 794-800. doi: 10.3382/ps.0690794. | Arşiv Bağlantısı
- ^ E. Ross, et al. (1994). Comparison Of Freeze-Dried And Extruded Spirulina Platensis As Yolk Pigmenting Agents. Poultry Science, sf: 1282-1289. doi: 10.3382/ps.0731282. | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. Nedeva, et al. (2014). Effect Of The Addition Of Spirulina Platensis On The Productivity And Some Blood Parameters On Growing Pigs. Bulgarian Journal of Agricultural Science, sf: 680-684. | Arşiv Bağlantısı
- ^ P. G. Peiretti, et al. (2008). Effects Of Diets With Increasing Levels Of Spirulina Platensis On The Performance And Apparent Digestibility In Growing Rabbits. Livestock Science, sf: 173-177. doi: 10.1016/j.livsci.2008.04.017. | Arşiv Bağlantısı
- ^ PubMed. Spirulina. (17 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 7 Haziran 2021. Alındığı Yer: PubMed | Arşiv Bağlantısı
- ^ D. J. Gilroy, et al. (2007). Assessing Potential Health Risks From Microcystin Toxins In Blue-Green Algae Dietary Supplements. JSTOR, sf: 435. doi: 10.2307/3454384. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. E. Gershwin, et al. (2007). Spirulina In Human Nutrition And Health. ISBN: 9781420052572. Yayınevi: CRC Press.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/12/2024 07:42:26 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10549
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.