Ünlü Fizikçi Richard Feynman'ın Sanatsal Yönüne Bakış: Ressam ve Şair

Richard Feynman (11 Mayıs 1918–15 Şubat 1988) deyince herkesin aklına 20. yüzyılın en iyi fizikçilerinden biri gelir. Nobel ödüllü Feynman’ın bilime olan katkıları çok fazla ve son derece değerlidir.

Feynman çok iyi bir fizikçi olduğu kadar çok iyi bir eğitmendir de. Feynman’ın prensiplerinden biri şudur: Eğer bir konuyu bir öğrencinin anlayabileceği kadar basit bir dille anlatamıyorsanız, o konuya tam olarak hakim değilsiniz demektir. Feynman ezberci yöntemlere karşıydı, basit ve berrak bir düşünme yöntemiyle öğretmeye çalışırdı. Dilinin ve derslerinin eğlenceli olması onu çok sevilen bir öğretmen yapmıştır. Feynman’ın öğrenme ve öğretme yöntemleri hala çok popülerdir. Richard Feynman’ın ilginç yönlerinden biri de müzik ve resim sanatıyla pratik olarak ilgilenmiş olmasıdır.

Feynman’ın çizimlerini hiç görme şansınız oldu mu? Feynman çizme yeteneğini ilerleyen yaşlarında keşfetmişti; 1962 yılında yani 44 yaşındayken çizmeye başladı. Feynman’ın çizimlerine baktığımızda özellikle portre ve nü figürleri çizmekten keyif aldığını görürsünüz. Feynman fizik konusundaki kadar olmasa da resim konusunda da yetenekli olduğunu kanıtlamıştır.  Eserlerini “Ofey” takma adı ile imzalamış ve eserlerini sergileme şansı olmuştur. Çalışmalarından bazılarını Brain Pickings sayfasından inceleyebilirsiniz. Feynman’ın kızı Michelle tarafından derlenen ve Feynman’ın eskiz ve resim çalışmalarının yer aldığı kitapta (The Art of Richard P. Feynman: Images by a Curious Character) Feynman’ın şu sözleri yer alır:

Kendime sakladığım bir sebepten dolayı çizmeyi öğrenmeyi çok istedim; dünyanın güzelliği hakkında hissettiğim bir duyguyu iletmek istedim. Tarif etmesi zor, çünkü bu bir duygu. İnsanın dinde hissettiği bir şeye benziyor; bunun evrendeki her şeyi kontrol eden bir tanrı ile ilgisi var. Her şeyin nasıl farklı olduğunu ve farklı davrandığını düşündüğünüzde hissettiğiniz genel bir görüş vardır, bunlar ''sahne arkası''nda aynı organizasyonun aynı fiziksel yasaları tarafından çalışır. Bu, doğanın matematiksel güzelliğinin ve nasıl çalıştığının takdir edilmesidir. Gördüğümüz doğa olaylarının, atomlar arasındaki içsel çalışmaların karmaşıklığından kaynaklandığının farkına varmadır; ne kadar etkileyici ve mükemmel olduğu duygusudur. Bu hayranlık duygusunu hisseden biri ile çizim vasıtasıyla iletişim kurabileceğimi hissettim. Bir an için evrenin ihtişamı hakkındaki bu duyguyu ona hatırlatabileceğimi hissettim.’

Open Culture

Richard Feynman'ın öğüt niteliğindeki sözlerinden biri ise şudur:

Bir aktiviteye aşık ol ve yap! Kimse hayatın anlamını çözemez ve bu önemli değildir. Dünya'yı keşfet. Neredeyse her şey, yeteri kadar detaylarına indiğinizde gerçekten ilginçtir. En çok yapmaktan hoşlandığın şeyler üzerinde istediğin kadar çok çalış. Ne olmak istediğini düşünme, ne yapmak istediğini düşün. Başka şeylerle de biraz ilgili ol ki, böylece toplum istediğin şeyi yapmana engel olmasın.

Open Culture

Richard Feynman'ın çocukluğunda başlayan merakı ve öğrenme isteği hayatı boyunca onu bırakmaz. Daha çocuk yaştayken bir şeyin sadece adını bilmekle o şeyi bilmek arasındaki ayrımı öğrenmiştir. Feynman doğaya olan hayranlığını her fırsatta dile getirir; ona göre bir var oluşu ya da olayı ayrıntıları ile biliyor olmak, o oluşu ya da olayı daha güzel kılar. Feynman, BBC’nin Imagine programındaki söyleşisi sırasında bir sanatçı dostunun bilim insanları için bir çiçeği analiz etmeye başladıklarında çiçeğin güzelliğinin bozulduğunu söylemesini şöyle eleştirir:

Bir çiçeğin güzelliğini takdir edebilirim. Aynı zamanda bir çiçekte onun gördüğünden çok daha fazlasını görebilirim. Çiçeğin hücrelerini, içindeki karmaşık tepkimeleri düşünebilirim; bunlar da güzelliklerdir. Demek istediğim güzellik sadece gözün gördüğü boyutta takdir edilen bir şey değildir; daha küçük boyutlarda, çiçeğin iç yapısında ve o yapıların işleyişinde de güzellik mevcuttur. Çiçekteki renklerin böcekleri çekebilmek için evrimleşmesi ilginçtir; bu böceklerin renkleri görebildiği anlamına gelir. Bu başka bir soruyu ortaya çıkarır: Çiçekler de görülen bu estetik olgu daha basit yapılarda da mevcut mudur? Neden bu estetik? Bunun gibi ilginç sorularla bilimsel anlayış çiçeğin güzelliğine ve gizemine sadece katkıda bulunur.

Feynman hayatını eğlenceli hale getirmeye çalışan bir bilim insanıydı. Resim dışında keyifle yaptığı aktivitelerden biri de bongo çalmaktı. CalTech’teki bazı müzikallerde bongo çalarak yer almıştı ve hatta bir samba okulunun üyesi bile olmuştu. Feynman müzikle uğraşan tek fizikçi değildir tabii ki, bilim insanları genel olarak herhangi bir müzik aleti çalmaya meyillidir. Örneğin;  Albert Einstein viyola çalmaya bayılırdı, Johannes Kepler kilise orgu çalardı ve  Thomas Edison da piyano... YouTube kanalındaki bu videoda Richard Feynman’ın bongo çalmaktan ne kadar keyif aldığını göreceksiniz.

Feynman’ın da dediği gibi herhangi bir aktiviteye aşık olup uygulamaya geçmek gerekiyor galiba...

codepen

Feynman'ın Şair Tarafı

Fizikçi Richard Feynman, 1988 yılının Ocak ayında, ölümünden 1 ay önce verdiği "Bilimin Değeri" başlıklı derste bir şiir okumuştur. Kendisinin yazdığı şiirin tümü şu şekilde çevrilebilir:

Gürleyen dalgalar var

moleküllerden oluşan dağlar,

hepsi aptal bir şekilde kendi işine bakıyor

birbirinden ayrı trilyonlarcası

Tüm Reklamları Kapat

birlik içinde beyaz köpükler oluşturuyorlar

 

Çağlar, çağlar önce

herhangi bir gözün görebileceğinden çok önce

Tüm Reklamları Kapat

yıllar boyunca

tıpkı bugünkü gibi kıyıları dövdüler.

Ama kim için, ne için?

Ölü bir gezegen üzerinde

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı

Üsttekiler: Irk Biliminin Geri Dönüşü - Alttakiler: Bilim, Kadınları Nasıl Yanlış Anladı? Seti

Üsttekiler: Irk Biliminin Geri Dönüşü

Financial Times Yılın Kitabı
Guardian Yılın Kitabı
New Statesman Yılın Kitabı

Binlerce yıldır, egemen toplumların içten içe kendilerinin en iyisi olduğuna inanmak gibi bir alışkanlığı var; güçleri arttıkça da bu gücü yalnızca kültürel değil, aynı zamanda doğal bir unsurmuş gibi sunuyorlar. İktidarın ırk fikrini nasıl şekillendirdiğini gördüğünüzde onun anlamını da kavramaya başlıyorsunuz.

Yirmi birinci yüzyılda, bilimsel ırkçılığı geride bıraktığımıza, çoğu insanın ırkın biyolojik bir durumdan ziyade toplumsal bir inşa olduğunu kabullendiğine inanma eğilimindeyiz. Gelgelelim bilimin belirli siyasi çevrelerce istismar edilmesiyle ırk bilimi yeniden aramıza döndü.

İyi niyetli biliminsanları dahi genetik ve tıbbi araştırmalarda ırk kategorilerini kullanarak ırkın bir çeşit biyolojik temeli olabileceği kuşkularını açığa vuruyor. Oysa bu şüpheleri, muktedirlerin icat ettiği ırk hiyerarşilerinin hüküm sürdüğü yüz yıl öncesinden daha gerçek değil bugün de.

Ödüllü yazar Angela Saini dünyanın dört bir yanından genetikçiler, antropologlar, tarihçiler ve sosyal bilimcilerle görüşerek ilk zamanlarından günümüze ırk kavramının izini sürüyor. Üsttekiler ırkın gerçek, bazı insanların da diğerlerinden üstün olduğuna dair sinsi ve yıkıcı inancın doğasını irdeleyen güçlü ve titiz bir çalışma.

Alttakiler: Bilim, Kadınları Nasıl Yanlış Anladı?

Toplumsal cinsiyetimiz aslında ister istemez biyolojimizin belirlediği bir şey midir? Kadınların en önemli kariyeri çocuk doğurmak mıdır örneğin? Ya da tekeşlilik kadının doğası gereğiyken, çokeşlilik erkeğin elinin kiri midir?

Yüzlerce hatta binlerce yıl boyunca toplum ve kültür bize kadınların ikinci cinsiyet olduğunu, erkekten aşağıda yer aldığını söyledi. Kadınların bedenleri güçsüz, zihinsel kapasiteleri yetersizdi, toplumda oynayacakları roller de hizmetkârlık ve itaatkârlıkla sınırlıydı. Hatta Charles Darwin gibi bir bilim insanı bile kadınların, evrim sürecinin alt seviyelerinde olduğunu iddia edecekti.

Bilim bize öteden beri erkeklerle kadınların temel olarak birbirlerinden farklı olduğunu söylemeye devam ediyor. Biyologlar kadınların çocuk büyütme, evi çekip çevirme gibi aile içi görevlere daha uygun olduğunu veya daha kibar bir dille, daha “empatik” olduğunu iddia ediyorlar. Erkeklerinse mantık, uzamsal akıl yürütme ve motor beceri gerektiren işlerde üstün yeteneklere sahip oldukları söyleniyor hâlâ.

Bilim gazeteciliğinin önemli isimlerinden Saini işte elinizdeki kitapta biyoloji, psikoloji ve antropolojideki toplumsal cinsiyet savaşlarını inceleyerek, hem toplumsal stereotipleri destekleyen eski çalışmaları hem de kadınların beyinlerine, bedenlerine ve insan evrimindeki rollerine dair büyüleyici bir portre çizen yakın tarihli bilimsel araştırmaları gözler önüne seriyor. En son bilimsel verilerden, diğer herkes kadar güçlü, stratejik ve akıllı bir kadın ortaya çıkıyor…

Devamını Göster

₺140.00

Satın Al Tüm Ürünler

eğlendirecek tek bir canlı yokken...

 

Asla dinlenmediler

Güneş tarafından üretilen

ve uzaya savrulan

fevkalade enerji onlara işkence etti.

Bir pire, denizleri kükretiyor.

 

Denizin derinlerinde

tüm moleküller

Tüm Reklamları Kapat

ta ki karmaşık yeni moleküller oluşana kadar

birbirlerini tekrar eden desenler üretiyorlar.

Kendileri gibi başkalarını yapıyorlar

ve yeni bir dans başlıyor.

Tüm Reklamları Kapat

 

Boyut ve karmaşıklık arttıkça

yaşayan canlılar

atom kütleleri

Tüm Reklamları Kapat

DNA, protein

daha da karmaşık bir desen oluşturuyorlar.

 

Beşikten çıkıp,

Tüm Reklamları Kapat

kuru karaya ayak basıp

işte burada

duruyor:

bilince sahip atomlar;

Tüm Reklamları Kapat

meraka sahip madde.

 

Denizde duruyor

düşünmek üzerine düşünüyor: Ben,

Tüm Reklamları Kapat

atomlardan oluşan bir evrenim,

evren içerisinde bir atomum.