Ünlü Fizikçi Richard Feynman'ın Sanatsal Yönüne Bakış: Ressam ve Şair





Richard Feynman (11 Mayıs 1918–15 Şubat 1988) deyince herkesin aklına 20. yüzyılın en iyi fizikçilerinden biri gelir. Nobel ödüllü Feynman’ın bilime olan katkıları çok fazla ve son derece değerlidir.
Feynman çok iyi bir fizikçi olduğu kadar çok iyi bir eğitmendir de. Feynman’ın prensiplerinden biri şudur: Eğer bir konuyu bir öğrencinin anlayabileceği kadar basit bir dille anlatamıyorsanız, o konuya tam olarak hakim değilsiniz demektir. Feynman ezberci yöntemlere karşıydı, basit ve berrak bir düşünme yöntemiyle öğretmeye çalışırdı. Dilinin ve derslerinin eğlenceli olması onu çok sevilen bir öğretmen yapmıştır. Feynman’ın öğrenme ve öğretme yöntemleri hala çok popülerdir. Richard Feynman’ın ilginç yönlerinden biri de müzik ve resim sanatıyla pratik olarak ilgilenmiş olmasıdır.

Feynman’ın çizimlerini hiç görme şansınız oldu mu? Feynman çizme yeteneğini ilerleyen yaşlarında keşfetmişti; 1962 yılında yani 44 yaşındayken çizmeye başladı. Feynman’ın çizimlerine baktığımızda özellikle portre ve nü figürleri çizmekten keyif aldığını görürsünüz. Feynman fizik konusundaki kadar olmasa da resim konusunda da yetenekli olduğunu kanıtlamıştır. Eserlerini “Ofey” takma adı ile imzalamış ve eserlerini sergileme şansı olmuştur. Çalışmalarından bazılarını Brain Pickings sayfasından inceleyebilirsiniz. Feynman’ın kızı Michelle tarafından derlenen ve Feynman’ın eskiz ve resim çalışmalarının yer aldığı kitapta (The Art of Richard P. Feynman: Images by a Curious Character) Feynman’ın şu sözleri yer alır:
Kendime sakladığım bir sebepten dolayı çizmeyi öğrenmeyi çok istedim; dünyanın güzelliği hakkında hissettiğim bir duyguyu iletmek istedim. Tarif etmesi zor, çünkü bu bir duygu. İnsanın dinde hissettiği bir şeye benziyor; bunun evrendeki her şeyi kontrol eden bir tanrı ile ilgisi var. Her şeyin nasıl farklı olduğunu ve farklı davrandığını düşündüğünüzde hissettiğiniz genel bir görüş vardır, bunlar ''sahne arkası''nda aynı organizasyonun aynı fiziksel yasaları tarafından çalışır. Bu, doğanın matematiksel güzelliğinin ve nasıl çalıştığının takdir edilmesidir. Gördüğümüz doğa olaylarının, atomlar arasındaki içsel çalışmaların karmaşıklığından kaynaklandığının farkına varmadır; ne kadar etkileyici ve mükemmel olduğu duygusudur. Bu hayranlık duygusunu hisseden biri ile çizim vasıtasıyla iletişim kurabileceğimi hissettim. Bir an için evrenin ihtişamı hakkındaki bu duyguyu ona hatırlatabileceğimi hissettim.’

Richard Feynman'ın öğüt niteliğindeki sözlerinden biri ise şudur:
Bir aktiviteye aşık ol ve yap! Kimse hayatın anlamını çözemez ve bu önemli değildir. Dünya'yı keşfet. Neredeyse her şey, yeteri kadar detaylarına indiğinizde gerçekten ilginçtir. En çok yapmaktan hoşlandığın şeyler üzerinde istediğin kadar çok çalış. Ne olmak istediğini düşünme, ne yapmak istediğini düşün. Başka şeylerle de biraz ilgili ol ki, böylece toplum istediğin şeyi yapmana engel olmasın.

Richard Feynman'ın çocukluğunda başlayan merakı ve öğrenme isteği hayatı boyunca onu bırakmaz. Daha çocuk yaştayken bir şeyin sadece adını bilmekle o şeyi bilmek arasındaki ayrımı öğrenmiştir. Feynman doğaya olan hayranlığını her fırsatta dile getirir; ona göre bir var oluşu ya da olayı ayrıntıları ile biliyor olmak, o oluşu ya da olayı daha güzel kılar. Feynman, BBC’nin Imagine programındaki söyleşisi sırasında bir sanatçı dostunun bilim insanları için bir çiçeği analiz etmeye başladıklarında çiçeğin güzelliğinin bozulduğunu söylemesini şöyle eleştirir:
Bir çiçeğin güzelliğini takdir edebilirim. Aynı zamanda bir çiçekte onun gördüğünden çok daha fazlasını görebilirim. Çiçeğin hücrelerini, içindeki karmaşık tepkimeleri düşünebilirim; bunlar da güzelliklerdir. Demek istediğim güzellik sadece gözün gördüğü boyutta takdir edilen bir şey değildir; daha küçük boyutlarda, çiçeğin iç yapısında ve o yapıların işleyişinde de güzellik mevcuttur. Çiçekteki renklerin böcekleri çekebilmek için evrimleşmesi ilginçtir; bu böceklerin renkleri görebildiği anlamına gelir. Bu başka bir soruyu ortaya çıkarır: Çiçekler de görülen bu estetik olgu daha basit yapılarda da mevcut mudur? Neden bu estetik? Bunun gibi ilginç sorularla bilimsel anlayış çiçeğin güzelliğine ve gizemine sadece katkıda bulunur.

Feynman hayatını eğlenceli hale getirmeye çalışan bir bilim insanıydı. Resim dışında keyifle yaptığı aktivitelerden biri de bongo çalmaktı. CalTech’teki bazı müzikallerde bongo çalarak yer almıştı ve hatta bir samba okulunun üyesi bile olmuştu. Feynman müzikle uğraşan tek fizikçi değildir tabii ki, bilim insanları genel olarak herhangi bir müzik aleti çalmaya meyillidir. Örneğin; Albert Einstein viyola çalmaya bayılırdı, Johannes Kepler kilise orgu çalardı ve Thomas Edison da piyano... YouTube kanalındaki bu videoda Richard Feynman’ın bongo çalmaktan ne kadar keyif aldığını göreceksiniz.
Feynman’ın da dediği gibi herhangi bir aktiviteye aşık olup uygulamaya geçmek gerekiyor galiba...

Feynman'ın Şair Tarafı
Fizikçi Richard Feynman, 1988 yılının Ocak ayında, ölümünden 1 ay önce verdiği "Bilimin Değeri" başlıklı derste bir şiir okumuştur. Kendisinin yazdığı şiirin tümü şu şekilde çevrilebilir:
Gürleyen dalgalar var
moleküllerden oluşan dağlar,
hepsi aptal bir şekilde kendi işine bakıyor
Evrim Ağacı'ndan MesajAslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
birbirinden ayrı trilyonlarcası
birlik içinde beyaz köpükler oluşturuyorlar
Çağlar, çağlar önce
herhangi bir gözün görebileceğinden çok önce
yıllar boyunca
Tüm Reklamları Kapattıpkı bugünkü gibi kıyıları dövdüler.
Ama kim için, ne için?
Ölü bir gezegen üzerinde
Tüm Reklamları Kapateğlendirecek tek bir canlı yokken...
Asla dinlenmediler
Güneş tarafından üretilen
Tüm Reklamları KapatAgora Bilim Pazarıve uzaya savrulan
fevkalade enerji onlara işkence etti.
Bir pire, denizleri kükretiyor.
Denizin derinlerinde
tüm moleküller
ta ki karmaşık yeni moleküller oluşana kadar
birbirlerini tekrar eden desenler üretiyorlar.
Kendileri gibi başkalarını yapıyorlar
ve yeni bir dans başlıyor.
Tüm Reklamları Kapat
Boyut ve karmaşıklık arttıkça
yaşayan canlılar
atom kütleleri
Tüm Reklamları KapatDNA, protein
daha da karmaşık bir desen oluşturuyorlar.
Beşikten çıkıp,
Tüm Reklamları Kapatkuru karaya ayak basıp
işte burada
duruyor:
bilince sahip atomlar;
Tüm Reklamları Kapatmeraka sahip madde.
Denizde duruyor
düşünmek üzerine düşünüyor: Ben,
Tüm Reklamları Kapatatomlardan oluşan bir evrenim,
evren içerisinde bir atomum.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git- 20
- 15
- 6
- 4
- 3
- 3
- 3
- 2
- 0
- 0
- 0
- 0
- Maria Popova. The Art Of Richard Feynman: The Great Physicist’s Little-Known Sketches And Drawings, Collected By His Daughter. (17 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 16 Ocak 2019. Alındığı Yer: Brain Pickings | Arşiv Bağlantısı
- Josh Jones. The Drawings & Paintings Of Richard Feynman: Art Expresses A Dramatic “Feeling Of Awe”. (10 Eylül 2015). Alındığı Tarih: 16 Ocak 2019. Alındığı Yer: Open Culture | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia, et al. Richard Feynman. (16 Ocak 2019). Alındığı Tarih: 16 Ocak 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Maria Popova. Ode To A Flower: Richard Feynman’s Famous Monologue On Knowledge And Mystery, Animated. (1 Ocak 2013). Alındığı Tarih: 16 Ocak 2019. Alındığı Yer: Brain Pickings | Arşiv Bağlantısı
- R. Feynman. Bilimin Değeri. (1 Ocak 1988). Alındığı Tarih: 13 Ağustos 2019. Alındığı Yer: Preposterous Universe | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 09:26:44 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7565
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.