"Stonewalling" (Sessiz Muamele, Duvar Örme) Nedir? Romantik Partnerinizle Aranıza Soğuk Bir Duvar Çekmek, Neden Toksik Bir İlişkiye Yol Açabilir?

Türkçede duvar örme veya sessiz muamele olarak tabir edilebilecek olan "stonewalling" (veya "silent treatment"),genellikle romantik bir partnerle iletişim kurmayı kasten reddetmek anlamına gelmektedir. Bu durum, bir tartışma yaşanırken kişinin kendisini karşı tarafa kasıtlı olarak kapatması olarak tezahür edebilir. Siz partneriniz ile iletişim kurmaya çalışırken partnerin iletişim yollarını kapatması, ilişkilerde sinir bozucu, itici ve toksik bir süreci doğurabilmektedir.^[1]

Eğer sevgilinizle bir konuda tartışırken, size cevap vermeyi reddettiyse ve daha önemlisi, tartışmayı sürdürecek ve belki bir sonuca bağlayacak adımları atmaya ayak dirediyse, sonrasında da hiçbir şey olmamış gibi ilişkiye devam etmeye çalıştıysa, size "duvar örme" veya "sessiz muamele" uyguladığı söylenebilir.

Ancak buradaki kritik bir ayrım şudur: Stonewalling davranışı, bir tartışma esnasında suskunlaşıp ardından sakinleşip durumu yeniden revize etmek değil, aksine tartışma boyunca sessiz kalıp tartışma bittikten sonra hiçbir şey olmamış gibi bir yok sayma güdüsüyle iletişime devam etmektir.^[2] Yoksa elbette sözlü bir tartışmada taraflar üzgün veya suskun bir zihinsel duruma bürünebilirler; bu, illâ duvar örme davranışının sergilendiği anlamına gelmez.

Sessiz muamele, esasında narsisist bireylerin karşılarındaki kişiye yaptıkları bir manipülasyon taktiğidir. Narsisist bireyler sessiz kalarak, susarak, cevap vermeyerek karşılarındaki kişiyi kendi istedikleri biçime sokmayı amaçlarlar.^[2]

Stonewalling (Sessiz Muamele) Nasıl Tanımlanır?

Stonewalling, özellikle ikili ilişkilerde sıklıkla gözlemlenebilen bir durumdur. İlişki içerisindeki narsisist bir birey, sessiz muamele davranışını uygulamak için uygun bir iletişim zemini beklemekte, uygun an geldiğinde de karşısındaki kişiye sessizlikten bir duvar örerek iletişime kendini kapatmaktadır. Sessiz muameleyi tanımlayan davranışlar şu şekilde sıralanabilir:^{[1], [2]}

• Tartışma esnasında suskunlaşmak,
• İletişim kurulan kişinin sorularına ısrarla cevap vermeyerek karşıdaki kişiyi bıktırmak,
• Karşısındakini yok saymak, göz teması kurmamak,
• Karşıdaki kişi endişeli bile olsa onun endişelerini giderecek herhangi bir tutum sergilememek,
• Karşıdaki kişi narsisist bireyin yüz ifadesinden sorularına bir cevap almayı beklerken narsisist kişinin yüz ifadesinin hiçbir anlam içermemesi,
• Stresten kaçmak,
• Bir nevi bakmayarak, cevap vermeyerek, oralı olmayarak karşıdaki kişiyi psikolojik bir yokluk hissiyle baş başa bırakmak,
• Beden dilinin küçümseyici olması,
• Duvar ördüğünü kabul etmemek,
• Sorunları yokmuş gibi algılamak.

Pexels

Romantik İlişkilerde Toksik Bir Tutum Olarak Sessiz Muamele

Romantik ilişkilerde karşıdaki kişinin iletişim talebine suskunlukla cevap verip görmezden gelmek, ilişkinin sürdürülebilir olması için oldukça zararlı bir etki yaratabilmektedir. Bu durum alışkanlık halini aldığında çiftler, tartışmaları çözme becerilerini kaybetmekle karşı karşıya kalabilir. Birisine duvar örmek, o kişiyle yakın duygusal bir bağ kurmayı engeller ve iletişimde kopukluk meydana getirir.^[1]

Yapılan bir araştırmada çiftler, iki gruba ayrıştırılıp birbirleri ile olan iletişimleri incelenmiş; iki grup içerisinde çiftlerin birbirlerine karşı eleştiri, savunma, küçümseme ve duvar örme davranışı miktarının çatışmaları çözmelerine etki ettiği tespit edilmiştir. Çiftlerin iletişimde bu tip davranışlar sergilemesinin, hem erken boşanmaya hem de geç boşanmaya neden olabildiği görülmüştür - ki bunların her ikisi de partnerler için sorunludur.^[3]

Çiftlerin kendi aralarında birbirlerini incittikleri ve yıprattıkları ilişkiler "toksik" olarak tanımlanmaktadır. Toksik ilişkide duygusal ve fiziksel istismar mevcuttur. Çatışmanın, rekabetin, uyumsuzluğun, saygısızlığın ve bir tarafın diğerini aşağıya çekmeye çalıştığı bir enerjinin olduğu ilişkiler, "toksik" olarak nitelendirilebilir. Toksik ilişkilerde temel problem, taraflardan birinin bağımlı role bürünerek mağdur konumuna geçmesidir. Mağdurların kendilerine zarar veren bu ilişkiden kurtulmak için güce ve cesarete ihtiyaçları vardır. Bu tip ilişkilerde mağdurlar, gördükleri kötü muameleden ötürü kendilerini suçlayabilir ve karşı tarafı daha fazla memnun etmek için çabalayabilir.^[4]

Bu noktada partner ile iletişimde partnerine duvar ören birisi karşı tarafı kendisine bağımlı kılmak istemektedir. Bu sayede mağdur taraf karşı tarafın sessizliğine karşı güçlenip cesaretlenene kadar o ilişki sürebilmektedir.^[1]

Genellikle duvar örme davranışını erkekler, eleştirel yaklaşımı da kadınların yaptığı ifade edilmektedir.^[5] Romantik ilişkiler ve evli çiftler üzerine çeşitli araştırmaları olan John M. Gottman'ın bir çalışmasında, evli çiftlerde eşine duvar ören bir erkeğin fiziksel sağlığının bozulduğu gözlemlenmiştir.^[6] En nihayetinde romantik ilişkilerde bir tarafın diğerine duvar örmesi ilişkideki iletişim kanalını bozucu bir etki yaratmaktadır.

Duvar Örme Davranışının Nedenleri

"Stonewalling" davranışının nedenlerinin her zaman olumsuz ve manipülatif bir kaynaktan çıkmadığı yönünde görüşler de vardır. Duvar örme davranışının en temelde endişe, hayal kırıklığı ve korku gibi davranışlardan doğduğu ifade edilmektedir. Bu bağlamda duvar örme davranışının nedenleri şöyle sıralanabilir:^[1]

• Çatışmadan kaçınan duygusal açıdan pasif bir kişiliğe sahip olmak,
• Duygusal durumlarda gerilimi azaltmayı istemek,
• Tartışılan konu üzerinde yeterince etkin olamayacağını düşünmek,
• Partnerin tepkisinden korkmak,
• Tartışmanın gideceği noktadan korkmak,
• Partnerin tartışmayı çözüme kavuşturmayı istemediğini düşünmek,
• Konuya tarafsız yaklaşmak için suskunlaşmak,
• Umutsuz hissetmek,
• Partnerin konuya duygusal yaklaştığını düşünmek.

Bu sayılanlar, duvar örmenin olumsuz nedenle oluşmadığını ifade eden nedenler olarak düşünülürken, kendi istediğini dikte ettirmek için suskunluğu manipülasyon olarak kullanmak, tartışmayı krize sokarak ilişkiyi bitirmeye çalışmak gibi nedenler olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Bu davranışın olumsuz nedenlerinden en önemlisi sessizlik ile karşıdaki kişi üzerinde bir hakimiyet, bir hiyerarşi kurmaktır ve karşıdakini bu duruma tabi kılmaktır.^[1]

Bir Cezalandırma Tekniği Olarak Duvar Örme

Stonewalling davranışının davranışın uygulandığı kişide yarattığı birtakım problemli durumlar ortaya çıkmaktadır. Duvar ören birisi karşı tarafı terk edilmiş hissettirmektedir. Özellikle romantik ilişkilerde bu durum ilişkinin yükünü tek bir tarafın üstlenmesine yol açmaktadır. Bu durum, en sonunda ilişkinin sonlanmasına neden olmaktadır.

İş hayatında duvar ören birisi, iş arkadaşlarını cezalandırılmış hissettirmektedir. Bu durumda cezalandırılmış hisseden kişilerin işteki performansları düşebilmekte ve duvar ören kişiye karşı güvensiz olduğu görülebilmektedir. Bu, bir nevi iş yaşamında sosyal dışlanmışlık hissine neden olduğu için, çalışma ortamını olumsuz etkiye maruz bırakmaktadır.

Esasında her türden ilişkide duvar örmek, duvar örülen kişilerin kafasını karıştırabilmekte, kişileri belirsizlik hissiyle baş başa bırakabilmektedir. Bir müddet sonra duvar örülerek duygusal olarak manipülasyona uğrayan ve iletişimden dışlanan kişi kendisini yetersiz hissedip psikolojik olarak olumsuz etkilenebilmektedir.^[7]

Ayrıyeten yapılan bir çalışmada, duvar örme davranışının büyük şirketlerin kriz anında duvar örme davranışı göstererek krizi olumlu yöne çevirdiği, bir bakıma kriz yönetimi yaptığı ifade edilmekte, en nihayetinde çalışma bu davranışın şirketlerin kendilerini savunmaları için stratejik kullanımına işaret etmektedir.^[8]

Sonuç

Stonewalling, yani duvar örme davranışı, karşılıklı iletişimde iletişimin sürdürülebilir yönünü zedeleyici bir etki yaratmaktadır. İletişimde her iki taraf bu taktiği kullandığı takdirde, birisi diğerinin varlığını engelleme, görmezden gelme yaklaşımı sergilemektedir. Bu davranışın hâkim olduğu romantik ilişkilerde taraflara genellikle aile terapisi veya çift terapisi önerilmektedir.^[9]

Duvar örme davranışına maruz kalan ilişkilerde her ne kadar terapi önerilse bile, duvar ören kişinin terapiye sıcak bakmayacağı ihtimali de gözetilmelidir. En nihayetinde iletişimde kopukluğa neden olan duvar örmek, iletişimde sorunları daha da büyütüp tartışmaları çözümsüz bırakabilen bir kısır döngüye girileceğini ve bu durumun ilişkiyi toksikleştireceğini ifade etmek mümkün olabilmektedir.