Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi?

Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi? Pixabay
Ekmek üzerine dizilmiş haşlanmış yumurtalar
16 dakika
20,608
  • Beslenme Bilimi
  • Besin Bilimi
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al

Yumurta, dünyada en çok tercih edilen temel besin maddelerinden birisidir. Tercih edilmesinin başlıca sebepleri arasında kolay ulaşılabilir olması ve anne sütüne en yakın protein kompozisyonunu içermesi sayılabilir. Ancak yumurtanın sarısının yüksek kolesterol değerine sahip olmasına ve bu yüzden de damar sertliklerine, yani aterosikleroza neden olabileceğine dair insanlar arasındaki söylentiler yüzünden yumurta toplumlar ve hatta ülkeler nezdinde kötü bir üne kavuşmuştur. Peki yumurta sarısındaki kolesterol tanecikleri, gerçekten de kalbe giden koroner damarları tıkayarak kalp krizine neden olabilir mi?

Kolesterol Nedir? Vücudumuzda Üretilir mi?

Kolesterolü muhtemelen duymuşsunuzdur fakat ne anlama geldiğinden emin olmayabilirsiniz. Kolesterol, yağların balmumu gibi kolay şekil alabilen bir türüdür ve kanınızın içinde tüm vücudunuzda dolaşır. Yağlar suda çözünmeyen maddelerdir bu yüzden kanınızda dağılmazlar. Vücudunuz kolesterol üretir aynı zamanda hayvan temelli gıdalardan da sağlanabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kan damarı
Kan damarı
Haberso

Bir diğer deyişle kolesterol; vücudumuz tarafından kullanılan, hem vücudumuzun ürettiği hem de hayvansal gıdalardan alabildiğimiz bir yağ çeşididir. Kolesterol molekülleri birer lipoproteindir, yani yağ (lipid) ve protein moleküllerinin kompozisyonu sonucu oluşmuşlardır.

Kolesterol Neden Vücudumuz İçin Önemli?

Vücudumuzdaki tüm hücreler, hücre zarı katmanlarına şekil vermek için kolesterole ihtiyaç duyar. Bu katmanlar tıpkı bir bekçi gibi davranarak hücreye giren ve hücreden çıkan maddeleri kontrol ederek hücre içeriğini korur. Karaciğer tarafından üretilir ve besinlerin sindirimine yardımcı olan safrayı üretmek için kullanılır.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca kolesterol, bazı hormonları sentezleyebilmek, D vitaminini aktifleştirmek ve sindirime yardımcı olan bazı maddeleri üretebilmek için gerekli bir maddedir. Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu kolesterolün hepsi karaciğerimizde sentezlenir. Yani kolesterol vücudumuz için gerekli bir maddedir ancak vücudumuz üretebildiği için besinlerle kolesterol almak zorunda değiliz. Bildiğiniz üzere kolesterol sadece süt, yumurta ve et gibi hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Ancak her kolesterol molekülü birbirinin aynısı değildir.

Kolesterol Türleri Nelerdir?

Kolesterol kanda lipoproteinler (yağ ve proteinin birleşmesiyle oluşan yapı) aracılığıyla taşınır. Bu lipoproteinler şunları içerir:

  • Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL: "low-density lipoprotein"), iki ana lipoproteinden birisidir. Çoğunlukla "kötü kolesterol" olarak bilinir.
  • Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL: "high-density lipoprotein"), iki ana lipoproteinden diğeridir. Çoğunlukla "iyi kolesterol" olarak bilinir.
  • Çok düşük yoğunluklu lipoprotein (VLDL: "very-low-density lipoprotein"), kanda trigliserit taşıyan parçacıklardır.

Bunlardan özellikle de HDL ve LDL'ye ek olarak toplam kolesterol ve trigliserit (üç yağ asidi ve bir gliserolden oluşan bir yağ çeşidi) değerleri bir araya gelerek, kolesterol ile ilişkili sağlık durumumuzu belirlemekte kullanılır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

HDL ve LDL ilişkisini gösteren bir görsel
HDL ve LDL ilişkisini gösteren bir görsel
Harvard University

Düşük Yoğunluklu Lipoprotein (LDL) Nedir?

Her zaman kolesterolü nasıl düşürmeniz gerektiğini duyduğunuzdan, düşük yoğunluklu kolesterolün "kötü kolesterol" olarak adlandırılmasını garip buluyor olabilirsiniz. Ancak LDL, yaptığı işlerden dolayı kötüdür.

LDL atardamarlarınızdaki duvarlarda birikerek onların daha da daralmasına sebep olabilir. Yağ birikintileri arterlerinizi doldurarak tıkanmasına yol açabilir, bu birikmeye "ateroskleroz (damar sertliği)" denir.

Ateroskleroz
Ateroskleroz
Demans Rehberim

Atardamarlar temiz kanı kalpten alıp vücuttaki diğer organlara taşıyan damarlardır.

LDL kolesterol seviyesine bağlı olan ve beslenme düzeninizde minimuma indirmeniz gereken yağlara "doymuş yağ" veya "trans yağ" denir. Doymuş yağlar oda sıcaklığında katı veya balmumu kıvamındadır. Genellikle et, süt, peynir ve tereyağı gibi hayvansal gıdalarda bulunur. Sıvı yağların hidrojen ile doyurulması sonucunda katı hale gelirler. Hazır ve kızarmış yiyeceklerde bulunur; kurabiye, kraker gibi unlu mamullerin raf ömrünü uzatmak için kullanılır.

Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein (HDL) Nedir?

HDL "iyi kolesterol" olarak da bilinir çünkü LDL dahil diğer çeşit kolesterolleri atardamarlardan uzaklaştırır. LDL damperli kamyon olarak düşürülürse, HDL teslimat kamyonu gibi düşünülebilir (LDL damperli kamyon gibi malzemelerin taşınmasında görev alırken HDL taşınan malzemenin teslimatını yapar gibi düşünebilirsiniz). HDL, diğer kolesterol tiplerini karaciğere boşaltır ve vücuttan uzaklaştırır. Yüksek seviyelerdeki HDL'nin kalp krizi riskini azalttığına inanılmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

HDL ve LDL'nin işlevleri
HDL ve LDL'nin işlevleri
BilgiUstam

Çok Düşük Yoğunluklu Lipoprotein (VLDL) Nedir?

Bir diğer tür kolesterol da VLDL'dir. VLDL kolesterol işlev bakımından LDL kolesterolle benzerdir çünkü VLDL partikülleri de damarlarınızda plak oluşturabilir. Ama VLDL molekülleri temel olarak trigliseritleri, yani başka bir tür yağ molekülünü taşıdığı için LDL kolesterol moleküllerinden ayrılır.

LDL'in damar duvarlarındaki birikimini gösteren bir animasyon.
LDL'in damar duvarlarındaki birikimini gösteren bir animasyon.
Advanced Biology Scan

Kolesterol ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kolesterol Önemliyse Neden Miktarı Konusunda Endişelenmeliyiz?

İhtiyaçlarınızı karşılayacak kadar kolesterole sahip olmak önemlidir. Çok fazla kolesterole sahip olmak birtakım sorunlara neden olabilir. Kolesterol seviyesi yüksekse "hiperkolesterolemi", düşükse "hipokolesterolemi" olarak adlandırılır. Çok düşük kolesterol seviyesine sahip olmak yaygın görülen bir durum değildir ama gerçekleşebilir.

Kolesterol Ne Tür Bir Test ile Ölçülür?

20 yaşını aşmış herkes her yıl en az 5 defa kolesterol seviyesini ölçtürmelidir. Sağlık uzmanınız, kan dolaşımınızda ne miktarda kolesterol olduğunu saptamak için kan testi isteyecektir. Bu test sizin kolesterol seviyenizi gösterecektir. Uzman ayrıca sizden "lipit paneli" veya "lipit profili" denilen bir test de isteyebilir. Panel size şu değerleri gösterecektir:

  • Toplam kolesterol
  • LDL seviyesi
  • HDL seviyesi
  • VLDL seviyesi ve trigliseritler
  • HDL dışı kolesterol
  • Kolesterol ve HDL arasındaki oran

LDL kolesterol seviyesinin şeklini ve boyutunu bozan ve ayrıca LDL partikül miktarını ölçen gelişmiş testler vardır fakat bu testler normal şartlarda istenmez. Test üreticilerin bazıları, bu gelişmiş testlerin kalp krizi riski olan kişileri saptamada daha iyi olduğunu düşünse de çoğu alışılmış testlerin yeterli geldiğini düşünüyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kan Kolesterolü Testi Nasıl Yapılır?

Kan testi rutin bir testtir ve kan alma görevini yapan kişilere "flebotomist" denir. Kan genellikle koldaki damarlardan alınır. Flebotomist, kolunuzdaki damarın ortaya çıkması için kolunuzun üst tarafına lastik bir bant sarar. Daha sonra iğne yardımıyla kanı alırlar. Kan, incelenmek üzere laboratuvara gönderilir.

Muhtemelen testin sunulduğu sağlık fuarındasınızdır (topluma koruyu tıp ve tıbbı tarama temin etmek için düzenlenen eğitim amaçlı bir etkileşim etkinliği). Bu durumda testi yapan kişi parmağınızdan kanı alır. Parmaktan kan alma işlemi küçük bir bıçak ile parmağınıza delik açılması şeklinde uygulanır.

Kolesterol testi
Kolesterol testi
Harvard Health Publishing

Kan Testine Nasıl Hazırlık Yapılır?

Çoğu durumda testten 9 ila 12 saat öncesine kadar hiçbir şey yiyip içmemeniz gerekir. Testi yapan kişiye ne zamandır bir şeyler yiyip içmediğinizi (su hariç) söylediğinizden emin olun.

Bazı durumlarda yeme içmeyi kesmeye gerek kalmadan kolesterol testi yapılabilir. Bu, sağlık taramalarında yapılan testler için geçerlidir, 20 yaşın altındaki ve yeme/içmeyi kesmede güçlük çeken kişiler için de geçerli olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
HUKUK FELSEFESİNİN PRENSİPLERİ

“Hegel, antik site idealini hiçbir zaman terk etmemiştir. 0, yalnızca, bu ideali çağdaş realite ile, toplum içinde giderek daha önemli bir rol oynayan bir burjuvazinin varlığı ile uzlaştırmak istemiştir. Hegel, hukuk konusundaki düşüncesinin ilk sistematik şekli olan jena Hukuk Felsefesi’nde, tabii hukuku,sosyal kurumları yalnızca kendi maddi ve manevi gelişmesine hizmet eden araçlar gibi gören bireysel şahsın hukuku olarak düşünür ve onun karşısına bir organik tabii hukuku koyar; bireyci atomizme, Totalite fikriyle karşı çıkar.

Bu noktada, Hegel’in düşüncesi hiç değişmeyecektir. jena Hukuk felsefesi, şu temel prensipten hareket eder: “ahlaki düzenin pozitif yanı, mutlak ahlaki totalitenin bir halktan başka bir şey olmamasıdır”. Demek ki, organize olmuş şekliyle bir devlet olan halk, mutlak esprinin biricik somut tecellisidir. Hegel, daha gençlik çalışmaları sırasında bile, sevginin trajik kaderinin, kaybolmadan sınırsızca sürüp gidememek olduğunu biliyordu. Endividüalizmle karışan soyut insaniyetçilik, insanı tarihiyle uzlaştıramaz. insanlık tarihi, her biri bir somut Evrensel olan halkların veya devletlerin tarihidir. Öyleyse, tabii, yani rasyonel hukuk felsefesi, devletin düşüncesi olacaktır, güzel totalitenin düşüncesi olacaktır. Bu totalitenin içinde birey, bir parça olarak, kendi kendisini aşmak suretiyle kaderini gerçekleştirir. “Özgür bir halkın içinde, akıl, aslında fiilen gerçekleşmiş, canlı esprinin hazır mevcudiyeti olmuştur… Antikçağın en bilge kişilerine şu özdeyişi söyleten sebep budur: bilgelik ve erdem, insanın kendi halkının örf ve adetlerine uygun olarak yaşamasıdır”.

Hegel, bu düşünsel yaklaşımıyla, kapitalist devlet yapısının hukuki temelini atmayla kalmamış, bugüne dek süre gelen ulus-devletin temel hukuksal formatını yaratmıştır.

Devamını Göster
₺55.00
HUKUK FELSEFESİNİN PRENSİPLERİ

Bazı tıp camiaları, yeme içmeyi kesmenin kolesterol seviyesi ölçen testler için gerekli olmadığını düşünürken; diğerleri bu olayın, kişinin kalp hastalığı riski hakkında daha iyi fikir verdiği için gerekli olduğuna inanır. Yeme içmeyi kesmenin gerekli olup olmadığı ve gerekli ise ne kadar süre devam ettirmeniz gerektiği konusunda net olduktan sonra kan testi yaptırmaya gitmelisiniz.

Kolesterol Testinin Sonuçlanması Ne Kadar Sürer?

Genellikle 1-2 gün içinde sonuçlar hazır olur. Tarama ve parmak ucundan kan alma testinde ise sonuçları hemen alırsınız. Her iki durumda da test sonuçlarını sağlık uzmanınızla tartışmak isteyeceksiniz. Sonuçlar genellikle mg/dL cinsinden verilir.

Evde Uygulanan Test Kitleri Doğru Çalışıyor Mu?

Testler "CDC sertifikalı" ise evet. Bu, testlerin doğruluğundan emin olmak için içeriğin Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC: Centers for Disease Control and Prevention) ile çalışan bir grup olan Kolesterol Referans Metodu Laboratuvar Ağı (yapılan testlerin doğruluğunu değerlendirmek için test üreticileri ve laboratuvarlarla birlikte çalışan, laboratuvarlardan oluşan bir ağ) tarafından onaylandığı anlamına gelir.

Evde yapılan testlerde, 12 saat bir şeyler yiyip içmemeniz ve test için kan almanız gerekir. Bazı kitler sonuçları laboratuvara göndermeniz için paketlerle size gelir. Diğerlerinde ise sonuçları kendiniz görüntüleyebilmeniz için bir ekran mevcuttur. Bu tür test kitlerinin maliyeti değişkendir.

Normal Kolesterol Seviyeleri Nelerdir?

Kolesterol seviyeleri yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişkenlik gösterir. Aşağıdaki tabloda yaşa ve cinsiyete göre; istenen toplam, HDL dışı, HDL ve LDL kolesterol değerleri verilmiştir:

Yaşa ve Cinsiyete Bağlı Kolesterol Seviyeleri
Yaşa ve Cinsiyete Bağlı Kolesterol Seviyeleri

Yukarıdaki tablo normal kolesterol seviyelerini açıklamaktadır. Aşağıdaki tablo ise normalden fazla seviyedeki kolesterol değerlerini göstermektedir. Yüksek kolesterol değerleri cinsiyete ve yaşa göre değişkenlik gösterir ve kalp rahatsızlığı olan kişiler için farklılık gösterebilir. Bu yönergeler kalp rahatsızlığı olmayan kişiler için yüksek kolesterol değerlerini temsil etmektedir.

Yaşa ve Cinsiyete Göre Yüksek Kolesterol Değerleri
Yaşa ve Cinsiyete Göre Yüksek Kolesterol Değerleri

LDL Kolesterol Seviyeleri

Kalp veya damar rahatsızlığınız yoksa ve kalp rahatsızlığı geçirme riskiniz yüksek değilse, LDL'nin en uygun değeri 100 mg/dL'dir. Kalp veya damar rahatsızlığınız varsa ve risk faktörlerini taşıyorsanız sağlık uzmanınız LDL seviyenizin 70 mg/dL'den az olmasını isteyebilir. Diyabetiniz varsa sağlık uzmanınız LDL seviyenizin 100 mg/dL'nin ve hatta 70 mg/dL'nin altında olmasını isteyecektir.

Trigliseritler

Vücudumuzdaki yağların büyük çoğunluğu trigliserit halinde bulunduğundan trigliseritler önemlidir. Bu değerler diyabet veya obez olan insanlarda daha yüksektir. Trigliseritler için bilmeniz isteyeceğiniz değerler şöyledir:

  • Normal: <150mg/dL
  • Sınır: 150-199 mg/dL
  • Yüksek: 200-499 mg/dL
  • Çok Yüksek: >500mg/dL

HDL Kolesterol Seviyeleri

HDL değerleri, yüksek olmasını istediğiniz değerlerdir (HDL'nin iyi kolesterol olduğunu hatırlayın).

  • 40'ın altındaki HDL değeri, hem kadınlar hem erkekler için zayıf ve risk faktörü olarak kabul edilir.
  • Erkekler için HDL değerinin 40 veya üstüne ulaşması iyi kabul edilir
  • Kadınlar için HDL değerinin 50 veya üstüne ulaşması iyi kabul edilir
  • 60 veya üzerindeki HDL değerleri en uygundur ve kalp hastalığı riskine karşı koruyucu etki gösterir.

"Kötü Kolesterol" Seviyesi Çok Düşük veya "İyi Kolesterol" Seviyesi Çok Yüksek Olabilir mi?

Kötü kolesterol seviyesinin çok düşük veya iyi kolesterol seviyesinin çok yüksek olması pek sık görülmez. Kolesterolün hiçbir türünün aşırı olmasının sağlıklı olmadığını öne süren çalışmalar yapılmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Hangi LDL seviyesinin ne kadar düşük olduğuna dair kesin rakamlar olmamasına rağmen 40 mg/dL'nin altındaki değerler kalp rahatsızlıkları, depresyon/anksiyete ve hemorajik inme gibi sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilebilir.

Ayrıca klinik çalışmalarda elde edilen veriler, statin tedavisinde (kalp rahatsızlığı riski taşıyan hastalarda yüksek kolesterol düzeyini düşürmek için uygulanan bir tedavi yöntemi) LDL'nin <40 mg/dL kaldmasınd herhangi bir zarar olmadığını destekler.

Bazı durumlarda genetik koşullar çok düşük kolesterol seviyesine sahip olmanıza yol açabilir. Diğer bazı durumlarda ise beslenme problemleri, bazı kanser türleri, hipotiroidizm (herhangi bir nedenden tiroit bezinin yeterli tiroksin üretememesi rahatsızlığıdır) ve belirli enfeksiyonlar düşük kolesterol seviyesine sahip olmanıza neden olabilir. Tüm bu durumlarda altında yatan sebeplerin incelenmesi gereklidir.

Araştırmacılar çok fazla HDL yani iyi kolesterole sahip olmanın etkilerini de araştırıyorlar. Hiçbir sonuca varılamasa da yüksek HDL ve kanser arasındaki muhtemel ilişki ve yüksek kalp krizi riski konusunda çalışmalar yapıldı. Aşırı yüksek HDL seviyesi işlevsiz olabilir ve koruyucu olmayabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kolesterol Seviyesini Hangi Faktörler Etkiler?

Beslenme

Yiyeceklerdeki doymuş yağlar, trans yağlar ve kolesterol, kolesterol seviyenizi artırır. Beslenme şeklinizde doymuş ve trans yağları azaltmaya çalışın, bu kolesterol seviyenizi düşürmeye yardımcı olacaktır. Bu yağlar kan kolesterolü üzerinde en fazla etkiye sahiptir.

Sağlıklı Beslenme
Sağlıklı Beslenme
Sağlığım

Ağırlık

Kalp rahatsızlığı riskine ek olarak, çok kilolu olmak trigliserit seviyenizi artırabilir. Kilo vermek trigliserit seviyenizi düşürmenize ve HDL seviyenizi yükseltmenize yardımcı olabilir.

Egzersiz

Düzenli egzersiz yapmak toplam kolesterol seviyenizi düşürebilir, trigliserit seviyesini düşürmek ve HDL seviyesini yükseltmek için en etkili yoldur. Haftanın çoğu gününde fiziksel olarak 30 dakika aktif olmaya çalışın.

Yaş ve Cinsiyet

Yaşımız ilerledikçe kolesterol seviyemiz de yükselir. Kadınlar menopozdan önce, aynı yaştaki bir erkeğe göre daha düşük kolesterol seviyelerine sahip olma eğilimindedir. Menopozdan sonra ise kadınların LDL seviyeleri düşme eğilimindedir ve HDL seviyesi de düşebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kalıtım

Genetiğiniz vücudunuzun ne miktarda kolesterol üreteceğini kısmen belirler. Yüksek kan kolesterolu aile içerisinde taşınabilir.

Kolesterol ve Kalp Rahatsızlığı Hakkında Ne Bilmelisiniz?

Sağlık uzmanınızın kolesterol seviyelerinize bakmasının temel sebebi kalp rahatsızlıklarını iyileştirmek ve önlemektir. Kalp rahatsızlığı bir çok duruma uygulanabilecek genel bir terimdir fakat bu örnekte koroner arter hastalığından (CAD-Coronary Artery Disease: koroner atardamarların damar sertliği nedeniyle tıkanması) bahsediyoruz.

Yüksek Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir?

Yüksek kan kolesterolünü (toplam kolesterol) düşürmenin yaşam tarzını değiştirmek veya ilaç tedavisi dahil birçok yolu vardır. Sağlık uzmanınız en iyi tedaviyi (veya tedavi kombinasyonlarını) kararlaştırmak için sizinle çalışacaktır.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Sağlık uzmanları, yaşam tarzı değişikliği gibi mümkün olduğunca az yayılım gösteren tedavilerle başlamak istiyor. Şunlar tavsiye edilir:

Tüm Reklamları Kapat

  • Tütünden kaçının: Sigara içiyorsanız bırakın. Sigara sizin için birçok yönden kötü olmakla birlikte iyi kolesterol seviyenizi düşürmesi de bunlardan biridir.
  • Beslenme şeklinizi değiştirin: Doymuş yağlar ve trans yağları sınırlayın. Meyve, sebze, kümes hayvanları, balık ve tam tahıllar gibi sağlığınıza iyi gelen besinleri tüketin. Kırmızı et, şekerli gıdalar ve tam yağlı sütle yapılan süt ürünlerini sınırlayın.
  • Daha fazla egzersiz yapın: Haftada 150 dakika veya haftanın bazı günlerinde günlük 30 dakika olacak şekilde egzersiz yapmaya çalışın.
  • Sağlıklı bir kiloda kalmaya çalışın: Kilo vermeniz gerekliyse güvenli bir şekilde size kilo verdirmesi için sağlık uzmanınızla konuşun. İdeal kiloya ulaşmadan sonuçları göreceksiniz. Kilonuzun %10'unu bile kaybettiğinizde kolesterol seviyelerinizde değişiklik meydana gelir.
  • Kötü duyguların etkilerini azaltın: Stres, öfke ve diğer kötü duygularla başa çıkmanın sağlıklı yollarını öğrenin.
  • Kan şekerini ve kan basıncını kontrol edin: Özellikle şeker hastasıysanız sağlık uzmanınızın yönergelerini takip ettiğinizden ve kan basıncını sağlıklı aralıkta tuttuğunuzdan emin olun.

İlaç Tedavisi

Yüksek kolesterol seviyelerini tedavi etmek için birçok farklı ilaç tedavisi yöntemi vardır.

Statin tedavisi, kolesterol ilaçları arasından en çok bilinendir. Statinler, karaciğerde üretilen kolesterol miktarını azaltacak şekilde çalışırlar. Kolesterol seviyelerini düşürürler ve kalp rahatsızlığı ve inme riskini azaltabilir, bu nedenle yaygın olarak reçetelenirler.

Kolesterol Seviyesi Düşürücü İlaçlar
Kolesterol Seviyesi Düşürücü İlaçlar
EverydayHealth

Statinler, yüksek kolesterolu ve özellikle karaciğer rahatsızlığı olan insanlara önerilmez. Sık görülmese de kas ağrısı, kandaki glikoz seviyesini artırma ve hafıza sorunları gibi yan etkileri vardır.

Safra asidi ayırıcılar veya safra asidi bağlayıcı ilaçlar yüksek kolesterol seviyesini tedavi eden bir başka ilaç türüdür. Reçine olarak da adlandırılan ilaç, safra asidine yapışır ve sonrasında sindirim için kullanılamaz. Buna karşılık karaciğer, daha fazla kolesterol kullanarak daha fazla safra üretir.

Tüm Reklamları Kapat

Reçineler herkes için uygun değildir. Bu ilaçların ayrıca karın ağrısı ve kabızlık gibi yan etkileri vardır.

Fibratlar (hiperkolesterolemi rahatsızlığının tedavisinde kullanılan lipit düşürücü bir ilaç türü) aynı zamanda fibrik asit türevleri olarak da adlandırılır. Trigliserid seviyelerini düşürmede LDL kolesterolü düşürmekten daha etkilidirler. Ayrıca HDL kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olabilirler.

Statin kullanıyorsanız ve LDL'yi, uzmanınızın yeterince düşük olduğunu düşündüğü seviyelere düşüremediyseniz, bu ilaçlar için bir reçete verilebilir.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlardan yeterince yarar sağlayamayan kişiler için (genellikle genetik sorunu olanlar için) lipoprotein aferezi adı verilen bir süreç vardır. Bu, lipoproteinleri kan ve plazmadan uzaklaştırmak ve ardından kan ve plazmayı vücuda geri döndürmek için ekipman kullanmak demektir. Bu süreç, bazı yeni ilaç tedavileri ile birleştirilebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kanınızdaki Yüksek Kolesterol Seviyelerini Tedavi Etmezseniz Ne Tür Komplikasyonlar Olabilir?

Yüksek kolesterolü tedavi etmenin ana nedeni, koroner arter hastalığı veya KAH (CAD-coronary artery disease) olarak da adlandırılan koroner kalp hastalığını (KKH) (CHD-coronary heart disease) önlemek veya tedavi etmektir. KKH, kalp iyi çalışması için yeterince oksijen bakımından zengin kanı alamadığında ortaya çıkar ve ABD'de insanları diğer ölüm nedenlerinden daha fazla öldürür. KKH'de genellikle büyük arterlerden bahsedilir, ancak küçük damarları etkileyen ve hasara neden olan koroner mikrovasküler hastalık denen bir durum da vardır.

Kolesterol Birikintilerinden Kurtulabilir misiniz?

Araştırmacılar, kolesterol birikintilerini koroner arterlerden gidermenin yolları üzerinde çalışıyorlar. Önerilen bir yöntem, 25 ila 55 yaşları arasındaki sağlıklı insanlarda ilaç kombinasyonlarının (statinler ve PCSK9 inhibitörleri) kullanılmasını içeriyor. Kolesterol seviyelerinin düşürülmesinin, arterlerin temizlenmesini ve iyileşmesini sağlayacağı öne sürülmektedir.

Bazı araştırmacılar, kalp hastalığını tersine çevirmenin ve ilk etapta onu önlemenin yolunun gıdada ve bitki temelli beslenmede bulunduğuna inanıyor. Beslenmeyi bitki temelli gıdalarla sınırlamanın kan kolesterolünü düşürmede ve hatta bazı durumlarda plak oluşumunu azaltmada başarılı olduğunu gösteren çalışmalar yapılmıştır.

Yüksek Kolesterol Seviyelerini ve Koroner Kalp Hastalığını (KKH) Nasıl Önleyebilirsiniz?

Önleme yöntemleri ile tedavi yöntemleri hemen hemen aynıdır. Öncelikle sigara içmeyin, içiyorsanız bırakmayı düşünün. Her gününüze fiziksel aktivite eklemenin yollarını bulun. Kilonuzu sağlıklı bir aralıkta tutmak için adımlar atın. İyi yiyin. Akdeniz diyetini uygulamayı düşünün, kalp rahatsızlığı riskini azalttığı kanıtlanmış tek diyet Akdeniz diyetidir. Sağlık uzmanınızın tavsiye ve talimatlarını izleyin ve sahip olabileceğiniz diğer tıbbi durumlarla ilgilenin. Gerçekten rahatlamayı ve sakinleşmeyi öğrenin.

Tüm Reklamları Kapat

Kolesterol Düzeyleriniz Hakkında Sağlık Uzmanınızla Ne Zaman İletişime Geçmelisiniz?

Aslında, sağlık uzmanınız muhtemelen kolesterol değerleriniz hakkında önce sizinle konuşacaktır. Her zaman olduğu gibi, yeni veya kötüleşen ağrınız veya diğer rahatsız edici hisleriniz varsa uzmanınızla iletişime geçin. Hangi ilaçları aldığınızı ve ne yapmaları gerektiğini bildiğinizden emin olun. İlaca karşı bir reaksiyonunuz varsa, uzmanınızı arayın.

Gitmeden önce, kolesterol testi yaptırdıktan sonraki test sonuçlarınız ve önerilen herhangi bir tedavi ile ilgili soruların bir listesini hazırlamanız size yardımcı olacaktır.

Yumurtada Ne kadar Kolesterol Bulunur ve Bu Kolesterol Hangi Türdür?

Orta boy bir yumurta toplamda 186 mg kolesterol içerir. Bu sayı, günlük önerilen alımın (RDI) %62'si kadardır. Yumurtanın içerdiği kolesterolün büyük çoğunluğu sarısında bulunur. Yumurta akında ise daha çok protein bulunur. Yumurtadaki kolesterolün büyük çoğunluğu HDL kolesteroldür. Yumurtada doymuş yağ oranı çok düşük olduğundan ve hiç trans yağ içermediğinden bu kolesterol çoğunlukla insan vücuduna olumsuz etki etmemektedir.

Bunun üzerine yapılan bir çalışmada katılımcıların %70'inde yumurtanın ''kötü'' kolesterol üzerinde bir etkisi gözlemlenmezken katılımcıların %30'u üzerinde çok az bir miktar LDL kolesterolün arttığı gözlemlenmiş. Ancak yapılan bütün deneylerde katılımcıların HDL kolesterolünün arttığı gözlemlenmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Yumurtayı kızartmak alacağınız LDL (kötü kolesterol) miktarını arttırabilir.
Yumurtayı kızartmak alacağınız LDL (kötü kolesterol) miktarını arttırabilir.
Pixabay

Yumurta, içerdiği kolesterol miktarından dolayı birçok insan tarafından kısıtlanması gerektiği düşünülen bir besin maddesi olsa da bilimsel veriler bu kısıtlamaları desteklemiyor. Çünkü yumurta gerek mikro besin gerek makro besin ögeleri açısından yeri doldurulması güç bir besindir.

Ayrıca yumurtanın düşük doymuş yağ ve trans yağ içeriği, yumurtanın az da olsa içerdiği LDL kolesterolün etki etmesine olanak sağlamıyor. Sonuç olarak kaç tane yumurta tükettiğimiz değil, ne ile birlikte ve nasıl tükettiğimiz önemlidir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
61
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 39
  • Muhteşem! 12
  • Bilim Budur! 5
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Umut Verici! 3
  • İnanılmaz 2
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2023 03:19:50 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7948

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Fare
Deniz
Yapay Zeka
Eşeyli Üreme
Skeptisizm
Metal
Homo Sapiens
Kimya Tarihi
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Charles Darwin
Hafıza
Koruma
Böcek
Köpek
Kan Hastalıkları
Uyku
Toplumsal Cinsiyet
Hominid
Karanlık Enerji
Dışkı
Elementler
Şeker
Coğrafya
Aşılar
Kurt
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Clinic, et al. Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi?. (30 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 29 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7948
Clinic, C., Kaya, E. H., Bakırcı, Ç. M., Çolak, . (2019, August 30). Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/7948
C. Clinic, et al. “Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Aug. 2019, https://evrimagaci.org/s/7948.
Clinic, Cleveland. Kaya, Elif Hazal. Bakırcı, Çağrı Mert. Çolak, . “Kolesterol Nedir? Türleri Nelerdir? Faydalı mıdır, Zararlı mı? Yumurta Damar Tıkanıklığına Yol Açabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 30, 2019. https://evrimagaci.org/s/7948.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.