Büyük gıda şirketleri ve yatırımcılar, Ozempic ve diğer benzer kilo verme ilaçlarının milyonlarca insana ulaşmasını, Amerika'nın diyet endüstrisini altüst etmesini ve tüketicilerin nasıl besleneceği konusunda yeni sorular ortaya çıkarmasını sessizlikle izliyorlar.

Campbell Soup'tan Conagra Brands'e gıda üreticilerinin yöneticileri, ekiplerin tüketici davranışlarını değerlendirmeye ve bu davranışlara nasıl karşılık vereceklerine dair beyin fırtınası yapmaya başlamasıyla birlikte yatırımcılardan ilaçların potansiyel etkisi hakkında sorular almaya başladıklarını söyledi.

Halk arasında genellikle kalp krizi olarak bilinen miyokard enfarktüsü, kısaca MI (İng: "Myocardial Infarction"), patolojik olarak iskeminin neden olduğu miyokard hücrelerinin geri dönüşü olmayan ölümü olarak tanımlanır ve kalbin koroner arterine giden kan akışı azaldığında ya da durduğunda ortaya çıkar ve kalp kasına zarar verir.^[1]

En sık görülen semptom; omuz, kol, sırt, boyun veya çeneye yayılabilen göğüs ağrısı veya rahatsızlığıdır. Sıklıkla göğsün ortasında veya sol tarafında oluşur ve birkaç dakikadan fazla sürer. Rahatsızlık bazen mide ekşimesi gibi hissedilebilir.^[1] Diğer belirtiler arasında nefes darlığı, mide bulantısı, baygınlık hissi, soğuk ter veya yorgunluk sayılabilir.^[2] İnsanların yaklaşık %30'unda atipik semptomlar vardır. Kadınlar ise genelde göğüs ağrısı yerine, boyun ağrısı, kol ağrısı veya yorgunluk hissederler.^[3]

Öksürük, göreli olarak daha geniş olan nefes yollarını bazı salgılar, yabancı cisimler, rahatsız edici unsurlar ve mikroplardan arındırmak için evrimleşmiş hızlı gelişen ve genelde kesintili olarak uygulanan bir reflekstir. Hastalıklarla yakından ilişkili olduğu için, her yıl en az 30 milyon hastanın ana semptomu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Öksürme refleksinin insanlarda (ve diğer birçok hayvanda) akciğerlere parçacıkların alınmasını önleyici bir refleks olarak evrimleştiği düşünülmektedir. İnsanlarda bu refleksin güçlü bir şekilde görülmesinin ana sebebi, son 10 milyon yılda ses kutusunun (larinks) karmaşık sesler çıkarabilmeyi mümkün kılacak şekilde evrimsel süreçte yutağa (özofagus) yakınlaşması sonucunda akciğerlere parçacık kaçması probleminin daha da belirginleşmesidir.

Aşağıdaki kelebek, tam anlamıyla "yarı yarıya erkek, yarı yarıya dişi"dir. Vücudunun bir tarafı tam bir erkekken, diğer tarafı tam bir dişidir. Bu, doğada oldukça nadir görülen bir genetik bozukluktur. Her zaman yarı yarıya olması gerekmese de, çoğunlukla bu şekilde görülür. Kimi zaman bu durum, vücudun içerisindeki bazı bölgelerin dişi, bazı bölgelerin erkek hücreler ve dokular taşımasıyla sonuçlanır. Buna "mozaik dişi-erkek biçimliliği" adı verilir.^[1]

Bu durum genel olarak jinandromorfi (İng: "gynandomorphism") olarak bilinir. Bu sözcük, Yunancada "dişi" anlamına gelen "gyn" ile "erkek" anlamına gelen "andro" kelimelerinin "biçim" anlamına gelen "morph" sözcüğü ile birleştirilmesiyle oluşturulmuştur.^[2] Dolayısıyla dişi-erkek biçimlilik olarak Türkçeleştirilebilir. Çoğunlukla böceklerde görülen bu durum, kimi zaman ıstakozlarda, yengeçlerde ve hatta kuşlarda bile gözlenmiştir. Bunun en güncel örneklerinden birisi, 2020 yılında Pennsylvania eyaletinde tespit edilen gülgöğüslü grosbeak (Pheucticus ludovicianus) bireyidir.^[3]

Siber taksonomi nedir ve ekoloji alanını nasıl geliştirecek?

Taksonomiyi ekologlar için daha da güvenilir bir bilgi kaynağı yapacak olan devrim niteliğindeki bir taksonomik uygulama üzerine çalışmalar devam etmektedir. Taksonomik bilginin nasıl oluşturulduğu, test edildiği, ona nasıl ulaşıldığı, üstüne nasıl düşünüldüğü ve kullanıldığı siber taksonominin ortaya çıkışıyla büyük ölçüde değişmektedir.

Mars’ta koloni kurma fikri, artık bilimkurgu filmlerine özgü bir konu değil; ciddi ciddi planladığımız gerçekliklerden birisi. Dolayısıyla var oluşumuz için hayatî olan şu soruyu da sormamız şart: Uzayda bebek yapmak mümkün müdür?

Kütleçekiminin önemini, uzayda uzun zaman geçiren astronotlar üzerinde gözlemleyebiliyoruz. Uzun süre düşük kütleçekimine maruz kalan astronotlarda kemiklerin ve kasların zayıflaması, vücuttaki sıvı dengesinin sağlanamaması sonucu kafatasında artan sıvı basıncı ve buna bağlı görülen göz deformasyonları, ayrıca kan dolaşımının daha kolay sağlanmasıyla zayıflayan kalp kaslarının yol açtığı kalp ritim bozuklukları gözlenmektedir. Dahası, üremenin bazı temel dinamikleri kütleçekiminden doğrudan etkilenmektedir:

Kanser, en yalın anlamıyla, kontrolsüz hücre bölünmesi demektir. Hücreler, sürekli olarak belirli bir döngü içerisindediler. Hayatlarının çoğu "interfaz" denen ve "hücre içi sıradan olayların yapımı ve bir sonraki bölünme için iç hazırlıklar" olarak tanımlayabileceğimiz evrede geçirirler. Daha sonradan, DNA'dan "emrin gelmesiyle" (daha doğrusu belirli bir yüzey alanının hacme oranı değerine veya belli başlı bazı diğer kriterlere eriştikten sonra meydana gelen biyokimyasal geri bildirim sayesinde DNA'nın tetiklenmesiyle) hücre bölünmesi için özel çalışmalar başlatılır. Sırasıyla profaz, metafaz, anafaz ve telofaz evrelerinden geçerek hücre bölünmesi gerçekleşir.

Ancak işler, bizlerin lisede öğrendiği kadar basit değildir. Hücrenin normal yaşamı ve bölünme öncesi, sırası ve sonrasında pek çok zincirleme tepkimeler (İng: "cascade") meydana gelir. Bunlar, çeşitli enzim ve proteinlerce denetlenirler. Her bir faz arası geçiş, farklı metotlarla kontrol edilir. En nihayetinde ise önce DNA bölünür, telofazın son kısmında ise hücre bölünmesi gerçekleşir ve sonuç olarak tek bir hücreden, iki hücre (mayoz durumunda peşisıra iki bölünme sonucu önce iki, sonra dört hücre) meydana gelir.