Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Ahmet Akbulut
Üye 30 Haziran 2020
0

Kanunlar çürütülebilir mi?

Buna bilimde örnek var mı?
2,188 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Tugberk Kaynak
Öğrenci 30 Haziran 2020

Kanunlar/Yasalar ortaokul derslerinden beri öğrencilere yanlış öğretilen tamamı skolastik düşünceden kalma bir dizi yanlış anlamayla "ispatlanmış teori" gibi anlatılmaktadır ve bunun bir sonucu olarak "teoriler,kanunların alt basamaklarıdır." gibi son derece yanlış bir tavır ortaya çıkmıştır.Ülkemizde evrime bakılan bakış da bu yanlış anlaşılmadan nasibini almıştır desek yanlış olmaz.Halbuki işin özü bambaşkadır.

Kanunlar/Yasalar bilimde yanlışlanabilecek veya çürütülebilecek kavramlar değildir.Çünkü aslında kanunlar veya diğer adıyla yasalar doğada tecrübe ettiklerimizdir ve gördüklerimizden başka bir anlama gelmezler. Bilim insanları bu yasaların işleyişini ve mekanizmalarını açıklamak için "hipotez" adı verilen bir ön tez çalışması sunarlar. Bu hipotezler yine kanunlara yani doğaya başvurularak test edilir ve yanlış olanlar (doğal seçilim mekanizmasındaki gibi) elenir. Yani çürütülenler,kanunlar üzerinde onların işleyişini açıklayan hipotezlerdir,kanunlar değildir. Bu hipotezler kanunlarla uyumlu bir şekilde çalışıyorsa güç kazanırlar ve geçmiş çalışmaları da kapsayacak şekilde genelleşerek "teori" adını alırlar.

Tüm Reklamları Kapat

424 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Evrim Ağacı. (30 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 30 Haziran 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur 1 Temmuz 2020

Örneğin evrim... Bütün diğer doğa yasaları gibi evrim de, bir doğa yasası olduğu için çürütülemez. Çünkü doğa yasaları bir argümana ya da izaha dayanmaz. Duyu organlarımız ve teknik ekipmanlar kullanarak yaptığımız gözlemlere dayanır. Doğa yasaları, var olanın bildiriminden ibarettirler. Evrimi gözlemek isteyen herkes aynı şekilde gözleyebilir.

Bu, tüm doğa yasaları için geçerlidir. Doğa yasalarının değişebilmesi için, Evren'in değişmesi gerekir. Dolayısıyla evrimin "çürümesinin", ya da olduğundan farklı bir forma, bugüne kadar gözlediklerimizi boşa çıkaracak bir forma dönüşmesinin tek yolu Evren'in yapısının ve dokusunun değişmesidir. Bir diğer deyişle, evrimin veya herhangi bir doğa yasasının "çürümesi" için, gözlemleri boşa çıkaracak şekilde değişmesi gerekir. Bunun olabilmesi için de Evren'in kendisinin çalışma prensiplerinin değişmesi gerekir. Bu olursa, evrim de değişebilir, kütleçekimi de, görelilik de, elektromanyetizma da, termodinamiğin tüm yasaları da; hatta nasıl hasta olduğumuz, nasıl ürediğimiz, ne tip hücrelerden meydana geldiğimiz gibi en temel gerçeklikler de...

Evrimin mekanizmaları işlemezse evrim durmuş olur. (Hardy-Weinberg dengesi). HW-Dengesi, evrim mekanizmalarının var olmadığını varsaydığımız bir popülasyonda, her bir alelin frekansının nesiller boyunca sabit kalması gerektiğini gösteren dengedir. Yani eğer ki bir popülasyon üzerine evrim mekanizmaları (hem seçilim, hem çeşitlilik mekanizmaları) etki etmiyorsa, o popülasyondaki alellerin frekansının değişmemesi gerektiğini matematiksel olarak gösteren bir dengedir. Peki bu olursa evrim yasası çürütür mü hayır, sadece bu yasayı "kandırmış" oluruz.

Tüm Reklamları Kapat

Kütleçekiminin "sona erdiği" bir durum var mı? Belli şartlar altında evet; örneğin bütün büyük gökcisimlerinden eşit derecede uzak ve makul bir referans düzlemine göre hareketsiz olsaydınız, kütleçekimi kuvveti "pratik olarak işlevsiz" olurdu. Ama bu yasa çürümüş olmazdı; ancak etkilerini hissetmezdiniz. Bu durumlar haricinde ise kütleçekimi asla durmaz, durmaksızın aynı şekilde işler.

Bu Evren içerisinde dahi her "yasa", her koşulda geçerli olamaz. Örneğin cisimler arasında bir "çekim kuvveti"nin olduğunu söyleyen Newton Yasaları, atom altı parçacık seviyesinde kesinlikle kullanılamayacak kadar hatalıdır ama bu kütleçekimini çürütür mü, hayır.

Bir daha kısaca değinecek olursak;

Bilimsel gerçekler (doğa yasaları/kanunları veya doğal gerçekler), en genel tanımlarıyla, içinde yaşadığımız Evren'in koşulları sabit kaldığı sürece geçerli olan, içeriğini tekrar eden ya da sürdüren, Evren'in var oluşundan ve bu var oluşa bağlı olarak ortaya çıkan, doğadaki olgu (fenomen) ve olayların tümüdür. Kısaca ve daha basitçe tanımlamak gerekirse doğa yasaları, doğayı gözlediğinizde, sabit olarak gerçekleşen ve pek çok durumda geçerli olan bilgilerdir. Örneğin Dünya üzerinde bir topu havada nerede bırakırsanız bırakın, top yere doğru hareket eder. Bu bir bilimsel gerçektir.

Topun düşmesi yani kütleçekim yasası farklı yerlerde koşullara bağlı olarak farklı şekilde "işleyebilir" ama bu kütleçekimi yasasını çürütmez.

710 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Kaynak 1. (1 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Kaynak 2. (1 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  3. Yazar Yok. Kaynak 3. (1 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  4. Yazar Yok. Kaynak 4. (1 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close