Kanunlar çürütülebilir mi?

Örneğin evrim... Bütün diğer doğa yasaları gibi evrim de, bir doğa yasası olduğu için çürütülemez. Çünkü doğa yasaları bir argümana ya da izaha dayanmaz. Duyu organlarımız ve teknik ekipmanlar kullanarak yaptığımız gözlemlere dayanır. Doğa yasaları, var olanın bildiriminden ibarettirler. Evrimi gözlemek isteyen herkes aynı şekilde gözleyebilir.

Bu, tüm doğa yasaları için geçerlidir. Doğa yasalarının değişebilmesi için, Evren'in değişmesi gerekir. Dolayısıyla evrimin "çürümesinin", ya da olduğundan farklı bir forma, bugüne kadar gözlediklerimizi boşa çıkaracak bir forma dönüşmesinin tek yolu Evren'in yapısının ve dokusunun değişmesidir. Bir diğer deyişle, evrimin veya herhangi bir doğa yasasının "çürümesi" için, gözlemleri boşa çıkaracak şekilde değişmesi gerekir. Bunun olabilmesi için de Evren'in kendisinin çalışma prensiplerinin değişmesi gerekir. Bu olursa, evrim de değişebilir, kütleçekimi de, görelilik de, elektromanyetizma da, termodinamiğin tüm yasaları da; hatta nasıl hasta olduğumuz, nasıl ürediğimiz, ne tip hücrelerden meydana geldiğimiz gibi en temel gerçeklikler de...

Evrimin mekanizmaları işlemezse evrim durmuş olur. (Hardy-Weinberg dengesi). HW-Dengesi, evrim mekanizmalarının var olmadığını varsaydığımız bir popülasyonda, her bir alelin frekansının nesiller boyunca sabit kalması gerektiğini gösteren dengedir. Yani eğer ki bir popülasyon üzerine evrim mekanizmaları (hem seçilim, hem çeşitlilik mekanizmaları) etki etmiyorsa, o popülasyondaki alellerin frekansının değişmemesi gerektiğini matematiksel olarak gösteren bir dengedir. Peki bu olursa evrim yasası çürütür mü hayır, sadece bu yasayı "kandırmış" oluruz.

Kütleçekiminin "sona erdiği" bir durum var mı? Belli şartlar altında evet; örneğin bütün büyük gökcisimlerinden eşit derecede uzak ve makul bir referans düzlemine göre hareketsiz olsaydınız, kütleçekimi kuvveti "pratik olarak işlevsiz" olurdu. Ama bu yasa çürümüş olmazdı; ancak etkilerini hissetmezdiniz. Bu durumlar haricinde ise kütleçekimi asla durmaz, durmaksızın aynı şekilde işler.

Bu Evren içerisinde dahi her "yasa", her koşulda geçerli olamaz. Örneğin cisimler arasında bir "çekim kuvveti"nin olduğunu söyleyen Newton Yasaları, atom altı parçacık seviyesinde kesinlikle kullanılamayacak kadar hatalıdır ama bu kütleçekimini çürütür mü, hayır.

Bir daha kısaca değinecek olursak;

Bilimsel gerçekler (doğa yasaları/kanunları veya doğal gerçekler), en genel tanımlarıyla, içinde yaşadığımız Evren'in koşulları sabit kaldığı sürece geçerli olan, içeriğini tekrar eden ya da sürdüren, Evren'in var oluşundan ve bu var oluşa bağlı olarak ortaya çıkan, doğadaki olgu (fenomen) ve olayların tümüdür. Kısaca ve daha basitçe tanımlamak gerekirse doğa yasaları, doğayı gözlediğinizde, sabit olarak gerçekleşen ve pek çok durumda geçerli olan bilgilerdir. Örneğin Dünya üzerinde bir topu havada nerede bırakırsanız bırakın, top yere doğru hareket eder. Bu bir bilimsel gerçektir.

Topun düşmesi yani kütleçekim yasası farklı yerlerde koşullara bağlı olarak farklı şekilde "işleyebilir" ama bu kütleçekimi yasasını çürütmez.