Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
6

Dinlerin Evrimimiz üzerinde etkisi var mı? Olumlu mu, olumsuz mu?

560 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Merve Arıcıbaşı
PhD Veterinary Sciences

Avcı-toplayıcılıkta (200-300 bin yıl) ölüler gömme, birtakım ritüeller ve ilk sanat çalışmaları ortaya çıktı. Din de kabilenin ötesinde güç sahibi değildi. Sonra daha geniş gruplar, yerleşimler (bkz. Göbeklitepe) şekillendi ve kültür alışverişi arttı. Bu sefer şehir devletlerinin tanrıları (bizde en meşhuru Efes'teki Artemis herhalde), o şehirlerin gücünü temsil etti ve giderek kurumsal hale geldiler. Gene tarım, savaş ve ticaret ekonomiye hakimdi. Daha sonra, bu yerel tanrılar, Grek panteonu ve buna dayalı Roma tanrıları olarak bir araya geldiler, bir hiyerarşi kurdular. Hindistan ve Çin'de ise daha doğaya yakın tanrılar ve paganizm veya tanrısız inançlar hakim oldu. Avrupa'daki hızlı siyasi gelişmeler, Roma'nın imparatorluğa dönüşmesi, tek tanrılı kurguları daha işlevli hale getirdi. Tabii gene de mesela Museviler'in tanrısı tam olarak "tek tanrı" değil, "esas tanrı" olarak tekelini ilan etti; unutmamalı. Dinler, doğayla muhatap olma ve yaşam-ölüm sürekliliğine bir hikaye ekleme ihtiyacından, birer siyaset aracına dönüştüler. Malum, ortada henüz uluslar, milliyetçilik, sınıflar vs. yok.

Dinin kendisi şu işe yaramıştır, olmasaydı şu olmazdı, demek zor. Avrupa ve Çin, benzer aşamalardan geçtiler. Avrupa siyasi (ve dini) olarak daha bölünmüştü, bu da kısa vadede felaketler getirirken, uzun vadede feodalizm ve yağmacılık üzerinden hızlı bir birikim yapmalarını sağladı. O birikim, toplumsal çatışmalar sonrasında biraz daha halkın refahına, sağlığına ve eğitimine harcandı. Çin, siyasi birliğini daha erken sağladı, ancak bu bir vadede genişlemenin durmasına da neden oldu. Din açısından ikisi çok farklı şeylere inansa da, benzer koşullarda benzer gelişmeler ve icatlar yapıldığı görülüyor (genelde savaş, inşaat ve tarım alanında en azından). Benzer bir soruyu savaş için de sorabiliriz ve cevap çok farklı olmazdı... yıkım, yapım, siyasi birlik, ortak kimlik gibi faktörler, tarihsel gelişmeleri hızlandırıyor. Dinler de bunların birer yansıması ve kısmen de katalizörü oluyorlar. Organize dinler hem bilimle çatıştılar, hem açtıkları okullarla, yaptıkları misyonerlik işleriyle, bir anlamda bilginin yayılmasına, kendi muhaliflerinin eğitimine katkıda bulundular. Ki, hemen hemen her büyük kurum için de bu söylenebilir (askeriye, bürokrasi, şirketler vs.)

Tüm Reklamları Kapat

Modern dünyada dinin olumlu veya olumsuz fazla bir etkisi kalmadı. Genelde otoriter rejimlerin ve popülist hareketilerin söyleminde yer alıyor. Aşı karşıtlığı gibi hareketler, dindarlığın yaygın olduğu yerlerde yaygınlaşıyorlar, ama ikisi de birer sonuç, sebep değil. Bir faydası, sosyal devletin olmadığı veya yeterince etki edemediği yerlerde insanlara psikolojik rahatlama ve bir araya gelme imkanı/vesilesi sağlaması olabilir hala. Toplumsal evrim, henüz modernleşmeye uyum sağlamış değil ve ruhsal problemler, depresyon vs. artışda. Din veya genel olarak "aşkın" bir düşünceye/varlığa inanç, hikayelerle yaşamaya alışkın insanlar için evrensel bir ihtiyaç gibi duruyor. Bu konuda modernizmin/kapitalizmin tüketim çılgınlığı ve sosyal medya dışında fazla yaygınlaşmış bir çözümü yok henüz.

142 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close