Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!

Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!
2 dakika
13,584
Evrim Ağacı Akademi: Evrim, Bilim ve Din Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrim, Bilim ve Din yazı dizisinin 23. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Teistik Olasılık Skalası (Dawkins Skalası) ve Alternatif Din Felsefesi Tutumları" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

10.000 yıl kadar önce atalarımız insanlık tarihindeki en büyük değişimlerden birini yaşadılar: Onlara çok uzun süreler boyunca birçok fayda sağlamış göçebe hayatı bırakmaya başladılar. "Neolitik Devrim" adı verilen bu değişimin kökenleri oldukça tartışmalıdır. Bir zamanlar cevap çok açık ve netti: yemek. Tarlacılık ve tarımla uğraşmak, avcı ve toplayıcılıktan çok daha verimliydi ve atalarımız da ister istemez bu yaşam tarzına doğru çekilmişlerdi. Şehirler, yazı ve organize din de bu yaşam tarzına geçişin bir sonucuydu.

Ancak geride bıraktığımız birkaç yılda, bazı yeni arkeolojik bulgular bu keşifleri sorgulamamıza neden oldu. Bunlardan en önemlisi de, ülkemizin insanlık tarihi açısından gözbebeği olan Göbekli Tepe'de bulunan arkeolojik bulgulardır. Göbekli Tepe, 11.000 yıllık binalara, heyecan verici heykellere ve diğer muhteşem mimari eserlere ev sahipliği yapan, Şanlıurfa'nın Örencik bölgesindeki bir arkelolojik kazı sahasıdır. Göbekli Tepe'deki yeni buluntular arasında yer alan bazı binaların dini seromoniler amacıyla yapılıp kullanıldığı düşünülüyor. Bu da, yerleşik hayata geçişin kökenlerine ve nedenlerine yönelik ilginç bir teorinin doğmasına (veya güç kazanmasına) neden oluyor: yerleşik yaşama geçiş, dini temellere sahip olabilir!

Tüm Reklamları Kapat

İşin ilginç tarafı, bu seromoni binası çiftçiler tarafından değil, göçebeler tarafından inşa edildi. İşte bu nedenle, şimdi ileri sürülen radikal görüş, Neolitik Devrim'in nedeninin tarım değil de din olabileceği yönünde... Elbette, bazı diğer arkeologlar bu fikre karşı çıkıyorlar. Onların görüşlerine göre bu binalar dini seromoni amaçlı değil, yaşam alanı olarak kullanılıyor olabilir. Benzer şekilde, geride oldukça az iz bırakmış olan bu binaların tam olarak ne amaçla kullanıldığını anlamamızı sağlayacak bazı ek binalar günümüze kadar korunamamış olabilir. 

Tüm bu itirazlara rağmen, seromoni amaçlı yerleşik yaşama geçiş fikri hızla güç kazanıyor. Çünkü Orta Doğu'nun Levant bölgesinden elde edilen başka bulgular da bu fikri destekliyor gibi gözüküyor! Hatta ve hatta tamamen başka bir uygarlığın temellerinde de benzer izlere rastlandı: Maya Uygarlığı'nda... Mayalar'ın en eski şehri olan Ceibal'in avcı-toplayıcı atalarımızın dini festivaller için toplandığı bir bölge olduğuna dair bulgular da elde edildi.

Tüm Reklamları Kapat

Bu uygarlıkların yerleşik yaşama geçiş nedenleri arasındaki paralellikler oldukça çarpıcı ve merak uyandırıcı. Maya Uygarlığı Eski Dünya'dan (Afrika ve Avrasya'dan) izole bir yaşama sahipti ve hatta onlardan birkaç bin yıl sonra inşa edildi. Buna rağmen, eğer ki Mayalar da Orta Doğu'daki atalarımızla aynı nedenlerle yerleşik yaşama geçtilerse, bu durum insanların kültürel evrimiyle ilgili çok kıymetli bilgiler verebilir.

Bazı seküler bilim insanları, ruhani ihtiyaçların uygarlıkların yükselişinde itici rol oynadığı düşüncesinden rahatsızlık duyuyorlar. Çünkü dinin insan toplumlarında yeniden merkezi bir rol alacağı fikrini destekleyeceğini düşünüyorlar. Ancak unutmamak gerekiyor ki, bir şeylerin atalarımızın kültürel evriminde uygarlığın doğuşuna katkı sağlamış olması, bunun şu anda da devam etmesi gerektiği anlamına gelmiyor. Ancak aynı zamanda, ortada bir gerçek varsa, buna da sırt çevirmemiz gerektiği anlamına da gelmiyor. Eğer ki dinin insanlığın ilerleyişinde arkeolojik ve kültürel evrim açısından bir katkısı olduysa, bunu bilmeli, öğrenmeli, öğretmeli ve hepsinden önemlisi, ilerlemeye ve bilimsel gerçekleri öğrenmeye devam etmeliyiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Evrim, Bilim ve Din Yazı Dizisi

Bu yazı, Evrim, Bilim ve Din yazı dizisinin 23. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Teistik Olasılık Skalası (Dawkins Skalası) ve Alternatif Din Felsefesi Tutumları" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
29
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 25
  • Bilim Budur! 14
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Muhteşem! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Umut Verici! 3
  • Güldürdü 2
  • İnanılmaz 2
  • Üzücü! 1
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: New Scientist | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/09/2023 12:09:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3445

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hidrotermal Baca
Etik
Basınç
Bilgisayar
Beyin
İngiltere
Homo Sapiens
Işık Hızı
Kan
Etimoloji
Maskeler
Fosil
Yağ
Deniz
Ara Geçiş Türleri
Sosyal Medya
Yılan
Kara Delik
Doğal Seçilim
Araştırmacılar
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Ölçüm
Deizm
Karanlık Enerji
Balık
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Plastik Problemimizi Bakterilerle Çözebilir miyiz?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Uzaydan Bırakılan Çubuklarla Deprem Yaratma Projesi Gerçek mi? | Kinetik Bombardıman
Kime Göre
Kime Göre "Deli"? Şeytanlardan Tımarhanelere Akıl Hastalıkları...
Karadelikler Hakkında YANLIŞ Bildiğiniz Her Şey! | Prof. Dr. Bayram Tekin (ODTÜ) (KISIM 1)
Karadelikler Hakkında YANLIŞ Bildiğiniz Her Şey! | Prof. Dr. Bayram Tekin (ODTÜ) (KISIM 1)
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!. (30 Mart 2015). Alındığı Tarih: 27 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3445
Bakırcı, Ç. M. (2015, March 30). Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!. Evrim Ağacı. Retrieved September 27, 2023. from https://evrimagaci.org/s/3445
Ç. M. Bakırcı. “Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Mar. 2015, https://evrimagaci.org/s/3445.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Göbeklitepe'den Günümüze: Medeniyetimizi Atalarımızın Tanrı ve Din İnançlarına Borçlu Olabiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 30, 2015. https://evrimagaci.org/s/3445.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close