Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Bu soruya yönlendirilmiş başka bir sorudan geldiniz: Madde ezeli olabilir mi?
12

Big bang teorisine göre evrenin bir başlangıcı varsa, Evren ezelidir denebilir mi?

Büyük Patlama Teorisi'ni kabul eden Celal Şengör gibi ateist, deist veya agnostiklerin evrenin ezeli ve ebedi olduğunu söylemesi çelişki değil mi?
15,143 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
6 Cevap
Ufuk Derin
Öğrenci-Okur

Büyük Patlama aslında tam bir var oluş olayı sayılmaz. Evrenimizin (daha doğrusu uzay-zaman dokusunun) genişlemeye başladığı andır. Büyük Patlama'yı Tanrı'nın yaptığına inanıyorsanız sebepler zincirinin başındaki Tanrı da sonsuz (ezeli ve ebedi) olduğundan yine sonsuzluğa inanıyorsunuz zaten. Tanrı'nın nasıl oluştuğu sorgulandığında "ezeli ve ebedi" olduğu söyleniyorsa aynı olasılık maddesel form için de neden geçerli olmasın? Siz Tanrı'ya sonsuz dersiniz, başkası "maddesel form"a sonsuz der ve Tanrı yok der. Big bang bizim evrenimizin başlangıcı olabilir ama her şeyin başı olmak zorunda değildir. Büyük patlamanın atası (öncesindeki) "maddesel form" ezeli ve ebedi olabilir ve büyük patlama da ezeli ebedi bir döngü olabilir. Yani bu "maddesel form" büyük patlamalarla form değiştirse de ezeli ve ebedi olabilir. Bu form değiştirme de maddesel formun doğasından kaynaklanıyor olabilir. Bu sadece Tanrı'sız olasılıklardan biri.

Tanrı'sız olasılıkları da Tanrı'lı olasılıklar da bizim evrenimizin yasalarına bağlı olmak zorunda değil, evrenimizin yasaları evrenimizde geçerli. Biz burada "onun atasından", maddesel formdan bahsediyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Not: Evrim Ağacı yazısında büyük patlama öncesi bildiğimiz anlamı ile uzay zaman olmadığı için "öncesi" demenin garip olduğunu belirtse de "siz doğmadan önce" "siz" yoktunuz ama atalarınız vardı. Burada da bahsettiğim odur. Hata gibi gözükmemesi için belirttim.

Not 2: Maddesel form, maddesel olsa da şu anda bildiğimiz madde ile aynı özelliklerde olmak zorunda değildir. Dolayısı ile "Etrafımda gördüğüm maddelerin başlangıcı var gibi, bunun da başlangıcı olmalı." itirazı hatalı benzetme safsatasıdır, parça-bütün safsatasıdır.

2,523 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Sırasında Neler Yaşandı?. (11 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 20 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
15
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ege Özmeral
Ege Özmeral
156K UP
Fizik Mezunu / Evrim Ağacı Yazarı
Orijinal Soru: Bing Bang teorisi evrenin ezeli olduğu görüşüyle çelişir mi ?

Evrenden neyi kast ettiğimize bağlı olarak çelişmek zorunda değil. Büyük Patlama Teorisi bize evrenin çok küçük ve sıcak bir alandan genişlemeye başladığını söyler. Birçok veri de bu teoriyi destekliyor lakin bu büyük patlamanın zamanın başlangıcı olması gerektiğini kesin bir şekilde ima etmiyor. BGV Teoremi mesela zamanın bir başlangıcı olması gerektiğini söylüyor gibi fakat birçok kişi bir kuantum kütle çekim kuramında durumun böyle olmayacağını iddia ediyor. Mesela fizikçi Sean Carroll ve din filozofu William Lane Craig'in evrenin başlangıcı olup olmadığına dair olan tartışmasını izleyebilisin.

1,059 görüntülenme
10
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Görkem Öge
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Bing Bang teorisi evrenin ezeli olduğu görüşüyle çelişir mi ?

Evet, çelişir.

Bu sorunun hem kısa, hem de uzun bir cevabı var. Önce kısa cevap vereyim, sonra uzununu yazayım, siz istediğinizi alın.

Tüm Reklamları Kapat

Edwin Hubble'ın keşfi ile evrenin genişlediğini farkettik. Bu keşif de evrenin bir noktadan genişlediği fikrini (bilimsel olarak) doğurdu. (Daha önceden de büyük patlama fikri vardı ama üzerine bir bulgu yoktu) Buna göre evren bir başlangıca sahiptir. Bu başlangıç zaten zamanın da başlangıcıdır. O nedenle, büyük patlamadan bahsediyorsak sonsuzdan gelip sonsuza giden ve yani sonsuzdan gelen bir evren olamaz. Sonsuza gitme konusu ise henüz net değil.

Bu kısa cevap. Gelelim uzun cevaba:

Tüm Reklamları Kapat

Antik Yunan filozofları, Evrenin sonsuz bir geçmişten gelip sonsuz bir geleceğe gittiğini düşünüyorlardı. Aristotales bu fikirdeydi örneğin. Bu görüş aynı zamanda, 3 büyük dinin iddia ettiği "yaratıcı" fikrine ihtiyaç bırakmadığı için bilim dünyasınca uzun süre kabul gördü. Bunu yazarken "Bilim dünyası ateisttir" demiyorum ama bir yaratıcının varlığına dair bilimsel bir bulgu söz konusu olmadığı için bilim, hiç bir şeyi yaratıcıya bağlayamaz.

Hubble'ın keşfi ile bir başlangıç fikri ortaya çıktı ve kimi biliminsanları, bunun, bir yaratıcıyı gerekli kıldığını iddia ettiler. Neticede bir başlangıç varsa bunu tetikleyen bir etki olmalı. Ancak dediğim gibi bu fikir bilimsel olarak rahatsız edici olduğundan araştırmalar devam etti ve iki ayrı bulgu ve fikre ulaşıldı. (Bu ulaşılanlar dışında "Durağan evren" gibi başka düşünce ve hipotezler ortaya atıldı ama hem konuyu uzatmamak hem de hızlıca terk edilmiş görüşler oldukları için onları anmıyorum)

Bulgu şu: Evrenin toplam enerjisi sıfır. Bu, kapalı bir sistem. Bu da bir dış etkiye, bir tetikleyiciye yani evrenin ortaya çıkması için bir yaratıcıya ihtiyaç yok demektir. Bu nedenle de evren kendiliğinden oluşmuştur deniyor.

Bu bulgu, rakamlara dayanıyor. Ama konumuz bu olmadığı için bunu açıklamıyorum.

Fikir ise şu: Evren, tek bir noktadan büyük patlama ile ortaya çıktı ama bu, öncesinde başka bir evren ya da evrenler olmadığı anlamına gelir mi? Belki de evrenin başladığı nokta, başka bir evrenin kendi üzerine çökmesinden oluşmuştur?

Bu fikir, sizin sorunuz ile ilgili olan kısım işte. Ama bu söz konusu olsa da cevap yine "evet, çelişir"

Çünkü eğer bu evrenden önce başka herhangi bir evren ya da evrenler söz konusu ise, o evrenlerden bu evrene hiç bir bilgi, bulgu, kanıt vs. kalmış olamaz çünkü Planck ölçeği dediğimiz, evrenin doğduğu, büyük patlamanın ortaya çıktığı ilk anlardaki olağanüstü şartlar ve zaten tüm evreni bünyesinde barındıran bir tekillik, herhangi bir bilginin öncesinden sonrasına aktarılmasını kesin olarak engelliyor. Bu nedenle de büyük patlamadan önce bir şey var mıydı sorusu tamamen anlamsız oluyor çünkü varsa da yoksa da bu görüşleri besleyip destekleyecek herhangi bir bilgiden tamamen yoksunuz.

Bu durumda da yine zaman büyük patlama ile başlamış oluyor. Bu gerçek de yine ezeli evren görüşünü yıkıyor. Başka bir evren varsa da o başka bir evren. Bu evren değil.

Tüm Reklamları Kapat

Özetle büyük patlama gerçeği, her şekilde, sonsuzdan gelen evren düşüncesinin sonunu teşkil etti ve bu konuda bilim dünyasında artık bir tartışma yok gibi. Hemen herkes büyük patlamayı ve büyük patlamanın da aynı zamanda "zamanın başlangıcı" olduğu fikrini kabul ediyor.

(Daha ayrıntılı cevap için Hawking'in Zamanın Kısa Tarihi ve Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar kitaplarını okumanızı öneririm)

518 görüntülenme
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Göktuğ Çağlar
Kimyagerim, Felsefe ve Bilim Yakın Dostlarımdır
Orijinal Soru: Büyük patlamadan önce zamanın olmayışı, patlamayı ve zamanı oluşturan bir yaratıcıya işaret midir?

Nedensellik, genel olarak nedensellik ilkesi olarak bilinen; olay ve olguların birbirine belirli bir şekilde bağlı olması, her sonucun bir nedeni olması ya da her sonucun bir nedene bağlanarak açıklanabilir olması ya da belli nedenlerin belirli sonuçları yaratacağı, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiasıdır.

Zaman ve mekan Big Bang ile ortata çıkmışsa, Evreni ortaya çıkaran nedenin zaman ve mekandan bağımsız olması gerekir, dolayısıyla zaman ve mekan üstü oluşta bir doğaüstülüğe yani bir yaratıcı üstün bilinci işaret edebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak şöyle bir durum da var, Big Bang bir başlangıç ta olmayabilir yani belki de bu evrenlerin sürekli doğup yok olmasına dayanan bir süreçtir.

Ayrıca başlangıç kavramı da zaman dolayısıyla oluşturduğumuz yanılsama bir kavram olabilir, yani hiçlik durumu vardıysa şayet başlangıcı aramak mantıksız olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bir ikinci eleştiri de nedenselliğe, yani nedensiz bir ilk sonuç olabilir mi, nedenselliğe tümüyle güvenmelimiyiz, bu konu zaten tamamen felsefenin tartışma konusuna giriyor, yani net sorular şunlar ;

+Evrenin bir başlangıcı var mıdır?

+Eğer bir başlangıç varsa, başlama nedenine ihtiyaç var mıdır ?

+Evrenin başlangıç nedeni olmalı ise bu yaratıcıyı işaret eder mi ?

+Evren mutlak ise yani hep vardı ise yaratıcıya ya da başlangıca ihtiyaç var mıdır ?

Felsefede de hiçbir zaman net bir cevap yoktur, o derece ki Klasik Mantığın bile alternatifleri mevcuttur (Bulanık Mantık).

Yani bu soru felsefi bir soru olduğu için felsefi kavramları öğrenip düşünmek ve tartışmak gerekir, genel açıdan net bir cevap bulunmasa da kendi anlamını tatmin edersin.

Ben burada sana bu konudaki tartışmaları, alternatif teorileri göstermek istedim yani farklı bir bakış katmaya çalıştım, ancak şahsi fikrimi soracak olursan henüz agnostik olduğum hiçlik, sonsuzluk gibi bir kaç konudan birisi de bu konu, eğer çok kafana takıyorsa bu konuyu felsefi olarak araştırmanı öneririm, çünkü bilim de zaten felsefe sayesinde ortaya çıkmıştır, bazı sorular bilimi aşar ve felsefenin kolu her yere uzanır.

Genç Mühendisin de dediği gibi bu konuda net bir cevap yoktur ve cevabın olmaması yani bilinmezlik durumu bizi illaki üstün bir bilince götürmez.

448 görüntülenme
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Genç Mühendis
Genç Mühendis
257K UP
Düşünür
Orijinal Soru: Büyük patlamadan önce zamanın olmayışı, patlamayı ve zamanı oluşturan bir yaratıcıya işaret midir?

hayır götürmez. bir şeyi açıklayamadığımızda direk "bunu tanrı yaptı" yada "tanrının kanıtı" diyemeyiz. bir şeyi bilmiyorsak o "bilinmezlik" olur, geri kalan açıklamalar kanıtlanmadığı sürece "hipotez" olur ilerisine gidemez.

neden big bang oluştu? neden hiçlik yerine bir şeyler var? bu sorunun cevabı kitaplar dolusu yazı ile açıklanması gerekir ve hala %100 açıklanabilmiş değil ama en kabul gören cevap: çünkü bir şeyler olmalı! entropi ve istatistik biliminin argumanları der ki "hiçlik" dediğimiz kavram, "olabilecek her şey" kümesi içindeki "boş küme" gibidir. Her ne kadar boş küme, sıra dışı bir küme olsa da, "olabilecek her şey" kümesi içinde en nihayetinde sadece bir adet elemandır. "Hiçbir şey"in var olmasının tek bir yolu vardır. Ancak "herhangi bir şey" olmanın sonsuz veya en azından çok, çok, çok daha fazla yolu vardır. Dolayısıyla "olabilecek her şey" kümesi içinde, eğer ki zamansızlık ve sonsuzluk hakim ise, bir noktada muhakkak bir şeyler oluşacaktır; çünkü bir şeylerin oluşma ihtimali, hiçbir şeyin oluşmama ihtimalinden ezici derecede yüksektir.

Tüm Reklamları Kapat

"Hiçlik" olabildiğince basit olduğuna göre ondan da öyle çok istikrarlı olmasını bekleyemeyiz. Onun da madde içeren bir evren gibi daha karmaşık bir şeye kendiliğinden faz geçişi yapacağını makul bir kesinlikle söyleyebiliriz. yani hiçlik yerine bir şeylerin olması doğal olandır, hiçliğin olması düzensiz ve bozulmaya meyilli olandır. kuantum ve termodinamik gibi bilimlerde evrenin kendi kendine hiçlikten oluşabileceğini gösteren açıklamaları vardır.

SONUÇ: bu yazdığım açıklamalar hakkında bir çok tartışma ve araştırma sürmektedir, %100 net bir sonuca ulaşılmış değildir ama şunu anlayabiliriz ki tanrı olmadan da fizik kanunları kendi kendine evreni oluşturabilir, tanrı olmadan da evren işleyebilir. tanrının kanıtı big bang teorisi olamaz.

Tüm Reklamları Kapat

kitap önerisi: Victor J. Stenger- Geçersiz Hipotez:Tanrı

güzel bir kaynak: https://evrimagaci.org/her-sey-nereden-geldi-neden-hicbir-sey-yerine-bir-seyler-var-8132

257 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close