Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
5

Big bang teorisine göre evrenin bir başlangıcı varsa, Evren ezelidir denebilir mi?

Büyük Patlama Teorisi'ni kabul eden Celal Şengör gibi ateist, deist veya agnostiklerin evrenin ezeli ve ebedi olduğunu söylemesi çelişki değil mi?
8,248 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
7 Cevap
Cevap
Ufuk Derin
Ufuk Derin
778K UP
Öğrenci-Okur

Büyük Patlama aslında tam bir var oluş olayı sayılmaz. Evrenimizin (daha doğrusu uzay-zaman dokusunun) genişlemeye başladığı andır. Büyük Patlama'yı Tanrı'nın yaptığına inanıyorsanız sebepler zincirinin başındaki Tanrı da sonsuz (ezeli ve ebedi) olduğundan yine sonsuzluğa inanıyorsunuz zaten. Tanrı'nın nasıl oluştuğu sorgulandığında "ezeli ve ebedi" olduğu söyleniyorsa aynı olasılık maddesel form için de neden geçerli olmasın? Siz Tanrı'ya sonsuz dersiniz, başkası "maddesel form"a sonsuz der ve Tanrı yok der. Big bang bizim evrenimizin başlangıcı olabilir ama her şeyin başı olmak zorunda değildir. Büyük patlamanın atası (öncesindeki) "maddesel form" ezeli ve ebedi olabilir ve büyük patlama da ezeli ebedi bir döngü olabilir. Yani bu "maddesel form" büyük patlamalarla form değiştirse de ezeli ve ebedi olabilir. Bu form değiştirme de maddesel formun doğasından kaynaklanıyor olabilir. Bu sadece Tanrı'sız olasılıklardan biri.

Tanrı'sız olasılıkları da Tanrı'lı olasılıklar da bizim evrenimizin yasalarına bağlı olmak zorunda değil, evrenimizin yasaları evrenimizde geçerli. Biz burada "onun atasından", maddesel formdan bahsediyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Not: Evrim Ağacı yazısında büyük patlama öncesi bildiğimiz anlamı ile uzay zaman olmadığı için "öncesi" demenin garip olduğunu belirtse de "siz doğmadan önce" "siz" yoktunuz ama atalarınız vardı. Burada da bahsettiğim odur. Hata gibi gözükmemesi için belirttim.

Not 2: Maddesel form, maddesel olsa da şu anda bildiğimiz madde ile aynı özelliklerde olmak zorunda değildir. Dolayısı ile "Etrafımda gördüğüm maddelerin başlangıcı var gibi, bunun da başlangıcı olmalı." itirazı hatalı benzetme safsatasıdır, parça-bütün safsatasıdır.

1,916 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Büyük Patlama Nedir? Büyük Patlama Sırasında Neler Yaşandı?. (11 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 20 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
9
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Ege Özmeral
Ege Özmeral
92K UP
Fizik Mezunu / Evrim Ağacı Yazarı
Orijinal Soru: Bing Bang teorisi evrenin ezeli olduğu görüşüyle çelişir mi ?

Evrenden neyi kast ettiğimize bağlı olarak çelişmek zorunda değil. Büyük Patlama Teorisi bize evrenin çok küçük ve sıcak bir alandan genişlemeye başladığını söyler. Birçok veri de bu teoriyi destekliyor lakin bu büyük patlamanın zamanın başlangıcı olması gerektiğini kesin bir şekilde ima etmiyor. BGV Teoremi mesela zamanın bir başlangıcı olması gerektiğini söylüyor gibi fakat birçok kişi bir kuantum kütle çekim kuramında durumun böyle olmayacağını iddia ediyor. Mesela fizikçi Sean Carroll ve din filozofu William Lane Craig'in evrenin başlangıcı olup olmadığına dair olan tartışmasını izleyebilisin.

697 görüntülenme
7
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Yusuf İğın
Yusuf İğın
117K UP
Araştırmacı

Merhabalar, ateizm ve teizm bir inanç meselesidir. Bu yüzden inançlar dayanak gösterilerek bilimsel teoriler savunulamaz. Fakat bilimsel teoriler inançlara dayanak olarak gösterilebilir. Kaynaktaki videoda Celal Bey’in savunduğu görüşü bulabilirsiniz. Big Bang teorisi ne kadar tutarlı olsa da henüz %100 bir doğruluk payına sahip değil ve çeşitli bilimsel teoriler dayanak gösterilerek bu teori dışında bir teori ortaya konabilir ve ileride görüşü desteklemek maksadıyla çeşitli bilimsel araştırmalara yönelinebilir. Ateizm de inanmamaya inanmak olduğundan makul ve sorgulanabilir bir şekilde sunulursa fikir, bağnazlık olmaz

1,185 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Youtube. (19 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 19 Ağustos 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Görkem Öge
Görkem Öge
292K UP
Kozmoloji meraklısı.
Orijinal Soru: Bing Bang teorisi evrenin ezeli olduğu görüşüyle çelişir mi ?

Evet, çelişir.

Bu sorunun hem kısa, hem de uzun bir cevabı var. Önce kısa cevap vereyim, sonra uzununu yazayım, siz istediğinizi alın.

Tüm Reklamları Kapat

Edwin Hubble'ın keşfi ile evrenin genişlediğini farkettik. Bu keşif de evrenin bir noktadan genişlediği fikrini (bilimsel olarak) doğurdu. (Daha önceden de büyük patlama fikri vardı ama üzerine bir bulgu yoktu) Buna göre evren bir başlangıca sahiptir. Bu başlangıç zaten zamanın da başlangıcıdır. O nedenle, büyük patlamadan bahsediyorsak sonsuzdan gelip sonsuza giden ve yani sonsuzdan gelen bir evren olamaz. Sonsuza gitme konusu ise henüz net değil.

Bu kısa cevap. Gelelim uzun cevaba:

Tüm Reklamları Kapat

Antik Yunan filozofları, Evrenin sonsuz bir geçmişten gelip sonsuz bir geleceğe gittiğini düşünüyorlardı. Aristotales bu fikirdeydi örneğin. Bu görüş aynı zamanda, 3 büyük dinin iddia ettiği "yaratıcı" fikrine ihtiyaç bırakmadığı için bilim dünyasınca uzun süre kabul gördü. Bunu yazarken "Bilim dünyası ateisttir" demiyorum ama bir yaratıcının varlığına dair bilimsel bir bulgu söz konusu olmadığı için bilim, hiç bir şeyi yaratıcıya bağlayamaz.

Hubble'ın keşfi ile bir başlangıç fikri ortaya çıktı ve kimi biliminsanları, bunun, bir yaratıcıyı gerekli kıldığını iddia ettiler. Neticede bir başlangıç varsa bunu tetikleyen bir etki olmalı. Ancak dediğim gibi bu fikir bilimsel olarak rahatsız edici olduğundan araştırmalar devam etti ve iki ayrı bulgu ve fikre ulaşıldı. (Bu ulaşılanlar dışında "Durağan evren" gibi başka düşünce ve hipotezler ortaya atıldı ama hem konuyu uzatmamak hem de hızlıca terk edilmiş görüşler oldukları için onları anmıyorum)

Bulgu şu: Evrenin toplam enerjisi sıfır. Bu, kapalı bir sistem. Bu da bir dış etkiye, bir tetikleyiciye yani evrenin ortaya çıkması için bir yaratıcıya ihtiyaç yok demektir. Bu nedenle de evren kendiliğinden oluşmuştur deniyor.

Bu bulgu, rakamlara dayanıyor. Ama konumuz bu olmadığı için bunu açıklamıyorum.

Fikir ise şu: Evren, tek bir noktadan büyük patlama ile ortaya çıktı ama bu, öncesinde başka bir evren ya da evrenler olmadığı anlamına gelir mi? Belki de evrenin başladığı nokta, başka bir evrenin kendi üzerine çökmesinden oluşmuştur?

Bu fikir, sizin sorunuz ile ilgili olan kısım işte. Ama bu söz konusu olsa da cevap yine "evet, çelişir"

Çünkü eğer bu evrenden önce başka herhangi bir evren ya da evrenler söz konusu ise, o evrenlerden bu evrene hiç bir bilgi, bulgu, kanıt vs. kalmış olamaz çünkü Planck ölçeği dediğimiz, evrenin doğduğu, büyük patlamanın ortaya çıktığı ilk anlardaki olağanüstü şartlar ve zaten tüm evreni bünyesinde barındıran bir tekillik, herhangi bir bilginin öncesinden sonrasına aktarılmasını kesin olarak engelliyor. Bu nedenle de büyük patlamadan önce bir şey var mıydı sorusu tamamen anlamsız oluyor çünkü varsa da yoksa da bu görüşleri besleyip destekleyecek herhangi bir bilgiden tamamen yoksunuz.

Bu durumda da yine zaman büyük patlama ile başlamış oluyor. Bu gerçek de yine ezeli evren görüşünü yıkıyor. Başka bir evren varsa da o başka bir evren. Bu evren değil.

Tüm Reklamları Kapat

Özetle büyük patlama gerçeği, her şekilde, sonsuzdan gelen evren düşüncesinin sonunu teşkil etti ve bu konuda bilim dünyasında artık bir tartışma yok gibi. Hemen herkes büyük patlamayı ve büyük patlamanın da aynı zamanda "zamanın başlangıcı" olduğu fikrini kabul ediyor.

(Daha ayrıntılı cevap için Hawking'in Zamanın Kısa Tarihi ve Büyük Sorulara Kısa Yanıtlar kitaplarını okumanızı öneririm)

215 görüntülenme
2
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Göktuğ Çağlar
Kimyagerim, Felsefe ve Bilim Yakın Dostlarımdır
Orijinal Soru: Büyük patlamadan önce zamanın olmayışı, patlamayı ve zamanı oluşturan bir yaratıcıya işaret midir?

Nedensellik, genel olarak nedensellik ilkesi olarak bilinen; olay ve olguların birbirine belirli bir şekilde bağlı olması, her sonucun bir nedeni olması ya da her sonucun bir nedene bağlanarak açıklanabilir olması ya da belli nedenlerin belirli sonuçları yaratacağı, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiasıdır.

Zaman ve mekan Big Bang ile ortata çıkmışsa, Evreni ortaya çıkaran nedenin zaman ve mekandan bağımsız olması gerekir, dolayısıyla zaman ve mekan üstü oluşta bir doğaüstülüğe yani bir yaratıcı üstün bilinci işaret edebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak şöyle bir durum da var, Big Bang bir başlangıç ta olmayabilir yani belki de bu evrenlerin sürekli doğup yok olmasına dayanan bir süreçtir.

Ayrıca başlangıç kavramı da zaman dolayısıyla oluşturduğumuz yanılsama bir kavram olabilir, yani hiçlik durumu vardıysa şayet başlangıcı aramak mantıksız olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Bir ikinci eleştiri de nedenselliğe, yani nedensiz bir ilk sonuç olabilir mi, nedenselliğe tümüyle güvenmelimiyiz, bu konu zaten tamamen felsefenin tartışma konusuna giriyor, yani net sorular şunlar ;

+Evrenin bir başlangıcı var mıdır?

+Eğer bir başlangıç varsa, başlama nedenine ihtiyaç var mıdır ?

+Evrenin başlangıç nedeni olmalı ise bu yaratıcıyı işaret eder mi ?

+Evren mutlak ise yani hep vardı ise yaratıcıya ya da başlangıca ihtiyaç var mıdır ?

Felsefede de hiçbir zaman net bir cevap yoktur, o derece ki Klasik Mantığın bile alternatifleri mevcuttur (Bulanık Mantık).

Yani bu soru felsefi bir soru olduğu için felsefi kavramları öğrenip düşünmek ve tartışmak gerekir, genel açıdan net bir cevap bulunmasa da kendi anlamını tatmin edersin.

Ben burada sana bu konudaki tartışmaları, alternatif teorileri göstermek istedim yani farklı bir bakış katmaya çalıştım, ancak şahsi fikrimi soracak olursan henüz agnostik olduğum hiçlik, sonsuzluk gibi bir kaç konudan birisi de bu konu, eğer çok kafana takıyorsa bu konuyu felsefi olarak araştırmanı öneririm, çünkü bilim de zaten felsefe sayesinde ortaya çıkmıştır, bazı sorular bilimi aşar ve felsefenin kolu her yere uzanır.

Genç Mühendisin de dediği gibi bu konuda net bir cevap yoktur ve cevabın olmaması yani bilinmezlik durumu bizi illaki üstün bir bilince götürmez.

265 görüntülenme
3
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.