SARS-CoV-2 Delta Varyantı Nedir? Yeni Varyant Hakkında Neler Biliyoruz?
KTTC
- Türev
- Epidemiyoloji
- Viroloji
Her ne kadar Dünya çapında milyarlarca insanın aşılanmayı tercih etmesi sayesinde COVID-19 salgını büyük oranda yavaşlatılabilmiş olsa da halen aşıya erişimi olmayan veya aşılanmayı reddeden kişiler arasında devam eden salgın, yeni varyantların evrimine neden oluyor. Bunlardan en tehlikelisi, birçok ülkede baskın soy hattı haline gelen Delta varyantı adı verilen bir SARS-CoV-2 çeşidi. Bu varyantın çok daha bulaşıcı ve potansiyel olarak daha ölümcül; bu nedenle salgının gidişatı için önem arz ediyor.
Delta varyantı ilk olarak Hindistan'da keşfedildi ve o dönem, birden fazla "Endişe Verici Varyant"tan biri olarak sınıflandırıldı. Ancak diğer varyantlardan farklı olarak, çok daha kısa bir süre içinde önce Hindistan'da, sonra İngiltere'de yayıldı ve baskın mutant haline geldi. Şimdiyse onlarca ülkede salgın eforlarının altını oyma riski bulunuyor. Özellikle de aşılamanın daha yavaş olduğu veya aşı kararsızlığının daha yüksek olduğu yerlerde...
Delta Varyantı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Neden Endişe Verici?
Eski adıyla B.1.617.2, yeni adıyla Delta varyantı, bugüne kadar keşfedilen en bulaşıcı SARS-CoV-2 varyantıdır. Hem orijinal virüsten, hem de İngiltere'de daha önceden keşfedilen Alfa varyantından daha bulaşıcıdır. Uzmanlar, Delta varyantının bulaşıcılığının %50 oranında daha yüksek olabileceğini söylüyor; ancak bu konuda henüz görüş birliği bulunmuyor.[1]
Bazı diğer verilere göre Delta varyantı koronavirüs enfeksiyonu veya aşılanma sonrası vücudun ürettiği antikorlardan kaçmayı başarıyor olabilir. Hatta CDC'nin söylediğine göre, COVID-19'a karşı geliştirilen bazı monoklonal antikor tedavilerinin etkisini de azaltıyor olabilir.[2]
Ayrıca Delta varyantının daha ağır bir hastalığa neden olduğunu gösteren bulgular da var.[3] İskoçya'da yapılan yeni bir çalışma, Delta varyantı bulaşan insanların hastanelik olma oranının, Alfa varyantından 2 kat daha fazla olduğunu buldu.[4] Ancak bu konudaki belirsizlikler de sürüyor.
Nerelerde Yayılıyor?
Şu ana kadar Delta varyantını tespit etmeyi başaran en az 80 ülke var.[5] Bu varyant, İngiltere ve Hindistan'da çoktan baskın varyant haline geldi ve bu iki ülkede Delta varyantı, vakaların %90'ına tek başına sebep oluyor.[6] 24 Haziran 2021 itibariyle Türkiye'de bu varyant 134 vakada tespit edildi; ancak gerçek sayıların bundan çok daha yüksek olması olası. Dr. Fahrettin Koca, bununla ilgili şöyle söyledi:[7]
Toplam 16 ilimizde görüldü. İllerde dağılımı giderek artmaya başladı. Ağırlıklı olarak İstanbul'da görüldü. 134 vakanın 82'si İstanbul'da, Düzce'de 18, Van'da 8, Ankara'da 4, İzmir'de 3, diğer illerimizde de 1-2 şeklinde olmak üzere toplam 16 ilimizde görüldü. Çok ciddi bir oranın olmadığını biliyoruz ama her geçen gün artabileceğinden endişe ediyoruz. Aşıların bu varyanta da etkili olduğunu biliyoruz. 2 dozla Delta varyantına daha güçlü etkinin olduğunu da biliyoruz.
ABD'de Nisan başında vakaların %0.1'i Delta varyantı iken, Mayıs başında bu oran %1.3'e, Haziran başında ise %9.5'e yükseldi. Haziran ortasında oranın %20.6 olduğu bildirildi. Bu, varyant üzerinde çok ciddi bir doğal seçilim baskısı olduğunu gösteriyor.
Eğer Aşılandıysam Endişelenmeli miyim?
Büyük oranda hayır. Şu anda aşıların büyük bir kısmının (özellikle de yakından takip edilen mRNA aşılarının) Delta varyantına karşı anlamlı ölçüde koruma sağladığını biliyoruz. Dolayısıyla 2 doz aşınızı olduysanız, endişelenmenize gerek yok; fakat önlemleri de temel düzeyde de olsa, sizi rahatsız etmeyecek şekilde uygulamaya devam etmenizi öneririz.
- Bazı Neandertal Genlerine Sahip Olanların COVID-19 Hastalığını Ağır Geçirme Riski Daha Az!
- COVID-19 Kurallarına Uymanın ve Uymamanın Psikolojisi: İnsanları Önlem Tercihlerine İten Faktörler Nelerdir?
- Sessiz Ölüm: Antimikrobiyal Direnci Nedir? Abartılı ve Yanlış Antibiyotik Tüketimi, Nasıl Küresel Bir Tehdit Haline Geldi?
Yakın zamanda yayınlanan bir makale, Pfizer-BioNTech aşısının semptomlu Delta varyantı vakalarına karşı %88 oranında koruma sağladığı gösterildi. Bu, halihazırda aşının sağladığı %95 civarı koruma ile neredeyse aynı. Öte yandan tek doz aşı, orijinal SARS-CoV-2 virüsüne karşı %70 dolaylarında koruma sağlıyorken, Delta varyantına karşı sadece %33 koruma sağlıyor. Bu nedenle iki dozun da olunması önemli.
Delta varyantı ile ilgili problem, aşısız kişiler arasında hızla yayılabilecek olması. Bu, aşılıların da varyantla daha sık karşılaşmasına neden oluyor ve virüse evrimleşme fırsatı sunuyor. Bu nedenle aşısız kişilerin olduğu kalabalıklardan uzak durmanızı öneririz.
Delta Varyantı Yeni Bir Dalga Yaratacak mı?
Salgın, gücünü her geçen gün biraz daha yitiriyor. Her ne kadar Delta varyantı kısa bir sürede baskın varyant olabilecek güce sahip gibi gözükse de toplam vaka sayısını yukarı doğru iteleyip iteleyemeyeceği henüz kesin değil. Ancak aşılama yapılmayan bölgelerde yeni dalgalar oluşabilir ve bu sırada virüs evrimleşerek aşılara karşı da direnç kazanabilir (veya var olan aşı etkinliği azalabilir).
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Neler Yapabilirim?
Çok basit: Aşılanmadıysanız, aşılanın. Aşılandıysanız, aşılanmamış kişileri aşılanmaya teşvik edin (özellikle de sık zaman geçirdiğiniz kişileri). Aşılar, salgına karşı elimizde olan en güçlü silah ve bu silahın kullanılmadığı her gün, düşmana güçlenmek için fırsat tanımış oluyoruz. Diğer salgınla mücadele yöntemleri de önemli (maske takmak, sosyal mesafeye uymak, vs.) ancak aşıya nazaran bunların etkisi kat kat daha zayıf ve hataya çok daha açık. Dr. Anthony Fauci, varyantla ilgili şunları söylüyor:
Delta varyantı, şu anda ABD'deki COVID-19'u yok etme çabalarını en yoğun şekilde tehdit eden varyanttır. İyi haber, ABD'de kullandığımız aşıların bu varyantı da önlemesidir. Bu salgını yenmek için gereken araçlara sahibiz; dolayısıyla gelin bunları kullanalım ve bu salgını ezip geçelim.
mRNA aşılarıyla ilgili sorularınızın yanıtlarını buradan bulabilirsiniz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
16
-
6
-
5
-
4
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Mueller. New Variant Posing Threat, As Global Vaccine Drive Falters. (24 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
- ^ CDC. Coronavirus Disease 2019 (Covid-19). (23 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
- ^ K. Bradsher. In China’s Latest Outbreak, Doctors Say The Infected Get Sicker, Faster.. (12 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Sheikh, et al. (2021). Sars-Cov-2 Delta Voc In Scotland: Demographics, Risk Of Hospital Admission, And Vaccine Effectiveness. The Lancet. doi: 10.1016/S0140-6736(21)01358-1. | Arşiv Bağlantısı
- ^ CDC. Covid Data Tracker. (28 Mart 2020). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: Centers for Disease Control and Prevention | Arşiv Bağlantısı
- ^ Public Health England. Sars-Cov-2 Variants Of Concern And Variants Under Investigation In England. (18 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: Public Health England | Arşiv Bağlantısı
- ^ Hürriyet. Delta Varyantı Türkiye’de Görüldü Mü, Hangi Illerde Görüldü? Sağlık Bakanı Koca Bilim Kurulu Toplantısı Sonrası Açıkladı!. (23 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 24 Haziran 2021. Alındığı Yer: Hürriyet | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 30/05/2025 07:34:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10642
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
