Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Praseodimyum

Praseodimyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

2 dakika
1,630
Praseodimyum Thedore gray
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 59 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Praseodimyum, "Pr" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 59 olan kimyasal bir elementtir. Lantanid serisinin üçüncü üyesidir ve nadir toprak metallerinden biri olarak kabul edilir. Praseodimyum, manyetik, elektriksel, kimyasal ve optik özellikleri sebebiyle oldukça değerli olan; yumuşak, gümüşi, dövülebilir ve sünek bir metaldir. Doğal formda bulunamayacak kadar reaktif olan metal havaya maruz kaldığında yavaşça yeşil bir oksit kaplama geliştirir.

Fiziksel Özellikleri

Praseodimyum; sarımsı, metalik bir parlaklığa sahip yumuşak, dövülebilir, sünek bir metaldir. Praseodimyum 930°C (1.710°F) erime noktasına ve yaklaşık 3.200°C (yaklaşık 5.800°F) kaynama noktasına sahiptir. Yoğunluğu, santimetre küp başına 6.78 ila 6.81 gram civarındadır. Praseodimyumun iki allotropu mevcuttur.

Kimyasal Özellikleri

Nemli hale geldiğinde, praseodimyum havadaki oksijenle reaksiyona girerek praseodimyum oksit oluşturur. Praseodimyum oksit (Pr2O3) metalin yüzeyinde yeşilimsi sarı bir pas oluşturur. Bu reaksiyondan praseodimyumu korumak için element, mineral yağ altında saklanır veya plastik bir örtü ile kaplanır. Diğer birçok metal gibi, praseodimyum da su ve asitlerle reaksiyona girer. Bu reaksiyonlarda hidrojen gazı açığa çıkar.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Praseodimyum, en yaygın lantanidlerden biridir. Yerkabuğunda milyonda 3,5 ile 5,5 parça bollukta oluştuğu düşünülmektedir. Monazit ve bastnazit içindeki diğer nadir toprak elementleriyle birlikte bulunur. Kalaya kıyasla dört kat daha fazla bulunur. Praseodimyum, az önce de ifade edildiği gibi genellikle sadece iki farklı cevher türünde bulunur. Ana madencilik alanları Çin, ABD, Brezilya, Hindistan, Sri Lanka ve Avustralya'dır. Praseodimyum rezervlerinin yaklaşık 2 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Dünya praseodimyum üretimi yılda yaklaşık 2500 tondur.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Metalin büyük bir kullanımı, çakmaktaşı çakmaklarında kullanılan piroforik alaşımdadır. Praseodimyum bileşiklerinin farklı kullanımları vardır: Oksiti, karbon elektrotlarında ark aydınlatması için kullanılır ve cama hoş bir sarı renk verir. Bu cam, kızılötesi radyasyonu filtreler, bu nedenle kaynakçıların gözlerini koruyan gözlüklerde de kullanılır. Tuzları, emaye ve camı renklendirmek için kullanılır. Praseodimyum, uçak motorlarında kullanılan yüksek mukavemetli metalleri oluşturmak için magnezyum ile alaşım ajanı olarak kullanılabilir. Praseodimyum; renkli televizyonlar, flüoresan lambalar, enerji tasarruflu lambalar ve camlar gibi ekipmanlarda evlerde bulunabilen ender kimyasallardan biridir.

Tarihi

Praseodimyum, birkaç nadir toprak oksit karışımı olan didimyumda keşfedildi. Daha sonra, 1885'te Avusturyalı kimyager Carl Auer von Welsbach, amonyum didimyum nitratın tekrarlanan fraksiyonel kristalizasyonu ile praseodim (yeşil kısım) ve neodim (pembe kısım) elementlerinin tuzlarını ayırdı. Praseodimyum, monazit ve bastnazit gibi minerallerde ve nükleer fisyon ürünlerinden biri olarak bulunur.

Etimolojisi

Praseodimyum ismini, "yeşil ikiz" anlamına gelen Yunanca "prasios didymos"tan almıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Önlem ve Güven

Sağlık Etkileri

Tüm nadir metaller gibi, praseodimyum da düşük ila orta seviyede toksisiteye sahiptir. Çözünür praseodimyum tuzları yutulduğunda hafif toksiktir, ancak çözünmeyen tuzlar toksik değildir. Cilt ve gözü tahriş edicidirler.

Praseodimyum, rutubet ve gazların hava ile solunabilmesi nedeniyle çalışma ortamında çoğunlukla tehlikelidir. Bu, özellikle uzun süreli maruz kalma sırasında akciğer embolisine neden olabilir. Praseodim, insan vücudunda biriktiğinde karaciğer için bir tehdit olabilir.

Çevresel Etkileri

Praseodimyum, çevreye birçok farklı yerde, özellikle petrol üreten endüstriler tarafından atılmaktadır. Praseodimyum toprakta ve sulu topraklarda kademeli olarak birikecek ve bu da sonunda insanlarda, hayvanlarda ve toprak parçacıklarında artan konsantrasyonlara yol açacaktır.

Suda yaşayan hayvanlarda hücre zarlarında hasara neden olur, bu da üreme ve sinir sisteminin işlevleri üzerinde birçok olumsuz etkiye sahiptir.

İlginç Bilgiler ve Diğer

Didimyum keşfedildikten birkaç yıl sonra, Avusturyalı kimyager Carl Auer (Baron von Welsbach) (1858-1929), Mosander'ın araştırmasında bir düzeltme yaptı. Auer, didimyumun saf bir unsur olmadığını, ancak diğer iki yeni unsurun birleşimi olduğunu açıkladı. Bu elementlere neodimyum ve praseodimyum adını verdi.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 59 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/12/2024 04:55:11 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10155

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Su
Periyodik Tablo
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Enfeksiyon
Fotosentez
Karbon
Metal
Diyabet
Sağlık Örgütü
Factchecking
İnsanın Evrimi
Farmakoloji
Evrimleşme
Göğüs
Yaşlanma
Taklit
Bellek
Güneş Sistemi
Homo Sapiens
Sıcak
Mit
Travma
Yüksek
Kilometre
Ecza
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Ölçer, et al. Praseodimyum. (31 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 7 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10155
Ölçer, M., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 31). Praseodimyum. Evrim Ağacı. Retrieved December 07, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10155
M. Ölçer, et al. “Praseodimyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 31 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/10155.
Ölçer, Metehan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Praseodimyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 31, 2021. https://evrimagaci.org/s/10155.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close