Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik!

4 dakika
1,909
Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik! Healthing
Lösemi hastası küçük Xavier
Tüm Reklamları Kapat

Günümüzdeki hücre biyolojisi çalışmalarının -bilgisayar temelli analizler dışında- büyük çoğunluğu, laboratuvar koşullarında yapılmaktadır. Ben, Dokuz Eylül Üniversitesi'ndeki İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi'nde çalışan bir araştırmacıyım ve burada okuyacağınız; ben ve ekibim tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarıdır. Çalışmamızda, lösemi (kan kanseri) hastalığının belli bir tipinde kullanılan ilaçlara karşı gelişen hücre ölümünün takibi, yeri ve önemini inceledik. Burada, Molecular Biology dergisinde yayınlanan çalışmamızın sonuçlarını sizlerle paylaşacağım

Hücre ölümü, hücre biyolojisi ve moleküler biyoloji alanlarında sıklıkla çalışılan bir konudur. Hücre ölümünün dış etmenlere bağlı olarak (yanma gibi) olması ya da bazı uyaranlara yanıt oluşturarak basamaklı olarak (programlı) gerçekleşmesi mümkündür. Nekroz, apoptoz, nekroptoz, otofaji vb. isimlerle anılan ve moleküler düzeyde araştırılan birçok hücresel ölüm çeşidi vardır. Bu araştırmaların önemi, genel hücre biyolojisi bilgimizi artırmanın yanında, bugün kanser gibi hücre çoğalmasının kontrol edilemediği hastalıklarda tedavi hedefi olarak kullanılmasıdır. Tedavilerin asıl amacı aşırı ve kontrolsüz çoğalan hücreleri durdurmak ve mümkünse ortadan kaldırmak olduğundan, hücre ölümü araştırmaları tıp çalışmalarında önemlidir.

Lösemide Hücre Ölümünün Etkisi Var mı?

Bu yazıda ele alacağımız makalemiz, genellikle yetişkinlerde görülen ve diğer lösemi tiplerine göre daha yavaş ilerleyen kronik myeloid lösemi ile ilgilidir.[1], [5] Makalede yoğunlaştığımız hücre ölümü tipi otofaji (İng: "autophagy") olarak bilinen bir ölüm türüdür. Otofaji, "kendi kendini" (auto) ve "yeme" (phagy) anlamına gelen kelimelerden türetilmiştir ve gerçekten de hücrenin kendi kaynaklarını bitene kadar tüketerek öldürdüğü bir durumdur. Öte yandan bu olay, hücreye son bir hayatta kalma şansı tanır.[7]

Tüm Reklamları Kapat

Makalemiz için seçtiğimiz başlıkta da yer verdiğimiz "imatinib", lösemide hücreleri öldürebilen bir ilaçtır.[6] İmatinib, çoğu hastayı tedavi edebilmesine rağmen bazı hastalar bu ilaca cevap vermemekte, yani bazı hastaların kanserli hücreleri ölmemektedir. Biz bu duruma "ilaç direnci" diyoruz. Bu çalışmada, bahsi geçen ilacın, dirençli yani ölmeyen hücrelerde otofaji ölümünü nasıl etkilediği incelenmiş, ilaçların işe yaramadığı hastalardaki hücresel düzeyde bilinmeyenler anlaşılmaya çalışılmıştır.

Araştırmada laboratuvar ortamında çoğaltılabilen kanser hücreleri kullanılmıştır. Kanser hücrelerine belirli dozlarda ilaç verilmiş, daha sonra ilaç yanıtları hücre ölümüne özgü bazı moleküler belirteçlerin tespit edilmesiyle incelenmiştir.

Otofaji ile ilgili moleküler belirteçlerin analizi
Otofaji ile ilgili moleküler belirteçlerin analizi
Journal of Molecular Biology

Yukarıda görmüş olduğunuz analizler, "otofaji" olarak adlandırdığımız hücre ölümüne dair yaptığımız bir kısım deney sonuçlarının bilgisayar ortamında görselleştirilmiş halidir. K562 olarak yazılan örnekler ilaçla ölen hassas kanser hücreleri, K562-IR olarak yazılan örnekler ise ilaçla ölmeyen/dirençli kanser hücreleridir. (a), (c) ve (d) bölümündeki deney sonuçları, hücrelerden elde ettiğimiz proteinlerin hücrelerdeki farklı miktarlarını ölçmeye yarayan bir teknikle elde edilmiştir. Şekillerdeki "kDa" ifadesi, protein büyüklüğünü ifade eden "kilodalton"dur. Şekilde görülen LC3-I, LC3-II, p62, Beclin, mTOR ifadeleri, otofaji biyolojisinde rol oynayan proteinlerin isimleridir ve bizim deney gruplarımızdaki miktarları birbirleri arasında karşılaştırılmıştır. (b) bölümündeki görsel ise, hücre parlaklığını ölçen bir teknik kullanılarak elde edilmiş sayıların grafik haline getirilmiş şeklidir. Burada hassas hücrelerde ilaçla birlikte otofaji görüldüğü (soldan ikinci kolon) ancak dirençli hücrelerde bir değişim olmadığı izlenmektedir.

Araştırmamız sonucunda, ilaçla ölmeyen (dirençli) bazı lösemi hücrelerinde otofajik ölüme dair moleküler düzeyde bir uyarılma gerçekleşmediği gözlenmiştir. Hassas (ilaçla ölen) hücrelerde otofajiye bağlı ölüm gözlenirken, dirençli hücrelerde otofaji çok daha az olmaktadır. Hastalardaki bazı hücrelerin kullanılan ilaçlara kalıcı olarak duyarsızlaştığı, ilacın lösemi hücreleri için artık bir tehdit oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum, hücrelerin de tıpki doğada olduğu gibi, seçici ortama maruz kaldıklarında (buradaki seçici ortam ilacın hücreleri ölüme sürüklemesidir) daha güçlü donanıma sahip olanlarının hayatta kalmasını sağlamasından ortaya çıkmış olabilir.

Sonuç

Burada okuduğunuz makale özeti, her gün bilim insanları tarafından yayınlanan yüzlerce araştırma makalesinden yalnızca biridir. Görüldüğü gibi bir araştırmanın yayınlanması önce bir merak sorusu sorulması, daha sonra laboratuvar çalışması için gerekli malzeme ve ortamın oluşturulması, ortaya çıkan veriler güvenilir olduktan sonra başkalarının da anlayacağı şekilde görselleştirilmesi, mevcut bilgilerimize göre yorumlanması ve diğer bilim insanlarıyla paylaşılması için yazıya dökülmesi yollarından geçer.

doi: 10.47023/ea.bilim.11197

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
17
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • İnanılmaz 2
  • Umut Verici! 2
  • Üzücü! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ S. Baykal-Köse, et al. (2021). Autophagy Does Not Contribute To Tki Response In A Imatinib-Resistant Chronic Myeloid Leukemia Cell Line. Molecular Biology, sf: 573-579. doi: 10.1134/S0026893321030043. | Arşiv Bağlantısı
  • G. K. Polat. Programlı Hücre Ölümü: Apoptosis (Apoptoz) Nedir? Canlılar Neden Hücrelerini Bilerek Öldürürler?. (17 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • G. Özata. Yükselen Zümrüdüanka Yolağı: Programlı Hücre Ölümü (Apoptoz) Ile Organ Yenilenmesini (Rejenerasyon) Birbirine Bağlayan Eşsiz Yolak!. (16 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • A. Recep. Non-Apoptotik Hücre Ölümü Mekanizmaları: Nekroz Nedir? Hücreleri Öldüren Patolojik Süreçler Nelerdir?. (26 Ağustos 2021). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2021. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  • ^ www.thd.org.tr. Türk Hematoloji Derneği. Alındığı Tarih: 29 Kasım 2021. Alındığı Yer: www.thd.org.tr | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Wikipedia. Imatinib. (27 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 29 Kasım 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
  • ^ D. Glick, et al. (2010). Autophagy: Cellular And Molecular Mechanisms. The Journal of pathology, sf: 3. doi: 10.1002/path.2697. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 20:54:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11197

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Veri Bilimi
Gün
Oyun
Orman
Doğal Seçilim
Mikrobiyota
Bilim Felsefesi
Nükleer Enerji
Rna
Çiftleşme
Ergen
Vaka
Öğrenme Teorileri
Koronavirüs
Habercilik
Sosyal Medya
Nörobilim
Nötron
Teleskop
Ara Tür
Bakteriler
Cinsellik Araştırmaları
Kedigiller
Kadın Sağlığı
Beslenme Davranışları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. B. Köse, et al. Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik!. (30 Kasım 2021). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11197 doi: 10.47023/ea.bilim.11197
Köse, S. B., Bakırcı, Ç. M. (2021, November 30). Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik!. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2024. from https://doi.org/10.47023/ea.bilim.11197
S. B. Köse, et al. “Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Nov. 2021, https://doi.org/10.47023/ea.bilim.11197.
Köse, Seda Baykal. Bakırcı, Çağrı Mert. “Otofajik Hücre Ölümünün, Lösemi Tedavisinde İlaç Başarısını Etkileyebildiğini Gösterdik!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 30, 2021. https://doi.org/10.47023/ea.bilim.11197.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close