Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!

Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!
5 dakika
5,966
  • Astronomi
  • Diplomatik Tarih
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 1 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Dünya'ya meteor düşmesi (daha doğrusu meteorit düşmesi) pek sıra dışı bir olay değildir. Bir insanın üzerine meteorit düşmesi ise sıra dışı bir olaydır. Ne var ki bugüne kadar raporlanan ölümlü meteor kazaları oldukça güvensiz kaynaklara dayanmaktadır. Örneğin popüler bir vaka olarak, 6 Şubat 2016'da Hindistan'da öğlen yemeği sırasında dışarıda yüzünü yıkamakta olan bir otobüs şoförünün üzerine meteorit düşerek öldüğü iddia edilmiştir ve bu, haber kaynaklarında "bilinen tarihte meteorit nedeniyle ilk ölüm" olarak geçmiştir.[1] Ancak NASA tarafından yapılan incelemeler, yer kaynaklı bir patlamanın daha olası olduğunu bulmuştur.[2]

Benzer şekilde, 2013 yılında Rusya'nın Chelyabinsk bölgesinde yaşanan bir meteor patlaması sonucu 1600'den fazla kişi yaralanmıştır; fakat bu yaralanmaların hiçbirinde doğrudan bir meteorit teması tespit edilememiştir. Yaralanmaların hepsi, kişilerin bulunduğu binalardaki camların basınç dalgası dolayısıyla patlamasıyla oluşan kesikler veya düşme sonucu yaşanan travmalardı.[3], [4] Benzer şekilde, bu şekilde meteoritlerle ilişkilendirilen vakaların 14 tanesinde hiçbir meteorit izine rastlanamamıştır.[5]

Tüm Reklamları Kapat

Buradaki yazımızda, benzer bazı diğer vakalara yer vermekteyiz. Ancak raporlanan diğer olayları kısaca listeleyecek olursak:

  • 30 Kasım 1954'te Alabamalı bir kadına meteorit çarpmıştır ve yaralanmasına neden olmuştur (sebebin meteorit olduğu USGS tarafından doğrulanmıştır).
  • 8 Kasım 1929'da Yugslavya'nın Zvezvan kentindeki bir düğün sırasında düşen bir meteorit, 1 erkeğin ölümüne neden olmuştur.[6]
  • 30 Haziran 1908'de Siberya'da yaşanan Tunguska Olayı'nda düştüğü iddia edilen meteorit yüzlerce geyiği ve 2 insanı öldürmüştür (sebebin meteorit mi kuyrukluyıldız mı olduğu kesin değildir).[7], [8], [9], [10]

Osmanlı'da Bir Meteor Faciası

24 Şubat 2020'de Meteoritics & Planetary Science dergisinde Ege Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Ozan Ünsalan, Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Altay Bayatlı ve hem SETI Enstitüsü hem de NASA Ames Araştırma Merkezi'nden Peter Jenniskens tarafından yayınlanan bir makalede, resmi kayıtlara geçmiş tarihteki ilk ölümlü meteorit vakasının Osmanlı Devleti topraklarında, 22 Ağustos 1888 Çarşamba günü, saat 20:30 sıralarında yaşandığı gösterilmektedir.[11]

Tüm Reklamları Kapat

Dijital ortama aktarılan ve 60 milyondan fazla dokümanı barındıran T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı bünyesindeki Osmanlı Arşivleri'nden elde edilen 3 mektup, o gün yaşananları anlatmaktadır. Bu mektuplardan ilki, olayın yaşandığı yer olan ve o zamanlar Osmanlı Devleti topraklarında yer alan Musul (Irak) valisi Faik Mustafa Bey, dönemin İçişleri Bakanlığı konumundaki Dahiliye Nezareti'ne şöyle yazmaktadır:

(...) Ağustosun onuncu Perşembe gunü saat sekiz buçuk raddelerinde Suleymaniye’nin Serçinar garbi nahiyesinde vakî Çişane nam karyesinin zeylinde ve ahram şeklinde kain tepe uzerinde bir şu'le hasıl olarak mevad-ı turabiye ve haceriye-yi ihrak ile beraber havaya suud eden buhar Süleymaniye’nin şark cihetinde kain Dilaver karyesi cihetine giderek iş bu karyenin dahi bir tepeye istinadı bulunması hasebiyle bu tepenin altında bulunan iki nefer ademden birisine ziyadece tesir edip telef eyledigi gibi diğerinin hala esir fraş bulunduğu ve Gülambar kazasında vaki’ Horilmar nam karyede dahi boyle bir hal vuk’uuyla karye derununda ve etrafı erbaasında yağmur yağarcasına on dakika mikdarı taşlar yağdığı ve orada nüfusca hamdolsun bir güne mazarratı olmamıs ise de taşların tesadüf ettiği besatin ve mezruata hasar-ı külli irad ettiği ve mezkur taşlardan numune alarak bir parçasının gönderdiği Süleymaniye mutasarrıflığından ba-tahrirat işar olunmuş ve mezkur numune manzur ali nezareti penahları buyrulmak üzere postaya teslimen takdim kılınmış olmakla ol babda ve her halde emri ferman hazreti menlehul emre gider.
Mustafa Faik Paşa tarafından Ahmed Munir Paşa'ya gönderilen ilk mektup.
Mustafa Faik Paşa tarafından Ahmed Munir Paşa'ya gönderilen ilk mektup.
Meteoritics & Planetary Science

Burada sözü edilen tarihler, Rumi takvime göre verilmiştir (10 Ağustos 1304). Bu, Gregoryen takvimde 22 Ağustos 1888'e denk gelmektedir. Yukarıdaki mektup, 13 Eylül 1888'de kaleme alınmıştır (Rumi takvimde 1 Eylül 1304). Mektuptan da anlaşılacağı üzere göktaşlarının "10 dakika süresince yağmur gibi yağdığı, 1 kişiyi öldürdüğü, diğerini felç ettiği ve civarda hasara neden olduğu" belirtilmektedir. Meteorit, aşağıdaki haritada da gösterildiği gibi Gülambar civarında atmosfere giriş yapmış, sonrasında muhtemelen parçalanarak 67 kilometre uzaktaki Serçinar bölgesindeki (35° 35' 2.80" Kuzey, 45° 23' 6.69" Doğu) tepelere yağmıştır. Bu sırada 1 kişiyi öldürmüş, 1 kişiyi felç etmiş ve tarlalara zarar vermiştir.

Olayların nasıl gerçekleştiğini gösteren harita: Gülambar'da atmosfere giriş yapan meteor, havada parçalanıp, kuş uçuşu 67 kilometre uzaktaki Serçinar bölgesine düşerek insanlara ve tarlalara zarar vermiştir.
Olayların nasıl gerçekleştiğini gösteren harita: Gülambar'da atmosfere giriş yapan meteor, havada parçalanıp, kuş uçuşu 67 kilometre uzaktaki Serçinar bölgesine düşerek insanlara ve tarlalara zarar vermiştir.
Meteoritics & Planetary Science

8 Ekim 1888'de ise Dahiliye Nezareti'nin gönderdiği mektubu alan Sadrazam Kamil Paşa, bilgileri özetleyerek 9 Ekim'de Sultan 2. Abdülhamit'e iletti. Sadrazam'ın kaleme aldığı mektupta şunlar yazıyordu:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Geçen Agustosta Süleymaniye sancağı dahilinde kain Çişane nam-ı karye zeylindeki tepe uzerinde bir şu'le hasıl olub havaya suud eden buharın Dilaver Karyesinde bulunan iki kişiye tesiri ile birinin telef olduğunu ve Gülambar kazasında vaki’ Horilmar nam karyede dahi beş on dakika mikdarı nuzul eden taşdan nüfusca bir zaiyat olmadığını ve düşen taşlardan numune olarak bir parçasının gönderildiğini havi Musul vilayetinden Mebus-u Tahriratıyla zikr olunan taş parçası manzur-u ali buyrulmak içün dahiliye nazareti celilesinin tezkeresi ile ma’en arz ve takdim kılındı efendim.
Sadrazam Kamil Paşa'nın Sultan 2. Abdülhamit'e ilettiği mektup.
Sadrazam Kamil Paşa'nın Sultan 2. Abdülhamit'e ilettiği mektup.
Meteoritics & Planetary Science

Ne yazık ki Sultan 2. Abdülhamit'in bu olaya cevabı veya aldığı karara dair herhangi bir belgeye henüz ulaşılamamıştır. Benzer şekilde, toplandığı söylenen meteorit numunelerine dair de herhangi bir bulguya henüz ulaşılamamıştır. Dolayısıyla bu olayın bir meteorit düşmesi olmama ihtimali her zaman olmakla birlikte, olayların birden fazla kaynak tarafından yazılması ve devletin en üst kademelerine kadar ulaştırılmış olması, olayın meteorit kaynaklı olmasa bile gerçekliği konusunda herhangi bir şüpheye yer bırakmamaktadır.

Eğer gerçekten meteorit düşmesi ise bu vaka, resmî kaynaklarda kaydedilmiş en eski tarihli ve ölümle sonuçlanan meteorit düşmesi vakası olarak tarihe geçmektedir.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
16
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 16
  • İnanılmaz 12
  • Tebrikler! 5
  • Muhteşem! 3
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ A. Marszal, et al. Indian Bus Driver 'Killed By Meteorite Strike'. (8 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 29 Ekim 2021. Alındığı Yer: The Telegraph | Arşiv Bağlantısı
  • ^ C. Hauser. That Wasn’t A Meteorite That Killed A Man In India, Nasa Says. (9 Şubat 2016). Alındığı Tarih: 29 Ekim 2021. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
  • ^ O. P. Popova, et al. (2013). Chelyabinsk Airburst, Damage Assessment, Meteorite Recovery, And Characterization. Science, sf: 1069-1073. doi: 10.1126/science.1242642. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ V. V. Emel’yanenko, et al. (2013). Astronomical And Physical Aspects Of The Chelyabinsk Event (February 15, 2013). Solar System Research, sf: 240-254. doi: 10.1134/S0038094613040114. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ L. LaPaz. (Dergi, 1951). Injuries From Falling Meteorites. Not: Popular Astronomy.
  • ^ J. S. Lewis. (1997). Rain Of Iron And Ice. ISBN: 9780201154948. Yayınevi: Basic Books.
  • ^ Z. Sekanina. (1983). The Tunguska Event: No Cometary Signature In Evidence.. The Astronomical Journal, sf: 1382-1413. doi: 10.1086/113429. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ Z. Sekanina. (1998). Evidence For Asteroidal Origin Of The Tunguska Object. Planetary and Space Science, sf: 191-204. doi: 10.1016/S0032-0633(96)00154-7. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ T. E. Bunch, et al. (2021). A Tunguska Sized Airburst Destroyed Tall El-Hammam A Middle Bronze Age City In The Jordan Valley Near The Dead Sea. Scientific Reports, sf: 1-64. doi: 10.1038/s41598-021-97778-3. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ J. E. Lyne, et al. (1995). Origin Of The Tunguska Event. Nature, sf: 638-639. doi: 10.1038/375638a0. | Arşiv Bağlantısı
  • ^ O. Unsalan, et al. (2020). Earliest Evidence Of A Death And Injury By A Meteorite. Meteoritics & Planetary Science, sf: 886-894. doi: 10.1111/maps.13469. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 27/03/2023 05:01:08 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11114

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Güneş
Depresyon
Koaservat
Gerçek
Çin
İfade
Rna
Yapay
Mavi
Besin
Çiçek
Sahte
Samanyolu Galaksisi
Fotoğraf
Antik
Yangın
Fizik
Hızlı
Oyun Teorisi
Gezegen
Santigrat Derece
Dişler
Yüksek
Ergen
Çağ
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!. (30 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 27 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11114
Bakırcı, Ç. M. (2021, October 30). Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!. Evrim Ağacı. Retrieved March 27, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11114
Ç. M. Bakırcı. “Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 30 Oct. 2021, https://evrimagaci.org/s/11114.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Osmanlı'da Bir Meteor Felaketi: Tarihin Resmi Kayıtlara Geçen İlk Ölümlü Meteorit Kazası Osmanlı Topraklarında Yaşandı!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 30, 2021. https://evrimagaci.org/s/11114.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.