Önce Hangisi Evrimleşti: Çimen mi, Yoksa Dişler mi?
Tex Vet Pets
- Çeviri
- Evrimsel Biyoloji
38 milyon yıl önce, Güney Amerika'ya özgü memelilerde, Kuzey Amerika'daki atlara ve develere benzer dişler evrimleşmeye başladı. Benzer ortamlara mı adapte oldular acaba?
Hayvanlar Nasıl Adapte Olur?
Adaptasyon, bir organizmanın davranışında veya anatomisinde, ortamına daha iyi uyum sağlaması için gerçekleşen evrimsel değişikliklerdir. Bunlar, doğal seçilimin bir ürünüdür; ancak belirli bir adaptasyonun "neden" evrimleştiğini bulmak çok daha zor bir sorudur.
Burke Müzesi Paleobotanik Küratörü Dr. Caroline Strömberg ve Washington Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Regan Dunn, bu soruyu cevaplamak için eski zamanların çimenlerinin fosil kalıntılarını incelediler.
Ot Yemek, Zımpara Kağıdı Üzerinde Çiğnemek Gibidir!
Fitolit denilen küçük cam benzeri parçacıklar otlara dokunulmasını ve çiğnenmesini zorlaştırır [Ç.N.: Yunancada bitki taşı anlamına gelen fitolitler; bazı bitki dokularında bulunur ve bitkinin çürümesinden sonra da fosillerinde bulunabilir, ayrıca silikadan oluşan sert ve mikroskobik yapılardır.)
Bunun sonucunda ot yiyen hayvanların dişleri aşınır. İnek ve at gibi çoğunlukla ot yiyen hayvanların dişleri, fitolitlerin neden olduğu aşınma ve yıpranmaya rağmen uzun süre dayanacak şekilde evrimleşmiştir. Dişlerinin emaye ile kaplanan kısımları yüksektir (İng. "crown"). Dişin üst kısmı aşındığından, dişler çeneden yukarı doğru itilir.
Bir bitki ölüp çürüdüğünde ve hatta topraklar kayaya dönüştükten uzun süre sonra bile, fitolitler milyonlarca yıl boyunca korunabilir. Dr. Stromberg eski zamanların doğasını anlayabilmek için fitolitleri inceliyor.
Bir Hipotezi Test Etmek...
Eğer yüksek tepeli dişler, çimenliklerin yayılmasına karşılık olarak evrimleşmişse; bu dişleri takip ettiğizde, fosil kayıtlarında farklı zamanlarda ve yerlerde bol miktarda çimen fitolitleri görmek gerekir. Bitkilerde ve hayvanlarda bu tür koordineli değişikliklere karşılıklı evrim (İng. "coevolution") denir.
Dr. Strömberg ve Regan Dunn, yüksek tepeli dişli hayvanların 38 milyon yıllık fosillerinin bulunduğu Güney Arjantin'e gittiler. Görevleri, bu hayvanlar evrimleşirken etraflarındaki bitkilerin ne olduğunu bulmaktı.
Örnek Toplama...
Bunu yapmak için, kayaya dönüşmüş eski topraklardan örnekler topladılar. Bu fosilleşmiş topraklar 18 ila 43 milyon yıllıktır. Çekiç, harç, havan, elek ve çeşitli asit işlemlerini kullanarak kaya içinde korunmuş fitolitleri çıkardılar. Fitolitleri mikroskop altında inceleyerek hangi bitkileri geride bıraktıklarını belirlediler.
Güney Amerika'daki Yüksek Tepeli Dişler Neden Evrimleşti?
Hipotezlerinin aksine, Burke araştırmacıları, Güney Arjantin'deki fosil kayıtlarında çimenliklere dair kanıt bulamadılar. Topladıkları örnekler, yüksek tepeli dişleri olan Güney Amerika otçullarının subtropikal ormanlarda palmiye ağaçlarını yiyerek yaşadığını gösterdi.
Bu, Güney Amerika otçullarının, başka yerlerdeki çimen yiyicilerle aynı adaptasyonu kazandığı anlamına gelir. Başka bir deyişle, hayvanlarda belirli bir fonksiyonel özelliğin çok farklı nedenlerle evrimleşebileceğidir. Güney Amerika otçullarının dişleri; volkanik kül gibi diyetlerindeki diğer kumlara yönelik bir adaptasyon olabilir. Dr. Strömberg şunları söylüyor:
Daha önce hiç kimse bitki kayıtlarındaki kanıtlara ayrıntılı bir şekilde bakmamıştı. Bulgularımız, adaptasyonun her zaman aynı şekilde gerçekleşmediğini ve adaptayonu tetikleyen ortamın her zaman aynı olmadığını gösteriyor.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
6
-
4
-
4
-
4
-
3
-
3
-
3
-
2
-
2
-
2
-
1
-
1
- Çeviri Kaynağı: Burke Museum | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Phytolith. (26 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 26 Kasım 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 05:14:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8068
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Burke Museum. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
