Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü...

Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü... Tumbral
9 dakika
2,597
  • Biyografi Araştırmaları
  • Biyografi
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 17. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Podcast
13:06
Ergül Can
Ergül Can Seslendiren
25
  • İndir

Ben Nikolas Kopernik, veya Niklas Koppernigk ya da Lehçe söylersek Mikolaj Kopernik, Almancaya ne dersiniz? Nikolaus Copernikus… Size biraz garip mi geldi? 1473 yılında Prusya krallığında doğduğum için bu isim karmaşası… O zamanlarda pek tuhaf sayılacak bir durum değildi. Polonya sınırları içinde kalan ama Almanca konuşulan Thorn kentinde, oldukça varlıklı ve dört çocuklu bir ailenin en küçüğü idim.   

Babam Nikolas, bakır işiyle uğraşan varlıklı bir tüccardı. Aynı zamanda aktif olarak güncel siyasetle uğraşıyordu ve kutsal amaçlarından saparak ülkemize ait şehirlere saldıran Töton şövalyelerine karşı Polonya’yı destekleyen Krakov’lu bir yurtseverdi. Babam öldüğünde 10 yaşındaydım. Onun hikâyelerini annem Barbara ve dayım Lucas Watzenrode’dan dinleyerek büyüdüm. Dayım, babam öldükten sonra bana sahip çıktı ve bilimsel çalışmalarım sonucunda Dünya ve Güneş ile ilgili tespit ettiklerimi duysa, bana fena halde kızabilirdi. O, neredeyse tüm yaşamımı planlayan kişiydi. 

Tüm Reklamları Kapat

Bütün sülalemiz asilzadelerden, din adamlarından ve kent yönetiminde söz sahibi zengin insanlardan oluşuyordu. Kız kardeşimin eşi Thorn kenti valisiydi ve o, erken yaşlarda ölünce, geride bıraktığı beş çocuğuna ben baktım. Belki bu sebepten, belki de dayım Lucas’ın planladığı yoğun eğitim hayatım ve bana yüklediği sorumluklardan ötürü, hiç evlenmedim. Dayım ve koruyucum Lucas Watzenrode, üç dönem boyunca Lehistan, yani Polonya hükümdarlarının arkadaşı ve danışmanıydı. Warmia bölgesindeki en güçlü adamdı. Onun zenginliği ve bağlantıları sayesinde, eğitim hayatım ve Frombork Katedralinde dini liderliğe ulaşan kariyerim güvence altına alınmış oldu. 

Orta Çağ’da konforlu bir hayat sürmek, yüksek mevkilere gelmek ayrıcalıklı bir durumdu. Söyleyeceklerim, insanların savaşlarda kolayca öldüğü, halkların hastalıktan kırıldığı bir çağda şımarıkça gelebilir size. Ama bu siyasi ve dini kariyer planları yüzünden, astronomi ve matematik öğrenmeye olan heveslerinizi ertelemek zorunda kalsanız, neden rahatsız olduğumu anlardınız. Ya da inançlarınız nedeniyle bulduklarınızı özgürce dile getirememek mesela, iyi bir keşfin insanların yüzünde yarattığı aydınlanmayı görememek, ne acı… 4 yıl boyunca eğitimime devam ettiğim Krakow Üniversitesi’nden işte bu siyasi kariyer planları nedeniyle, diplomamı alamadan ayrılmak zorunda kaldım. Hayal edebiliyor musunuz? 4 yıl okuyorsunuz ve son senenizde diplomanızı almadan okulu terk etmek zorunda kalıyorsunuz. İyice kafanız karışmadan biraz bahsedeyim dilerseniz… 

Tüm Reklamları Kapat

18 yaşındayken Krakow Üniversitesi’nde Orta Çağ skolastik eğitim sistemiyle uyumlu olarak, birazdan ayrıntılarını anlatacağım “yedi özgür sanat” alanında eğitimime başladım. Skolastik eğitimin amacı, felsefeyi dinin ya da aklı inancın alanına uygulayarak, dünyaya ilişkin olguları anlaşılabilir hale getirmekti. İnsanların akıl yürütme yoluyla özelikle de inanca ve Tanrı’nın sözlerine ettikleri itirazlara yanıtlar vermeye çalışıyorduk. Yeni bir şeyler bulmak ya da düşünceler üretmek değildi niyetimiz; akıl ve bilimi bir araya getirmekten doğan, dinimizce uygun olmayan görüşleri çürütmek çabasındaydık. İşte ben tam olarak bu bakış açısının terk edilmeye başlandığı bir dönemde eğitimime başladım. Özellikle Aquinalı Thomas’ın öğretileri sonrasında, artık akıl ve inancın birleştirilmesi, din bilgisi ile doğa bilimlerinin uzlaştırılma çabası biraz olsun değişmeye başlamıştı. İnanmak için, bilmek gerekiyordu. Ben de kendimi bilmeye adadım.

Feza Köylüoğlu tarafından çizilmiştir. Tüm hakları saklıdır.
Feza Köylüoğlu tarafından çizilmiştir. Tüm hakları saklıdır.

Krakow’daki astronomi ve matematik okulunun en parlak döneminde, çalışmalarıma özgür sanatlar bölümünde başladım. Yedi başlık altında dersler görüyorduk; dil bilimi, mantık, retorik (yani güzel konuşma sanatı), aritmetik, geometri, müzik ve astronomi (yani gök bilimleri). Krakow’daki çalışmalarım, bana kusursuz bir temel sağladı. İyi bir felsefe eğitimi ile Aristoteles’in doğa bilimleri öğretileri ve metafizik hakkında bilgiler edindim. Eleştirel düşünme becerimin gelişmesi, astronominin o ana kadar bilinen teorilerindeki mantıksal çelişkileri ortaya çıkarmama önayak oldu. Aristoteles’in eş merkezli küreler teorisi ile Ptolemy’in dış merkezliler ve dış çemberler mekanizmasını inceleyerek, sonrasında kendi gözlem ve hesaplamalarımla elde ettiklerimi karşılaştırdım. Evrenin yapısına dair kendi görüşlerim oluşmaya başlamıştı. Öğrenme merakımı artıran, beni doğa ve evrenle tanıştırarak hayata bağlayan bu okulda büyük bir hevesle okudum. 

Doğayı ve insanı tanımak, ailemden gelen seçkin sınıfa ait tavrımı değiştirmeme, daha olgun ve insancıl tutum almama yol açtı. Oldukça fazla kitap okudum ve ilk bilimsel notlarımı da bu dönemde, yani yirmili yaşlarımda yazdım. Notlarımı, Krakow’da astronomi üzerine büyük bir kütüphanede toplamaya başladım. Yıllar sonra, 1650’de, bu kütüphane, İsveçliler tarafından “savaş ganimeti” olarak Uppsala Üniversitesi kütüphanesine götürülmüş. Bunca yıldır halen korunuyor olması ne güzel… 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

İşte bu kadar coşkuyla sürdürdüğüm Krakow’daki eğitim hayatım, sürpriz bir gelişme nedeniyle daha mezun olamadan bitiverdi. Yani 4 yıl okuduğum okulumdan, henüz diplomamı alamamışken ayrılmak zorunda kaldım. 

1495 yılında, Warmia bölgesi başpiskoposu ölmüştü. Dayım Lucas Watzenrode, yerine beni geçirmeyi amaçladığı için okulumdan ayrıldım. Ancak işler pek istediğimiz gibi gitmedi ve bazı dini önderlerin itirazı nedeniyle atamam yapılmadı. Bu gelişme üzerine dayım, beni kilise hukuku okumak üzere İtalya’ya gönderdi. O zaman itiraz edecek cesaretim yoktu, ama rahiplik kariyerini ilerletmek için 3 yıl boyunca Bologna’da kalmak beni fazlaca üzmedi. Neden mi? Çünkü ünlü astronom Domenico Maria Novara da Ferrara ile tanıştım ve onun asistanı oldum. Bu süre içinde 2 yıl tıp eğitimi de aldım. İnsan bedenindeki değişikliklerin astronomik olaylarla ilintilerini aradım. Pek bir şey bulamadım ama, bu sırada verdiğim çaba sayesinde gökyüzüne ilişkin bilgileri arttı. Özellikle Padua’dayken antik astronomi, kozmoloji ve takvim sistemleri hakkında tarihi bilgi toplamaya fırsat buldum. İtalya’daki çalışmalarımı tamamladıktan sonra 30 yaşındayken hayatımın geri kalanını geçireceğim Warmia bölgesine başpiskopos olarak geri döndüm ve Frombork şehrine ait kalede bir kule satın alarak, orada yaşamaya başladım.

İdari, ekonomik ve dini görevlerin üstesinden gelmem gereken, zor bir dönem geçiriyorduk. Töton tarikatı şövalyelerinin saldırıları ve yaptığı kuşatma nedeniyle Polonya güçleriyle birlikte Olsztyn ve Warmia bölgelerinin savunmasını yönettim. Ardından, barış görüşmelerinde Polonya tarafını temsil ettim. Hem bilim insanı, hem din adamı, hem komutan, hem de siyasetçi… Zor bir hayat değil mi?

Siyasi ve ekonomik karışıklıkların artık bitmesini istiyordum. Bir an önce iletki, gönye, pergel ve halkalı küre gibi, size oldukça ilkel gelecek, aletleri kullanarak yaptığım hesaplamalarıma dönmek arzusundaydım. Başpiskoposluk görevlerim yoğun gözlemler yapmaktan beni alıkoymuyordu. Bütün bu kargaşa esnasında bulduğum her fırsatta kendimi kuleme kapatıyordum. Mars, Satürn döngülerini ve kavuşmalarını hesaplıyordum. Gezegenlerin yörüngeleri bazen geride kalıyor, hatta dünyaya göre ters yöne doğru ilerliyordu. Bunda bir gariplik seziyordum. Ay ve Güneş tutulmalarını gözlemleyerek, bulgularımın sağlamasını yaptım. Her gezegenin büyüklük ve hızının, sabit duran Güneş’e olan uzaklıklarına bağlı olarak değiştiğine inanıyordum. Kabul gören sisteme göre baktığımda gezegenlerin oldukça karmaşık bu hareketlerinin, eğer Güneş’i merkeze koyarsam ve yerkürenin onun etrafında hareket ettiğini varsayarsam, düzenli ve izah edilebilir olacağını hesaplamıştım. 

Üstat Aristotales’in neden yerküreyi merkeze koyduğunu anlamaya çalıştım. Ona göre dört ana element arasında en ağır olan toprak, yani yerküre idi. Temel mantığı “ağır cisimler merkezde ve durağan olarak bulunurlar” kuralına dayanıyordu. Ptolemy ise, Dünya gibi ağır ve büyük bir kütlenin hareket etmesinin imkânsız olduğunu, hareket etmesi halinde parçalanacağını, üzerindeki her şeyin çevreye saçılacağını öngörüyordu. Oysa Güneş ve tüm Evren, Dünya ile kıyaslanamayacak kadar kocaman olduğu halde hareket etmekte ve parçalanmamaktaydı. Bu bir çelişki değil miydi? Hareketi büyük olana, yani sınırı bilinmeyen Evren’e değil de, küçük olana yani Yerküre’ye vermek daha mantıklı ve gerçekçi olmaz mı? Sınırı bilinmeyen ve bilinemeyecek olan tüm Evren’in hareket ediyor olması yerine, Dünya’nın hareket ettiğini kabul etme cesaretini neden gösteremiyoruz? Hatta koca gökyüzünün kendisinden son derece küçük bir parçasının, yani Dünya’nın çevresinde hem de sadece 24 saat içinde dönebiliyor olması şaşırtıcı ve saçma değil mi yani? 

Tüm Reklamları Kapat

İşte bu nedenlerle, tüm gezegenlerin ortasında Güneş’in durduğunu iddia ettim. Antik çağlardan beri kimileri ona evrenin ışığı, kimileri Evren’in aklı, kimileri ise Evren’in yöneticisi adını verdi... Gerçekten de Güneş, sanki bir kral tahtında oturur gibi, çevresinde dolaşan yıldız ailesini yönetiyordu. Ben ne dersem diyeyim, Dünya’nın Evren’in merkezinde hareketsiz durduğu konusunda düşünürler arasında öyle bir uzlaşma var ki, aksini savunmak gülünç olmaktan öte, düşünülemezdi bile. Oysa bunu öne süren ilk insan ben değilim ki! Hiçbir zaman bu fikri keşfettiğimi de iddia etmedim. Güneş Merkezli Evren görüşünü benden 1700 yıl önce Aristarkus ve başka birçok bilge de savunmuştu savunmasına ama, dürüst davranmam gerekirse gerçeği görmek benim için de korkutucuydu. Ömrümü bir din adamı olarak kutsal kitaba bağlı biçimde geçirmiştim ve şimdi hayatım boyunca söylediklerime aykırı görüşleri dile getiriyordum. Yüzyıllardır kendisini Tanrı’nın en şerefli yaratığı kabul eden insan, üzerinde yaşadığı kutsal Dünya'yı da Evren’in merkezine koymuştu. Benim keşfettiğim model ile Dünya, herhangi bir gök nesnesi, insan da herhangi bir varlık konumuna düşmüş oluyordu. Gelinen nokta; insan, doğa ve evren kavrayışının yeniden inşa edilmesi demekti - ki buna daha sonraları “Bilimsel Devrim diyeceklerdi. 

Frombork’taki kulede bir başıma kaldığımda kendime bile söylemekte çekindiğim gerçeklerdi bunlar. Nihayetinde tüm cesaretimi toplayıp bulgularım ışığında “Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine” adlı Güneş-merkezli Evren Teorisi’nin kitabını yazdım ve 1514 yılında yakın arkadaşlarıma sundum. Ancak bazıları heyecan içinde görüşlerime katılırken, bazıları da karşımda durdular. Mesela Wilhelm Gnapheus… Morosphus, yani Aptal Bilge başlığıyla, Latince bir komedi oyunu yazdı ve beni Tanrı tarafından gönderildiğini sanan şımarık, kibirli ve astroloji meraklısı bir adam olarak, alaycı şekilde oyununa koydu. Başka bir arkadaşım ise şöyle yazarak beni dini önderlere ihbar ediyordu:

Bazı insanlar dünyayı hareket ettiren ve Güneş’i durduran Polonyalı astronomun yaptığı saçma önerilerin doğru ve muhteşem olduğuna inanıyorlar. Bilge yöneticilerimizin bu tür parlak zihinler için bir sınırlama getirmesi gerekiyor!

Eleştiri ve homurtulardan canımın sıkıldığını itiraf etmeliyim. Epeyce bir süre kitabımı yayınlayamadım. Kilisenin bu konuda hoşgörüsü olmayacağı belliydi. Bu nedenle sevgili dostum teolog Andreas Osiander, tepkileri azaltabilmek umuduyla “De Revolutionibus Orbium Coelestium” yani Gök cisimlerinin devinimi üzerine” adını verdiğimiz kitabıma, haberim olmadan, sanki bir özür dileme metnini andıran, imzasız bir önsöz eklemişti. Aslında ben de kitapta buna benzer sözler söyleyerek tepkileri azaltmaya çalıştım. Hatta kitabımı Papa III. Paul’a adadığımı bildiren bir mektup yazdım. Kitabı sıradan insanların anlayamayacağı, teknik bir dille baskıya verdik. 

Henüz basım işlemleri devam ederken ciddi şekilde hastalandım. Çok bitkin vaziyette yatarken sevgili Osiander bana kitabı getirdi. Ellerimde tuttuğum kitap, koca bir ömrün özetiydi. 70 yaşımda, huzur içinde, insanlık adına o günlerde tahmin edemeyeceğim kadar değerli bir eser bırakarak hayata gözlerimi yumdum. Bilimsel bilgi birikimi içerisinde ufacık bir kırıntı olan bu kitap, önü alınamaz bir bilimsel devrimler silsilesinin başlangıcı oldu. İlk domino taşı devrilmişti… O noktadan sonra gerçekler, durdurulamaz bir tsunami gibi gelecekti.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Bilim İnsanları ve Biyografileri Yazı Dizisi

Bu yazı, Bilim İnsanları ve Biyografileri yazı dizisinin 17. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Charles Darwin'in Dini İnancı Neydi? Din ve Tanrı ile İlgili Görüşleri Nelerdi?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
18
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 22
  • Bilim Budur! 4
  • Muhteşem! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/03/2023 08:58:22 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11082

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Akış
İçerikler
Sosyal
Gündem
Kütleçekimi
Fizik
Taksonomi
Habercilik
Müzik
2019-Ncov
Sağlık Bakanlığı
Kuantum
Sinir
Periyodik Tablo
Kimya Tarihi
Metal
Bağışıklık Sistemi
Yatay Gen Transferi
İspat
Karadelik
Böcek
Etimoloji
Öne Çıkan
Evrim Ağacı Duyurusu
Nükleotit
Davranış
İnternet
Viroloji
Kadın Sağlığı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
O. Ö. Cinemre, et al. Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... (15 Ekim 2021). Alındığı Tarih: 26 Mart 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/11082
Cinemre, O. Ö., Bakırcı, Ç. M. (2021, October 15). Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü.... Evrim Ağacı. Retrieved March 26, 2023. from https://evrimagaci.org/s/11082
O. Ö. Cinemre, et al. “Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 15 Oct. 2021, https://evrimagaci.org/s/11082.
Cinemre, Okan Ö.. Bakırcı, Çağrı Mert. “Nikolas Kopernik Kimdir? Ne Yapmıştır? Kendi Ağzından Yaşam Öyküsü....” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, October 15, 2021. https://evrimagaci.org/s/11082.

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close
Geri Bildirim Gönder
Paylaş
Reklamsız Deneyim

Evrim Ağacı'ndaki reklamları, bütçenize uygun bir şekilde, kendi seçtiğiniz bir süre boyunca kapatabilirsiniz. Tek yapmanız gereken, kaç ay boyunca kapatmak istediğinizi aşağıdaki kutuya girip tek seferlik ödemenizi tamamlamak:

10₺/ay
x
ay
= 30
3 Aylık Reklamsız Deneyimi Başlat
Evrim Ağacı'nda ücretsiz üyelik oluşturan ve sitemizi üye girişi yaparak kullanan kullanıcılarımızdaki reklamların %50 daha az olduğunu, Kreosus/Patreon/YouTube destekçilerimizinse sitemizi tamamen reklamsız kullanabildiğini biliyor muydunuz? Size uygun seçeneği aşağıdan seçebilirsiniz:
Evrim Ağacı Destekçilerine Katıl
Zaten Kreosus/Patreon/Youtube Destekçisiyim
Reklamsız Deneyim
Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Destek Ol

Devamını Oku
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara
Moderatöre Bildir

Raporlama sisteminin amacı, platformu uygunsuz biçimde kullananların önüne geçmektir. Lütfen bir içeriği, sadece düşük kaliteli olduğunu veya soruya cevap olmadığını düşündüğünüz raporlamayınız; bu raporlar kabul edilmeyecektir. Bunun yerine daha kaliteli cevapları kendiniz girmeye çalışın veya size sunulan (oylama gibi) diğer araçlar ile daha kaliteli cevaplara teşvik edin. Kalitesiz bulduğunuz içerikleri eleyebileceğiniz, kalitelileri daha ön plana çıkarabileceğiniz yeni araçlar geliştirmekteyiz.

Kural İhlali Seç
Öncül Ekle
Sonuç Ekle
Mantık Hatası Seç
Kural İhlali Seç
Soru Sor
Aşağıdaki "Soru" kutusunu sadece soru sormak için kullanınız. Bu kutuya soru formatında olmayan hiçbir cümle girmeyiniz. Sorunuzla ilgili ek bilgiler vermek isterseniz, "Açıklama" kısmına girebilirsiniz. Soru kısmının soru cümlesi haricindeki kullanımları sorunuzun silinmesine ve UP kaybetmenize neden olabilir.
Görsel Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, aklınıza takılan soruları sorabilmeniz ve diğerlerinin sorularını yanıtlayabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Gerçekten soru sorun, imâdan ve yüklü sorulardan kaçının.
Sorularınızın amacı nesnel olarak gerçeği öğrenmek veya fikir almak olmalıdır. Şahsi kanaatinizle ilgili mesaj vermek için kullanmayın; yüklü soru sormayın.
2
Bilim kimliğinizi kullanın.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla sorular ve cevaplar, bilimsel perspektifi yansıtmalıdır. Geçerli bilimsel kaynaklarla doğrulanamayan bilgiler veya reklamlar silinebilir.
3
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Sahtebilimi desteklemek yasaktır.
Sahtebilim kategorisi altında konuyla ilgili sorular sorabilirsiniz; ancak bilimsel geçerliliği bulunmayan sahtebilim konularını destekleyen sorular veya cevaplar paylaşmayın.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Soru Ara
Aradığınız soruyu bulamadıysanız buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Alıntı Ekle
Eser Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Formu olabildiğince eksiksiz doldurun.
Girdiğiniz sözün/alıntının kaynağı ne kadar açıksa o kadar iyi. Açıklama kısmına kitabın sayfa sayısını veya filmin saat/dakika/saniye bilgisini girebilirsiniz.
2
Anonimden kaçının.
Bazı sözler/alıntılar anonim olabilir. Fakat sözün anonimliğini doğrulamaksızın, bilmediğiniz her söze/alıntıya anonim yazmayın. Bu tür girdiler silinebilir.
3
Kaynağı araştırın ve sorgulayın.
Sayısız söz/alıntı, gerçekte o sözü hiçbir zaman söylememiş/yazmamış kişilere, hatalı bir şekilde atfediliyor. Paylaşımınızın site geneline yayılabilmesi için kaliteli kaynaklar kullanın ve kaynaklarınızı sorgulayın.
4
Ofansif ve entelektüel düşünceden uzak sözler yasaktır.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Sözlerinizi tırnak (") içine almayın.
Sistemimiz formatı otomatik olarak ayarlayacaktır.
Gönder
Tavsiye Et
Aşağıdaki kutuya, [ESER ADI] isimli [KİTABI/FİLMİ] neden tavsiye ettiğini girebilirsin. Ne kadar detaylı ve kapsamlı bir analiz yaparsan, bu eseri [OKUMAK/İZLEMEK] isteyenleri o kadar doğru ve fazla bilgilendirmiş olacaksın. Tavsiyenin sadece negatif içerikte olamayacağını, eğer bu sistemi kullanıyorsan tavsiye ettiğin içeriğin pozitif taraflarından bahsetmek zorunda olduğunu lütfen unutma. Yapıcı eleştiri hakkında daha fazla bilgi almak için burayı okuyabilirsin.
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform; okuduğunuz kitaplara, izlediğiniz filmlere/belgesellere veya takip ettiğiniz YouTube kanallarına yönelik tavsiylerinizi ve/veya yapıcı eleştirel fikirlerinizi girebilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Önceliğimiz pozitif tavsiyelerdir.
Bu platformu, beğenmediğiniz eserleri yermek için değil, beğendiğiniz eserleri başkalarına tanıtmak için kullanmaya öncelik veriniz. Sadece negatif girdileri olduğu tespit edilenler platformdan geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
2
Tavsiyenizin içeriği sadece negatif olamaz.
Tavsiye yazdığınız eserleri olabildiğince objektif bir gözlükle anlatmanız beklenmektedir. Dolayısıyla bir eseri beğenmediyseniz bile, tavsiyenizde eserin pozitif taraflarından da bahsetmeniz gerekmektedir.
3
Negatif eleştiriler yapıcı olmak zorundadır.
Eğer tavsiyenizin ana tonu negatif olacaksa, tüm eleştirileriniz yapıcı nitelikte olmak zorundadır. Yapıcı bir tarafı olmayan veya tamamen yıkıcı içerikte olan eleştiriler silinebilir ve yazarlar geçici veya kalıcı olarak engellenebilirler.
4
Düzgün ve insanca iletişim kurun.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
5
Türkçeyi düzgün kullanın.
Şair olmanızı beklemiyoruz; ancak yazdığınız içeriğin anlaşılır olması ve temel düzeyde yazım ve dil bilgisi kurallarına uyması gerekmektedir.
Eser Ara
Aradığınız eseri bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.
Tür Ekle
Üst Takson Seç
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, yaşamış ve yaşayan bütün türleri filogenetik olarak sınıflandırdığımız ve tanıttığımız Yaşam Ağacı projemize, henüz girilmemiş taksonları girebilmeniz için geliştirdiğimiz bir platformdur. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Takson adlarını doğru yazdığınızdan emin olun.
Taksonların sadece ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Latince tür adlarında, cins adının ilk harfi büyük, diğer bütün harfler küçük olmalıdır (Örn: Canis lupus domesticus). Türkçe adlarda da sadece ilk harf büyük yazılmalıdır (Örn: Evcil köpek).
2
Taksonlar arası bağlantıları doğru girin.
Girdiğiniz taksonun üst taksonunu girmeniz zorunludur. Eğer üst takson yoksa, mümkün olduğunca öncelikle üst taksonları girmeye çalışın; sonrasında daha alt taksonları girin.
3
Birden fazla kaynaktan kontrol edin.
Mümkün olduğunca ezbere iş yapmayın, girdiğiniz taksonların isimlerinin birden fazla kaynaktan kontrol edin. Alternatif (sinonim) takson adlarını girmeyi unutmayın.
4
Tekrara düşmeyin.
Aynı taksonu birden fazla defa girmediğinizden emin olun. Otomatik tamamlama sistemimiz size bu konuda yardımcı olacaktır.
5
Mümkünse, takson tanıtım yazısı (Taksonomi yazısı) girin.
Bu araç sadece taksonları sisteme girmek için geliştirilmiştir. Dolayısıyla taksonlara ait minimal bilgiye yer vermektedir. Evrim Ağacı olarak amacımız, taksonlara dair detaylı girdilerle bu projeyi zenginleştirmektir. Girdiğiniz türü daha kapsamlı tanıtmak için Taksonomi yazısı girin.
Gönder
Tür Gözlemi Ekle
Tür Seç
Fotoğraf Ekle
Kurallar
Platform Kuralları
Bu platform, bizzat gözlediğiniz türlerin fotoğraflarını paylaşabilmeniz için geliştirilmiştir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Net ve anlaşılır görseller yükleyin.
Her zaman bir türü kusursuz netlikte fotoğraflamanız mümkün olmayabilir; ancak buraya yüklediğiniz fotoğraflardaki türlerin özellikle de vücut deseni gibi özelliklerinin rahatlıkla ayırt edilecek kadar net olması gerekmektedir.
2
Özgün olun, telif ihlali yapmayın.
Yüklediğiniz fotoğrafların telif hakları size ait olmalıdır. Başkası tarafından çekilen fotoğrafları yükleyemezsiniz. Wikimedia gibi açık kaynak organizasyonlarda yayınlanan telifsiz fotoğrafları yükleyebilirsiniz.
3
Paylaştığınız fotoğrafların telif hakkını isteyemezsiniz.
Yüklediğiniz fotoğraflar tamamen halka açık bir şekilde, sınırsız ve süresiz kullanım izniyle paylaşılacaktır. Bu fotoğraflar nedeniyle Evrim Ağacı’ndan telif veya ödeme talep etmeniz mümkün olmayacaktır. Kendi fotoğraflarınızı başka yerlerde istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
4
Etik kurallarına uyun.
Yüklediğiniz fotoğrafların uygunsuz olmadığından ve başkalarının haklarını ihlâl etmediğinden emin olun.
5
Takson teşhisini doğru yapın.
Yaptığınız gözlemler, spesifik taksonlarla ilişkilendirilmektedir. Takson teşhisini doğru yapmanız beklenmektedir. Taksonu bilemediğinizde, olabildiğince genel bir taksonla ilişkilendirin; örneğin türü bilmiyorsanız cins ile, cinsi bilmiyorsanız aile ile, aileyi bilmiyorsanız takım ile, vs.
Gönder
Tür Ara
Aradığınız türü bulamadıysanız buraya tıklayarak ekleyebilirsiniz.