yazarlarınca hazırlandı.
Neon
Neon Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?
Wikipedia Commons
- Periyodik Tablo
- Periyodik Cetvel
Özellikler
Neon, sembolü "Ne" ve atom numarası 10 olan kimyasal bir elementtir. Asal bir gaz olan neon; standart koşullar altında renksiz, kokusuz ve tek atomlu bir gazdır. Hava ile kıyaslandığında daha az yoğun olduğu görülmektedir (yaklaşık %60). 1898 yılında yapılan bir deneyde, havadan oksijen, argon ve karbondioksitin ayrıştırılmasıyla keşfedilen üç elementten biri olarak (kripton ve zenon ile birlikte) ortaya çıkmıştır.
Neon, keşfedilen bu üç asal gazdan ikincisiydi. Parlak kırmızı bir emisyon spektrumuna sahip olması sebebiyle bilim insanlarının çok dikkatini çekti ve incelemeler sonucunda hemen yeni bir element olarak kabul edildi. Neon, -248.59 °C erime noktasına ve -246.08 °C kaynama noktasına sahiptir. Kararlı bir soygaz olması nedeniyle, elektronegatifliği ve elektron ilgisi neredeyse sıfırdır.
Neon tek atomlu bir elementtir. Bu özelliği, onu Dünya atmosferinin büyük bir kısmını oluşturan diatomik nitrojen ve oksijen moleküllerinden daha hafif yapar. Yani, neonla dolu bir balon, tıpkı helyum dolu bir balon gibi havada yükselebilir. Yine de helyumdan daha yoğun bir gaz olduğu için, balonun hızı nispeten yavaş olur.[1]
Bulunma Sıklığı ve Üretimi
Neon; hidrojen, helyum, oksijen ve karbondan sonra kütle itibariyle evrende en bol miktarda bulunan beşinci kimyasal elementtir.[2] Neonun evrendeki bolluğu, bir diğer deyiş ile "750 parçada 1" olarak ifade edilebilir.
Neon, endüstriyel uygulamalar ile sıvılaştırılmış havanın, fraksiyonel kriyojenik yöntemle damıtılması sonucu üretilir.[3] 17 Ağustos 2015'te, "LADEE" isimli uzay aracı ile yapılan araştırmalar sonucunda, NASA yetkilileri tarafından ayın ekzosferinde neon elementinin yer aldığı tespit edilmiştir.[4]
Uygulama ve Kullanım Alanları
Neon, oldukça parlak ve kırmızı renge yakın bir yapıya sahip olduğundan dolayı, genellikle reklam tabelalarında kullanılır. Renkleri farklı olmasına rağmen parlak yapıya sahip ışıkların bir çoğu "neon" olarak adlandırılsa da, farklı asal gazların da benzer kullanımları oldukça yaygındır. Neon; vakum tüplerinde, yüksek voltaj göstergelerinde, yıldırım önleyici özelliğe sahip tüplerde, dalga ölçer olarak kullanılan tüplerde, televizyon tüplerinde ve helyum-neon içerikli lazerlerde kullanılır.
Neon, sıvı veya gaz olarak helyuma nazaran daha maliyetlidir. Özellikle sıvı neonun fiyatı, sıvı helyumunkinden 55 kat daha fazla olabilir. Neonun fiyatının yüksek olmasının ana sebebi; helyumdan farklı olarak yalnızca havanın ayrıştırılması ile elde edilebilmesi ve nadir bulunan bir element olmasıdır.[5]
Tarihi
Neon, 1898'de İngiliz kimyager Sir William Ramsay (1852–1916) ve Morris W. Travers (1872–1961) tarafından Londra'da keşfedilmiştir.[6]
Etimolojisi
Bu elemente, Ramsay'in oğlu tarafından önerilen ve Latince "novum" (yeni) kelimesinin Yunanca karşılığı olan "neon" adı verilmiştir.[7]
Önlem ve Güven
- Doğru şekilde muhafaza edilememesi halinde, sıvı formdaki neon çok hızlı bir şekilde buharlaşarak havanın aşırı doygunluğuna neden olur ve kapalı alanlarda ciddi derecede boğulma riskini beraberinde getirir.
- Aşırı miktarda solunması; baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, bilinç kaybı ve hatta ölüme neden olabilir.
- Neondan kaynaklanan oksijen yetmezliği durumunda, belirti olmaksızın saniyeler içinde bilinç kaybı ve hayati tehlike durumu söz konusu olabilir.
İlginç Bilgiler ve Diğer
İyonize formda bulunan neondan yayılan ışık, su buharı ve yoğun sis içerisinde kolaylıkla süzülebilir. Bu nedenle soğuk bölgelerde (örneğin Yakutsk / Rusya), uçak ve havalimanlarında neon aydınlatma yaygın şekilde kullanılır.[8]
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
13
-
8
-
5
-
3
-
3
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ P. Ingram, et al. (2001). Chemistry For Higher Tier. ISBN: 9780199148172. Yayınevi: Oxford University Press, USA. sf: 282.
- ^ M. Asplund, et al. (2009). The Chemical Composition Of The Sun. Annual Reviews, sf: 481-522. doi: 10.1146/annurev.astro.46.060407.145222. | Arşiv Bağlantısı
- ^ C. R. Hammond. (2000). The Elements. ISBN: 0849304814. Yayınevi: CRC Press. sf: 19.
- ^ B. Steigerwald. Nasa's Ladee Spacecraft Finds Neon In Lunar Atmosphere. (13 Ağustos 2015). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2021. Alındığı Yer: NASA | Arşiv Bağlantısı
- ^ Archive.. The Its-90 Resource Site, Temperature And Scales. (22 Şubat 2009). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2021. Alındığı Yer: Archive. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. W. Travers, et al. (1898). On The Companions Of Argon. Proceedings of the Royal Society of London, sf: 437-440. doi: 10.1098/rspl.1898.0057. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. E. Weeks. (2003). Discovery Of The Elements. ISBN: 9780766138728. Yayınevi: Kessinger Publishing. sf: 287.
- ^ ThoughtCo. Learn 10 Interesting Neon Element Facts. Alındığı Tarih: 6 Ocak 2021. Alındığı Yer: ThoughtCo | Arşiv Bağlantısı
- R. Ross. Facts About Neon. (23 Ağustos 2018). Alındığı Tarih: 6 Ocak 2021. Alındığı Yer: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
- D. Clayton. (2003). Handbook Of Isotopes In The Cosmos: Hydrogen To Gallium. ISBN: 9780521823814. Yayınevi: Cambridge University Press. sf: 106-107.
- S. G. Ryan, et al. (2010). Stellar Evolution And Nucleosynthesis. ISBN: 9780521133203. Yayınevi: Cambridge University Press. sf: 135.
- Lenn Tech. Neon (Ne) - Chemical Properties, Health And Environmental Effects. Alındığı Tarih: 6 Ocak 2021. Alındığı Yer: Lenn Tech | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 10:32:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9876
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
