Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur?

12 dakika
9,091
Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur? Biowars
Evrim Ağacı Akademi: Hücre Seviyesinde Üreme Yazı Dizisi

Bu yazı, Hücre Seviyesinde Üreme yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Temel Genetik Kavramlar: Nükleotit, DNA, Gen, Kromozom Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Eşeyli üreme, iki ayrı organizmadan gelen iki hücrenin birleşmesi olan döllenme ile gerçekleşir. Bu iki hücrenin her biri bir set kromozom içeriyorsa, ortaya çıkan hücre iki set kromozom içerir. Bir hücredeki kromozom setlerinin sayısına "ploidi seviyesi" denir. Haploid hücreler bir set kromozom içerir. İki set kromozom içeren hücrelerse diploid olarak adlandırılır. Üreme döngüsü devam edecekse diploid hücre; döllenme tekrar gerçekleşmeden önce kromozom setlerinin sayısını bir şekilde azaltmalıdır, aksi takdirde her nesilde kromozom setlerinin sayısı sürekli bir ikiye katlanacaktır. Dolayısıyla eşeyli üreme, döllenmenin yanı sıra kromozom setlerinin sayısını yarıya indiren Mayoz bölünme olarak bilinen bir çekirdek bölünmesini içerir.

Çoğu hayvan ve bitki diploiddir, yani iki set kromozom içerir. Her somatik hücrede (çok hücreli bir organizmanın üremeyen hücreleri) çekirdek, homolog kromozomlar olarak adlandırılan her bir kromozomun iki kopyasını barındırır. Somatik hücreler bazen "vücut hücreleri" olarak da adlandırılır. Homolog kromozomlar, aynı yerlerinde aynı özelliklerin genleri bulunan eşleşmiş çiftlerdir. Diploid organizmalar her ebeveynden her homolog kromozomun bir kopyasını miras alır; bunların birleşmesiyle tam bir kromozom seti ortaya çıkar. Hayvanlarda, her bir homolog kromozomun tek bir kopyasını içeren haploid hücreler yalnızca gametlerde bulunur. Gametler, diploid bir hücre üretmek için başka bir haploid gametle birleşir.

Mayoz bölünme olarak adlandırılan, haploid hücreleri oluşturan çekirdek bölünmesi mitoz bölünme ile ilişkilidir. Mitoz, ana çekirdekle genetik olarak aynı olan özdeş yavru çekirdeklerin üretilmesiyle sonuçlanan hücre üreme döngüsünün bir parçasıdır. Mitozda hem ana hem de yavru çekirdekler aynı sayıda kromozom seti içerir (Çoğu bitki ve hayvanın bu hücreleri diploiddir.).

Tüm Reklamları Kapat

Mayoz bölünme mitoz bölünme ile aynı mekanizmaları kullanır. Bununla birlikte, başlangıç çekirdeği her zaman diploiddir ve mayotik hücre bölünmesinin sonunda ortaya çıkan çekirdekler haploiddir. Kromozom sayısındaki azalmayı sağlamak için mayoz bölünme bir kromozom duplikasyonu ve iki çekirdek bölünmesinden oluşur. Bölünme aşamalarının her birinde meydana gelen olaylar mitoz olaylarına benzediğinden, bu aşamalara aynı adlar verilmiştir. Bununla birlikte, iki bölünme turu olduğu için bölünme aşamaları "I" veya "II" ile gösterilir. Bu nedenle Mayoz I, mayotik bölünmenin ilk turudur ve Profaz I, Prometafaz I gibi aşamalardan oluşur. Mayoz I, kromozom setlerinin sayısını ikiden bire düşürür. Genetik bilgi de bu ilk bölünme sırasında karıştırılarak benzersiz rekombinant kromozomlar oluşturulur. Mayotik bölünmenin ikinci turunun mitoza benzer bir şekilde gerçekleştiği Mayoz II ise Profaz II, Prometafaz II gibi aşamaları içerir.

İnterfaz

Mayoz bölünmeden önce, mitozdan önceki evrelerle neredeyse aynı olan G1, S ve G2 evrelerinden oluşan bir İnterfaz yaşanır. G1 fazı, interfazın ilk aşamasıdır ve hücre büyümesine odaklanır. S fazında kromozomların DNA'sı kopyalanır. Son olarak G2 fazında hücre, mayoz bölünme için son hazırlıklarını yapar.

S fazının DNA duplikasyonu sonrasında her kromozom, Mayoz II'de birbirinden ayrılana kadar sentromerde bir arada tutulan iki özdeş kopyadan (kardeş kromatitlerden) oluşur. Bir hayvan hücresinde, mayotik iğin mikrotübüllerini organize eden sentrozomlar da çoğalır. Bu, hücreyi ilk mayotik evre için hazırlar.

Mayoz I

Profaz I'in başlarında kromozomlar mikroskobik olarak net bir şekilde görülebilir. Çekirdek zarfı parçalanmaya başladığında, homolog kromozomlarla ilişkili proteinler çifti birbirine yaklaştırır. Homolog kromozomların sıkıca eşleşmesine sinapsis denir. Sinapsiste, homolog kromozomların kromatidleri üzerindeki genler birbiriyle tam olarak hizalanır. Kardeş olmayan homolog kromozom segmentlerinin değişimi gerçekleşir ve buna "gen değişimi" (İng: "Crossing-over") denir. Bu süreçte kromozomların birbirine temas ettiği bölgeye kiyazma adı verilir.

Tüm Reklamları Kapat

Profaz I ilerledikçe, homolog kromozomlar arasındaki yakın ilişki bozulmaya başlar ve kromozomlar yoğunlaşmaya devam eder, ancak homolog kromozomlar kiyazmata'da (yani kiyazmalarda) birbirlerine bağlı kalır. Kiyazmata sayısı türe ve kromozomun uzunluğuna göre değişir. Profaz I'in sonuna gelindiğinde, çiftler sadece kiyazmata'dan bir arada tutulur ve tetrad olarak adlandırılır; çünkü her bir homolog kromozom çiftinin dört kardeş kromatidi de artık görünür durumdadır.

Gen değişimi olayları mayoz bölünme esnasında meydana gelen genetik varyasyonun ilk kaynağıdır. Homolog olmayan kromatidler arasındaki tek bir gen değişimi olayı, bir maternal kromozom ile bir paternal kromozom arasında eşdeğer DNA'nın karşılıklı değişimine yol açar. Bu kromatidler bir gamete taşındığında, bireyin bir ebeveyninden bazı DNA'lar ve diğer ebeveyninden bazı DNA'lar gamete aktarılacaktır. Rekombinant kardeş kromatid, çaprazlamadan önce var olmayan maternal ve paternal genlerin bir kombinasyonuna sahiptir.

Gen değişimi (Krossing over)'in etkilerini gösteren bu örnekte mavi kromozom bireyin babasından, kırmızı kromozom ise annesinden gelmektedir. Gen değişimi, homolog kromozomların kardeş olmayan kromatidleri arasında meydana gelir. Sonuç, homolog kromozomlar arasında genetik materyal değişimidir. Maternal ve paternal dizilim karışımına sahip kromozomlara rekombinant, tamamen paternal veya maternal olan kromozomlara ise rekombinant olmayan kromozomlar denir.
Gen değişimi (Krossing over)'in etkilerini gösteren bu örnekte mavi kromozom bireyin babasından, kırmızı kromozom ise annesinden gelmektedir. Gen değişimi, homolog kromozomların kardeş olmayan kromatidleri arasında meydana gelir. Sonuç, homolog kromozomlar arasında genetik materyal değişimidir. Maternal ve paternal dizilim karışımına sahip kromozomlara rekombinant, tamamen paternal veya maternal olan kromozomlara ise rekombinant olmayan kromozomlar denir.
Libre Texts

Prometafaz I'deki kilit olay, iğ lifi mikrotübüllerinin sentomerlerdeki kinetokor proteinlerine bağlanmasıdır. Hücrenin zıt kutuplarındaki sentromozomlardan bir araya gelen mikrotübüller hücrenin ortasına doğru uzar. Prometafaz I'in sonunda, her bir tetrad her iki kutuptan mikrotübüllere tutunur, bir homolog kromozom bir kutba ve diğer homolog kromozom diğer kutba doğru bağlanmıştır. Homolog kromozomlar hala kiyazmata'da bir arada tutulmaktadır. Ayrıca çekirdek zarı tamamen parçalanmıştır.

Metafaz I sırasında homolog kromozomlar, kinetokorlar zıt kutuplara bakacak şekilde hücrenin merkezinde düzenlenir. Hücrenin merkezindeki her bir homolog kromozom çiftinin yönelimi rastgeledir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Bağımsız çeşitlilik olarak adlandırılan bu rastlantısallık, yavrularda ikinci genetik varyasyon biçiminin oluşmasının fiziksel temelidir. Eşeyli üreyen bir organizmanın homolog kromozomlarının başlangıçta her ebeveynden bir tane olmak üzere iki ayrı set olarak kalıtıldığını düşünün. İnsanları ele alırsak, anne tarafından bağışlanan yumurtada 23 kromozomdan oluşan bir set bulunur. Baba, yumurtayı dölleyen spermdeki 23 kromozomluk diğer seti sağlar. Metafaz I'de bu çiftler hücrenin iki kutbu arasındaki orta noktada sıralanır. Bir mikrotübül lifinin maternal veya paternal olarak kalıtılan bir kromozomla karşılaşma şansı eşit olduğundan, metafaz plakasındaki tetradların düzeni rastgeledir. Maternal olarak kalıtılan herhangi bir kromozom her iki kutba da bakabilir. Babadan geçen herhangi bir kromozom da her iki kutba bakabilir. Her bir tetradın yönelimi diğer 22 tetradın yöneliminden bağımsızdır.

Mayoz bölünme geçiren her hücrede tetradların dizilişi farklıdır. Varyasyonların sayısı, bir seti oluşturan kromozom sayısına bağlıdır. Kutuplara doğru yönlenme için iki olasılık vardır (her tetrad için); bu nedenle olası hizalama sayısı, n set başına kromozom sayısı olmak üzere 2n'e eşittir. İnsanlarda 23 kromozom çifti vardır ve bu da hizalama için sekiz milyondan fazla (223) olasılık olduğu anlamına gelir.

Bu sayı, daha önce kardeş kromatidlerde gen değişimi yoluyla yaratılan değişkenliğin yarattığı olasılıkları içermez. Bu iki mekanizma göz önüne alındığında, mayoz bölünme sonucunda ortaya çıkan iki haploid hücrenin aynı genetik bileşime sahip olması pek olası değildir.

Mayoz I'in genetik sonuçları şöyle özetlenebilir: Maternal ve paternal genler, profaz I sırasında her homolog çiftte meydana gelen gen değişimi olayları ile yeniden birleştirilir; ayrıca metafazda tetradların rastgele dizilmesi, gametlere girecek olan maternal ve paternal kromozomların benzersiz bir kombinasyonunu üretir.

Metafaz I'deki bağımsız çeşitliliği göstermek için n = 2 kromozom sayısına sahip bir hücre düşünün. Bu durumda, her panelin üst hücresinde gösterildiği gibi, metafaz I'de ekvator düzleminde iki olası düzenleme vardır. Bu iki olası yönelim, genetik olarak farklı gametlerin üretilmesine yol açar. Daha fazla kromozomla, olası düzenlemelerin sayısı önemli ölçüde artar.
Metafaz I'deki bağımsız çeşitliliği göstermek için n = 2 kromozom sayısına sahip bir hücre düşünün. Bu durumda, her panelin üst hücresinde gösterildiği gibi, metafaz I'de ekvator düzleminde iki olası düzenleme vardır. Bu iki olası yönelim, genetik olarak farklı gametlerin üretilmesine yol açar. Daha fazla kromozomla, olası düzenlemelerin sayısı önemli ölçüde artar.
Libre Texts

Anafaz I'de iğ iplikleri kutuplara çekilerek bağlı kromozomları birbirinden ayırır. Kardeş kromatidler sentromerden birbirine sıkıca bağlı kalır. Kaynaşmış kinetokorlara bağlı lifler homolog kromozomları birbirinden ayırırken Anafaz I'de kiyazma bağlantıları kopar.

Telofaz I'de, ayrılan kromozomlar zıt kutuplara ulaşır. Tipik telofaz olaylarının geri kalanı türe bağlı olarak gerçekleşebilir veya gerçekleşmeyebilir. Bazı organizmalarda Telofaz I'de kromozomlar kromatin ipliklerine çözünür ve kromatidlerin etrafında çekirdek zarfları oluşur.

Tüm Reklamları Kapat

Sitoplazmik bileşenlerin iki yavru hücreye fiziksel olarak ayrılması olan sitokinez, diğer organizmalarda çekirdeklerin yeniden oluşumu olmadan gerçekleşir. Neredeyse tüm türlerde sitokinez, hücre içeriğini ya (hayvanlarda ve bazı mantarlarda) bir boğumlanma halkasıyla ya da (bitkilerde) oluşacak hücreler arasındaki hücre duvarlarının oluşumuna yol açacak bir hücre plakası ile ayırır. Her kutupta, homolog kromozomların her bir çiftinin sadece bir üyesi vardır, bu nedenle kromozomların sadece bir tam seti mevcuttur. Bu nedenle hücreler haploid olarak kabul edilir. Setin çift kopyaları olmasına rağmen sadece bir kromozom seti vardır, çünkü her homolog hala birbirine bağlı iki kardeş kromatitten oluşur. Bununla birlikte, kardeş kromatidler bir zamanlar aynı kromozomun kopyaları olmasına rağmen, gen değişimleri nedeniyle bu aşamada artık aynı değildirler.

Mayoz bölünme sürecinde kromozomların nasıl hizalandığını ve göç ettiğini buradaki linkten inceleyebilirsiniz.

Mayoz II

Mayoz II'de, Mayoz I'den kalan haploid hücrelerdeki bağlı kardeş kromatidler bölünerek dört haploid hücre oluşturulur. Bazı türlerde, hücreler Mayoz II'ye girmeden önce S fazının olmadığı kısa bir interfaza veya interkineze girer. Kromozomlar interkinez sırasında çoğaltılmaz. Mayoz I'de üretilen iki hücre eşzamanlı olarak Mayoz II aşamasına geçer. Mayoz II, genel olarak haploid bir hücrenin mitotik bölünmesine benzer.

Tüm Reklamları Kapat

Eğer kromozomlar Telofaz I'de yoğunluklarını kaybettilerse, Profaz II'de tekrar yoğunlaşır. Eğer çekirdek zarfları oluşmuşsa, bu zarflar veziküller halinde parçalanır. İnterkinez sırasında çoğaltılan sentrozomlar birbirinden uzaklaşarak zıt kutuplara doğru hareket eder ve yeni iğ iplikleri oluşur. Prometafaz II'de çekirdek zarflar tamamen parçalanır ve iğ ipliklerinin oluşumu tamamlanır. Her kardeş kromatid, zıt kutuplardan mikrotübüllere bağlanan bireysel bir kinetokor oluşturur. Metafaz II'de kardeş kromatidler maksimum düzeyde yoğunlaşır ve hücrenin merkezinde hizalanır. Anafaz II'de kardeş kromatidler iğ iplikleri tarafından birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru hareket eder.

Prometafaz I'de mikrotübüller homolog kromozomların kaynaşmış kinetokorlarına bağlanır. Anafaz I'de homolog kromozomlar birbirinden ayrılır. Prometafaz II'de mikrotübüller kardeş kromatidlerin ayrı ayrı kinetokorlarına bağlanır. Anafaz II'de kardeş kromatidler ayrılır.
Prometafaz I'de mikrotübüller homolog kromozomların kaynaşmış kinetokorlarına bağlanır. Anafaz I'de homolog kromozomlar birbirinden ayrılır. Prometafaz II'de mikrotübüller kardeş kromatidlerin ayrı ayrı kinetokorlarına bağlanır. Anafaz II'de kardeş kromatidler ayrılır.
Libre Texts

Telofaz II'de kromozomlar zıt kutuplara ulaşır ve ayrışmaya başlar. Kromozomların etrafında çekirdek zarfları oluşur. Sitokinez iki hücreyi genetik olarak benzersiz dört haploid hücreye ayırır. Bu noktada, yeni üretilen hücrelerdeki çekirdeklerin her ikisi de haploiddir ve tek kromozom setinin yalnızca bir kopyasına sahiptir. Üretilen hücreler, baba ve anneden gelen homolog kromozomların rastgele bir şekilde bir araya gelmesi ve çaprazlama sırasında meydana gelen anne ve baba kromozom segmentlenin gen değişimi (krossing over) geçirmesi nedeniyle genetik olarak benzersizdir.

Mayoz ve Mitozun Karşılaştırılması

Her ikisi de ökaryotik hücrelerde çekirdeğin bölünme biçimleri olan mitoz ve mayoz bazı benzerlikleri paylaşmakla birlikte, çok farklı sonuçlara yol açan belirgin farklılıklar da sergiler. Mitoz, genellikle iki yeni hücreye bölünen iki çekirdekle sonuçlanan tek çekirdekli bir bölünmedir. Mitotik bölünme sonucu oluşan çekirdekler genetik olarak orijinaliyle aynıdır. Aynı sayıda kromozom setine sahiptirler: haploid hücrelerin mitozunda bir, diploid hücrelerin mitozunda iki set kromozoma sahip yavru hücreler oluşur.

Öte yandan mayoz bölünme, genellikle dört yeni hücreye bölünen dört çekirdekle sonuçlanan iki çekirdek bölünmesinden oluşur. Mayoz bölünme sonucu oluşan çekirdekler genetik olarak asla aynı değildir ve yalnızca bir kromozom seti içerirler. Bu hücrelerdeki kromozom miktarı diploid olan ana hücrenin yarısı kadardır.

Tüm Reklamları Kapat

Agora Bilim Pazarı
Uygulamalı Lineer Cebir
  • Basım: 9
  • ISBN No: 9786055829872
Devamını Göster
₺640.00
Uygulamalı Lineer Cebir
  • Dış Sitelerde Paylaş

Mayoz ve mitoz sonuçlarındaki farklılıklar, her bir süreç sırasında kromozomların davranışlarındaki farklılıklar nedeniyle ortaya çıkar. Süreçlerdeki bu farklılıkların çoğu, mitozdan çok farklı bir çekirdek bölünmesi olan Mayoz I'de meydana gelir. Mayoz I'de, homolog kromozom çiftleri birbirleriyle ilişkili hale gelir, birbirine bağlanır, kardeş kromatidler arasında kiyazma oluşur, gen değişimi (krossing over) yaşanır ve bir tetraddaki bir homologun her biri kinetokoruna bağlı zıt iğ kutuplarından iğ lifleri sayesinde tetradlar halinde metafaz plakası boyunca dizilir. Tüm bu olaylar sadece Mayoz I'de gerçekleşir, Mitozda asla gerçekleşmez.

Mayoz I sırasında homolog kromozomlar zıt kutuplara hareket eder, böylece her bir çekirdekte bulunan kromozom setlerinin sayısı ikiden bire düşer. Bu nedenle Mayoz I, indirgenme bölünmesi olarak adlandırılır. Mitozda ploidi seviyesinde böyle bir azalma olmaz.

Mayoz II mitotik bölünmeye çok daha benzerdir. Bu durumda, çoğaltılmış kromozomlar (sadece bir set), zıt kutuplardan iğ liflerine bağlı bölünmüş kinetokorlarla birlikte hücrenin merkezinde sıralanır. Anafaz II sırasında, mitotik anafazda olduğu gibi, kinetokorlar bölünür ve bir kardeş kromatid bir kutba, diğer kardeş kromatid ise diğer kutba çekilir.

Gen aktarımları olmasaydı, her Mayoz II bölünmesinin ürünü olan hücreler mitozda olduğu gibi aynı olurdu. Oysa Mayoz II'de, kromozom başına her zaman en az bir gen değişimi (krossing over) olduğu için oluşan son hücreler birbirinden farklıdır. Mayoz II bir indirgeme bölünmesi değildir, çünkü ortaya çıkan hücrelerde genomun daha az kopyası olmasına rağmen, Mayoz I'in sonunda olduğu gibi hala bir kromozom seti vardır.

Mitoz bölünme ile üretilen hücreler vücudun farklı bölgelerinde büyümenin bir parçası olarak ya da ölü veya hasarlı hücrelerin yerini alarak işlev görürler. Hatta bazı organizmalarda eşeysiz üremede de rol alabilirler. Buna karşın bir hayvan gibi diploid baskın bir organizmada mayoz bölünme ile üretilen hücreler sadece eşeyli üremeye katılacaktır.

Mayoz ve Mitozun her ikisinden önce bir tur DNA replikasyonu gerçekleşir; ancak Mayoz iki çekirdek bölünmesi içerir. Mayoz bölünme sonucu oluşan dört yavru hücre haploiddir ve genetik olarak farklıdır. Mitoz bölünme sonucu oluşan yavru hücreler diploiddir ve genetik açıdan ana hücreyle aynıdır.
Mayoz ve Mitozun her ikisinden önce bir tur DNA replikasyonu gerçekleşir; ancak Mayoz iki çekirdek bölünmesi içerir. Mayoz bölünme sonucu oluşan dört yavru hücre haploiddir ve genetik olarak farklıdır. Mitoz bölünme sonucu oluşan yavru hücreler diploiddir ve genetik açıdan ana hücreyle aynıdır.
Libre Texts

Özet

Eşeyli üreme, diploid organizmaların döllenme sırasında birleşerek diploid yavrular oluşturabilecek haploid hücreler üretmesini gerektirir. Haploid hücrelerin üretilmesini sağlayan sürece Mayoz bölünme denir. Mayoz bölünme, kromozomları düzenleyen ve yavru hücrelere ayıran bir dizi olaydan oluşur.

Mayoz bölünmenin interfazı sırasında her bir kromozom kopyalanır. Mayoz bölünmede, dört çekirdek ve genellikle her biri ana hücrenin yarısı kadar kromozoma sahip dört haploid yavru hücre ile sonuçlanan iki tur çekirdek bölünmesi gözlenir. Mayoz bölünme sırasında, Profaz I'deki krossing over ve Metafaz I'deki rastgele hizalanma nedeniyle yavru çekirdeklerde varyasyonlar ortaya çıkar. Mayoz bölünme ile üretilen hücreler genetik olarak benzersizdir.

Mayoz ve Mitoz benzerlikler gösterse de farklı sonuçlara sahiptir. Mitotik bölünmeler, genetik olarak aynı olan ve ana hücre ile aynı sayıda kromozom setine sahip yavru çekirdekler üreten tek çekirdekli bölünmelerdir. Mayotik bölünmelerse genetik olarak birbirinden ve ana hücreden farklı olan ve ana hücrenin sahip olduğu iki set yerine tek kromozom setine sahip dört yavru çekirdek üreten iki çekirdek bölünmesinden oluşur. Süreçler arasındaki temel farklar Mayoz I'de ortaya çıkar. Homolog kromozomlar Mayoz I sırasında farklı çekirdeklere ayrılarak ploidi seviyesinin düşmesine neden olur. Mayozun ikinci bölünmesi mitotik bölünmeye çok daha benzerdir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Hücre Seviyesinde Üreme Yazı Dizisi

Bu yazı, Hücre Seviyesinde Üreme yazı dizisinin 4. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Temel Genetik Kavramlar: Nükleotit, DNA, Gen, Kromozom Nedir?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
23
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 6
  • Güldürdü 2
  • İnanılmaz 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:21:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14140

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
L. Texts, et al. Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur?. (2 Nisan 2023). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/14140
Texts, L., Alparslan, E., Albayrak, . (2023, April 02). Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur?. Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/14140
L. Texts, et al. “Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 02 Apr. 2023, https://evrimagaci.org/s/14140.
Texts, Libre. Alparslan, Eda. Albayrak, . “Mayoz Bölünme Nedir? Eşeyli Üreyen Türlerde Kromozom Sayısı Nasıl Korunur?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, April 02, 2023. https://evrimagaci.org/s/14140.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close